Conceptual Creative Realism as a Methodological Model of Islamic Science: A Critical Review

Taghavi, Mohammad Reza; Zahed, Seyed Saeid

Conceptual Creative Realism as a Methodological Model of Islamic Science: A Critical Review

Document Type : Research

Authors

Mohammad Reza Taghavi ¹

Seyed Saeid Zahed ²

¹ Professor, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shiraz University

² Associate Professor, Faculty of Economics, Management and Social Sciences, Shiraz University, Shiraz

Abstract

The aim of the present study was a review of “Conceptual Creative Realism” as a methodological model of Islamic science (Iman & Kelateh Sadati, 1392). The model had some strong points including a new presentation of science structure as well as a new definition congruent with the Islamic point of view entered in a new paradigm. Besides, the model defined hierarchy of knowledge in different ways where the God’s laws would be at the top of this hierarchy. Reality is further up observations and objective experiences as well as the correct criterion defined according to Islamic direction. o On the contrary, the model had some drawbacks including speaking in general, not specified, and missing links between the different concepts, as well as having ambiguity responding how we can specify the borders between different knowledge sources such as sensation experiences, wisdom, and intuition. In sum, the evaluated model seems to be an effective model which contributes to the Islamic science.

Keywords

Human-Islamic Sciences

Methodology

Conceptual Creative realism

Critical Review

Subjects

Methodology

ایمان، محمدتقی و احمد کلاته‌ساداتی (1392)، روش‌شناسی علوم انسانی نزد اندیشمندان مسلمان، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

باقری، خسرو (1382)، هویت علم دینی: نگاهی معرفت‌شناختی به نسبت دین با علوم انسانی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

پارسانیا، حمید (1382)، «روش‌ش‍ن‍اس‍ی ‌ف‍ل‍س‍ف‍ۀ‌ س‍ی‍اس‍ی‌ و ع‍ل‍م ‌س‍ی‍اس‍ت»، علوم سیاسی، ش 22.

تقوی، سیدمحمدرضا (1394)، «نقد و مقایسۀ علم دینی و علم رایج ازمنظر روش‌شناسی»، ارائه‌شده در: سومین کنگرۀ علوم انسانی اسلامی، تهران.

حسن‌زاده آملی، حسن (1385)، دروس معرفت نفس، قم: الف لام میم.

حسنی، سیدحمیدرضا، مهدی علی‌پور، و محمدتقی موحد ابطحی (1385)، دیدگاه‌ها و ملاحظات علم دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

خسروپناه، عبدالحسین (1392)، در جست‌وجوی علوم انسانی اسلامی: تحلیل نظریه‌های علم دینی و آزمون الگوی حکمی ــ اجتهادی در تولید علوم انسانی، تهران: معارف.

خسروپناه، عبدالحسین (1382)، «اثبات‌پذیری گزاره‌های دینی»، قبسات، ش 27.

خسروپناه، عبدالحسین (1382)، «چیستی علم حضوری و کارکردهای معرفت‌شناختی آن»، فصل‌نامۀ ذهن، ش 15 و 16.

ذوالفقاری، محمد و سیدمهمدی سیدیان (1391)، «فقه حکومتی؛ چیستی، چرایی، محمدی»، معرفت‌ سیاسی، ش (1) 4.

سوزنچی، حسین (1389)، معنا، امکان و راه‌کارهای علم دینی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی‌ و اجتماعی.

صمدی آملی، داود (1377)، «شرح رسالۀ علم و دین علامه حسن‌زاده آملی» در: مجموعۀ سخنرانی، آمل: مجموعۀ فرهنگی قائم.

صمدی آملی، داود (1384)، «شرح دروس معرفت نفس علامه حسن‌زاده آملی»، در: مجموعۀ سخنرانی، آمل: مجموعۀ فرهنگی قائم.

طباطبایی، محمدحسین (1422 ق)، نهایة‌الحکمة، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.

عابدی شاهرودی، علی (1370)، «نقد مبانی نظریه‌های علمی»، کیهان اندیشه، ش 39.

علی‌پور، مهدی و سیدحمیدرضا حسنی (1389)، پارادایم اجتهاد دینی (پاد)، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

میرباقری، سیدمهدی (1385)، «علم دینی ابزار تحقق اسلام در عمل اجتماعی»، در: علم دینی: دیدگاه‌ها و ملاحظات، تدوین و گردآوری سیدحمیدرضا حسنی و دیگران، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.