نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه اصفهان

چکیده

خلقیات بحث‌انگیز ایرانیان نزدیک به دو قرن است که توجه ایرانیان را به خود جلب کرده و سبب تألیف کتاب‌های بسیاری در این زمینه شده است. کتاب ما ایرانیان، تألیف مقصود فراستخواه، از آخرین کتاب‌هایی از این دست است که با اقبال عمومی روبه‌رو شده است. نویسنده تلاش کرده پس از نشان‌دادن بحث‌انگیزبودن خلقیات ایرانیان، با نگاهی علمی و ازمنظر نظریه‌های جامعه‌شناختی یک الگوی نظری تلفیقیِ ـ سیستمیِ چندسطحی برای توضیح و تبیین این خلقیات ارائه دهد.در مقالة پیش‌رو، نشان داده شده که اولا ًتلاش نویسنده برای تدوین چنین الگویی مقرون به توفیق نبوده و التقاط نظری به‌جای تلفیق نظری نشسته و درنهایت به‌سمت نظریه‌های ساختارمحور کشیده شده است؛ ثانیا ًتکثر نظریه‌های به‌کارگرفته‌شده سبب نوعی اغتشاش نظری شده و ثالثا ًاز نظریه‌های مورداستفاده یا برداشت درستی نشده یا تحلیل و تبیین برآمده از آن‌ها نادرست و در بعضی موارد متعارض است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critique of We Iranians

نویسنده [English]

  • Mohmmadreza Iranmanesh

MA in Sociology, Isfahan University

چکیده [English]

Iranians’ controversial ethos have attracted Iranians’ attention for nearly two centuries and led to writing many books in this field. The book “We Iranians” by Dr. Maghsoud Ferastkhah is one of the latest books of this kind that has been publicly welcomed. After demonstrating the Iranians’ controversial ethos and from the perspective of sociological theories the author has tried to present a multilevel systemic theoretical model with scientific look and in order to explain this ethos. In this paper, it is shown that first, the writer’s attempt to formulate such a model has not been successful, and the theoretical eclecticism gives a way to the theoretical integration, and ultimately leads to structured-oriented theories; secondly, the plurality of used theories causes some kind of theoretical disorders; thirdly, the used theories may have been misunderstood, or analyzed, and explained wrongly or paradoxically.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iranians’ Controversial Ethos
  • Multilevel Systemic Theoretical Model
  • Inductive-Deductive Explanation
  • Game Theory
  • Memes and Elite Circulation
ابوالحسن تنهایی، حسین (۱۳۹۲)، جامعه‌شناسی نظری، تهران: بهمن برنا.
ایران‌منش، محمدرضا (۱۳۸۹)، عقلانیت و پارادوکس‌های آن در اندیشۀ جامعه‌شناسان، تهران: شیوه.
ایران‌منش، محمدرضا (‍۱۳۹۴)، مفهوم شهروندی، تهران: نگاه معاصر.
آرون، ریمون (‍۱۳۷۰)، مراحل اساسی اندیشه در جامعه‌شناسی، ترجمۀ باقر پرهام، تهران: آموزش انقلاب اسلامی.
چلبی، مسعود (۱۳۹۳)، تحلیل نظری و تطبیقی در جامعه‌شناسی، تهران: نشر نی.
خندان، علی‌اصغر (۱۳۸۹)، مغالطات، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
داوکینز، ریچارد (۲۰۰۶)، ژن خودخواه، بی‌‌جا: بی‌نا.
روشه، گی (۱۳۷۵)، سازمان اجتماعی، ترجمۀ هما زنجانی‌زاده، تهران: سمت.
فراستخواه، مقصود (۱۳۹۵)، ما ایرانیان: زمینه‌کاوی تاریخی و اجتماعی خلقیات ایرانی، تهران: نشر نی.
فراستخواه، مقصود (مهر 1394 الف)، «ما ایرانیان» از خلقیات‌گرایی تا موقعیت‌گرایی، مصاحبۀ فهیمۀ بهرامی با محمدرضا جوادی یگانه و مقصود فراستخواه، منتشرشده در ایران فردا، ش 16، جلسۀ نقد کتاب انجمن دوست‌داران کتاب دزفول با حضور مقصود فراستخواه و ناقدان عبدالرضا نواح و محمدرضا ایران‌منش در تاریخ 29/11/1395.
فراستخواه، مقصود و محسن خلیلی (30 تیر 1394 ب)، نهمین نشست پردیس کتاب مشهد، منتشرشده در سایت صدا نت.
کاظمی، عباس (23 آبان ۱۳۹۴)، جلسه نقد و بررسی کتاب ما ایرانیان در پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزرات علوم و تحقیقات و فناوری، با حضور نویسنده و محمدرضا جوادی یگانه و عباس کاظمی:.
کوزر، لیوییس (۱۳۶۹)، زندگی و اندیشۀ بزرگان جامعه‌شناسی، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: علمی.
لیتل، دانیل (۱۳۷۳)، تبیین در علوم اجتماعی، ترجمۀ عبدالکریم سروش، تهران: صراط.