علوم سیاسی
روح اله اسلامی؛ الهه ولی زاده
چکیده
اندیشههای مارکسیسم نهتنها به تحلیل جوامع پرداختهاند، بلکه به عمل اجتماعی نیز شکل دادهاند. مارکسیستها در نحلههای متعدد، هرکدام به خوانشی از آثار مارکس روی آوردهاند و ادعا میکنند نزدیکترین تفسیر به مارکس را ارائه دادهاند. در این میان، لویی آلتوسر، متفکر نئومارکسیست فرانسوی، در قرن بیستم با خوانشی ساختارگرایانه دورۀ ...
بیشتر
اندیشههای مارکسیسم نهتنها به تحلیل جوامع پرداختهاند، بلکه به عمل اجتماعی نیز شکل دادهاند. مارکسیستها در نحلههای متعدد، هرکدام به خوانشی از آثار مارکس روی آوردهاند و ادعا میکنند نزدیکترین تفسیر به مارکس را ارائه دادهاند. در این میان، لویی آلتوسر، متفکر نئومارکسیست فرانسوی، در قرن بیستم با خوانشی ساختارگرایانه دورۀ دوم فکری مارکس را موردتوجه قرار داده که علمی است. در این مقاله، به این سؤال پرداخته شده است که چگونه میتوان مارکسیسم را نهتنها در خصلت تعیینگرایانۀ صرف اقتصادی موردتحلیل قرار داد، بلکه وجه سیاسی دولتها را نیز در امر تحلیل مارکسیستی دخیل کرد؟ بدین منظور، به معرفی و بازخوانی انتقادی کتاب ایدئولوژی و سازوبرگهای ایدئولوژیک دولت، نوشتۀ لویی آلتوسر پرداختهایم که روزبه صدرآرا آن را ترجمه کرده است. کتاب بهلحاظ شکلی و اندیشهای نقد و بررسی شده است. از لحاظ نظری، آلتوسر ازیکسو فرهنگ و سازوبرگهای ایدئولوژیک دولت را در تحولات سیاسی ـ اجتماعی تعینبخش میسازد و ازسویدیگر، با این رویه گونهای از توهم توطئه را رواج میدهد. در وجه شکلی، کتاب از حیث طراحی جلد مطلوب است و به برخی اصلاحات نگارشی نیاز دارد که در متن مستند شدهاند.