نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات عربی، عضو هیأت علمی دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

چکیده

روش تحقیق از دروس بنیادی است که در دهه‌های اخیر رشد مناسبی کرده و مورداقبال خوبی قرار گرفته است، اما متأسفانه، بااین‌که امروزه بر روش تحقیق و به‌کارگیری صحیح آن در حوزه‌های مختلف علوم تأکید می‌شود، با بی‌توجهی و کم‌تر پرداخته‌شدن به این مبحث و شیوه‌ها و اصول آن در تحقیقات دانشجویی مواجهیم. ازآن‌جاکه اغلب دانشگاه‌ها به پژوهش و برنامه‌های پژوهشی می‌پردازند، سعی بر آن دارند که آگاهی و شناخت دانشجو را از روش‌های تحقیق در زمینه‌های تخصصی افزایش دهند. کتاب الموجز فی المنهج البحث العلمی فی التربیة والعلوم الانسانیة، نوشتة سیف‌الاسلام سعد، کتابی است که در آن سعی شده است تا روش پژوهش علمی و اصول پایان‌‌نامه‌نویسی برای دانشجویان تبیین شود. پژوهش حاضر با روش توصیفی ‌‌ـ تحلیلی به بررسی و نقد این کتاب پرداخته و برخی از امتیازها و کاستی‌‌های آن را برشمرده است. براساس یافته‌های این پژوهش، توانایی نویسنده در تبیین مطالب، انسجام و ترتیب موضوعات، تأکید لزوم استفاده از رایانه در پژوهش‌های علمی، و رعایت علائم نگارشی از مهم‌ترین نقاط قوت کتاب مذکور است، اما ایراداتی چون کم‌‌‌توجهی به ارجاع‌دهی درون‌متنی، استفاده‌نکردن از منابع، و جامع‌‌نبودن برخی مطالب، و تبیین‌نکردن تفاوت روش‌شناسی و روش پژوهش از کاستی های کتاب به‌شمار می‌رود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review on the Book Concise of the Approach to Scientific Research on Education and Anthropology

نویسنده [English]

  • Abdolrazagh Rahmani

Assistant Professor, Hormoz Research Center, University of Hormozgan, Hormozgan, Iran

چکیده [English]

The research method is one of the fundamental courses that has been grown well in recent decades and has been well received; but unfortunately, despite the emphasis today on the research method and its proper application in various fields of science, we are witnessing less attention to this issue and its methods and principles in student research. Since most universities focus on research and research programs, they try to increase the student's awareness and knowledge of research methods in specialized fields. The book Concise of the Approach to Scientific Research on Education and Anthropology written by Dr Saif al-Islam has tried to explain the method of scientific research and the principles of dissertation writing to students. In the present study, this book has been reviewed and criticized with a descriptive-analytical method and has enumerated some of its advantages and shortcomings. Based on the findings of the current study, the author's ability to explain the content, coherence and order of topics, emphasizing the need to use a computer in scientific research, and observing writing marks are among the most important strengths of the book. However, lack of attention to in-text citations, lack of use of sources, and lack of comprehensiveness of some content and lack of explanation of the difference between methodology and research methods are the shortcomings of the book.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Book Critique
  • Methodology
  • Appearance Structure
  • Book Criteria
  • Educational Sciences
آصف‌زاده، سعید و زکیه پیری (1383)، «انتشار، فعالیت کلیدی در مدیریت دانش»، مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی بابل، ش ٢٤.
اسماعیلی، مراد (1397)، «نقد و تحلیل کتاب روش تحقیق به زبان ساده»، پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، دورۀ 18، ش 2.
اسمهر، الهاشم (2008)، عتبات المحکی القصیر فی التراث العربی والاسلامی (الاخبار والکرامات والطرق)، بیروت: الشبکة العربیة للابحاث والنشر.
بدر، احمد (1994)، اصول البحث العلمی و مناهجه، القاهرة: المکتبة الاکادیمیة.
بدوی، عبدالرحمن (1963)، مناهج البحث العلمی، القاهرة: دار النهضة العربیة.
بلعابد، عبدالحق (2008)، عتبات جیرار جینیت من النص الى المناص، تقدیم سعید یقطین، الجزائر: منشورات الاختلاف.
بن‌عود، نجود (2018)، سیمیائیة العتبات النصیة فی روایة نساء الجحیم، لعائشة بنور، الجزائر: جامعة الوادی.
حسینی، سیدحسین (1397)، «تحلیل الگوی مفهوم نقد علمی»، پژوهش‌های عقلی نوین، س 2، ش 4.
حسینی‌فر، آیدا (1389)، «معرفی و نقد کتاب لاتین روش‌های تحقیق کیفی در علوم ارتباطات (نوشتۀ تامس لیندلاف برایان تیلور)»، کتاب ماه علوم اجتماعی، پیاپی 27.
الحمدانی، حمید (2000)، بنیة النص السردی من منظور النقد الادبی، المغرب: مرکز الثقافة العربی.
خبیر، عبدالرحیم محمد (26/4/2013)، سودانیل نشر فی سودانیل:
<https://www.sudaress.com/sudanile/531060>.
درودی، فریبرز (1385)، «سخنی درباب نگارش‌های انتقادی: هم‌راه با شرحی مختصر پیرامون آرای کارل پوپر دربارۀ نقد منابع اطلاعاتی»، فصل‌نامۀ کتاب، پیاپی 68.
درودی، فریبرز (1391)، نقد منابع اطلاعاتی: شناخت مفاهیم، ساختار، ماهیت، و معیارهای نقد، تهران: خانۀ کتاب.
زندی، حامد (1396)، «نقد و بررسی کتاب درآمدی بر پژوهش روش‌های آمیخته»، نقد کتاب علوم اجتماعی، ش 14.
سالم، محمد لبیب (2016)، اصول النقد العلمی، جامعة طنطا، مصر: موقع منظمة المجتمع العلمی العربی:
سعد عمر، سیف‌الاسلام (2009)، الموجز فی المنهج البحث العلمی فی التربیة والعلوم الانسانیة، دمشق: دار الفکر.
الشیماء، ساعد و صبرینة توزی (2019)، العتبات النصیة فی روایة 2084 لوسینی الاعرج، الجزائر: ج البویرة.
طاهری، مهدی (1383)، «نقدی بر کتاب فهرست‌نویسی»، کتاب ماه کلیات، پیاپی 84.
علیمات، عبیر (2006)، تقویم و تطویر الکتب المدرسیة للمرحلة الاساسیة، الاردن: دار حامد للطباعة والنشر.
فتوحی، محمود (۱۳۸۵)، آیین نگارش مقالۀ علمی ‌ـ پژوهشی، تهران: سخن.
فلاح، پروانه (1389)، «معرفی و نقد کتاب لاتین روش تحقیق میدانی (راه‌نمای عمل در تعلیم‌و‌تربیت و علوم اجتماعی نوشتۀ کلایرتیلور من ویلکی جودیت باسر)»، کتاب ماه علوم اجتماعی، پیاپی 27.
کوکبی، مرتضی و دیگران (1395)، «بنیان‌های فلسفی روش‌های تحقیق کمی، کیفی، و آمیخته»، فصل‌نامۀ نقد کتاب اطلاع‌رسانی و ارتباطات، دورۀ 3، ش 9.
مرتاض، عبدالمالک (1998)، فی نظریة الروایة، الکویت: عالم المعرفة.
نصیر، یاسین (2009)، الاستهلال فن البدایات فی النص الادبی، دمشق: دار یبنوی.
همدانی، مصطفی (1399)، «نقد کتاب روش تحقیق آمیخته»، پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، دورۀ 20، ش 5.
یقطین، سعید (2005)، من النص الى النص المتراب، مدخل الى جمالیات الابداعی التفاعلی، بیروت: المرکز الثقافی فی العربی.