اقتصاد
سیداحسان خاندوزی
دوره 17، شماره 9 ، اسفند 1396، ، صفحه 75-95
چکیده
اهداف مهمی از اقتصاد مقاومتی از جنس فرابخشی و مستلزم همکاری بازیگران متعدد عرصۀ سیاست‌گذاری و نظام اجرایی (بروکراسی) است. شواهد ارائه‌شده در این مقاله نشان میدهد که یکی از موانع تحقق اقتصاد مقاومتی در ایران پدیدۀ شکست هماهنگی است که ذیل موضوع شکست دولت در اقتصاد بخش عمومی جای می‌گیرد. در این مقاله ضمن مروری بر چهارچوب تئوریک این ...
بیشتر
اهداف مهمی از اقتصاد مقاومتی از جنس فرابخشی و مستلزم همکاری بازیگران متعدد عرصۀ سیاست‌گذاری و نظام اجرایی (بروکراسی) است. شواهد ارائه‌شده در این مقاله نشان میدهد که یکی از موانع تحقق اقتصاد مقاومتی در ایران پدیدۀ شکست هماهنگی است که ذیل موضوع شکست دولت در اقتصاد بخش عمومی جای می‌گیرد. در این مقاله ضمن مروری بر چهارچوب تئوریک این پدیده در ادبیات متعارف، به دو دسته شکست هماهنگی در تحقق اقتصاد مقاومتی و نتایج آن در شاخص‌های عملکرد بلندمدت اقتصاد ایران اشاره میشود: اِعمال‌نکردن سیاست توسعۀ صنعتی، ناکامی در ارتقای بهره‌وری، شکست در مبارزه با فساد اقتصادی، شکست مدیریت واردات و تجارت فرامرزی، ضعف در حل‌وفصل مسئلۀ مؤسسات اعتباری غیرمجاز، و همچنین فقدان حکم‌رانی آب حوزه‌هایی است که در این مقاله به آن‌ها اشاره شده است. درپایان، پیش‌نهادهای سیاستی برای کاستن از درجۀ شکست هماهنگی معرفی شده است.
زبان‌های خارجی
سعیده دست‌آموز؛ مهسا رسولی
دوره 18، شماره 8 ، آبان 1397، ، صفحه 75-96
چکیده
در مقالة حاضر، برنامة آموزش درس آواشناسی در مقطع کارشناسی رشتة زبان روسی موردبررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی ضرورت‌ها، ریشه‌یابی مشکلات، و ارائة راه‌کار برای رفع آن‌هاست. سؤال اصلی این است که ضرورت‌های آموزشی در حوزة آواشناسی زبان روسی کدام‌اند؟ آیا به این ضرورت‌ها در برنامة آموزشی دانشجویان مقطع کارشناسی توجه ...
بیشتر
در مقالة حاضر، برنامة آموزش درس آواشناسی در مقطع کارشناسی رشتة زبان روسی موردبررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی ضرورت‌ها، ریشه‌یابی مشکلات، و ارائة راه‌کار برای رفع آن‌هاست. سؤال اصلی این است که ضرورت‌های آموزشی در حوزة آواشناسی زبان روسی کدام‌اند؟ آیا به این ضرورت‌ها در برنامة آموزشی دانشجویان مقطع کارشناسی توجه شده است؟ دانشجویان با چه چالش‌هایی روبه‌رو هستند؟ در این جستار ابتدا ازطریق شیوة تحقیق کتاب‌خانه‌ای به بررسی ماهیت مبحث آواشناسی و ضرورت‌هایی پرداختیم که باید در تدریس این مقوله موردتوجه قرار گیرند. سپس پژوهش میدانی را بین 140 دانشجوی مقطع کارشناسی زبان روسی انجام دادیم. نتایج نشان میدهد دانشجویان در بسیاری از مقوله‌های آواشناسی که تأثیر مستقیم روی گفتار آن‌ها دارد، دچار ضعف هستند. پیش‌نهاداتی برای بهینه‌سازی برنامة آموزش آواشناسی با هدف توان‌مندسازی دانشجویان ارائه شده است.
روششناسی
سید علی سیدی فرد
چکیده
درمیان نزاع‌های پردامنۀ روش‌شناختی، ایضاح مفهوم «روش علمی» کمتر موردتوجه قرار گرفته است. در مقالۀ حاضر، تلاش کرده‌ام تلقی روشنی از روش علمی ارائه کنم. این تلقی به دو مفهوم «باید و نبایدهای توصیفی» و «اهداف شناختی» گره خورده است. بالتبع، این دو مفهوم را به‌تفصیل بررسی کرده و موردبحث قرار داده‌ام. در بخش بعد، ...
بیشتر
درمیان نزاع‌های پردامنۀ روش‌شناختی، ایضاح مفهوم «روش علمی» کمتر موردتوجه قرار گرفته است. در مقالۀ حاضر، تلاش کرده‌ام تلقی روشنی از روش علمی ارائه کنم. این تلقی به دو مفهوم «باید و نبایدهای توصیفی» و «اهداف شناختی» گره خورده است. بالتبع، این دو مفهوم را به‌تفصیل بررسی کرده و موردبحث قرار داده‌ام. در بخش بعد، رابطۀ میان منطق و روش علمی را توضیح داده‌ام؛ طبق تلقی ارائه‌شده در این مقاله، تفاوت اصلی منطق و روشِ علمی به گسترۀ هدف شناختی آن‌ها برمی‌گردد. منطق شرط لازم هرنوع شناختی است، اما روشِ علمی شرطِ حصول شناخت در حیطه‌ای خاص است. سپس درباب رابطۀ روش علمی و اخلاق بحث کرده‌ام و رابطۀ میان منطق، اخلاق، و روشِ علمی را توضیح داده‌ام. سرانجام، برخی لوازم تصویر ارائه‌شده از روش را در حوزۀ علوم اجتماعی پی‌گیری کرده‌ام.
فقه و حقوق
علی‌رضا یزدانیان
دوره 10، شماره 21 ، اسفند 1389، ، صفحه 77-91
چکیده
از زمان پیدایش حقوق، دین و مذهب و اعتقادات قلبی منبع عظیمی برای حقوق به‌شمار می‌رفته است. قرن‌های متمادی، مقررات کلیسا هم دین و شریعت بوده است هم حقوق؛ همان وضعیتی که قبل از مشروطه در ایران میتوان شاهد آن بود. سعی قانونگذاران نیز این بوده است که تاحد ممکن راه‌حل معضلات اجتماعی را از درون نظام شرعی پیدا کنند و به‌صورت قانون جلوه ...
بیشتر
از زمان پیدایش حقوق، دین و مذهب و اعتقادات قلبی منبع عظیمی برای حقوق به‌شمار می‌رفته است. قرن‌های متمادی، مقررات کلیسا هم دین و شریعت بوده است هم حقوق؛ همان وضعیتی که قبل از مشروطه در ایران میتوان شاهد آن بود. سعی قانونگذاران نیز این بوده است که تاحد ممکن راه‌حل معضلات اجتماعی را از درون نظام شرعی پیدا کنند و به‌صورت قانون جلوه دهند، همچنان‌که قضات و حقوقدانان نیز در عمل به فقه وفادار مانده‌اند و مواردی که احکام فقهی در آرا انعکاس یافته است، کم نیست. حتی دکترین حقوقی نیز درمواردی برای تفسیر و شرح مواد قانونی به دامان فقه پناه آورده است.با وجود این، بخشی از قواعد حقوقی ما از فقه فاصله گرفته و رنگ و بوی اروپایی به خود گرفته است. از سویی، اصولی در قانون اساسی وجود دارد که دامنة کاربرد فقه را در حقوق موضوعه تیره و تار کرده است. در قانون اساسی، تفسیر و شرح مواد ناقص یا مبهم به منابع معتبر اسلامی و فتاوی معتبر واگذار شده درحالی‌که دامنة کاربرد فقه درمورد قوانین مقتبس از رژیم‌های حقوقی دیگر محلّ تردید است. همین امر، تدوین قلمرو فقه در حقوق موضوعه را ضروری ساخته است؛ که در این مقاله بررسی میشود.
زبان و ادبیات عربی
تورج زینی‌وند
دوره 15، شماره 34 ، خرداد 1394، ، صفحه 77-90
چکیده
موضوع این جستار نقد و بررسی کتاب نقد و بررسی تطبیقی خمریات رودکی و ابونؤاس، تألیف سید فضل‌الله میرقادری است. در این مقاله، ضمن معرفی کلی اثر و تحلیل ابعاد شکلی آن، به بیان «امتیازات»، «کاستیها»، و «بایسته‌های» محتوایی آن نیز پرداخته شده است. امانت‌داری علمی در ذکر منابع، بی‌طرفی در نقد و نظر، نکته‌سنجی و دقت ...
بیشتر
موضوع این جستار نقد و بررسی کتاب نقد و بررسی تطبیقی خمریات رودکی و ابونؤاس، تألیف سید فضل‌الله میرقادری است. در این مقاله، ضمن معرفی کلی اثر و تحلیل ابعاد شکلی آن، به بیان «امتیازات»، «کاستیها»، و «بایسته‌های» محتوایی آن نیز پرداخته شده است. امانت‌داری علمی در ذکر منابع، بی‌طرفی در نقد و نظر، نکته‌سنجی و دقت در تحلیل، نظریه‌پردازی در نقد و تحلیل، استفاده از برخی منابع معتبر علمی، ارائة فهرست‌های گوناگون و کارآمد در پایان کتاب، و رویکرد اخلاقی و دینی به موضوع تطبیق برخی از امتیازات و نوآوری‌های این کتاب به شمار می‌آیند. در برابر این امتیازات، عدم اهتمام به نظریه و مبانی نظری روش پژوهش در مطالعات تطبیقی، موضوع‌محوریِ توصیفی و گریز از مسئله‌پژوهی و اهتمام به کشف مجهول، غفلت از یافته‌های نوین پژوهشی، در حاشیه قرار دادن نقد ادبی و زیبایی‌شناسی، و رویکرد ذوقی در بخش نقد و نظر ازجمله کاستیهای این کتاب است. این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بر آن است تا به تحلیل محتوایی و شکلی امتیازها و کاستیهای ذکرشده بپردازد.
زبان‌های خارجی
رضا طاهرخانی؛ سیدامیر افضلی‌میر؛ افشین مالمیر؛ آرش مسلسل؛ زهرا منتظری
دوره 17، شماره 7 ، دی 1396، ، صفحه 77-91
چکیده
نقد و بررسی کتابهای آموزشی گامی مهم در برنامۀ درسی است. به‌همین‌منظور، پژوهش حاضر نقاط ضعف و قوت زبان انگلیسی پایۀ دهم را ارزیابی جامع کرده است. بدین‌منظور، 400 دانش‌آموز و 40 معلم زبان انگلیسی پایۀ دهم از شهرهای همدان، مشهد، رشت، و اهواز با تکمیل پرسش‌نامۀ عبدالوهاب (2013) در این پژوهش شرکت کردند. برای اطمینان از روایی و پایایی ...
بیشتر
نقد و بررسی کتابهای آموزشی گامی مهم در برنامۀ درسی است. به‌همین‌منظور، پژوهش حاضر نقاط ضعف و قوت زبان انگلیسی پایۀ دهم را ارزیابی جامع کرده است. بدین‌منظور، 400 دانش‌آموز و 40 معلم زبان انگلیسی پایۀ دهم از شهرهای همدان، مشهد، رشت، و اهواز با تکمیل پرسش‌نامۀ عبدالوهاب (2013) در این پژوهش شرکت کردند. برای اطمینان از روایی و پایایی ابزار پژوهش، ابتدا پرسش‌نامۀ یادشده به‌صورت آزمایشی در مقیاس محدود (100 دانش‌آموز و 30 معلم) به‌اجرا درآمد که ضریب هم‌سانی درونی پرسش‌نامه (آلفای کرونباخ برابر 86/0) و نیز روایی آن ازطریق تحلیل عاملی تأیید شد. طبق نتایج دبیران کتاب را به‌لحاظ موضوع و محتوا مناسب و ازنظر جنبه‌های ظاهر و شرایط اجتماعی و فرهنگی نسبتاً ضعیف ارزیابی کردند. دانش‌آموزان نیز این کتاب را ازلحاظ موضوع، محتوا، و جنبه‌های ظاهری مناسب ارزیابی کردند، اما ازلحاظ مهارت شنیداری و شرایط اجتماعی و فرهنگی نسبتاً ضعیف ارزیابی کردند. میتوان نتیجه گرفت که این کتاب به‌لحاظ ویژگی‌های ظاهری، کارآمدبودن، اختصاص اهداف، محتوا، و مهارت‌های زبانی موفق بوده و توانسته است تاحدودی نظر مثبت معلمان و دانش‌آموزان پایۀ دهم را به خود جلب کند.
هنر
مجید بهدانی؛ محمد خزائی
چکیده
این متن در تلاش است تا کتاب در تعقیب ستارگان را موردنقد و ارزیابی قرار دهد و، ضمن بیان ارزش‌ها و کاستی‌هایش، آن را به علاقه‌مندان حوزۀ هنر اسلامی معرفی کند. اثر کنونی، که کتابچه‌ای دربارۀ بازتاب صورت‌های فلکی در آثار هنر اسلامی است، عنوان ارزش‌مند و قابل‌تأملی را داراست که موضوع بسیار مهمی در مطالعات هنر اسلامی به‌شمار می‌رود. ...
بیشتر
این متن در تلاش است تا کتاب در تعقیب ستارگان را موردنقد و ارزیابی قرار دهد و، ضمن بیان ارزش‌ها و کاستی‌هایش، آن را به علاقه‌مندان حوزۀ هنر اسلامی معرفی کند. اثر کنونی، که کتابچه‌ای دربارۀ بازتاب صورت‌های فلکی در آثار هنر اسلامی است، عنوان ارزش‌مند و قابل‌تأملی را داراست که موضوع بسیار مهمی در مطالعات هنر اسلامی به‌شمار می‌رود. موضوعی که در سده‌های میانی اسلام دغدغۀ هنرمندان بود و حجم عظیمی از نقوش هنری را به‌خود اختصاص داد. در این کتاب بر علم احکام نجوم یا همان طالع‌بینی تأکید شده و درجهت این جریان به‌اصطلاح علمی به بررسی و تحلیل نقوش بیست شیء هنری نگه‌داری‌شده در موزۀ متروپولیتن نیویورک پرداخته شده است. در این نوشته، به‌منظور ارزش‌گذاری، تأیید، و اصلاح دیدگاه‌های نویسنده به نوشته‌های دیگر محققان اشاره شده و درجهت تکمیل نظرها از آن‌ها استفاده شده است. کتاب، به‌زعم وجود کاستیها و نواقص محتوایی، از موضوع تازه و جالبی برخوردار است و قطعاً برای پژوهش‌گران حوزۀ هنر اسلامی مفید و مطلوب خواهد بود.
باستان شناسی
مژگان جایز
چکیده
کتب تخصصی در زمینۀ مطالعات دست‌افزارهای سنگی و طبقه‌بندی گونه‌شناسانه و فناورانۀ آن‌ها تاکنون به فارسی تألیف نشده‌اند و تنها کتاب ترجمهشده فناوری و واژه‌شناسی دست‌افزار سنگی نوشتۀ ماری لوییز اینیزان و همکاران است که در این نوشتار معرفی، نقد، و بررسی شده است. این کتاب برگردانی از یکی از معتبرترین منابع انگلیسی و فرانسوی در ...
بیشتر
کتب تخصصی در زمینۀ مطالعات دست‌افزارهای سنگی و طبقه‌بندی گونه‌شناسانه و فناورانۀ آن‌ها تاکنون به فارسی تألیف نشده‌اند و تنها کتاب ترجمهشده فناوری و واژه‌شناسی دست‌افزار سنگی نوشتۀ ماری لوییز اینیزان و همکاران است که در این نوشتار معرفی، نقد، و بررسی شده است. این کتاب برگردانی از یکی از معتبرترین منابع انگلیسی و فرانسوی در این زمینه محسوب میشود. نایاب‌بودن کتبی از این دست به زبان فارسی اهمیت این کتاب را دوچندان میکند. ضعف صفحه‌بندی و ویرایش درکنار ترجمۀ تحتاللفظی و برگردان فارسی نامفهوم در برخی بخش‌ها مهم‌ترین مواردی هستند که در نقد و بررسی کتاب مذکور به آن‌ها پرداخته شده است. تولید و یک‌سان‌سازی اصطلاحات تخصصی در زمینۀ صنایع سنگی، تلاش درجهت اصلاحات شکلی و مفهومی کتاب در چاپ‌های آینده، و حتی اقدام به تألیف کتب مشابهی به زبان فارسی از مواردی هستند که جامعۀ متخصص فارسیزبان بایستی موردتوجه قرار دهد.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
مریم سادات فیاضی
چکیده
نقد کتاب ازجمله سنت‌‌های دانشگاهی برای ارزیابی سهم صاحبان اندیشه در زمینة پژوهش است که، افزون‌بر ارتقای سطح خواندنِ آگاهانة منتقد، زمینه‌‌های آفرینش اثر را از منظرِ نویسنده بررسی میکند. ازاین‌رو، نقد چیزی بیش از خلاصة محتوای کتاب است. هدف از نقد پیشِ‌‌رو، توصیف و ارزیابی کتاب روش تحقیق در زبان و زبانشناسی (نظری و ...
بیشتر
نقد کتاب ازجمله سنت‌‌های دانشگاهی برای ارزیابی سهم صاحبان اندیشه در زمینة پژوهش است که، افزون‌بر ارتقای سطح خواندنِ آگاهانة منتقد، زمینه‌‌های آفرینش اثر را از منظرِ نویسنده بررسی میکند. ازاین‌رو، نقد چیزی بیش از خلاصة محتوای کتاب است. هدف از نقد پیشِ‌‌رو، توصیف و ارزیابی کتاب روش تحقیق در زبان و زبانشناسی (نظری و عملی) نوشتة فردوس آقاگل‌‌زاده است تا از ره‌گذر آن، نقاط قوت و ضعف این اثر را به‌دور از تعصب برشماریم. با طرح این پرسش که نویسنده در اثر خود چه مباحثی از روششناسی پژوهش را مطرح کرده است، نگارنده می‌‌کوشد تا با استناد به رویکردی توصیفی ـ انتقادی، ابعاد صوری و محتوایی این کتاب را نقد کند. درکنار مزیت‌‌هایی هم‌چون رعایت اصول و قواعد نگارشی و هم‌سوبودن سرفصل‌‌های کتاب با اهداف تعیین‌‌شده، ازسوی‌ِدیگر، کاستیهایی هم‌چون به‌کارنبستن شیوة یک‌پارچه در ارائة مفاهیم و طبقه‌‌بندی‌نکردن انواع تحقیق براساسِ هدف، روش انجام پژوهش، و سطوح و نوع اطلاعات را شاهدیم.
زبان‌های خارجی
فاطمه بیات فر؛ نجمه شبیری
چکیده
ارزیابی کیفیت ترجمۀ متون ادبی همواره قاعده‌‌گریز بوده است، چنان‌که برخی نظریه‌پردازان ترجمۀ وفادار به متن اصلی را امکان‌ناپذیر می‌‌دانند. ازاین‌رو، به‌مرور زمان، نظریه‌‌های مختلفی برای سنجش متون ادبی پدید آمده است. در این مقاله، با بررسی تطبیقی نظام ارزشی گفتمان رمانس ماه لورکا و ترجمۀ فارسی شاملو از آن، از طریق بررسی عواملی ...
بیشتر
ارزیابی کیفیت ترجمۀ متون ادبی همواره قاعده‌‌گریز بوده است، چنان‌که برخی نظریه‌پردازان ترجمۀ وفادار به متن اصلی را امکان‌ناپذیر می‌‌دانند. ازاین‌رو، به‌مرور زمان، نظریه‌‌های مختلفی برای سنجش متون ادبی پدید آمده است. در این مقاله، با بررسی تطبیقی نظام ارزشی گفتمان رمانس ماه لورکا و ترجمۀ فارسی شاملو از آن، از طریق بررسی عواملی چون پیش‌فرض، زمینۀ قبلی، پاره‌گفتارها، اصل همکاری، پیوند و پیوستگی، و درون‌مایه، به اهمیت نقش گفتمان و بافت در تحلیل و ترجمۀ متون ادبی تأکید و نشان داده شد که مترجم تا چه حد میتواند با رعایت گفتمان و بافت زبان مقصد به متن زبان مبدأ وفادار بماند، چنان‌که در این راه شاملو در ترجمه‌‌اش از رمانس لورکا تمام انسجام‌‌های زبانی را حفظ کرده و انسجام بلاغی را نیز جز در یک مورد برقرار ساخته است. ازاین‌رو، با پیش‌فرض‌دانستن لزوم توجه به گفتمان و بافت زبان مبدأ و مقصد در ترجمه میتوان ترجمۀ شاملو از رمانس ماه را ترجمه‌‌ای وفادار به متن اصلی قلمداد کرد.
علوم سیاسی
سیده مطهره حسینی
چکیده
آثاری که درباره روسیه نوشته شده‌اند، اندکند و بیشتر صبغه ادبی، سیاسی، ژورنالیستی یا امنیتی دارند. کتاب جامعه و فرهنگ روسیه کوشیده است نگاهی عمومی و فراگیر به مبحث فرهنگ در جامعه روسیه داشته باشد که کمتر مورد توجه مطالعات روسیه واقع شده است. این مقاله پس از معرفی کتاب و نویسنده، نوع توجه نویسنده به مبحث جامعه و فرهنگ روسیه نقد و تحلیل ...
بیشتر
آثاری که درباره روسیه نوشته شده‌اند، اندکند و بیشتر صبغه ادبی، سیاسی، ژورنالیستی یا امنیتی دارند. کتاب جامعه و فرهنگ روسیه کوشیده است نگاهی عمومی و فراگیر به مبحث فرهنگ در جامعه روسیه داشته باشد که کمتر مورد توجه مطالعات روسیه واقع شده است. این مقاله پس از معرفی کتاب و نویسنده، نوع توجه نویسنده به مبحث جامعه و فرهنگ روسیه نقد و تحلیل شده است. بدین منظور، بستر و خاستگاه اثر بررسی شده، سپس با نقد درون ساختاری به تحلیل و بررسی میزان انسجام و نظم منطقی اثر و اشکالات ظاهری، دستوری و تایپی؛ و روش‌شناختی آن می‌پردازد و نقاط قوت محتوایی آن را نیز باز می‌گوید. در ادامه نقد برون ساختاری (مبنایی) از کتاب شده و پس از تحلیل و بررسی میزان هماهنگی مفاد اثر با اصول و مبانی مفروض آن و بیان قوت‌ها و تناقضات موجود، میزان ارتباط و چالش مفاد اثر با مبانی و اصول دینی و اسلامی بحث شده است.
زبان و ادبیات عربی
صلاح‌الدین عبدی
دوره 14، شماره 33 ، اسفند 1393، ، صفحه 49-67
چکیده
مکاتب ادبی و روش‌ها، اهداف، و ویژگی‌های آن رهاورد مغربزمین است. با وجود این، باید به بررسی مکاتب غربی همت گماشت. در این راستا مؤلف شرقی، که برای نگارش مکاتب ادبی تلاش میکند، نباید ویژگی‌های بومی و محلی را در اثر خود فراموش کند. یوسف عید در کتاب المدارس الادبیة و مذاهبها، که در دو جلد نوشته شده است، انواع مکاتب ادبی غرب را بررسی ...
بیشتر
مکاتب ادبی و روش‌ها، اهداف، و ویژگی‌های آن رهاورد مغربزمین است. با وجود این، باید به بررسی مکاتب غربی همت گماشت. در این راستا مؤلف شرقی، که برای نگارش مکاتب ادبی تلاش میکند، نباید ویژگی‌های بومی و محلی را در اثر خود فراموش کند. یوسف عید در کتاب المدارس الادبیة و مذاهبها، که در دو جلد نوشته شده است، انواع مکاتب ادبی غرب را بررسی کرده و تلاش نموده است ویژگی‌های ادبی مکاتب مغربزمین را در مراحل ادبی عربی اجرا نماید. او جلد اول کتابش را به بررسی تئوریک و نظری مکاتب اختصاص داده است؛ جلد دوم نیز ظاهراً به بررسی و تطبیق اشعار و متون با تئوری‌ها و آرایی است که در جلد اول مطرح نموده است. این اثر اشکالاتی دارد که از مهم‌ترین آن‌ها میتوان به این موارد اشاره کرد: عدم تناسب حجم و محتوای کتاب برای یک درس دوواحدی، عدم ظهور و بروز شخصیت علمی نویسنده در کتاب، عدم تناسب محتوای کتاب با توانایی‌های فراگیران به سبب وجود اصطلاحات مبهم و سخت و نبود تعریفی برای آن، یک دست نبودن بررسی مکاتب ادبی در هر دو جلد کتاب، و عدم جامعیت متن مذکور. در این پژوهش، به شیوة توصیفی ـ تحلیلی به نقد و تحلیل کتاب این نویسندة گران‌قدر پرداخته شده است.
زبان و ادبیات عربی
صغری فلاحتی
دوره 10، شماره 20 ، شهریور 1389، ، صفحه 53-68
چکیده
ایرانیان، در طول تاریخ، در پیشبرد ادبیات عربی، سهم زیادی به خود اختصاص دادهاند، بهطوری که در صرف و نحو، علوم بلاغی، لغت، شعر، کتابت و ... نام ادیبان و علمای ایرانی بر تارک علوم میدرخشد. نقش ایرانیان در تولید شعر و انواع نثر از چنان اهمیتی برخوردار است که نویسندگان بسیاری انگیزة ایرانیان را در رویآوردن به زبان عربی بررسی کرده ...
بیشتر
ایرانیان، در طول تاریخ، در پیشبرد ادبیات عربی، سهم زیادی به خود اختصاص دادهاند، بهطوری که در صرف و نحو، علوم بلاغی، لغت، شعر، کتابت و ... نام ادیبان و علمای ایرانی بر تارک علوم میدرخشد. نقش ایرانیان در تولید شعر و انواع نثر از چنان اهمیتی برخوردار است که نویسندگان بسیاری انگیزة ایرانیان را در رویآوردن به زبان عربی بررسی کرده و به بیان میزان هنرآفرینی نیاکان ما در این زبان پرداخته‌اند.
تاریخ
مریم کمالی
دوره 11، شماره 22 ، شهریور 1390، ، صفحه 55-61
چکیده
توجه روزافزون به علم تاریخ و انتشار کتب غنی و سودمند به زبان‌های مختلف در این زمینه، مترجمان متون تاریخی را ملزم می‌سازد تا با رعایت چهارچوب‌های علمی به این امر مهم بپردازند. بی‌تردید انجام این کار بدون آگاهی از شاخصه‌های علمی این فن ممکن نیست. در این مقاله ضمن معرفی ویژگی‌های متون علمی و ادبی، سعی شده است با طرح یک مدل، ترجمة علمی ...
بیشتر
توجه روزافزون به علم تاریخ و انتشار کتب غنی و سودمند به زبان‌های مختلف در این زمینه، مترجمان متون تاریخی را ملزم می‌سازد تا با رعایت چهارچوب‌های علمی به این امر مهم بپردازند. بی‌تردید انجام این کار بدون آگاهی از شاخصه‌های علمی این فن ممکن نیست. در این مقاله ضمن معرفی ویژگی‌های متون علمی و ادبی، سعی شده است با طرح یک مدل، ترجمة علمی و ترجمة ادبی با هم مقایسه و شاخصه‌های هر یک برشمرده شود. در ادامه، با تشریح ویژگی‌های ساختاری و محتوایی متون تاریخی، روشن میشود که در ترجمۀ این‌گونه متن‌ها باید هم به شاخصه‌های علمی و هم به شاخصه‌های ادبی توجه شود.
باستان شناسی
کوروش روستایی
دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 59-77
چکیده
در این مقاله یکی از کتابهای ترجمهشده در حوزۀ باستانشناسی موردنقد و بررسی قرار گرفته است. این نوشته ماهیت و اهمیت کتاب اصلی را بررسی نمی‌کند، که در نوع خود کتاب معتبری است، بلکه هدف از آن بیان کاستیها و ابهام‌هایی است که در نسخة ترجمهشده دیده میشود. مشکلات و کاستیهای ترجمة کتاب موردبحث در چندین مقوله موردبحث ...
بیشتر
در این مقاله یکی از کتابهای ترجمهشده در حوزۀ باستانشناسی موردنقد و بررسی قرار گرفته است. این نوشته ماهیت و اهمیت کتاب اصلی را بررسی نمی‌کند، که در نوع خود کتاب معتبری است، بلکه هدف از آن بیان کاستیها و ابهام‌هایی است که در نسخة ترجمهشده دیده میشود. مشکلات و کاستیهای ترجمة کتاب موردبحث در چندین مقوله موردبحث و ارزیابی قرار گرفته است؛ ازجمله ترجمة غیردقیق، ترجمة نامفهوم یا اشتباه، خوانش دشوار، و ناهم‌‌خوانی در ترجمه. ایراد اصلی کتاب ترجمة واژه‌‌به‌‌واژه یا تحتاللفظی است که موارد متعددی به‌منزلۀ شاهد، هم‌راه با ترجمة پیش‌نهادی این قلم، آورده شده است. نداشتن درک و دریافت درست از موضوع و مباحث کتاب، از دیگر ایرادهای جدی کتاب موردبحث است. این مورد نیز با مثال‌‌های متعدد نشان داده شده و بحث شده است. از دیگر ایرادهای کتاب کاربست برابرنهاده‌‌های اشتباه، ناآشنا، یا گاه به‌‌کلی اشتباه است که باعث شده است سودمندی و اثرگذاری کتاب برای خوانندۀ فارسیزبان به کمینه‌‌مقدار برسد. ترجمه، چاپ، و انتشار کتابی ازاین‌دست با چنین کیفیت نازلی ازسوی انتشارات «سمت» قابل‌تأمل است.
زبان‌های خارجی
Zohreh Montaseri
دوره 17، ویژه‌نامه زبان ایتالیایی ، اسفند 1396، ، صفحه 61-72
چکیده
Il Gattopardo è l’unico romanzo scritto da Giuseppe Tomasi di Lampedusa, nato a Palermo il 23 dicembre1896. È stato scritto tra il 1954 e il 1957, ma non viene pubblicato subito, perché prima Einaudi e poi Mondadori si rifiutano di pubblicarlo. Solo dopo la morte di Tomasi e grazie a Giorgio Bassani, nel 1958 la casa editrice Feltrinelli decide di pubblicare il romanzo. Una seconda edizione, “conforme al manoscritto del 1957”, a cura di Gioacchino Lanza, esce nel 1969. Nel 1959, Il Gattopardo vince il premioStrega. Successivamente il romanzo diventa un best ...
بیشتر
Il Gattopardo è l’unico romanzo scritto da Giuseppe Tomasi di Lampedusa, nato a Palermo il 23 dicembre1896. È stato scritto tra il 1954 e il 1957, ma non viene pubblicato subito, perché prima Einaudi e poi Mondadori si rifiutano di pubblicarlo. Solo dopo la morte di Tomasi e grazie a Giorgio Bassani, nel 1958 la casa editrice Feltrinelli decide di pubblicare il romanzo. Una seconda edizione, “conforme al manoscritto del 1957”, a cura di Gioacchino Lanza, esce nel 1969. Nel 1959, Il Gattopardo vince il premioStrega. Successivamente il romanzo diventa un best seller e viene tradotto in tutto il mondo anche in persiano. Nonostante la grande passione per la storia e per romanzi stranieri, particolarmente francesi, Tomasi si dedica alla narrativa solo negli ultimi anni della sua vita.In questo articolo focalizzeremo l’attenzione sulle tematiche trattate dal libro ed in particolare il contesto nel quale si sviluppano i mutamenti portati in Sicilia: la discesa dei Mille e l’Unità d’Italia.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
محمدحسین قرشی
دوره 12، شماره 24 ، فروردین 1391، ، صفحه 63-84
چکیده
چکیدهشناخت ماهیت و چیستی زبان به‌دلیل پیچیدگی و گستردگی آن امری دشوار است و از دیرباز ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است. فارابی، با اطلاق «علم اللسان» بر همة علوم زبانی، نخستین‌بار ترتیب علوم زبانی را در یک نظام واحد فراهم کرد. فارابی در بیان جایگاه زبان و منطق می‌گوید: «جایگاه منطق در ارتباط با عقل چون مرتبه و جایگاه ...
بیشتر
چکیدهشناخت ماهیت و چیستی زبان به‌دلیل پیچیدگی و گستردگی آن امری دشوار است و از دیرباز ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است. فارابی، با اطلاق «علم اللسان» بر همة علوم زبانی، نخستین‌بار ترتیب علوم زبانی را در یک نظام واحد فراهم کرد. فارابی در بیان جایگاه زبان و منطق می‌گوید: «جایگاه منطق در ارتباط با عقل چون مرتبه و جایگاه دستور زبان است در ارتباط با زبان». در فصل اول کتاب احصاء‌العلوم، به مسائل زبان و زبانشناسی پرداخته شده است. مباحث فارابی بیشتر ناظر بر همگانی‌های زبان است و به زبان خاصی اشاره ندارد. در این مقاله، نگارنده کوشش نموده است تا ضمن بررسی دیدگاه فارابی در خصوص مسائل زبانی، جایگاه او را در تبیین این موضوع بررسی و نیز نقش و تأثیر او در مسائل زبان‌شناختی را مشخص کند.
زبان و ادبیات فارسی
فاطمه مدرسی
دوره 13، شماره 28 ، آذر 1392، ، صفحه 63-84
چکیده
چکیده تحقیقات و مطالعات تطبیقی امروزه در حوزة پژوهشهای علمی ـ فرهنگی توجه پژوهش‌گران را به خود جلب کرده است. کمترین فایدة این گونه تحقیقات این است که زمینه‌‌‌ای را فراهم می‌‌‌آورند برای این‌که وام‌دهی و وام‌‌‌گیری داد و ستدهای آگاهانه، ناخواسته، و ناآگاهانه و تواردهای پنهان و آشکار میان دستگاه‌‌‌های فکری گوناگون و ...
بیشتر
چکیده تحقیقات و مطالعات تطبیقی امروزه در حوزة پژوهشهای علمی ـ فرهنگی توجه پژوهش‌گران را به خود جلب کرده است. کمترین فایدة این گونه تحقیقات این است که زمینه‌‌‌ای را فراهم می‌‌‌آورند برای این‌که وام‌دهی و وام‌‌‌گیری داد و ستدهای آگاهانه، ناخواسته، و ناآگاهانه و تواردهای پنهان و آشکار میان دستگاه‌‌‌های فکری گوناگون و فرهنگ‌‌‌ها و تمدن‌های متنوع را بیان دارند. در میان آن‌ها در چند دهة اخیر، تطبیق اندیشههای عارفان نامدار ایرانی، خاصه مولانا جلال‌الدین محمد، با فلسفه‌های اگزیستانسیال از رواج بیشتری برخوردار شده و عنایت فزون‌تری را به خود جلب کرده است. این پژوهش بر آن است تا به بحث و نقد کتاب عرفان و تفکر، از تأملات عرفانی مولوی تا عناصر عرفانی در طریق تفکر هایدگر بپردازد. برایند تحقیق نشان از آن دارد که نویسنده در هفت فصل مطالب بسیار ارزندهای در باب برخی از تفکرات عرفانی مولانا و اندیشههای فلسفی هایدگر در اختیار خواننده می‌‌‌گذارد. در فصل آخر با خوانش‌‌‌های دلخواهانه شباهت‌های موجود و یا بهتر است بگویم «شباهت‌سازی‌های» موجود را هم با اما و اگر و ... به دست میدهد، اما همین امر که باید حاکی از شباهت فکری این دو متفکر شرق و غرب باشد، از تفاوت‌‌‌های بنیادین آنان حکایت دارد که در این پژوهش بدان اشاره شده است.
باستان شناسی
سرور خراشادی
چکیده
سال‌هاست که باستان‌شناسان ایرانی و انیرانی در سرزمین‌های پیرامونی خلیج فارس و نیز در ژرف‌ناهای آن به پژوهشهای باستانشناسی پرداخته‌اند و دستاوردهای ارزندهای به‌ارمغان آورده‌اند. این دستاوردها بیشتر درقالب مقاله‌هایی منتشر شده است که بیشینۀ آن‌ها به زبان انگلیسی است. کتابهای متعددی نیز در این زمینه وجود دارد که البته ...
بیشتر
سال‌هاست که باستان‌شناسان ایرانی و انیرانی در سرزمین‌های پیرامونی خلیج فارس و نیز در ژرف‌ناهای آن به پژوهشهای باستانشناسی پرداخته‌اند و دستاوردهای ارزندهای به‌ارمغان آورده‌اند. این دستاوردها بیشتر درقالب مقاله‌هایی منتشر شده است که بیشینۀ آن‌ها به زبان انگلیسی است. کتابهای متعددی نیز در این زمینه وجود دارد که البته به زبان انگلیسی چاپ شده است. اگرچه کتا‌ب‌هایی به قلم تاریخ‌پژوهان ایرانی و انیرانی نگاشته شده، نبود تک‌نگاریِ جامعی دربارۀ خلیج فارس ازمنظر باستانشناسی به‌شدت محسوس و مشهود بود. به‌تازگی کتابی به زبان فارسی با نام باستانشناسی خلیج فارس در دورۀ اشکانی و ساسانی منتشر شده است که بررسی‌ها، کاوش‌ها، و مطالعات انجام‌شدۀ باستان‌شناسان را در پهنه‌های شمالی و جنوبی خلیج فارس در دو دورۀ پردامنۀ تاریخ ایران یعنی دورۀ اشکانی و ساسانی دربرمی‌گیرد. از‌این‌روی، اهمیت موضوعی و حساسیت ملی حوزة خلیج فارس ضرورت نهادن این تألیف را در بوتة ارزیابی، نقد، و بررسی توجیه می‌نماید. نگاه نقادانه بر این اثر ارزش‌مند حاکی از وجود کاستیهایی چند در ویراستاری ادبی، انسجام و نظم منطقی بین‌فصلی و درون‌فصلی مطالب، مطول‌بودن عناوین برخی فصل‌ها، تناسب و هماهنگی‌نداشتن عنوان با محتوا در برخی فصل‌ها، نبود توازن در پرداختن به پیشینة پژوهشهای کرانه‌های شمالی و جنوبی خلیج فارس ازمنظر توالی گاه‌نگاری و وجود نقایصی اندک در ارجاع‌دهی و نمایه است.
تاریخ
هوشنگ خسروبیگی
دوره 18، شماره 10 ، دی 1397، ، صفحه 65-88
چکیده
تعمیم سریع فناوری‌های آموزشی را میتوان به یک انقلاب در عرصة آموزش تلقی کرد. بر همین اساس، به‌نظر می‌رسد برنامة آیندة نه‌چندان دور و حتی بسیار نزدیک «شورای بررسی متون و کتب درسی» توجه به بررسی محتواهای درسی الکترونیکی درکنار کتابهای چاپی است. گام آغازین در بررسی و نقد محتوای درسی الکترونیکی شناسایی ویژگی‌های عمومی و ...
بیشتر
تعمیم سریع فناوری‌های آموزشی را میتوان به یک انقلاب در عرصة آموزش تلقی کرد. بر همین اساس، به‌نظر می‌رسد برنامة آیندة نه‌چندان دور و حتی بسیار نزدیک «شورای بررسی متون و کتب درسی» توجه به بررسی محتواهای درسی الکترونیکی درکنار کتابهای چاپی است. گام آغازین در بررسی و نقد محتوای درسی الکترونیکی شناسایی ویژگی‌های عمومی و اختصاصی و نیز کارکردها و الزامات یک محتوای درسی الکترونیکی است. هدف این پژوهش تدوین بایسته‌ها و الزامات حاکم بر تولید محتوای الکترونیکی درسی دانشگاهی در رشتة تاریخ به‌منظور رسیدن به چگونگی نقد مناسب این‌گونه آثار است. بخشی از این مطالعات در حیطة چگونگی استفاده از امکانات چندرسانه‌ای در محتوای الکترونیکی برای آموزش تاریخ در دانشگاه است. بر این اساس، مسئلة اصلی این پژوهش چگونگی هم‌راستایی‌سازی آموزش تاریخ با قابلیت‌ها، شیوه‌ها، و ابزارهای آموزشی در نظام آموزش الکترونیکی و محتوای درسی الکترونیکی است. این بررسی، که با رویکرد توصیفیـ تحلیلی انجام شده است، نشان داد که ماهیت و محتوای دروس تاریخ هم‌راستایی بسیاری با آموزش الکترونیکی دارد. داده‌های این پژوهش میتواند دست‌مایة مناسبی برای تدوین شیوه‌نامة نقد محتوای الکترونیکی درسی به‌خصوص در رشتة تاریخ باشد.
تاریخ
سجاد حسینی
دوره 11، شماره 23 ، اسفند 1390، ، صفحه 67-85
چکیده
تذکرة ادبی مجمع‌الخواص را صادقی بیگ افشار، نگارگر برجستة عهد صفوی، در سال 1016 ق به زبان ترکی نگاشت و در سال 1327 دکتر عبدالرسول خیام‌‌پور، استاد دانشگاه تبریز، آن را تصحیح و به فارسی ترجمه و منتشر کرد. این تذکره اطلاعات گران‌سنگی درباب وضعیت ادبی حاکم‌بر گروه‌‌های اجتماعی ترک و تاجیک ایران آن روزگار ارائه میدهد. همچنین ...
بیشتر
تذکرة ادبی مجمع‌الخواص را صادقی بیگ افشار، نگارگر برجستة عهد صفوی، در سال 1016 ق به زبان ترکی نگاشت و در سال 1327 دکتر عبدالرسول خیام‌‌پور، استاد دانشگاه تبریز، آن را تصحیح و به فارسی ترجمه و منتشر کرد. این تذکره اطلاعات گران‌سنگی درباب وضعیت ادبی حاکم‌بر گروه‌‌های اجتماعی ترک و تاجیک ایران آن روزگار ارائه میدهد. همچنین رونق ادبیات و هنر در نزد شاهان، شاهزادگان، و ارکان حکومت صفوی و برخی از سلاطین و شاهان عثمانی و گورکانی و خان‌های اوزبک در آیینة مجمع‌الخواص مشاهده میشود.صادقی بیگ در تبریز به دنیا آمد و هنر نگارگری را در نزد استادان این هنر آموخت. جریان حوادث سیاسی موجب حضور او در تختگاه‌‌های قزوین و اصفهان شد، ازاین‌رو با بسیاری از اعاظم سبک تبریز، قزوین، و اصفهان ارتباط یافت و نام و سرگذشت برخی از آنان را به‌سبب طبع شعریشان در مجمع‌الخواص گرد آورد.این مقاله بر آن است تا علاوه‌بر تبیین اهمیت این تذکره در تاریخ‌نگاری عصر صفوی، برخی از کاستیهای ترجمة آن را به نقد بگذارد.
زبان و ادبیات عربی
صغرا فلاحتی
دوره 12، شماره 25 ، آبان 1391، ، صفحه 69-89
چکیده
چکیدهمحسنات بدیعی یا آرایه‌های بلاغی ابزار‌هایی‌اند که ادبا با به‌کارگیری آن‌ها به آرایش زبان خود می‌پردازند. این آرایه‌ها همزاد زبان نیستند ولی زادۀ زمان و محیطی‌اند که زبان در آن رشد و نمو میکند و به بالندگی می‌رسد. با توجه به قرابت‌های موجود میان زبان فارسی و عربی و با استناد به شواهد موجود میتوان گفت اکثر قریب به اتفاق ...
بیشتر
چکیدهمحسنات بدیعی یا آرایه‌های بلاغی ابزار‌هایی‌اند که ادبا با به‌کارگیری آن‌ها به آرایش زبان خود می‌پردازند. این آرایه‌ها همزاد زبان نیستند ولی زادۀ زمان و محیطی‌اند که زبان در آن رشد و نمو میکند و به بالندگی می‌رسد. با توجه به قرابت‌های موجود میان زبان فارسی و عربی و با استناد به شواهد موجود میتوان گفت اکثر قریب به اتفاق آرایه‌های عربی در زبان فارسی هم به‌کار رفته‌اند. کاربرد این آرایه‌ها در زبان فارسی به گونه‌های زیر است:الف) کاربرد آرایه با همان اسم و بدون هیچ تغییر در نحوۀ به‌کارگیری؛ ب) کاربرد آرایه با اسمی که در عربی کمتر به آن شهرت دارد؛ پ) کاربرد آرایه با اسمی که در زبان عربی به آن مشهور نیست؛ ت) کاربرد آرایه با اسمی جدید یا اسمی که ترجمه شدۀ نام عربی آن است؛ ث) کاربرد آرایه با تفاوت اندک در نحوۀ به‌کارگیری؛ ج) کاربرد آرایه با شیوه‌ای کاملاً متفاوت. همچنین در این بررسی مشخص شد که برخی از آرایه‌های عربی در زبان فارسی کاربرد ندارند.در زبان فارسی به آرایه‌هایی اشاره شده است که فارسی‌زبانان آن را از زبان‌های دیگر گرفته‌اند و در کتابهای قدیم عربی که در این علم نوشته‌شده‌اند نیامده است. مؤلفان جدید نیز کمتر به بدیع و نوآوری‌های این علم پرداخته‌اند.در بررسی نمونه‌ها به تداخل موضوعی علم معانی و بیان با این علم پی می‌بریم؛ به‌نحوی که در هر دو زبان مسائل علوم مذکور گاه وارد آرایه‌های بدیعی شده‌اند.این مقاله در نهایت اثبات میکند که بدیع اولین بار به‌صورت علمی مستقل در زبان عربی بررسی شد و فارسی زبانان از نمونه‌های عربی الگو گرفتند.
فلسفه
محمدجواد صافیان
دوره 16، شماره 40 ، مرداد 1395، ، صفحه 69-87
چکیده
کتاب هوسرل در متن آثارش نوشتۀ عبدالکریم رشیدیان اثری ماندگار و در نوع خود بی‌نظیر در زبان فارسی دربارة هوسرل است. نویسنده با تسلط بر منابع و متون هوسرل و شارحان او تلاش کرده است چکیده‌ای از اساسی‌ترین اندیشههای هوسرل و سیر تحول اندیشۀ او را با اتکا به متون خود هوسرل به‌دست دهد و خواننده را از طریق خود آثار فیلسوف با زیر و بم اندیشۀ ...
بیشتر
کتاب هوسرل در متن آثارش نوشتۀ عبدالکریم رشیدیان اثری ماندگار و در نوع خود بی‌نظیر در زبان فارسی دربارة هوسرل است. نویسنده با تسلط بر منابع و متون هوسرل و شارحان او تلاش کرده است چکیده‌ای از اساسی‌ترین اندیشههای هوسرل و سیر تحول اندیشۀ او را با اتکا به متون خود هوسرل به‌دست دهد و خواننده را از طریق خود آثار فیلسوف با زیر و بم اندیشۀ او آشنا کند. این کتاب در 670 صفحه با قلمی روشن و روان نگاشته شده و صرف نظر از برخی غلط‌های چاپی و معادل‌ها‌‌ی اصطلاح‌های فلسفی، که جای چون و چرا دارد، در مجموع مطالعه‌اش به‌منظور غور در پدیدارشناسی هوسرل بسیار مفید و کارساز است. در بررسی کتاب امکان معرفی همۀ بخش‌های آن میسر نیست و به ذکر چکیده‌ای از برخی از بخش‌ها بسنده میشود.
اقتصاد
فرهاد ترحمی؛ فاطمه بزازان
دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، ، صفحه 69-92
چکیده
محتوای کتاب اقتصاد مقاومتی؛ از نظریه تا عمل شامل بنیان‌های نظری و چالش‌های حوزۀ اقتصاد مقاومتی و شروط تحقق و دستاوردهای آن است. در این جهت، با به‌کارگیری مدل مدیریتی شش‌حلقه‌ای، به‌لحاظ نظری و عملی اقتصاد مقاومتی بررسی شده است. حلقه‌های مدل عبارت‌اند از رهبری و مدیریت، کاهش وابستگی‌ها، اصلاح ساختارها، توسعۀ زیرساخت‌ها، مردم‌محوری، ...
بیشتر
محتوای کتاب اقتصاد مقاومتی؛ از نظریه تا عمل شامل بنیان‌های نظری و چالش‌های حوزۀ اقتصاد مقاومتی و شروط تحقق و دستاوردهای آن است. در این جهت، با به‌کارگیری مدل مدیریتی شش‌حلقه‌ای، به‌لحاظ نظری و عملی اقتصاد مقاومتی بررسی شده است. حلقه‌های مدل عبارت‌اند از رهبری و مدیریت، کاهش وابستگی‌ها، اصلاح ساختارها، توسعۀ زیرساخت‌ها، مردم‌محوری، و ارتباطات و تعاملات جهانی. ساختار کتاب خبری و خطابه‌ای است و تحلیل اقتصادی در آن به‌کار گرفته نشده است. استفاده‌نکردن از آمارهای به‌روز، ابزارهای سنجش در علم اقتصاد، و تحلیل ناکافی از ساختار اقتصاد ایران از کاستیهای کتاب ذکرشده به‌شمار می‌رود. درکل، این کتاب به‌منظور کسب اطلاعات کلی از اقتصاد مقاومتی و مشکلات اقتصاد ایران نوشته شده است، اما در زمینۀ تحلیل اقتصادی به‌خصوص ادبیات موضوع و ابزار علمیِ مورد‌استفاده نواقص فراوان دارد.
اقتصاد
وحید مقدم
دوره 17، شماره 3 ، مرداد 1396، ، صفحه 71-92
چکیده
یکی از موضوعات مهم در اقتصاد اسلامی نحوة تولید نظریه و جرح‌وتعدیل نظریات اقتصادی رایج است. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و انتشارات سمت با انتشار ویرایش سوم کتاب نظریه‌پردازی علمی اقتصاد اسلامی در سال 1391، که به‌کوشش حجت‌الاسلام حسن آقانظری تألیف شده است، تلاش کرده‌اند گامی در این زمینه بردارند. در این کتاب نویسنده بر آن است تا با ...
بیشتر
یکی از موضوعات مهم در اقتصاد اسلامی نحوة تولید نظریه و جرح‌وتعدیل نظریات اقتصادی رایج است. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و انتشارات سمت با انتشار ویرایش سوم کتاب نظریه‌پردازی علمی اقتصاد اسلامی در سال 1391، که به‌کوشش حجت‌الاسلام حسن آقانظری تألیف شده است، تلاش کرده‌اند گامی در این زمینه بردارند. در این کتاب نویسنده بر آن است تا با تلفیق آموزه‌های اسلام و روش علمی برگرفته از فلسفة علم روشی برای نظریه‌پردازی در اقتصاد اسلامی ارائه دهد، اما با دو مشکل اساسی روبه‌رو است: اولاً، اسلام عملاً به آموزه‌هایی از جنس بایدونباید کاهش داده میشود و بدین ترتیب گزاره‌های وجودی و معرفتی آن از ایفای نقش در اقتصاد بازداشته می‌شوند؛ ثانیاً، با پذیرش تجربه به‌مثابة مقوم و معیار علمی‌بودن یک گزاره به دامن تجربه‌گرایی و نقاط ضعف آن می‌غلتد، البته بحث‌های فقهی و مکتبی کتاب، به‌ویژه مبحث اعتباریات آن، گامی به جلو در کتب اقتصاد اسلامی محسوب میشود. کتاب برای نشان‌دادن امکان نظریه‌پردازی در اقتصاد اسلامی دو نمونة عینی از این کار را مطرح میکند، هرچند این دو نظریه بیشتر درقالب اسلامی‌سازی علم اقتصاد فعلی قرار می‌گیرند. ازاین‌رو، کتاب حاضر برای بدل‌شدن به یک کتاب درسی مناسب در حوزة اقتصاد اسلامی به بازنگری اساسی نیازمند است.
