نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استاد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه اصفهان

چکیده

چکیده
پژوهش‌های بلاغی در زبان عربی، که به برکت نزول قرآن کریم پس از مباحث صرفی و نحوی در جهان اسلام گسترش یافت، دیرینه‌ای بس افتخارآمیز دارد. پژوهشندگان مسلمان فراوانی در فنون گوناگون بلاغت آثار سترگی را به جامعة بشری ارزانی داشتند. اما کاستی‌های قابل ‌توجهی در بلاغت سنتی، از‌جمله رویکرد «جمله‌محور»، زمینه را برای اندیشمندان غربی فراهم کرد تا با رویکرد «متن‌محور» برای درک زیبایی‌های تمامیت متن، به‌ جای جمله‌های منفرد، در رفع کاستی‌های آن، به توفیق تأسیس دانش سبک‌شناسی نو نایل شوند. اما آیا در کار بلاغی‌های سنتی رهیافت‌هایی هست که به دستاوردهای سبک‌شناسی نو گره خورد و در پرتو آن‌ها بازخوانی شود؟ یا مقولة «گسست علمی» (القطیعة المعرفیة) هیچ وفاقی را میان این دو مشرب برنمی‌تابد؟ فی البلاغة العربیة والأسلوبیات اللسانیة؛ آفاق جدیدة اثر ارزش‌مندی از سعد عبد العزیز مصلوح است که در آن به اثبات امکان بازخوانی متون بلاغت سنتی در پرتو سبک‌شناسی زبان‌شناختی پرداخته است. بررسی انتقادی کتاب مزبور با روش تحلیلی ـ توصیفی و میزان توفیق آن به ‌منزلة کتاب درسی در دروس علوم بلاغی و سبک‌شناسی مقاطع تحصیلات تکمیلی گروه‌های عربی کشور دست‌مایة نگارش این مقاله است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Critical review of the book: Fee Al Balaghah Al Arabiah

نویسنده [English]

  • Mohammad Khaqani Isfahani

چکیده [English]

Abstract:
Rhetorical Studies in Arabic literature have been developed by Holly Quran, aftermorphological and syntactic Studies in the Muslim world.
Many Muslim scholars believe that the value of this rhetorical query is not less than syntactic studies for understanding the Qur'anic points. By this point of view they offered many studies in this field.
But some big shortcomings like their focos on sintacs of the sentence mad western scholars to begin some niew ways in rhetorics studies by focosing on the field of text instead of sentence, which had switched to stablishing stylistics studies.
The big question now is searchig for any relationship between clacical rhethorics and modern stylistics.
In this study we have a look on the book of Professor Saad Maslooh to know if he had succed in this relationship.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Arabic Rhetoric
  • Stylistics
  • Linguistics
منابع
أیوب، عبد الرحمن (1966). محاضرات فی اللغة، بغداد: دار المعرفة.
الجرجانی، عبد القاهر (1991). أسرار البلاغة، القاهرة: مکتبة الخانجی.
الجرجانی، عبد القاهر (2011). دلائل الإعجاز، القاهرة: مکتبة نرجس.
الخولی، أمین (1961). مناهج التجدید فی النحو والبلاغة والتفسیر والأدب، القاهرة: دار المعرفة.
الخولی، أمین (بی‌تا). من تاریخ البلاغة بین یدی تجدیدها، القاهرة: دار المعرفة
السکاکی، ابی یعقوب یوسف (۲۰۱۱). مفتاح العلوم، حققه و قدم له و فهارسه عبدالحمید هنداوی، بیروت: دارالکتب العلمیة.
الشایب، أحمد (1976). الأسلوب دراسة بلاغیة تحلیلیة فی أصول الأسالیب الأدبیة، القاهرة: النهضة المصریة.
ضیف، شوقی (بی‌تا). البلاغة تطوّر وتاریخ، مصر: دار المعارف.
العقاد، عباس محمود (2009). أبو نواس الحسن بن هانئ، القاهرة: مکتبة الإسکندریة.
المراغى، أحمد مصطفى (1950). تاریخ علوم البلاغة والتعریف برجالها، القاهرة: نشرة مصطفى البابى الحلبى وأولاده.
مصلوح، سعد (1984). الأسلوب دراسة لغویة إحصائیة، القاهرة: دار الفکر العربی.
مصلوح، سعد (1989). دراسات نقدیة فی اللسانیات العربیة المعاصرة، القاهرة: عالم الکتب.
مصلوح، سعد (2010). فی البلاغة العربیة والأسلوبیات اللسانیة؛ آفاق جدیدة، القاهرة: عالم الکتب.
مصلوح، سعد (1980). حازم القرطاجنی ونظریة المحاکاة والتخییل فی الشعر، القاهرة: عالم الکتب.
 
http://saadmaslouh.com/