نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسنده
گروه زبان انگلیسی، دانشکده مدیریت و علوم انسانی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، چابهار، سیستان و بلوچستان، ایران
چکیده
«تمهیدات یلمزلف» شرحی است از نظریة صوری و پیچیدة «تحلیل بنیادی» که ادعای آن تبیین شناخت آدمی به طور کل در قالب یک نظام محاسباتی جامع است. مترجم فارسی از عهدة بزرگترین چالش در ترجمة این اثر، یعنی انتخاب برابرنهادهای فارسی برای انبوه اصطلاحات تخصصی آن، به خوبی برآمده است؛ مسئلة اصلی در نقد محتوایی اثر اما ادعای مترجم در پیش‌گفتار کتاب است که تلویحاً نظریة «تحلیل بنیادی» را نظریه‌ای دارای قابلیت‌های بالقوه برای تبیین معرفت زبانی در زبان‌شناسی امروز توصیف می‌کند. در خوانشی از نظریة یلمزلف در سایة انگارة شناختی کانت، آشکار می‌شود که بنیادکردن «ضرورت پیشینی» بر «ساختار»، نقصان اساسی مشترک در بنیان نظری رویکردهای صورت‌گرا، از جمله نظریة «تحلیل بنیادی» یلمزلف است و همین امر باعث شده که نظریة یلمزلف نه‌تنها نتواند در تبیین «معرفتی خودبسنده» به توفیق برسد، بلکه به نقیض خود، یعنی نظریه‌ای «متعالی» بدل شده، با خردگرایی پیوند خورده، و از چالش‌های پیش روی نظریه‌های عینیت‌گرا در امان نمانده است؛ از همین رو است که «تحلیل بنیادی» یلمزلف کماکان در سایة نظریه‌های مبتنی بر واقع‌گرایی تجربی در رویکردهای شناختی جدید به حاشیه رفته و در آیندة زبان‌شناسی نیز احتمالاً جایگاهی استوار نخواهد داشت.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Critique of Pure Linguistic Reason: Kantian Remarks on “Prolegomena to a Theory of Language”
نویسنده [English]
- Mehdi Safaie-Qalati
English Department, Faculty of Management and Humanities, Chabahar Maritime University, Chabahar, Iran
چکیده [English]
“Prolegomena to a Theory of Language”, the main work of Louis Hjelmslev, is an account of his “Glossematics” which is a complex formal theory about the nature of linguistic knowledge and the structure of human understanding in general. The current paper starts with a brief evaluation of a newly released Persian translation of this work; the problem triggering a hermeneutic interpretation of Hjelmslev’s theory in the light of Kant’s “pure reason” in the second part of the current paper, is a claim about the potentials of “Glossematics” to be revived as an operational theory of linguistic epistemology in the current mainstream of Linguistics. I have shown that, like any other structural theory of human understanding, basing the “necessity” of the formal propositions of “Glossematics” on the notion of “structure” is the theory’s Achilles heel making this initially intended “self-contained” theory change into a paradoxically “transcendental” epistemology. This transcendence in turn, puts Glossematics in the same boat with Nativist epistemological schools which are all vulnerable to similar challenges. In conclusion, Hjelmslev’s theory of “Glossematics” is shown to be another “Objectivist” theory which is ruled out by the current findings in Cognitive Sciences.
کلیدواژه‌ها [English]
- Glossematics
- Hjelmslev
- structure
- formalism
- pure reason
)