پژوهشی تاریخ
ضرورت‌ها و راه‌کارهای ترجمة متون تاریخی عثمانی به فارسی

رضا دهقانی

دوره 11، شماره 23 ، اسفند 1390، صفحه 1-20

چکیده
  از ابتدای روی کار آمدن دولت‌های صفوی و عثمانی زبان و ادبیات شاخصه‌ای ممتاز در روابط فرهنگی ایران و عثمانی به‌شمار می‌آمد. زبان ترکی عثمانی با بهره‌گیری فراوان از واژه‌های فارسی و عربی در زمرة زبان‌های اسلامی است و تا پایان حیات دولت عثمانی زبان رسمی این امپراتوری بود. مورخان عثمانی به اقتضای هم‌جواری، زبان مشترک، و تحولات فی‌مابین ...  بیشتر

پژوهشی تاریخ
ترجمة‌ متون و تعامل معرفتی تاریخ

سید ابوالفضل رضوی

دوره 11، شماره 23 ، اسفند 1390، صفحه 21-37

چکیده
  علم تاریخ حاصل انضمام مورخان به گزارش واقعیت‌های تاریخی است و تداخل افق‌های زمانی حال و گذشته را در خود دارد. افق زمانی حال در پرتو دانش، بینش، ارزش، و روش مورخان نمود پیدا می‌کند و مورخان این ویژ‌‌گی‌ها را مرهون جامعة خود و شرایط حاکم‌بر جامعة جهانی‌اند. اگر اندوخته‌های فکری و معرفتی مورخان در زبان و ادبیات آن‌ها، اعم از گفتاری، ...  بیشتر

پژوهشی تاریخ
نام‌های عَلَم در ترجمۀ متون تاریخی

کوروش صالحی

دوره 11، شماره 23 ، اسفند 1390، صفحه 39-49

چکیده
  ترجمة متون و ایجاد پل ارتباطی میان دو بستر مفهومی در دو قالب متفاوت نه‌تنها علم بلکه هنر است. غالباً ترجمه‌ای درخور توجه است که توانایی کاربرد مفاهیم مناسب را در زبان دوم داشته باشد. با اذعان به پیچیدگی کار ترجمة متون تاریخی و پاس‌داشت کار مترجمان، اشاره به برخی نکات ظریف اما کلیدی در ترجمة این متون، دورنمای بهتری را برای این دسته ...  بیشتر

پژوهشی تاریخ
اهمیت و ضرورت ترجمة متون تاریخی عثمانی به زبان فارسی (مطالعة موردی تاریخ عثمان‌پاشا)

نصرالله صالحی

دوره 11، شماره 23 ، اسفند 1390، صفحه 51-65

چکیده
  بعد از زبان عربی و فارسی سومین زبان جهان اسلام ترکی است. ازاین‌رو، عالمان و اندیشمندان عثمانی در کنار تألیف آثار به ترجمة متون از عربی و به‌ویژه‌‌ فارسی به ترکی عثمانی نیز پرداختند. از قرن دهم به بعد بیش از صدها اثر مهم از فارسی به ترکی عثمانی ترجمه شده است. این روند هنوز در ترکیه ادامه دارد. اما درست برعکس این روند، تعداد متون ترجمه‌شده ...  بیشتر

پژوهشی تاریخ
اهمیت تاریخی و نقد ترجمة مجمع‌الخواص

سجاد حسینی

دوره 11، شماره 23 ، اسفند 1390، صفحه 67-85

چکیده
  تذکرة ادبی مجمع‌الخواص‌‌ را صادقی بیگ افشار، نگارگر برجستة عهد صفوی، در سال 1016 ق به زبان ترکی نگاشت و در سال 1327 دکتر عبدالرسول خیام‌‌پور، استاد دانشگاه تبریز، آن را تصحیح و به فارسی ترجمه و منتشر کرد. این تذکره اطلاعات گران‌سنگی درباب وضعیت ادبی حاکم‌بر گروه‌‌های اجتماعی ترک و تاجیک ایران آن روزگار ارائه می‌‌دهد. هم‌چنین ...  بیشتر

پژوهشی تاریخ
نقد و ارز‌یابی محتوای کتاب درسی تاریخ‌شناسی دورة پیش‌دانشگاهی با تأکید بر برنامة درسی

فاطمه‌سادات میرعارفین

دوره 11، شماره 23 ، اسفند 1390، صفحه 87-114

چکیده
  محتوای کتاب درسی تازه ‌منتشر شدة تاریخ‌شناسی دورة پیش‌دانشگاهی، موضوعاتی هم‌چون ادبیات، هنر، و انسان را دست‌مایة طرح بسیاری از مباحث اساسی قرار داده است و ارتباط تاریخ با این علوم را به‌منزلة جایگاهی مهم و حساس در آگاهی از حقایق و برخورداری از نگرشی نو برای مخاطبان اصلی خود قلمداد کرده است. ازآن‌جاکه دانش‌آموزان در زندگی واقعی ...  بیشتر