اقتصاد
سید محمد حسینی
چکیده
کتاب الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و چالش ناپایداری توسعة پایدار از سلسله تک‌نگاشت‌های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است که آقایان توحیدی‌نیا و قدیمی به‌رشتة تحریر درآورده‌اند. این اثر نقاط مثبت و برجستة بسیاری دارد. طرح سؤالات مهم دربارة پایداری توسعة پایدار و پاسخ به آن‌ها در چهارچوب مبانی فلسفی اقتصاد اسلامی با تمرکز بر حق و عدل ...
بیشتر
کتاب الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و چالش ناپایداری توسعة پایدار از سلسله تک‌نگاشت‌های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است که آقایان توحیدی‌نیا و قدیمی به‌رشتة تحریر درآورده‌اند. این اثر نقاط مثبت و برجستة بسیاری دارد. طرح سؤالات مهم دربارة پایداری توسعة پایدار و پاسخ به آن‌ها در چهارچوب مبانی فلسفی اقتصاد اسلامی با تمرکز بر حق و عدل از نقاط مثبت و برجستة این تحقیق است. اما ازنظر شکلی و محتوایی اشکال دارد. ازنظر شکلی علاوه‌براین‌که نیازمند ویراستاری و صفحه‌آرایی است، خواننده به‌سختی می‌تواند به مسئله و اهداف تحقیق دست یابد. از مقدمه، که وظیفة این امر را به‌عهده دارد، اثری نیست و مقدمه‌های قسمت‌های اصلی اثر ناتوان از این امرند. ازنظر محتوایی مهم‌ترین اشکال این است که نویسندگان این اثر دربرابر اندیشههای علم اقتصاد متعارف رویکرد تقابلی داشته و در آن‌جاها که به بیان و تفسیر اجمالی اندیشة اقتصاددانان علم اقتصاد متعارف می‌پردازند، دچار سوگیری شده و رویکرد مسلط آن را مبنا قرار داده‌اند. ازاین‌رو، برای تبدیل‌شدن اثر به اثری تأثیرگذار، باید ویرایش‌های ادبی، شکلی، و محتوایی صورت گیرد. نیز باید از طرح جانب‌دارانة مطالب دوری کرد و ابتدا نظریههای مخالف را به‌خوبی بیان کرد و سپس به نقد آن‌ها پرداخت.
زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی
مظفر امینی؛ حسین محمدی
چکیده
بسیاری از مطالعات زبانی حاصل تحقیقات میدانی فردی یا گروهی محققان در جوامع زبانی گوناگون است. کتاب زبان، منزلت و قدرت در ایران نوشتة ویلیام اُ. بی‌‌مَن (William O. Beeman) نیز ازجمله پژوهشهای میدانی است که برمبنای زبان و درواقع زبان فارسی انجام شده است. گسترش دامنة مطالعاتی نویسندة کتاب تا جایی است که مسائل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، مردم‌‌‌‌شناسی ...
بیشتر
بسیاری از مطالعات زبانی حاصل تحقیقات میدانی فردی یا گروهی محققان در جوامع زبانی گوناگون است. کتاب زبان، منزلت و قدرت در ایران نوشتة ویلیام اُ. بی‌‌مَن (William O. Beeman) نیز ازجمله پژوهشهای میدانی است که برمبنای زبان و درواقع زبان فارسی انجام شده است. گسترش دامنة مطالعاتی نویسندة کتاب تا جایی است که مسائل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، مردم‌‌‌‌شناسی (anthropological) و بخش‌های مختلف دیگری از زندگی ایرانیان را بررسی کرده است. در نوشتار حاضر، پس از مطالعه، بررسی، و نقد کتاب زبان، منزلت و قدرت در ایران این نتیجه حاصل شد که کتاب مزبور حاوی تعبیرات، تفسیرها، و نظریهپردازیهایی دربارة جامعة ایران است که هرچند متکی به اصول علمی و در چهارچوب خاصی است، ازآنجاکه براساس جامعة زبانی کوچکی انجام شده خالی از ایراد نیست و در بعضی موارد کاملاً اشتباه است. در این میان، پارهای تحلیلهای بی‌‌مَن دربارة آداب و رسوم، فرهنگ، و زبان ایران را بررسی می‌‌کنیم. انتقاد مهمی که بر کتاب بیمن وارد است تعمیم یافته‌های خود به کل ایران است. دربارة ترجمة کتاب نیز به این نتیجه میرسیم که انتخابی درست و ضروری بوده و بهدرستی انجام شده است.
زبان و ادبیات عربی
بهنام فارسی؛ زهرا اسفندیاری
چکیده
فمنیسم، مکتبی است که در راستای بازیابی حقوق از دسترفتة زنان شکل گرفته و بر پایة برابری و گاهاً برتری زنان نسبت به مردان بوده است. پس از اوجگیری این پدیده در کشورهای غربی، اندیشههای آن در کشورهای اسلامی بهویژه عربستان نیز گسترش یافت. «قماشة العلیان» نویسندة سعودی، در رمان خود «أنثی العنکبوت»، به بیان مشکلات زنان ...
بیشتر
فمنیسم، مکتبی است که در راستای بازیابی حقوق از دسترفتة زنان شکل گرفته و بر پایة برابری و گاهاً برتری زنان نسبت به مردان بوده است. پس از اوجگیری این پدیده در کشورهای غربی، اندیشههای آن در کشورهای اسلامی بهویژه عربستان نیز گسترش یافت. «قماشة العلیان» نویسندة سعودی، در رمان خود «أنثی العنکبوت»، به بیان مشکلات زنان و چالش‌های پیشروی جریان فمنیسم در کشور خود پرداخته است. این پژوهش بهروش توصیفی-تحلیلی، در پی بررسی تفاوتهای میان ساختار اجتماعی کشورهای غربی و اسلامی در رابطه با توجه به رویکردهای فمنیستی بوده و ضمن کشف و تبیین موانع پیشروی این مکتب در کشورهای اسلامی، خصوصاً عربستان سعودی، معضلات اجتماعی زنان در این کشور را با تکیه بر رمان «أنثی العنکبوت» بیان نماید. نتیجة حاصل این است که آراء فمنیسم به دلیل وقوع انقلاب صنعتی و بالتبع ورود زنان به عرصة کار و فعالیت، مجال ظهور یافت اما این نظرات در کشورهای اسلامی، خصوصاً عربستان، به دلیل اختلاف مبانی دو مکتب فمنیسم و اسلام و عادیسازی مردسالاری در این کشورها، فرصت بروز و ظهور نیافت؛ هرچند که در این کشور تفاسیر مردسالارانه از قوانین نیز منجر به محدودیت زنان در حوزههای گوناگون گشته است.
فلسفه
فرهاد زیویار؛ احسان شاکری خوئی؛ امیر اعتمادی بزرگ
دوره 14، شماره 31 ، شهریور 1393، ، صفحه 47-66
چکیده
چکیده ابتناء مطالعات و پژوهشهای انسانی و اجتماعی بر الگوهای روش‌شناختی یکی از ضرورت‌های حوزة علوم انسانی در حال حاضر شده است. مکاتب، نحله‌ها و متفکران مختلف و تأثیرگذاری در این حوزه با دغدغة یادشده به مطالعه و تحقیق اشتغال دارند. یکی از این الگوهای روشی، روش‌های کیفی، تفهمی و به طور خاص روش هرمنوتیک است. این روش که به انواع و اقسام ...
بیشتر
چکیده ابتناء مطالعات و پژوهشهای انسانی و اجتماعی بر الگوهای روش‌شناختی یکی از ضرورت‌های حوزة علوم انسانی در حال حاضر شده است. مکاتب، نحله‌ها و متفکران مختلف و تأثیرگذاری در این حوزه با دغدغة یادشده به مطالعه و تحقیق اشتغال دارند. یکی از این الگوهای روشی، روش‌های کیفی، تفهمی و به طور خاص روش هرمنوتیک است. این روش که به انواع و اقسام مختلفی تقسیم می‌شود، طرفداران و قائلین زیادی در مطالعات اجتماعی و انسانی و حتی اعتقادی و دینی پیدا کرده است. در فضای فکری ـ معرفتی ایران نیز برخی از نویسندگان کاربست این روش را در مطالعات دینی و کلامی مطرح نموده‌اند که البته با مناقشات و چالش‌های علمی ـ معرفتی فراوان مواجه شده‌اند. در مقالة حاضر ضمن تبیین ادلة هرمنوتیک فلسفی، با نگاهی انتقادی به این روش امعان نظر خواهد شد. هرمنوتیک فلسفی از دو زاویه نقد شده است که عبارت‌اند از: نقدهای درون‌هرمنوتیکی و برون‌هرمنوتیکی. مقصود از نقد درون‌هرمنوتیکی، مجادلاتی است که برخی از نحله‌ها و اشخاص قائل به هرمنوتیک طرح نموده‌اند. نقدهای برون‌هرمنوتیکی، بیان ایرادات هرمنوتیک فلسفی از دیدگاه جریان‌ها و اشخاصی است که خارج از چهارچوب هرمنوتیک به ارزیابی این روش پرداخته‌اند. کلیدواژه‌ها: هرمنوتیک، هرمنوتیک فلسفی، نسبیت، فهم، تاریخ و سنت، مفسر.
علم اطلاعات و دانش‌شناسی
حمیدرضا رادفر؛ سولماز نوری
دوره 15، شماره 37 ، اسفند 1394، ، صفحه 47-67
چکیده
امروزه امکان دسترسی به مجموعة گسترده‌ای از اطلاعات سازمان‌دهی‌شده اهمیت به‌سزایی دارد. کتاب‌خانة دیجیتال مبحثی نو و پراهمیت در همین حوزه است که توجه به آن به نوعی در همة زمینه‌های علمی و دانشگاهی راه‌گشاست. کتاب کتاب‌خانه‌های دیجیتال: مبادلۀ اطلاعات نیز تلاشی ارزش‌مند در همین راستاست. از این رو در مقالة حاضر سعی شده است ...
بیشتر
امروزه امکان دسترسی به مجموعة گسترده‌ای از اطلاعات سازمان‌دهی‌شده اهمیت به‌سزایی دارد. کتاب‌خانة دیجیتال مبحثی نو و پراهمیت در همین حوزه است که توجه به آن به نوعی در همة زمینه‌های علمی و دانشگاهی راه‌گشاست. کتاب کتاب‌خانه‌های دیجیتال: مبادلۀ اطلاعات نیز تلاشی ارزش‌مند در همین راستاست. از این رو در مقالة حاضر سعی شده است این کتاب با نگاهی نقادانه بررسی شود تا بدون هیچگونه سوگیری و فقط در راستای اعتلای اثر و راهنمایی مخاطبانش ضمن اشاره به نکات ارزش‌مند، برجستگیها، نقاط ضعف، و کاستیهای آن دامنۀ این دست مباحث گستردهتر شود. نخست اثر و نویسنده معرفی شده و سپس کتاب در دو حوزۀ شکلی و محتوایی نقد شده است. در نقد شکلی، مشخصات ظاهری و نگارشی اثر مد نظر قرار گرفته و در بخش محتوایی به مواردی همچون نظم منطقی، اعتبار منابع، کیفیت علمی، نوآوری، و سازواری توجه شده است و در پایان برای رفع کاستیها پیشنهادهایی ارائه شده است.
زبان و ادبیات عربی
ابوالحسن امین مقدسی؛ موسی بیات؛ عبدالوحید نویدی
دوره 17، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 47-60
چکیده
کتاب دانشگاهی امروزه در کنار سایر ارکان آموزش بهعنوان ابزاری مهم برای آموزش به دانشجویان و آمادهسازی آن‌ها جهت ورود به جامعه است. ازهمینرو، نقد کتاب دانشگاهی براساس شاخصههای استاندارد زمینۀ بهره‌هوری هرچه بیشتر از این رکن مهم آموزش عالی را فراهم می‌کند. نگارندگان در نوشتار حاضر کوشیدهاند تا کتاب فی ...
بیشتر
کتاب دانشگاهی امروزه در کنار سایر ارکان آموزش بهعنوان ابزاری مهم برای آموزش به دانشجویان و آمادهسازی آن‌ها جهت ورود به جامعه است. ازهمینرو، نقد کتاب دانشگاهی براساس شاخصههای استاندارد زمینۀ بهره‌هوری هرچه بیشتر از این رکن مهم آموزش عالی را فراهم می‌کند. نگارندگان در نوشتار حاضر کوشیدهاند تا کتاب فی الأدب العباسی؛ الرؤیة و الفن، نوشتۀ عزالدین اسماعیل، را بررسی و تحلیل کنند. مهم‌ترین نتایج دستیافته عبارت‌اند از: شاخصههای ظاهری همچون طرح جلد، طراحی صفحه، و برجستهسازی در نگارش رعایت نشده است؛ زبان اثر علمی، شیوا، و بهدوراز ابهام است و قواعد صرف و نحو در آن رعایت شده است؛ تناسب میان حجم اطلاعات اصلی و جانبی در کلیت اثر رعایت نشده است؛ کتاب مورد بحث جامعیت و روزآمدی لازم را ندارد و نتوانسته با کتابهای همسطح خود ارتباط برقرار کند و نگارش آن براساس شاخصههای استاندارد دانشگاهی نیست.
علوم سیاسی
رسول افضلی؛ محمد زهدی‌گهر؛ اکبر ولی زاده
دوره 17، شماره 8 ، بهمن 1396، ، صفحه 47-66
چکیده
کتاب هژمونی: شکل تازه‌ای از قدرت جهانی در سال 2005 توسط جان اگنیو نوشته شده و در انتشارات دانشگاه تمپل (Tempel University) به‌چاپ رسیده است. اهمیت این کتاب مربوط به طرح تئوری جدید دربارۀ هژمونی (hegemony) است. تاکنون سه تئوری درمورد موضوع هژمونی وجود داشته است. آن‌چه این اثر را نسبت به سایر کتب موضوع هژمونی متمایز ساخته است شالوده‌شکنی مفهوم و نظریات ...
بیشتر
کتاب هژمونی: شکل تازه‌ای از قدرت جهانی در سال 2005 توسط جان اگنیو نوشته شده و در انتشارات دانشگاه تمپل (Tempel University) به‌چاپ رسیده است. اهمیت این کتاب مربوط به طرح تئوری جدید دربارۀ هژمونی (hegemony) است. تاکنون سه تئوری درمورد موضوع هژمونی وجود داشته است. آن‌چه این اثر را نسبت به سایر کتب موضوع هژمونی متمایز ساخته است شالوده‌شکنی مفهوم و نظریات رایج مربوط به هژمونی درقالب رویکرد انتقادی و ارائۀ نظریۀ جدیدی در این زمینه است. این کتاب چهارمین تئوری را مطرح و پردازش کرده است. بنمایۀ اصلی تئوری اگنیو درمقابل تئوریهای سهگانۀ قبل تأکید بر ماهیت جامعهمحوری هژمونی و فرایند شکل‌گیری آن است.اما نگاه تکثرگرایانۀ اگنیو به محوریترین موضوع اقتصاد سیاسی بینالملل که ازسوی رئالیستها نیز مطرح شده است خالی از نقد نیست. اگنیو آنچنان بر پیکرۀ حکومت میتازد که گویی در اقتصاد خارج ازحوزۀ جامعه و نیروهای اجتماعی آن حکومت هیچ نقشی ندارد. برایناساس، این‌که چگونه می‌‌توان ایجاد هژمونی را توسط قدرتمندترین دولت نیمۀ دوم قرن بیستم (امریکا) فرایندی غیرحکومتی انگاشت هیچ پاسخی در پایان این کتاب دریافت نمیکند.
زبان و ادبیات فارسی
عیسی امن خانی
دوره 18، شماره 2 ، اردیبهشت 1397، ، صفحه 47-67
چکیده
برخلاف سنت استادانی چون فروزان‌فر، همایی، زرین‌کوب، و ...، که عمدتاً به زندگی و اندیشۀ نویسنده/ شاعر می‌‌پرداختند، برخی از آثار شفیعی کدکنی خاص و متفاوت با این سنت است؛ چراکه جدای از محتوا و درون‌مایه به مسئلۀ فرم و شکل آثار ادبی نیز توجه داشته، گاه کتاب (موسیقی شعر) یا مقالاتی کاملاً شکل‌‌مدارانه (فرمالیستی) نوشته‌‌اند. رستاخیز ...
بیشتر
برخلاف سنت استادانی چون فروزان‌فر، همایی، زرین‌کوب، و ...، که عمدتاً به زندگی و اندیشۀ نویسنده/ شاعر می‌‌پرداختند، برخی از آثار شفیعی کدکنی خاص و متفاوت با این سنت است؛ چراکه جدای از محتوا و درون‌مایه به مسئلۀ فرم و شکل آثار ادبی نیز توجه داشته، گاه کتاب (موسیقی شعر) یا مقالاتی کاملاً شکل‌‌مدارانه (فرمالیستی) نوشته‌‌اند. رستاخیز کلمات: درسگفتارهایی دربارۀ نظریۀ ادبی صورت‌گرایان روس در این میان فرمالیستی‌‌ترین اثر ایشان است که در آن نه‌تنها به معرفی فرمالیسم (تاریخچه، آموزه‌‌ها، و شخصیت‌‌های تأثیرگذار آن) پرداخته شده است، بلکه برخی از مقالات ایشان، که با الهام‌گیری از آرای آن‌ها نوشته شده‌اند، نیز در آن گنجانده شده است. با تمام محاسنی که این کتاب (همانند تمام آثار شفیعی کدکنی) دارد، انتقاداتی نیز می‌‌توان بر آن وارد ساخت. اصلی‌‌ترین این انتقادات عبارت‌اند از: 1. بیان ناقص (و شاید هم نادرست) زمینه/ زمینه‌های پیدایش فرمالیسم روسی، 2. فقدان انسجام نظریههای ارائه‌شده ازسوی نویسندۀ کتاب، 3. وجود برخی گزارههای ابطال‌‌ناپذیر و غیر‌‌علمی در کتاب، 4. و درنهایت گنجاندن فصل‌‌هایی مانند «تکامل موتیف کوزه‌‌گر در شعر خیام» که با فضای فرمالیستی کتاب رستاخیز کلمات تناسبی ندارند.
علوم اجتماعی
بیژن زارع
چکیده
هدف اصلی مقالۀ حاضر واکاوی و ارزیابی نقاداﻧﺔ کتاب آموزش و توسعه: مباحث نوین در اقتصاد آموزش، ﺗﺄلیف معدن‌دار آرانی و سرکار آرانی از نشر نی است. این کتاب از آثار معدودی است که در زﻣﯿﻨﺔ اقتصاد آموزش ﺗﺄلیف و انتشار یافته است. بررسی و ارزیابی کتاب براساس پرسش‌نامۀ داوری شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در ابعاد ارزیابی شکلی، ساختاری، ...
بیشتر
هدف اصلی مقالۀ حاضر واکاوی و ارزیابی نقاداﻧﺔ کتاب آموزش و توسعه: مباحث نوین در اقتصاد آموزش، ﺗﺄلیف معدن‌دار آرانی و سرکار آرانی از نشر نی است. این کتاب از آثار معدودی است که در زﻣﯿﻨﺔ اقتصاد آموزش ﺗﺄلیف و انتشار یافته است. بررسی و ارزیابی کتاب براساس پرسش‌نامۀ داوری شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در ابعاد ارزیابی شکلی، ساختاری، و محتوایی انجام پذیرفته است. درمجموع، نتایج بررسی نشان می‌دهد که کتاب، علیرغم اشکالاتی در زمینه‌های ساختاری و محتوایی، از کیفیت مطلوبی برخوردار است، اما لازم است برای ارتقای کیفیت کتاب در چاپهای بعدی، ازیکسو، یک فصل به طرح ویژگی‌های خاص آموزش و پرورش ایران اختصاص داده شود و ازسوی‌دیگر، به پیشنهادهای آخر مقاله توجه شود. به‌خصوص، در زمینۀ اقتصاد آموزش و ﺗﺄثیر توسعۀ انسانی در رشد اقتصادی تحلیلهای مناسبی درجهت اصلاح سیاست‌گذاری هم در زمینۀ ساختار نهادهای متولی آموزش و تغییر رویکرد آن‌ها در امر تربیت نیروی انسانی کارآمد و هم در زمینۀ تخصیص اعتبارات کافی به نهادهای متولی امر آموزش و پرورش اقدامات اساسی صورت گیرد.
فقه و حقوق
علی‌اصغر اسماعیلی‌فر؛ غلامحسین مسعود؛ محمدکاظم عمادزاده
چکیده
مقرره‌گذاری بانکی وسیله و ابزاری برای نائل‌شدن به هدف مقرره‌گذار، یعنی دولت، است و دولت با استفاده از این ابزار بازار پول را به‌سمت اهداف خود هدایت می‌کند. مقولۀ مداخلۀ دولت در اقتصاد و میزان دخالت آن در بازار پول در جاهای مختلف مورد بررسی و نقد قرار گرفته است، اما این‌که چه‌میزان از این دخالت به ایجاد مطالبات معوق منجر می‌شود ...
بیشتر
مقرره‌گذاری بانکی وسیله و ابزاری برای نائل‌شدن به هدف مقرره‌گذار، یعنی دولت، است و دولت با استفاده از این ابزار بازار پول را به‌سمت اهداف خود هدایت می‌کند. مقولۀ مداخلۀ دولت در اقتصاد و میزان دخالت آن در بازار پول در جاهای مختلف مورد بررسی و نقد قرار گرفته است، اما این‌که چه‌میزان از این دخالت به ایجاد مطالبات معوق منجر می‌شود مسئلهای قابلبحث است. مطالبات معوق بانکی بهمنزلۀ مشکلی اساسی گریبانگیر نظام بانکی شده است. ازآنجاکه دولت یکی از بدهکاران کلان بانکی است، این سیستم مقرره‌گذاری که ازجانب دولت طراحی می‌شود عیب ذاتی دارد؛ زیرا در این مقررات بحث تشویق و تنبیه درمورد پرداخت بدهیهای معوق بدهکاران مطرح است، درحالیکه پرداخت براساس میزان اعتبار نیز باید ملاک باشد. از این نظر، شیوۀ مقررهگذاریهای بانکی به‌‌منظور ایجاد و وصول با ایراد جدی مواجه است که در این مقاله نارساییها و خلأهای قانونی ناشی از مقرره‌گذاری مورد نقد و بررسی قرار خواهد گرفت.
تاریخ
حمیدرضا پاشازانوس
چکیده
بخش قابل‌ملاحظه‌ای از دانش ما دربارۀ ایران و روابط آن با دیگر تمدن‌های هم‌جوار آن مبتنی‌بر متون و منابع یونانی و رومی بوده است که بیشتر آن‌ها به فارسی و با کیفیتی قابل‌قبول ترجمه شده‌اند. این درحالی است که اطلاعات قابل‌توجهی دربارۀ ایران باستان در متون و یافته‌های باستان‌شناسی مکشوفه در شرق دور و بهویژه چین وجود دارد که ...
بیشتر
بخش قابل‌ملاحظه‌ای از دانش ما دربارۀ ایران و روابط آن با دیگر تمدن‌های هم‌جوار آن مبتنی‌بر متون و منابع یونانی و رومی بوده است که بیشتر آن‌ها به فارسی و با کیفیتی قابل‌قبول ترجمه شده‌اند. این درحالی است که اطلاعات قابل‌توجهی دربارۀ ایران باستان در متون و یافته‌های باستان‌شناسی مکشوفه در شرق دور و بهویژه چین وجود دارد که تعداد اندکی از آن‌ها به فارسی ترجمه شده است که خالی از اشتباه نیست. ازاین‌رو و نظر به اهمیت متون تاریخی و دادههای باستانشناختی مربوط به ایران در چین، مقالۀ حاضر بر آن است تا ابتدا با بررسی و دستهبندی آثار مربوط به روابط ایران و چین در زبان انگلیسی و فارسی به آسیب‌شناسی ترجمه‌های فارسی متون و پژوهشهای مناسبات ایران و چین بپردازد. سپس قسمت مربوط به ایران باستان را در کتاب متون باستانی پیرامون روابط چین و ایران نقد کند. مهم‌ترین نتیجۀ حاصل از این بررسی ضعف مترجمان و ویراستاران در برگرداندن متون چینی و پژوهشهای معتبر به فارسی بوده که در برخی موارد این ضعفها نتیجۀ اشتباههای فاحش نویسندگان این آثار در غرب بوده است.
علوم سیاسی
سیده مطهره حسینی؛ رضیه موسوی فر؛ فاطمه عیدی
چکیده
کتاب کالبدشکافی داعش: ماهیت، ساختار تشکیلاتی، راه‌بردها، و پی‌آمدها، نوشتۀ سیدعلی نجات، از آثاری است که کوشیده است به معرفی همۀ ابعاد داعش بپردازد. در این کتاب دربارۀ مبانی فکری و ایدئولوژیک داعش، تاریخچه و نحوۀ شکل‌گیری، ساختار تشکیلاتی، راه‌بردها و تاکتیک‌ها، راه‌برد رسانه‌ای این گروه، نیروهای فعال تحت فرمان‌دهی، وضعیت ...
بیشتر
کتاب کالبدشکافی داعش: ماهیت، ساختار تشکیلاتی، راه‌بردها، و پی‌آمدها، نوشتۀ سیدعلی نجات، از آثاری است که کوشیده است به معرفی همۀ ابعاد داعش بپردازد. در این کتاب دربارۀ مبانی فکری و ایدئولوژیک داعش، تاریخچه و نحوۀ شکل‌گیری، ساختار تشکیلاتی، راه‌بردها و تاکتیک‌ها، راه‌برد رسانه‌ای این گروه، نیروهای فعال تحت فرمان‌دهی، وضعیت مالی و اقتصادی، دلایل موفقیت و شکست، و چالشها و فرصتهای داعش برای جمهوری اسلامی ایران و راهکارهای مقابله بحث شده است. در این نقد، ضمن معرفی و توصیف اثر، به نقد شکلی آن پرداخته و در بخش تحلیل و ارزیابی محتوایی به نقد محتوای فصول کتاب و تبیین یکی از اصلی‌‌ترین مشکلات آن، یعنی نبود بنیاد نظری، پرداختهایم. در بخش ارزیابی نهایی نیز، ضمن بیان جایگزینهای موجود برای بهبود کتاب، برخی پیشنهادها را برای آثار بعدی با این موضوع و روش مطرح کردهایم. روش مطالعۀ ما اسنادی با بهرهگیری از منابع کتابخانهای، اعم از فیزیکی و الکترونیک، بوده است.
فلسفه
محمد اصغری؛ ندا محجل
چکیده
این مقاله به نقد و بررسی کتاب شناخت هگلگرایی، نوشتة رابرت سینربرینک، با ترجمة مهدی بهرامی به‌ویراستاری محمدمهدی اردبیلی می‌پردازد. در این نوشته، ابتدا به تحلیل محتوایی متن کتاب صرف‌نظر از ترجمة فارسی آن می‌پردازیم و به نقش هگل در فلسفة اروپایی بهویژه نقش او در شکل‌گیری تفکر ساختارگرا و پساساختارگرای فرانسوی اشاره می‌‌کنیم ...
بیشتر
این مقاله به نقد و بررسی کتاب شناخت هگلگرایی، نوشتة رابرت سینربرینک، با ترجمة مهدی بهرامی به‌ویراستاری محمدمهدی اردبیلی می‌پردازد. در این نوشته، ابتدا به تحلیل محتوایی متن کتاب صرف‌نظر از ترجمة فارسی آن می‌پردازیم و به نقش هگل در فلسفة اروپایی بهویژه نقش او در شکل‌گیری تفکر ساختارگرا و پساساختارگرای فرانسوی اشاره می‌‌کنیم و سپس به ارزیابی ترجمة فارسی خواهیم پرداخت. کتاب شناخت هگلگرایی یکی از بهترین کتابهایی است که در کشور ما می‌تواند خلأ ناشی از هگلگرایی در قرن بیستم را تاحدی پر کند، هرچند نویسندة کتاب غالباً با سلیقه و سبکی خاص خود از متفکر مهم فرانسوی یعنی ژاک لکان، که بخشی از اندیشة خودش را مخصوصاً در مفهوم «میل» وامدار هگل است، چشم پوشیده است و این یکی از کاستیهای کتاب است. این مقاله با بیان مقدمهای به‌‌منظور معرفی نویسنده و اهمیت کتاب او برای خواننده و معرفی صوری و محتوایی اثر و تحلیل محتوای آن سعی کرده است که محاسن و معایب این کتاب را بیان کند. البته پیشنهادهایی برای ترجمة فارسی برخی اصطلاحات آن نیز مطرح شده است.
فقه و حقوق
ابراهیم موسی‌زاده
دوره 10، شماره 21 ، اسفند 1389، ، صفحه 49-75
چکیده
حقوق اجتماعی، جایگاه مهمی در اندیشههای سیاسی، فقهی، حقوقی و مدیریت‌های اقتصادی و اجتماعی دارد. در دین مبین اسلام، از همان آغاز شکل‌گیری، چه در نصوص و چه در عمل و سیرة پیشوایان دین، اهمیت حقوق اجتماعی به‌لحاظ حفظ کرامت انسانی و تأمین بنیان‌های جامعة سالم دینی یادآور شده و برای آن، نظام خاص حقوقی و اجرایی طراحی شده است. این در حالی ...
بیشتر
حقوق اجتماعی، جایگاه مهمی در اندیشههای سیاسی، فقهی، حقوقی و مدیریت‌های اقتصادی و اجتماعی دارد. در دین مبین اسلام، از همان آغاز شکل‌گیری، چه در نصوص و چه در عمل و سیرة پیشوایان دین، اهمیت حقوق اجتماعی به‌لحاظ حفظ کرامت انسانی و تأمین بنیان‌های جامعة سالم دینی یادآور شده و برای آن، نظام خاص حقوقی و اجرایی طراحی شده است. این در حالی است که در نظامهای غربی، راجع به حقوق اجتماعی، مبانی، الگو و نظام مطلوبی وجود ندارد. بهتأسی از اندیشة مترقی اسلامی، جلوههای نظام حقوق اجتماعی را می‌‌توان در اصول متعدد، از جمله بند4 اصل3 (بیمة بیوگان و زنان سالخورده و بیسرپرست)، اصل28 (حق کار)، اصل29 (حق تأمین اجتماعی)، اصل30 (حق آموزش) و اصل31 (حق مسکن) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مشاهده کرد.در این مقاله، ضمن آشنایی با زمینه‌های فکری حقوق اجتماعی، جایگاه این حقوق در اندیشههای اسلامی و غربی بررسی می‌شود.
علوم اجتماعی
محمد اصغری؛ ندا محجل
چکیده
این مقاله به بررسی و نقد کتاب نقد چیست؟ و پرورش خود، اثر میشل فوکو، هم از منظر محتوای کتاب و هم از منظر ترجمۀ فارسی آن می‌پردازد. فوکو در آثار واپسین خود مخصوصاً در این کتاب به موضوع روشن‌گری کانتی و مسئلۀ اخلاق مراقبت از خویشتن نگرشی خاص به موضوع سوژه، حکومت‌مندی، و پرورش خود پرداخته است. فوکو در نقد چیست؟ می‌کوشد رویکرد معرفت‌شناسانۀ ...
بیشتر
این مقاله به بررسی و نقد کتاب نقد چیست؟ و پرورش خود، اثر میشل فوکو، هم از منظر محتوای کتاب و هم از منظر ترجمۀ فارسی آن می‌پردازد. فوکو در آثار واپسین خود مخصوصاً در این کتاب به موضوع روشن‌گری کانتی و مسئلۀ اخلاق مراقبت از خویشتن نگرشی خاص به موضوع سوژه، حکومت‌مندی، و پرورش خود پرداخته است. فوکو در نقد چیست؟ می‌کوشد رویکرد معرفت‌شناسانۀ کانتی به این سؤال که «چه میتوانم بدانم؟» را به پرسش انتقادی تغییرجهت دهد و بر این باور است که نقد حرکتی بازتعریف می‌شود که سوژه با این حرکت این حق را به خود می‌دهد که از حقیقت دربارۀ اثرهای قدرتش و از قدرت دربارۀ گفتمانهای حقیقتش پرسشگری کند. در بخش دوم کتاب او معتقد است که خود اثری هنری است. اثری هنری که هرکس باید بسازد و هرکسی آن را بهنوعی دربرابر خود دارد. در بخش دیگر، یعنی دربارۀ ارزیابی ترجمۀ فارسی این کتاب، می‌‌توان گفت که هرچند به زبان سلیس و روان ترجمه شده است، فقدان مقدمۀ مترجمان و نداشتن نمایه و کتابنامه و برخی ترجمه‌های نادرست از اصطلاحات لاتین از کاستیهای این اثر محسوب می‌شود.
زبان و ادبیات فارسی
معصومه امیرخانلو
چکیده
چاپ و انتشار تصحیح تذکرۀ‌الاولیای عطار نیشابوری، که از امهات متون نثر فارسی به‌شمار می‌رود، در سال 1398 به‌همت دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی به‌انجام رسید. از اولین تصحیح انتقادی تذکرۀ‌الاولیا، به‌تصحیح رینولد الین نیکلسون، بیش از یک قرن می‌گذرد، اما تصحیح تازه‌ای که صورت گرفته است از بسیاری جهات بر تصحیح سایرین برتری دارد، زیرا ...
بیشتر
چاپ و انتشار تصحیح تذکرۀ‌الاولیای عطار نیشابوری، که از امهات متون نثر فارسی به‌شمار می‌رود، در سال 1398 به‌همت دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی به‌انجام رسید. از اولین تصحیح انتقادی تذکرۀ‌الاولیا، به‌تصحیح رینولد الین نیکلسون، بیش از یک قرن می‌گذرد، اما تصحیح تازه‌ای که صورت گرفته است از بسیاری جهات بر تصحیح سایرین برتری دارد، زیرا مصحح از طریق مقابله با نسخ خطی متعدد و فراهمکردن چاپی انتقادی تاحد زیادی متن نزدیک به زبان عطار را ارائه داده است. درکنار این، باید از تعلیقات سودمند، مقدمۀ مفصل، بهدستدادن مآخذ اصلی سخن مشایخ در تذکره، و فرهنگوارههای آن یاد کرد. نوشتار حاضر بر آن است تا، ضمن اشاره به محاسن و مزایای تصحیح جدید تذکره، برخی کاستیها و اشتباهات واردشده در متن کتاب را برشمارد. از جملۀ این کاستیها می‌‌توان به غلطهای مطبعی، ارجــاعات ناقص یا اشتباه، دوگانگی در روش تصحیح متن، و آشفتگیهای ساختاری و محتوایی اشاره کرد.
اقتصاد
سیدشمس‌الدین حسینی
دوره 17، شماره 9 ، اسفند 1396، ، صفحه 51-74
چکیده
در اقتصادی چون اقتصاد ایران که نفت سهم بالایی در رشد اقتصادی دارد، تکانه‌پذیری و درمقابل، پایداری رشد اقتصادی اهمیت مضاعف دارد. شناخت تکانه‌پذیری رشد اقتصاد ایران در دورۀ سال‌های 1356 تا 1395 با رویکرد «تحلیل کیفی ــ بخشی» در چهارچوب حساب‌داری بخشی رشد در این مقاله هدف قرار گرفته است. یافتهها نشان می‌دهد که دامنۀ تغییر رشد اقتصادی ...
بیشتر
در اقتصادی چون اقتصاد ایران که نفت سهم بالایی در رشد اقتصادی دارد، تکانه‌پذیری و درمقابل، پایداری رشد اقتصادی اهمیت مضاعف دارد. شناخت تکانه‌پذیری رشد اقتصاد ایران در دورۀ سال‌های 1356 تا 1395 با رویکرد «تحلیل کیفی ــ بخشی» در چهارچوب حساب‌داری بخشی رشد در این مقاله هدف قرار گرفته است. یافتهها نشان می‌دهد که دامنۀ تغییر رشد اقتصادی در دورۀ موردمطالعه در ایران 46 درصد بوده است، که بالاترین دامنۀ تغییر رشد به بخش نفت با 4/195 درصد برمیگردد. ازطرفی، بالاترین تکانههای رشد به سالهایی برمیگردد که بخش نفت با یک تکانۀ مقداری، چون وضع تحریم (محدودیت خرید خارجیها) مواجه شده است. سال 1359 و سال 1391 دو نمونۀ روشن برای این امر هستند. چنانکه لغو یا تعلیق تحریمها در سال 1361 و سال 1395 جهشهای رشد اقتصاد ایران را درپی داشته است که این جهشها نه بهمنزلۀ قرارگرفتن در یک مسیر رشد بلندمدت و پایدار، بلکه یک اصلاح کوتاهمدت در رشد اقتصادی است. مطالعه نشان می‌دهد وابستگی و تکانه‌پذیری بخش نفت از خارج بنابه دلایلی چون انحصار دولتی در طرف عرضه، انحصار در طرف خرید، و بهرهگیری کشورهایی چون امریکا از تحریم صادرات نفت رشد اقتصادی را ناپایدار کرده است.
زبان‌های خارجی
علی درخشان
دوره 18، شماره 8 ، آبان 1397، ، صفحه 51-73
چکیده
باوجود اهمیت تلفیق زبان و فرهنگ، تلاش‌‌های کمی به‌‌منظور بررسی و تحلیل ارزشهای فرهنگی در کتابهای درسی آموزش زبان انگلیسی، براساس چهارچوبی مدون انجام گرفته است؛ بنابراین، مقالة حاضر با استفاده از روش تحلیل اکتشافی محتوای کیفی به بررسی کتابهای American English File (Latham-Koenig et al., 2013) پرداخته است که در آموزشگاه‌‌های زبانانگلیسی در ...
بیشتر
باوجود اهمیت تلفیق زبان و فرهنگ، تلاش‌‌های کمی به‌‌منظور بررسی و تحلیل ارزشهای فرهنگی در کتابهای درسی آموزش زبان انگلیسی، براساس چهارچوبی مدون انجام گرفته است؛ بنابراین، مقالة حاضر با استفاده از روش تحلیل اکتشافی محتوای کیفی به بررسی کتابهای American English File (Latham-Koenig et al., 2013) پرداخته است که در آموزشگاه‌‌های زبانانگلیسی در ایران تدریس می‌شود. بدین منظور، مدل الگوهای فرهنگی زارعی و خالصی (2011) برای تحلیل محتوای کیفی این مجموعه مورداستفاده قرار گرفت که شامل چهار مؤلفة ارزش، هنجار، سازمان، و محصول است. درمجموع، نتایج نشان داد که کتابهای درسی محصولاتی هستند که تحت‌تأثیر پیش‌فرض‌ها و تعصبات فرهنگی قرار دارند. یافتهها حاکی از آن است که مطالب این کتب مملو از ارزشهای فرهنگی منحصربه‌فرد جهان غرب هستند که از عمده‌ترینشان می‌‌توان به روابط دختر و پسر، مصرف‌‌گرایی، درس‌‌گریزی، ترویج موسیقی غرب، محصولات غربی، عدم اعتماد زوجین به یک‌دیگر، ازهم‌گسیختگی بنیان خانواده، و القای ارزشهای گوناگون غربی اشاره کرد. یافتهها مؤید این است که کتابهای درسی حاملان ارزش‌‌ها هستند که نه‌تنها دانش زبانی، بلکه فرهنگ خاص گویش‌وران آن زبان را نیز به زبان‌آموزان القا می‌‌کنند. بنابراین، با استناد به نتایج، نقش معلمان زبان در آگاهی، صیانت از هویت فرهنگی و ملی، و ایجاد تعادل برای تلفیق زبان و فرهنگ بسیار حائز اهمیت است.
علوم سیاسی
اکبر اشرفی
چکیده
این کتاب سیر تاریخی مبارزات امام خمینی را موردبررسی قرار داده است. در این بررسی، نویسنده از قلم ساده و روانی استفاده کرده که برای تمام مخاطبان کتاب قابل‌فهم است، گرچه برخی از حوادث اثرگذار در روند انقلاب اسلامی ایران را از قلم انداخته است. ازسوی‌دیگر، عنوانی که برای کتاب انتخاب شده است عنوانی تئوریک با استفاده از مفهوم «گفتمان» ...
بیشتر
این کتاب سیر تاریخی مبارزات امام خمینی را موردبررسی قرار داده است. در این بررسی، نویسنده از قلم ساده و روانی استفاده کرده که برای تمام مخاطبان کتاب قابل‌فهم است، گرچه برخی از حوادث اثرگذار در روند انقلاب اسلامی ایران را از قلم انداخته است. ازسوی‌دیگر، عنوانی که برای کتاب انتخاب شده است عنوانی تئوریک با استفاده از مفهوم «گفتمان» است، درحالیکه مؤلف مسائل نظری مربوط به «گفتمان» را در این کتاب مطرح نکرده است و اساساً روش تحقیقْ روش گفتمانی نیست و لذا بهتر بود که از عنوانی تاریخی برای اثر خویش بهره میبرد. در این مقالة انتقادی، ضمن ارائة خلاصه‌ای از اثر مذکور، نقدهای روشی و محتوایی وارد بر کتاب نیز در بندهای مختلف مطرح شده است. عمدهترین نقد وارد بر این اثر آن است که عنوان کتاب اندیشهای است، درحالیکه محتوا و روش بهکاررفته در آن تاریخی است. همچنین، در تبیین انقلاب اسلامی از منظر امام خمینی میبایست تئوری انقلاب اسلامی موردنظر امام خمینی از رهگذر اندیشة سیاسی ایشان مطالعه میشد، که از این امر غفلت شده است.
مدیریت و سیاست‌گذاری
کریم اسگندری؛ شیدا عرفای جمشیدی؛ شادی عرفای جمشیدی؛ مجتبی رمضانی
چکیده
هدف از مقالۀ حاضر بررسی و نقد کتاب مدیریت استراتژیک هلدینگ؛ چارچوبی برای استراتژی‌های سرپرستی است. روش ارزیابی و نقد این اثر، استنادی ـ تحلیلی و مطابق با الگوی پیش‌نهادی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در چهارچوب معرفی کلی، بررسی شکلی، و محتوایی اثر است. کیفیت شکلی اثر خوب است و به‌طور کلی قواعد عمومی نگارش تا حد امکان رعایت ...
بیشتر
هدف از مقالۀ حاضر بررسی و نقد کتاب مدیریت استراتژیک هلدینگ؛ چارچوبی برای استراتژی‌های سرپرستی است. روش ارزیابی و نقد این اثر، استنادی ـ تحلیلی و مطابق با الگوی پیش‌نهادی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در چهارچوب معرفی کلی، بررسی شکلی، و محتوایی اثر است. کیفیت شکلی اثر خوب است و به‌طور کلی قواعد عمومی نگارش تا حد امکان رعایت شده است. باوجوداین، نقاط ضعف شکلی اثر عبارت است از استفادهنکردن از نماد و نشان مشخصی از مدیریت استراتژیک هلدینگ در طرح روی جلد کتاب، رعایتنکردن تناسب حجم فصلها، و جذابیتنداشتن شکلها. به‌لحاظ محتوا، پرداختن به موضوع مدیریت استراتژیک هلدینگ بهمنزلۀ بُعدی مستقل از ابعاد استراتژی بنگاه مادر یکی از نقاط قوت این اثر است و نخستین اثر در رابطه با این موضوع است، هرچند اثر نظم منطقی، انسجام محتوایی، سلاست و روانی در متن، مثالهایی عینی از بنگاههای ایرانی ندارد. درکل، تحلیل محتوای کتابهای علمی و دانشگاهی می‌تواند نقاط قوت و ضعف احتمالی آن‌ها را برای اصلاح و تغییر احتمالی محتوا و شکل، متناسب با اهداف تعیینشده و اصول علمی، در اختیار برنامهریزان و مؤلفان کتابهای دانشگاهی قرار دهد.
هنر
عاطفه امیری؛ زینب صابر؛ ناهید عبدی
چکیده
کتاب درآمدی بر آیکونولوژی، مفاهیم انسان‌گرایانه در هنر رنسانس، نوشتۀ اروین پانوفسکی، چگونگیِ کاربستِ روش‌شناسیِ آیکونولوژی را در تفسیر آثار هنری نشان می‌دهد. هدف از نقد کتاب یادشده بیان اهمیت پژوهشهای بینارشته‌ای و چگونگی سازمان‌دهی روش‌مند مطالب در تحلیل آثار هنری است. ازاین‌رو در این مقاله، شکل و محتوای اثر و مواضعِ نویسنده ...
بیشتر
کتاب درآمدی بر آیکونولوژی، مفاهیم انسان‌گرایانه در هنر رنسانس، نوشتۀ اروین پانوفسکی، چگونگیِ کاربستِ روش‌شناسیِ آیکونولوژی را در تفسیر آثار هنری نشان می‌دهد. هدف از نقد کتاب یادشده بیان اهمیت پژوهشهای بینارشته‌ای و چگونگی سازمان‌دهی روش‌مند مطالب در تحلیل آثار هنری است. ازاین‌رو در این مقاله، شکل و محتوای اثر و مواضعِ نویسنده در تحلیل و ارجاعات به منابع براساس روش آیکونولوژی موردنقد و بررسی قرار گرفته است. به‌لحاظ شکلی، کتاب موردبحث ایدۀ محوریِ رابطۀ میان فرم و موضوع در تحلیل آثار هنری را مدنظر داشته و چگونگی تحلیل و تفسیر آثار هنری را، باتوجه‌به زمینۀ تاریخی پدیدآمدن آثار، نشان داده است. البته مواردی چند از عدمِ ارجاع به تصاویر در متن کتاب، فقدانِ ترتیب در استفاده از تصاویر در متن، و عدم ارجاع به منابع معتبر، بهویژه در ارجاع به منابع فلسفۀ اسلامی، موجب برخی محدودیتها در استفاده از کتاب یادشده شده است. باوجود این موارد، پژوهشگران با استفاده از روش تحلیل بینارشته‌ای مطرحشدۀ پانوفسکی، با فراروی از مطالعاتِ فرمی، پژوهشهایی بارور درجهتِ فهم معنای ذاتی یا محتوا در آثار هنری ارائه کردهاند.
مطالعات علم و فناوری
سید سعید زاهد زاهدانی؛ علی فتوتیان
چکیده
رخداد عمدۀ فرهنگی و تمدنی امروز جهانْ تقابل دو فرهنگ و تمدن اسلامی و مدرن است. عامل طراحی و تحلیل هر فرهنگی علم و معرفت در آن فرهنگ است. ازاین‌رو یکی از مسائلی که در محافل علمی به آن توجه می‌شود تحلیل ماهیت علم در فرهنگ‌های مختلف است. نویسندگان متعددی دراین‌باره قلم زده‌اند. این مقاله به‌دنبال فهم نظر نویسندۀ کتاب تحلیل هویت ...
بیشتر
رخداد عمدۀ فرهنگی و تمدنی امروز جهانْ تقابل دو فرهنگ و تمدن اسلامی و مدرن است. عامل طراحی و تحلیل هر فرهنگی علم و معرفت در آن فرهنگ است. ازاین‌رو یکی از مسائلی که در محافل علمی به آن توجه می‌شود تحلیل ماهیت علم در فرهنگ‌های مختلف است. نویسندگان متعددی دراین‌باره قلم زده‌اند. این مقاله به‌دنبال فهم نظر نویسندۀ کتاب تحلیل هویت علم دینی و علم مدرن در این مورد و به‌خصوص ملاحظۀ نوع تحلیل او از تقابل علم دینی و علم مدرن است. ازاین‌رو، ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ و ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻜﻠﻲ و ﻣﺤﺘﻮاﻳﻲ این ﻛﺘﺎب ﭘﺮداﺧﺘﻪ است. در بررسی محتوایی، پس از بیان خلاصه‌ای از بخش‌های کتاب، نقد مربوط به هر بخش آمده و در نتیجه‌گیری نقد ساختاری و محتوایی آن بیان شده است. نویسندۀ کتاب معتقد است هیچ حرکت و تغییر و به‌تبع آن هیچ رشد و تکاملی بدون غایت و جهت‌گیری معین ممکن نخواهد بود؛ بنابراین، غایت جهان‌شناسی و علم در همة جریان‌های علمی متناسب با تفسیری است که هریک از این جریان‌ها از رسالت خود و اهداف کلان زندگی فردی و اجتماعی دارند. او باتوجه‌به تعبیر «جهت‌داربودن علوم» معتقد است علم مدرن در کلیت خود نه‌تنها در تولید نرم‌افزار تمدن اسلامی کارآمد نیست، بلکه در این مسیر مانع جدی ساختاری و محتوایی خواهد بود. این کتاب با نقد پایگاه معرفت‌شناختی علم مدرن و تحلیل روندهای تاریخی آن در سه دورة انقلاب علمی، پوزیتیویسم، و پساپوزیتیویسم قائل به هویت بنیادین و جهت‌دار علم مدرن است و مشخصه‌ها و ویژگی‌های آن را بیان می‌دارد. این کتاب به مطالب دفتر فرهنگستان علوم اسلامی قم رویکردی تفصیلی دارد که در کتب دیگر در سطوح دیگری به آن‌ها اشاره شده و درواقع خلاصه‌شدۀ آن آثار است.
زبان‌های خارجی
حمیده بهجت
چکیده
با نگاهی به تاریخ ادب اقوام و ملت‌‌های کهن درمی‌‌یابیم که حماسه‌‌ها بنیادی‌‌ترین و تأثیرگذارترین آثار پهنۀ ادبیات‌اند. بزرگ‌‌ترین نقش‌‌آفرینان این حماسه‌‌ها قهرمانانی‌اند که در ناخودآگاه جمعی بشر ریشه دارند و وجود و حضورشان پاسخی به آرزوها، آرمان‌‌ها، و نیازهای انسان است. ازاین‌رو، قهرمان‌‌سازی پدیده‌‌ای خفته ...
بیشتر
با نگاهی به تاریخ ادب اقوام و ملت‌‌های کهن درمی‌‌یابیم که حماسه‌‌ها بنیادی‌‌ترین و تأثیرگذارترین آثار پهنۀ ادبیات‌اند. بزرگ‌‌ترین نقش‌‌آفرینان این حماسه‌‌ها قهرمانانی‌اند که در ناخودآگاه جمعی بشر ریشه دارند و وجود و حضورشان پاسخی به آرزوها، آرمان‌‌ها، و نیازهای انسان است. ازاین‌رو، قهرمان‌‌سازی پدیده‌‌ای خفته در نهاد بشریت است. اقوام هندوایرانی و به‌تبع آن ایرانیان و ژرمنها نیز از این قاعده مستثنا نیستند و همین امر پدیدآمدن حماسههای شگرفی چون شاهنامه و سرود نیبلونگن را موجب شده است. سرود نیبلونگن جایگاه ویژهای در ادبیات آلمانی دارد. درواقع، این اثر ارزش‌مند میراث فرهنگی و گنجینۀ ملی زبان آلمانی محسوب می‌شود. جستار حاضر می‌کوشد تا با نقد و بررسی این کتاب به شناخت هرچه بیشتر و بهتر آن کمک و ادیبان زبان فارسی را به خوانش این اثر ترغیب و تشویق کند. این پژوهش نخست بهاجمال سرود نیبلونگن را معرفی می‌کند و پس از ارائۀ خلاصه‌ای موجز از داستان به شرح مفاهیم اسطوره، حماسه، و تاریخ می‌پردازد. سپس، در یک بررسی دقیق، ساختار و محتوای این حماسه نقد می‌شود. در این جهت، عناصر اسطورهای و تاریخی اثر مشخص می‌شود.
فلسفه
مریم صانع‌پور
دوره 17، شماره 7 ، دی 1396، ، صفحه 55-76
چکیده
در این مقاله، کتاب درآمدی بر تصوف، طریق باطنی اسلام اثر اریک ژئوفروی معرفی، تحلیل، و نقد شده است. نسخۀ موردبررسی ترجمۀ انگلیسیِ راجر گائتانی از اصل فرانسوی آن است.ژئوفروی در این اثر معنویت باطنی اسلام را تبیین کرده است. او تصوف را از زوایای مختلف بررسی و ریشه‌های عرفان اسلامی را تا عصر حاضر بازنگری کرده و موردمداقه قرار داده است. نویسندۀ ...
بیشتر
در این مقاله، کتاب درآمدی بر تصوف، طریق باطنی اسلام اثر اریک ژئوفروی معرفی، تحلیل، و نقد شده است. نسخۀ موردبررسی ترجمۀ انگلیسیِ راجر گائتانی از اصل فرانسوی آن است.ژئوفروی در این اثر معنویت باطنی اسلام را تبیین کرده است. او تصوف را از زوایای مختلف بررسی و ریشه‌های عرفان اسلامی را تا عصر حاضر بازنگری کرده و موردمداقه قرار داده است. نویسندۀ این کتاب تصوف را بهمنزلة ذرهبینی بهکار برده و معنویت واحدی را که در باطن اشکال مختلف اسلام وجود دارد رصد کرده است.یکی از مزایای این کتاب نگاه تاریخی گسترده‌ای است که مهم‌ترین شیوخ صوفیه را از اولین روزهای شکل‌گیری تصوف تا عصر حاضر دربر میگیرد. ژئوفروی همچنین مباحث، نظریهها، و عملکردهایی را که موجب شکل‌گیری تصوف شده‌اند دقیق و منصفانه بررسی کرده است.در این کتاب، جنبههای وحدتبخش و جهانیِ تصوف که می‌تواند با فرقهگراییهای افراطی مقابله کند برجسته شده است. ژئوفروی تلاش کرده است تا میان عرفای اولیه اسلام مانند ابنعربی، رومی، حلاج، و ... با عرفای معاصر تعادل برقرار کند.در این مقاله، بر مهم‌ترین مسائل کتاب تأکید و پس از تحلیل آن‌ها وجوه مثبت یا منفیشان نقد و بررسی شده است.
باستان شناسی
حسن باصفا؛ محمدصادق داوری
چکیده
کتاب اسطوره‌های بلخی و مروی باستان بر روی مهرها و تعویذهایشان دراصل کاتالوگی از مهرها و تعویذهای فرهنگ بلخی و مروی است که درخلال کاوش‌های غیرمجاز به‌دست آمده یا در بازار عتیقۀ کشورهای افغانستان و ترکمنستان حراج شده است. آثار این کتاب توسط ساریانیدی، باستان‌شناس نام‌دار روس، مستندسازی و به‌هم‌راه یک مقالۀ بلند به زبان انگلیسی ...
بیشتر
کتاب اسطوره‌های بلخی و مروی باستان بر روی مهرها و تعویذهایشان دراصل کاتالوگی از مهرها و تعویذهای فرهنگ بلخی و مروی است که درخلال کاوش‌های غیرمجاز به‌دست آمده یا در بازار عتیقۀ کشورهای افغانستان و ترکمنستان حراج شده است. آثار این کتاب توسط ساریانیدی، باستان‌شناس نام‌دار روس، مستندسازی و به‌هم‌راه یک مقالۀ بلند به زبان انگلیسی ارائه شده است. اثر فوق از اولین انتشارات فرهنگ غنی بلخی ـ مروی است و ازآنجاکه در سال 1989 به‌چاپ رسیده، رویکرد مطالعاتی آن مربوط به زمان حیات وی و همچنین محدود به نتایج و فرضیات مطالعاتی زمان تألیف است. بسیاری از فرضیات بهویژه درمورد خاستگاه مردمان این فرهنگ و دیگر مطالب، باتوجه‌به مطالعات اخیر، به بازنگری نیاز دارند. ازآنجاکه این کتاب به اسطورهها مربوط است، در پژوهش حاضر تلاش می‌شود تا با رویکرد شمایلشناسی به نقد و بررسی کتاب پرداخته و اصول مطالعاتی آن تشریح و تکمیل شود. نتایج حاصل بیانگر نقاط قوت بسیاری از نظر نظم منطقی مطالب، نوآوری، استفاده از منابع روزآمد نسبت به زمان تألیف است. همچنین کتاب نقاط ضعفی در مبانی باستان‌شناسی، ترجمه، و ویرایش تخصصی دارد.
