نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان
چکیده
این پژوهش به بررسی کارآمدی سرفصل دروس «آیین نگارش و ویرایش» و «کارگاه ویراستاری (1) و (2)» در برنامة درسی مقطع کارشناسی زبان و ادبیات فارسی نظر دارد. این دروس در برنامة درسی مدّنظر جنبة کاربردی دارند و ضمن تقویت مهارتهای نویسندگی، فراگیر را برای پذیرش زمینههای شغلی در جامعه آماده میکنند. در پژوهش پیشِ رو این دروس با توجه به شاخصهای شورای برنامهریزی آموزش عالی بررسی میشوند. نتایج این بررسی نشان میدهد برنامههای موجود کاستیها و مشکلاتی دارند. بیتوجهی به پیشنیازهای لازم و همپوشانی دروس باعث شده است که ساختار کلان سرفصلها تناسب لازم را نداشته باشد. علاوه بر این، در سرفصل این دروس بر فعالیتهای یادگیری پرورشدهندة خلاقیت تأکیدی نشده است. بیتوجهی به سندها و برنامههای راهبردی ازجمله نقش نظارتی فرهنگستان زبان و ادب فارسی از دیگر مشکلات آنهاست. در تعیین اهداف و مباحث سرفصل نیز به زمینههای شغلی و حرفهای و چگونگی ورود فراگیران به آن توجه نشده است. بررسی روزآمدی منابع و مباحث هم نشان میدهد، ضمن بیتوجهی به منابع و مباحث روز، اشکالهای ساختاری، محتوایی و زبانی در منابع معرفیشده وجود دارد و منابع موجود نیازمند بازنگری هستند تا بتوانند ضمن آموزش کارآمد، الگوی زبانی مناسبی برای فراگیران باشند.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
A Critical Approach to the Headlines and Sources of “Writing and Editing Styles” and “Editing Workshop” (1) and (2) lessons in Bachelor course of Persian Language and Literature
نویسنده [English]
- Elham Sayyedan
Assistant professor of Persian language and literature, University of Isfahan
چکیده [English]
The present study investigates the effectiveness of the headlines of such lessons as “writing and editing styles” and “editing workshop” (1) and (2) in curricula presented in BA course of Persian language and literature. These are amongst the most applied lessons in Persian language and literature major that, meanwhile improving the writing skills of the university students, prepare them for fitting new occupational grounds whereas it seems according to the indices set by the lesson planning council that these lessens need revisions. The present study considers the indices proposed by the supreme lesson planning council to criticize and investigate the aforesaid lessons. The indices are: being up-to-date and responsive to the society needs, setting the ground for emergence of the creativities, being in proportion to the program’s components, being coordinated with the strategic documents and plans and being attentive to the real nature of the course. The study results indicated that these indices have not been correctly observed in the codification of the curriculum and the existent programs have shortfalls and problems. No attention has been paid to the prerequisites and the lessons have overlaps and this has caused the macro-structure of the headlines to lack the required proportion. Moreover, no emphasis has been made on the learning activities contributing to the fostering of creativity. Another problem of the lessons is lack of attention paid to the strategic documents and programs, including the supervisory role of the Persian language and literature academy and there is also no attention paid to the materials and contents of headlines to the enactments by the academy, including Persian writing styles, word choice, etc. Investigation of the materials and topics in terms of newness and being up-to-date is reflective of the structural, content-related and lingual problems of the introduced materials in terms of not being recent; hence, a need is felt for revision of the existing headlines and materials.
کلیدواژهها [English]
- curriculum
- writing and editing style
- bachelor course of Persian language and literature
- newness
- editing workshop lesson
برنامة درسی دورة کارشناسی زبان و ادبیات فارسی (1391). شورای برنامهریزی آموزش عالی، کمیتة زبان و ادبیات فارسی.
حسینی، افضل السادات (1378). ماهیت خلاقیت و شیوههای پرورش آن. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
خاقانیزاده، مرتضی و کورش فتحی واجارگاه (1387). «الگوی برنامه درسی دانشگاهی». مجله راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، سال اول، ش 2: 19-11.
دربارة ویرایش: برگزیده مقالههای نشر دانش (1) (1375). گردآورنده: نصرالله پورجوادی، چاپ 3، تهران: نشر دانشگاهی.
دستور خط فارسی، مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1389). چاپ نهم، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نشر آثار)
ذوالفقاری، حسن (1395 الف). آموزش ویراستاری و درستنویسی. ویراست3، تهران: علم.
___________ (1395ب). آئین نگارش و ویرایش. تهران: فاطمی.
سارلی، ناصرقلی (1387). زبان فارسی معیار. تهران: هرمس.
سمیعی (گیلانی)، احمد (1396). نگارش و ویرایش. ویراست3، تهران: سمت.
سند نقشة جامع علمی کشور (1389). مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی http://nj.farhangoelm.ir/
شعار، جعفر (1378). فرهنگ املایی و دستور خط و املای فارسی. تهران: سخن.
صادقی، علیاشرف و زهرا زندی مقدم (1394). فرهنگ املایی خط فارسی براساسِ دستور خط فارسی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی. ویراست جدید. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نشر آثار).
علایی، نیلوفر (1387). «چشماندازی جدید در آموزش آیین نگارش فارسی». پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، ش 20: 82-65.
غلامحسینزاده، غلامحسین (1391). راهنمای نگارش علمی. چاپ دوم، تهران: سمت
______________________ (1392). راهنمای ویرایش. چاپ دهم، تهران: سمت.
فردانش، هاشم (1378). «سرفصلها و جایگاه آنها در برنامهریزی آموزش عالی کشور». سخن سمت، ش 5: 49-46.
فرهنگی، سهیلا (1385). «بررسی و ارزیابی آیین نگارش و ویرایش (1) و (2)». نامة علوم انسانی، ش14: 158-151.
لطفیپور ساعدی، کاظم (1395). درآمدی به اصول و روش ترجمه. چاپ یازدهم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ملکی، حسن (1390). مقدمات برنامهریزی درسی. چاپ پنجم، تهران: سمت.
منصوریان، یزدان (1392). «صد ویژگی کتابهای دانشگاهی کارآمد و اثربخش». پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، ش29: 17-1.
میرزابیگی، علی (1380). برنامهریزی درسی و طرح درس در آموزش رسمی و تربیت نیروی انسانی. تهران: یسطرون.
میرکمالی، سیدمحمد (1378). «تفکر خلاق و باروری آن در سازمانهای آموزشی»، مجلة روانشناسی و علوم تربیتی، دورة 4، ش2: 120-99.
نجفی، ابوالحسن (1393). غلط ننویسیم: فرهنگ دشواریهای زبان فارسی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. چاپ نوزدهم.
نیکوبخت، ناصر (1393 الف). مبانی درستنویسی زبان فارسی معیار. چاپ پنجم، تهران: چشمه.
__________ (1393ب).«نقد کتاب آیین نگارش مقالة علمی ـ پژوهشی». پژوهشنامة انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، سال 14، ش1 (پیاپی 30): 103-91.
یاحقی، محمدجعفر و محمدمهدی ناصح (1394). راهنمای نگارش و ویرایش. چاپ سیویکم، مشهد: بهنشر (انتشارات آستان قدس رضوی).
یارمحمدیان، محمدحسین (1390). اصول برنامهریزی درسی. چاپ هشتم، تهران: یادوارة کتاب.