هنر
نوید وزیری
چکیده
این نوشتار کتابِ موسیقیِ شمالِ هند از مجموعه کتابهای تجربة موسیقی؛ بازنمود فرهنگ را بازخوانی کرده است و هدف آن نقد کتابِ مدنظر باتوجهبه دوگانۀ مباحث فنی ـ موسیقایی و اجتماعی ـ موسیقایی بوده است. نظر به این‌که این مقاله با ذکر جزئیات کلیات را کشف میکند، منطق اجرایی آن قیاسی و اهداف آن تحلیلی، توصیفی، و تطبیقی است. ...
بیشتر
این نوشتار کتابِ موسیقیِ شمالِ هند از مجموعه کتابهای تجربة موسیقی؛ بازنمود فرهنگ را بازخوانی کرده است و هدف آن نقد کتابِ مدنظر باتوجهبه دوگانۀ مباحث فنی ـ موسیقایی و اجتماعی ـ موسیقایی بوده است. نظر به این‌که این مقاله با ذکر جزئیات کلیات را کشف میکند، منطق اجرایی آن قیاسی و اهداف آن تحلیلی، توصیفی، و تطبیقی است. تحلیل داده‌های فنی ـ موسیقایی کتاب فوق با تطبیق برخی مفاهیم موسیقی کلاسیک ایرانی هم‌راه است. نقش ناواژه‌ها و عنصر بداهه‌پردازی در روندِ آفرینش موسیقی کلاسیک هندوستانی از موضوعات موردبررسی و نقد است. جایگاه موسیقی در حیات معنوی هند، تغییرات اجتماعی، و البته تأثیرات آن در موسیقی هند و تأثرات آن از موسیقی هندوستانی دیگر مبحث این مقاله است. با‌عنایت‌به متن کتاب و واکاوی آن می‌توان دریافت که مقولۀ جهانی‌شدگی نه‌فقط بر حیات اجتماعیِ موسیقی هندوستانی، بلکه در خود صوت موسیقایی و مناسبات درون‌صنفی تأثیر داشته است. به‌نظر می‌رسد محتویات صوتی راگاها در موسیقی هندوستانیْ فاقد تعریف قطعی و با طیفی از تعاریف مواجه است که قرائت و سابقۀ ذهنی موسیقی‌دان، به‌انضمام اتمسفر اجرا، در شکل‌گیری آن تعیین‌کننده است. تالا، مرتبط با مقولۀ زمان‌بندی موسیقی هندوستانی، زنجیری است که حلقه‌های آن را هجاهای کلامی می‌سازند و صناعت نوازندگان سازهای نغمگی، سازهای کوبه‌ای، و رقصنده را به یکدیگر مرتبط میکند.
زبانشناسی و زبانهای باستانی
امیررضا وکیلی فرد؛ رقیه حبیبی
چکیده
به‌دلیل نقش مهم محتوای آموزشی در امر آموزش زبان، این پژوهش میکوشد ضمن معرفی رویکرد تکلیف محور، ازمیان کتابهای آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان، جلد دوم و سوم از مجموعة هفت‌جلدی کتابهای آموزش فارسی به فارسی (زهرایی و فردی 1390) چاپ جامعة المصطفی العالمیة (ص) را ازمنظر چگونگی استفاده از اصول و مبانی تکلیف محور بررسی ...
بیشتر
به‌دلیل نقش مهم محتوای آموزشی در امر آموزش زبان، این پژوهش میکوشد ضمن معرفی رویکرد تکلیف محور، ازمیان کتابهای آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان، جلد دوم و سوم از مجموعة هفت‌جلدی کتابهای آموزش فارسی به فارسی (زهرایی و فردی 1390) چاپ جامعة المصطفی العالمیة (ص) را ازمنظر چگونگی استفاده از اصول و مبانی تکلیف محور بررسی کند. ابزار پژوهش پرسشنامة زیشنو (2011) با خردهمقیاسهای تعاریف تکلیف، اجزای تکلیف، چهارچوب تکلیف، دشواری تکلیف، مبانی تجربی برای آموزش زبان مبتنیبر تکلیف، و تمرکز بر صورت در آموزش زبان مبتنیبر تکلیف است که به ارزشیابی آن دو کتاب میپردازد. نتایج نظرسنجی از 40 مدرس ایرانی و 40 فارسیآموز غیرایرانی دو مؤسسة آموزش عالی دربارة این دو کتاب نشان میدهد که اصول طراحی درسی برمبنای رویکرد تکلیف محور در این کتاب‌ها ازنظر کمی و کیفی در حد متوسطی است و تا حد مطلوب فاصله دارد. نتایج این پژوهش به برنامهریزان آموزشی کمک میکند تا درس‌های کارآمدتری برای آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان طراحی و تولید کنند و به مدرسان نیز برای آموزش توانش ارتباطی در کلاسهای درس یاری میرساند.
زبانشناسی و زبانهای باستانی
علی واسو جویباری؛ احمد رمضانی
چکیده
در این مقاله نقش، جایگاه، و ساختار مَثَل در اشعار قیصر امین‌پور نقد و بررسی میشود. روش در این پژوهش توصیفی ــ تحلیلی است و گردآوری داده‌ها به‌شیوۀ کتاب‌خانه‌ای و مطالعۀ مجموعۀ اشعار قیصر امین‌پور انجام شده است. درادامه، ساختار مَثَل‌های شعر امین‌پور در دو حوزۀ زبانی و ادبی تحلیل شده است. او مَثَل‌ها را در چهار صورت مَثَل‌گونه، ...
بیشتر
در این مقاله نقش، جایگاه، و ساختار مَثَل در اشعار قیصر امین‌پور نقد و بررسی میشود. روش در این پژوهش توصیفی ــ تحلیلی است و گردآوری داده‌ها به‌شیوۀ کتاب‌خانه‌ای و مطالعۀ مجموعۀ اشعار قیصر امین‌پور انجام شده است. درادامه، ساختار مَثَل‌های شعر امین‌پور در دو حوزۀ زبانی و ادبی تحلیل شده است. او مَثَل‌ها را در چهار صورت مَثَل‌گونه، مَثَلآفرینی، دخلوتصرف در لفظ مَثَل، و مَثَلهایی با کاربرد دیگر (دخل و تصرف در معنا) بهکار برده است. امین‌پور برای آشناییزدایی کوشیده است که مَثَل‌ها را با صنعت ادبی بیامیزد و جنبۀ ادبی آن را اعتلا ببخشد و ازمیان صناعات ادبی به تشبیه و متناقضنما بیشترین توجه را نشان داده است. مضمون همۀ مَثَل‌ها اخلاق و تربیت است. درنگاه امین‌پور، مَثَل شگردی زبانی و ادبی است که هم از فرهنگ جامعه و زبان محاوره گرفته میشود و هم در ترکیب با عناصر زبانی و ادبی جنبۀ هنری میپذیرد و به‌صورت کالایی فرهنگی با تغییر در ساختار و ماهیت به زبان مردم عوام برمیگردد. حاصل این تحول در ساختار و ماهیت رواج و گسترش ترکیبات و جملات متعددی از شعر امین‌پور درمیان مردم است.
فلسفه
محمد مشکات
چکیده
این مقاله، بعد از نگاهی کوتاه به وضعیت شکلی اثر استرن، به نقد محتوایی آن میپردازد. در نقد محتوایی درابتدا به‌صورت کلی و اجمالی کار وی درمورد کلیتِ پدیدارشناسی ارزیابی میشود و آن‌گاه سه قسمت مهم، که هم دشوارترین قسمت‌های پدیدارشناسی و هم کلیدی‌ترین نقاط آن برای پدیدارشناسی و بلکه برای کل نظام هگل‌اند، به‌طور تفصیلی‌تری ارزیابی ...
بیشتر
این مقاله، بعد از نگاهی کوتاه به وضعیت شکلی اثر استرن، به نقد محتوایی آن میپردازد. در نقد محتوایی درابتدا به‌صورت کلی و اجمالی کار وی درمورد کلیتِ پدیدارشناسی ارزیابی میشود و آن‌گاه سه قسمت مهم، که هم دشوارترین قسمت‌های پدیدارشناسی و هم کلیدی‌ترین نقاط آن برای پدیدارشناسی و بلکه برای کل نظام هگل‌اند، به‌طور تفصیلی‌تری ارزیابی می‌‌شوند. این سه قسمت عبارتاند از دیباچه، مقدمه، و فصل نهایی. نقد هم بهلحاظ میزان توجه به محتوای این قسمتها و هم بهلحاظ تأثیر این میزان توجه در ساختارمندی اثر خود استرن یا پیوند درونی بین مطالب فصل هفتم استرن با قسمت‌های مربوطه در این اثر صورت گرفته است.
تاریخ
علی یحیائی
چکیده
کتاب تاریخ، تمدن و فرهنگ ایران در عصر آل بویه اثر صادق حجتی گزارشی مفصل و نسبتاً روان و پخته از تاریخ ایران و جهان اسلام در زمانۀ اوج تمدن اسلامی است که بسیاری از پژوهش‌گران به‌‌دلایل دیریابی و عرب‌زبان‌بودن منابع به آن دوره نمی‌پردازند. نویسنده کتاب را در دو بخش تاریخ سیاسی (شامل ده فصل) و فرهنگ و تمدن (شامل پنج فصل) به‌‌گونه‌‌ای ...
بیشتر
کتاب تاریخ، تمدن و فرهنگ ایران در عصر آل بویه اثر صادق حجتی گزارشی مفصل و نسبتاً روان و پخته از تاریخ ایران و جهان اسلام در زمانۀ اوج تمدن اسلامی است که بسیاری از پژوهش‌گران به‌‌دلایل دیریابی و عرب‌زبان‌بودن منابع به آن دوره نمی‌پردازند. نویسنده کتاب را در دو بخش تاریخ سیاسی (شامل ده فصل) و فرهنگ و تمدن (شامل پنج فصل) به‌‌گونه‌‌ای شایسته سازمان داده و اثری قابلقبول پدید آورده است. اما غفلت از برخی منابع متقدم و پژوهشهای جدید، نپرداختن به برخی از مسائل مهم مانند سیاست مذهبی، و بخشی از زوایای دیگر مناسبات خارجی و برخی مشکلات فصلبندی یا اشکال در ارجاعات در بسیاری از پاراگرافها، اغلاط مختلف در نگارش، و برخی داوریهای نارسا و احیاناً نادرست تاحدی به کتاب آسیب رسانده است. در این مقاله، به جنبه‌های مثبت و منفی این کتاب پرداخته میشود.
فقه و حقوق
جعفر نوری یوشانلوئی؛ سیده نازنین اخوان طباطبائی
دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 375-393
چکیده
فعالیت‌های تولیدی صریحاً در مادة دوی قانون تجارت ایران پیشبینی و از اعمال تجاری ذاتی تلقی شده است. بی‌شک، رشد تولید پیش‌زمینة توسعة اقتصادی است و حمایت از تولید داخلی و بهبود محیط کسب‌و‌کار امروزه در اولویت برنامه‌های مطالعاتی حقوق تجاری و اقتصادی قرار گرفته است و از این طریق، زمینه‌های گسترده‌ای برای تحقق آن فراهم آمده که ...
بیشتر
فعالیت‌های تولیدی صریحاً در مادة دوی قانون تجارت ایران پیشبینی و از اعمال تجاری ذاتی تلقی شده است. بی‌شک، رشد تولید پیش‌زمینة توسعة اقتصادی است و حمایت از تولید داخلی و بهبود محیط کسب‌و‌کار امروزه در اولویت برنامه‌های مطالعاتی حقوق تجاری و اقتصادی قرار گرفته است و از این طریق، زمینه‌های گسترده‌ای برای تحقق آن فراهم آمده که ساختار قراردادهای تولیدی، مدیریت حقوقی قراردادهای سرمایه‌گذاری خارجی، پیش‌گیری از دامپینگ‌های وارداتی، تصویب قوانین حمایتی حاکم بر مناطق ویژة اقتصادی، اصلاح قوانین مالیاتی، مبارزه با قاچاق کالا و ارز، بازنگری در قوانین بانکی و تسهیل مشارکت فعالان تجاری و صنعتی خارجی در کشور از مصادیق بارز آن است، اما محدودیت‌های ناشی از تحریم‌های بین‌المللی ازیک‌طرف و الزامات الحاق سازمان جهانی تجارت ازسوی‌دیگر، و درنهایت خلأها و ابهام‌های قوانین و مقررات جاری درکنار ضعف سیاست‌های اقتصادی مانع بزرگی برای حمایت از تولید داخلی بوده است، به‌طوری‌که از دیرباز به‌مثابة چالش میان حمایت‌گرایی و جهانی‌شدن اقتصاد مطرح است و نقد وضعیت حقوقی حاکم برای تبیین نظام حمایتی مطلوب، با استفاده از تجارب کشورهای پیشرفته در فرایند صنعتی‌شدن کشور و رقابتی‌کردن اقتصاد داخلی، را ضروری ساخته است.
فقه و حقوق
امیر فلک الدین؛ مسعود قاسمی؛ یزدان نصرتی
چکیده
پیروی از روش‌های افتراقی‌سازی (تخصصی‌سازی) در علم حقوق جزا امری لازم و ضروری است که در بسیاری از نظام‌های حقوقی دیگر محقق شده است. یکی از حوزه‌‌هایی که باید افتراقی‌سازی آیین دادرسی کیفری در قلمرو آن تجلی پیدا کند جرائم فنی و تخصصی است که نگارندگان این پژوهش به بررسی جرائم سبز، به‌منزلۀ یکی از مصادیق آن، مبادرت ورزیده‌اند. در ...
بیشتر
پیروی از روش‌های افتراقی‌سازی (تخصصی‌سازی) در علم حقوق جزا امری لازم و ضروری است که در بسیاری از نظام‌های حقوقی دیگر محقق شده است. یکی از حوزه‌‌هایی که باید افتراقی‌سازی آیین دادرسی کیفری در قلمرو آن تجلی پیدا کند جرائم فنی و تخصصی است که نگارندگان این پژوهش به بررسی جرائم سبز، به‌منزلۀ یکی از مصادیق آن، مبادرت ورزیده‌اند. در این تحقیق این نتایج حاصل شد که در نظام حقوقی ما جلوه‌‌هایی از افتراقی‌سازی درخصوص رسیدگی به جرائم فنی و تخصصی در قالب دادسرای تخصصی مشاهده میشود، اما از این نظر که هنوز هم تروریسم زیست‌محیطی در نظام حقوقی ما به‌صورت مستقل جرم‌‌انگاری نشده تا دادرسی آن نیز تخصصی شود و مقررات ویژهای را به خود بگیرد، در نظام تقنینی ما ضعفی جدی مشاهده میشود. علاوهبر جلوه‌‌ها، پیشبینی بایسته‌‌هایی همچون لزوم گسترش تشکیل دادسراهای تخصصی سبز و دادگاه‌‌های تخصصی و حذف دادگاه‌‌های اختصاصی در رسیدگی به جرائم سبز، استفاده از قضات و ضابطان متخصص، پلیس ویژۀ محیط زیست و آموزش مستمر آنها، و شناسایی حق اقامۀ دلیل و اعتراض به آرا برای سمن‌‌های سبز می‌‌تواند در افتراقی‌سازی رسیدگی به جرائم سبز و تحقق اهداف سیاست جنایی مؤثر واقع شود.
زبانهای خارجی
جیران مقدم چرکاری
چکیده
آموزش ترجمۀ ادبی در ایران باوجود تلاش‌های ارزش‌مندی که در این حیطه صورت گرفته است هنوز کاستی‌های بسیاری دارد. کتب درسی مدنظر، که عموماً از دو بخش تئوری و عملی تشکیل شده، بیش از آن‌که نقش و مسئولیت مترجم به‌منزلۀ کنش‌گر در حیطۀ ترجمه را به جویندگان این علم آموزش دهند، با زبان به‌منزلۀ مقوله‌ای انتزاعی و نه اجتماعی برخورد می‌کنند ...
بیشتر
آموزش ترجمۀ ادبی در ایران باوجود تلاش‌های ارزش‌مندی که در این حیطه صورت گرفته است هنوز کاستی‌های بسیاری دارد. کتب درسی مدنظر، که عموماً از دو بخش تئوری و عملی تشکیل شده، بیش از آن‌که نقش و مسئولیت مترجم به‌منزلۀ کنش‌گر در حیطۀ ترجمه را به جویندگان این علم آموزش دهند، با زبان به‌منزلۀ مقوله‌ای انتزاعی و نه اجتماعی برخورد می‌کنند و لاجرم مترجمی که تعلیم میدهد نیز تعریفی غیراجتماعی و گاهی انتزاعی از این مقوله و از خویشتن دارد. مقالۀ حاضر نقدی بر بخش نظری دو کتاب درآمدی بر اصول و روش ترجمه تألیف کاظم لطفیپور ساعدی و ترجمۀ ادبی اثر علیاکبر عقیلی آشتیانی به‌منزلۀ نمونههایی از کتب دانشگاهی در این حیطه است. این مقاله با رویکردی توصیفی بخش نظری این دو کتاب را بررسی و میزان همخوانی آنها را با دیدگاههای امروزی آموزش ترجمه مطالعه میکند و بهدنبال روش‌ها و نگاههایی جدیدتر برای آموزش ترجمه می‌گردد که در آنها به ترجمه نه به‌منزلۀ عملی مجرد، بلکه به‌صورت فرایندی در حرکت دائم نگاه شود که درواقع از تعاملی دائمی میان انسان و جهانی برمیآید که مترجم در آن میزید.
مدیریت و سیاست‌گذاری
محمد جواد نائیجی؛ سید مصطفی عالم نجفی
چکیده
محتوای کتاب نگاهی نو به باورهای کارآفرینی و مدیریت بنگاه‌ها شامل سه بخش و سیزده فصل با محوریت کارآفرینی و مدیریت بنگاه‌هاست. باتوجهبه اهمیت باورها در کارآفرینی، موضوع کلی کتاب جذاب و سودمند است و به‌ویژه به مخاطبان غیرتخصصی دیدگاه مناسبی ارائه میکند. در این اثر تلاش شده است تا بازتعریفی از کارآفرینی و باورهای مرتبط با آن ارائه ...
بیشتر
محتوای کتاب نگاهی نو به باورهای کارآفرینی و مدیریت بنگاه‌ها شامل سه بخش و سیزده فصل با محوریت کارآفرینی و مدیریت بنگاه‌هاست. باتوجهبه اهمیت باورها در کارآفرینی، موضوع کلی کتاب جذاب و سودمند است و به‌ویژه به مخاطبان غیرتخصصی دیدگاه مناسبی ارائه میکند. در این اثر تلاش شده است تا بازتعریفی از کارآفرینی و باورهای مرتبط با آن ارائه شود که این تلاش تا حد زیادی با عدم بهکارگیری منابع بهروز و جدید بیثمر مانده است. البته ساختار کتاب خبری است و بیشتر به گزارش‌های دهۀ قبل میلادی اتکا کرده و از گزارش‌های داخلی بیبهره بوده است. این اثر اگرچه توانسته است اطلاعات جامعی را از کارآفرینی و مدیریت کسب‌و‌کار ارائه کند، بهعلت استفاده از آمارهای یک دهه قبل، در تحلیل روابط کسب‌و‌کار و کارآفرینی چندان موفق نبوده است و بیشتر قضاوت خواننده را درمورد مطلب جویا شده است. همچنین، در موارد متعددی با عبارتهای بدون استناد، استدلالهایی ارائه شده است که استفاده از کتاب را بهعنوان یک مرجع کامل بهخصوص در زمینۀ ارائۀ الگوی بومی کارآفرینی زیرسؤال میبرد. درمجموع، کتاب از نظر موضوعی افق جدیدی به مباحث کارآفرینی میگشاید، هرچند از نظر محتوایی ضعفهای آشکاری دارد.
زبانهای خارجی
ایمان منسوب بصیری؛ مهزاد شیخ الاسلامی؛ حسین حسنی درگاه
چکیده
از آن زمان که رینولد نیکلسن در مقالة خود با عنوان «نویسندۀ ایرانی پیش‌رو دانته» به وجود پاره‌ای از شباهت‌ها میان کمدی الهی دانته و منظومة سیرالعباد سنایی اشاره کرد، این باور که دانته در خلق اثر جاودانة خود از منظومة سنایی تأثیر پذیرفته است به ذهن برخی متبادر شد. انتشار کتاب معروف محقق عربی‌دان اسپانیایی، میگل آسین پالاسیوس، ...
بیشتر
از آن زمان که رینولد نیکلسن در مقالة خود با عنوان «نویسندۀ ایرانی پیش‌رو دانته» به وجود پاره‌ای از شباهت‌ها میان کمدی الهی دانته و منظومة سیرالعباد سنایی اشاره کرد، این باور که دانته در خلق اثر جاودانة خود از منظومة سنایی تأثیر پذیرفته است به ذهن برخی متبادر شد. انتشار کتاب معروف محقق عربی‌دان اسپانیایی، میگل آسین پالاسیوس، با نام فرجام‌شناسی اسلامی و کمدی الهی[i] و پیدا‌شدن دو نسخة خطی کهن از کتاب معراج محمد (ص) به زبان لاتین در کتاب‌خانۀ آکسفورد و به زبان فرانسوی در کتاب‌خانة ملی پاریس موجب قوت‌گرفتن این باور شد. رویکرد این تحقیق، که نگارش آن را بایسته می‌سازد و آن را از دیگر آثار مشابه متفاوت میکند، بر این اساس است که نگارندگان کوشیده‌اند، تاحدی‌که ساختار مقالة پژوهشی اجازه میدهد، تمام منابعی را که در زبانهای عربی، لاتین، یونانی، و پارسی به‌صورت درزمانی بر دو اثر برگزیده تأثیرگذار بودهاند بررسی کنند و سهم آنها را به‌اختصار در شکل‌گیری این دو کتاب نام‌آور نشان دهند. ازسوی‌دیگر، تأکید این مقاله برخلاف آثار مشابه، که نقد آنها در این مقاله مطمح‌نظر است، بر هم‌سانی‌ها یا دگرسانی‌های ظاهری و محتوایی این دو اثر نیست، بلکه نگارندگان بر آن بودهاند که آثار و منابعی را که به ایجاد مضامین هم‌سان یا یک‌سان انجامیده‌اند از میان ده‌ها اثری که در اختیار دو م‍ؤلف بودهاند بازنمایند.
زبانشناسی و زبانهای باستانی
سعیدرضا یوسفی؛ مهین ناز میردهقان فراشاه
چکیده
هدف از پژوهش حاضر نقد و بررسی پژوهشی با عنوان «منطقۀ کاسپین و جنوب آذربایجان: کاسپین و تاتی» نوشتۀ دونالد ال. استیلو (2019) است. این پژوهش که در قالب فصل پنجم از کتاب زبانها و زبانشناسی آسیای غربی: رویکردی منطقهای سازمان‌دهی شده است، خود شامل ده بخش و زیربخش‌‌هایی متعدد است. از لحاظ نظری و روش‌‌‌شناسی، این پژوهش برمبنای ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر نقد و بررسی پژوهشی با عنوان «منطقۀ کاسپین و جنوب آذربایجان: کاسپین و تاتی» نوشتۀ دونالد ال. استیلو (2019) است. این پژوهش که در قالب فصل پنجم از کتاب زبانها و زبانشناسی آسیای غربی: رویکردی منطقهای سازمان‌دهی شده است، خود شامل ده بخش و زیربخش‌‌هایی متعدد است. از لحاظ نظری و روش‌‌‌شناسی، این پژوهش برمبنای زبانشناسی منطقهای (areal linguistics) و رده‌‌شناسی منطقهای (areal typology) است و به بررسی ویژگی‌‌های جغرافیایی، واژگانی، دستوری، و آوایی دو خانوادۀ زبانی ایرانی شمال غربی، یعنی کاسپین و تاتی، میپردازد که در مناطق جغرافیایی جنوب و غرب دریای خزر تکلم می‌‌شوند. در تقسیم‌‌بندی ارائه‌شده در زبانهای کاسپین و تاتی، استیلو دسته‌‌بندی جدیدی را با عنوان «تاتی‌‌مانندها» (Tatoid) نیز معرفی میکند که شامل گونه‌های «رودباری» و «طالقانی» است. از نظر استیلو علت این طبقه‌بندی خاص آن است که این دو گونه دراصل زبانهای تاتی بودند که به‌دلیل تأثیرات شدید کاسپین و فارسی تمامی ویژگی‌‌های ساختاری تاتی را از دست داده‌‌اند. از اهم نتایج این پژوهش می‌توان دسته‌‌بندی جدید فوق را، که استیلو نخستین‌بار در این اثر معرفی کرده، برشمرد. علاوه‌برآن، تعیین مرزهای هم‌گویی گروههای تاتی و کاسپین که تقریباً با مرزهای جغرافیایی ایران و همسایگان شمالی‌‌اش انطباق نسبی یافته است، کاری نو در زبانشناسی منطقهای به‌شمار می‌رود.
باستان شناسی
مجید منتظرظهوری؛ حسین صدیقیان
چکیده
سفال یکی از وجوه برجستۀ صنعت دوران اسلامی است که درطول این دوران با پیشرفت‌‌های چشم‌‌گیری در فن تولید و تزئین هم‌راه بود. باتوجهبه شواهد باستان‌‌شناختی سفال گونۀ موسوم به کوباچه دارای حوزۀ پراکنش گستره‌‌ای است که از خراسان تا تبریز در ایران و حتی مناطقی خارج از مرزهای فعلی ایران در کشور‌‌هایی همچون آذربایجان را شامل ...
بیشتر
سفال یکی از وجوه برجستۀ صنعت دوران اسلامی است که درطول این دوران با پیشرفت‌‌های چشم‌‌گیری در فن تولید و تزئین هم‌راه بود. باتوجهبه شواهد باستان‌‌شناختی سفال گونۀ موسوم به کوباچه دارای حوزۀ پراکنش گستره‌‌ای است که از خراسان تا تبریز در ایران و حتی مناطقی خارج از مرزهای فعلی ایران در کشور‌‌هایی همچون آذربایجان را شامل میشود. کتاب سفالینۀ گونۀ موسوم به کوباچه جدیدترین و شاخصترین اثر تألیفی دربارۀ این گونۀ سفالی است که به ابعاد باستان‌‌شناختی آن میپردازد. برای نقد این کتاب، نگارندگان نخست به بررسی جنبه‌های ساختاری و روند بیان مطالب کتاب پرداختند و سپس محتوای آن را موردبررسی قرار دادند. از نقاط قوت کتاب می‌توان به تمرکز بر وجوه مختلف باستان‌‌شناختی این گونۀ سفالی اشاره کرد. درکنار این نقاط قوت، اما می‌توان گفت که کتاب از نظر ساختاری اگر در مستندنگاری فصول و ارجاعات دقیقتر میشد، بیشتر میتوانست نظر مخاطبان را جلب کند. ازسوی‌دیگر، کتاب از نظر محتوایی در گونهشناسی و طبقه‌بندی سفالها دارای کاستی است و نویسندۀ محترم کتاب می‌‌تواند در ویرایشهای بعدی به رفع این کاستی‌های محتوایی اقدام کند.
علوم سیاسی
بهرام نوازنی
چکیده
کتاب مذهب و نظریۀ روابط بین‌الملل: نظریه و عمل مجموعه‌مقالاتی است که عسگر قهرمان‌پور از مقالات و مجلات پراکنده‌ای، به‌قلم دانیل فیلپات و چندی دیگر از پژوهش‌گران روابط بین‌الملل، گردآوری و به فارسی ترجمه کرده است. مترجم با گردهم آوردن این مقالات تلاش کرده است که به نقش مهم مذهب در شکل‌گیری روابط بین‌الملل در دورۀ وستفالیایی بپردازد ...
بیشتر
کتاب مذهب و نظریۀ روابط بین‌الملل: نظریه و عمل مجموعه‌مقالاتی است که عسگر قهرمان‌پور از مقالات و مجلات پراکنده‌ای، به‌قلم دانیل فیلپات و چندی دیگر از پژوهش‌گران روابط بین‌الملل، گردآوری و به فارسی ترجمه کرده است. مترجم با گردهم آوردن این مقالات تلاش کرده است که به نقش مهم مذهب در شکل‌گیری روابط بین‌الملل در دورۀ وستفالیایی بپردازد و با ارزیابی جایگاه آن درمیان نظریه‌های مختلف اصلی و فرعی روابط بین‌الملل مانند واقع‌گرایی، لیبرالیسم، و برساخت‌گرایی کارکرد انواع مختلف مذاهب جهانی مانند مسیحیت، اسلام، هندو، بودایی، و یهودیت را چه در دامن‌زدن به اختلاف‌ها و گسل‌های تمدنی و چه در هم‌گرایی و تقویت صلح جهانی تبیین کند. باتوجهبه اهمیت آشنایی با انواع ادیان و همچنین نقش تاریخی آنها در شکل‌گیری جوامع و تحولات آنها، به‌ویژه در دورۀ معاصر، این مقاله به بررسی و ارزیابی این کتاب میپردازد و ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ، علاوهبر ﻧﻘﺎﻳﺺ ﻣﺤﺘﻮاﻳﻲ، ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ اﻳﻦ اﺛﺮ را در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎی ﺷﻜﻠﻲ، ﻧﮕﺎرﺷﻲ، و ویرایشی و همچنین در ﺗﻮﺿﻴﺢ، ترجمه و معادلیابی، و منابع و ارجاعات ﻛﺸﻒ و آﺷﻜﺎر ﻛﻨﺪ و ﺑﺮای ﺑﺎزﻧﮕﺮی در ﭼﺎپ ﺑﻌﺪی ﻛﺘﺎب توصیه کند. به‌نظر می‌رسد نویسندگان مقالات و همچنین مترجم از مشاهدۀ وضعیت حاکم جدایی دین از سیاست و به‌حاشیه‌راندن آن در روابط بین‌الملل معاصر غفلت کرده‌اند و حتی به‌اشتباه این جدایی را نتیجۀ تأثیر مذهب در روابط بین‌الملل برشمرده‌اند.
هنر
محمدرضا مریدی
چکیده
مطالعات منطقهای هنر مدرن و معاصر در سرزمین‌های اسلامی طی دو دهۀ گذشته توسعه یافته است. در این مقاله، به مهم‌ترین کتاب‌ها در این حوزۀ مطالعاتی پرداخته شده و این پرسش دنبال شده است که چه روش‌ها و رویکردهایی در مطالعات منطقهای هنر مدرن و معاصر سرزمین‌های اسلامی در پیش گرفته شده است؟ منابع در پنج دسته بررسی شدند: اول کتاب‌هایی که ...
بیشتر
مطالعات منطقهای هنر مدرن و معاصر در سرزمین‌های اسلامی طی دو دهۀ گذشته توسعه یافته است. در این مقاله، به مهم‌ترین کتاب‌ها در این حوزۀ مطالعاتی پرداخته شده و این پرسش دنبال شده است که چه روش‌ها و رویکردهایی در مطالعات منطقهای هنر مدرن و معاصر سرزمین‌های اسلامی در پیش گرفته شده است؟ منابع در پنج دسته بررسی شدند: اول کتاب‌هایی که هنر این منطقه را زیر مفهوم «هنر اسلامی مدرن» مطالعه کرده‌اند، دوم کتاب‌هایی که هنر منطقه را زیر عنوان «هنر خاورمیانه» مطالعه می‌کنند، سوم کتاب‌هایی که هنر اسلامی را زیر عنوان «هنر عرب» دنبال کرده‌اند، چهارم منابعی که به «هنر در مرزهای ملی» پرداخته‌اند و بر روایت ایرانی، عربی، و ترکی تأکید کرده‌اند، و پنجم کتاب‌هایی که زیر عنوان‌های کلی‌تر همچون «فرهنگ بصری اسلامی» به هنر مدرن در سرزمین‌های اسلامی پرداخته‌اند. بررسی منابع نتایج زیر را به‌دست آورد: اول، معرفی مهم‌ترین کتاب‌ها و پژوهش‌گران در مطالعات هنر مدرن کشورهای اسلامی؛ دوم، مطالعۀ تطبیقی رویکردها و روش‌ها در مطالعات منطقهای هنر اسلامی مدرن؛ سوم، تأکید بر چشم‌انداز فراملی‌گرا در مطالعات منطقهای، چراکه مطالعۀ هنر اسلامی مستلزم فرارفتن از روایت‌های ملی‌گرایانه از هنر در کشورهای اسلامی است؛ چهارم، تأکید بر جنبه‌های کم‌ترپرداخته‌شده در روش‌ها و مطالعات انجام‌شده دربارۀ هنر مدرن و معاصر کشورهای اسلامی.
علوم سیاسی
علی اشرف نظری
چکیده
ماهیت سیال تحولات سیاسی در دو دهة اخیر موجب شده است اندیشمندان و پژوهش‌گران با هدف امکانِ درک و ارائة تحلیلی واقع‌بینانه از این تحولات به‌سوی حوزه‌های جدید علمی گرایش یابند. در این میان، روان‌شناسی سیاسی کوشیده است که، باوجود پیچیدگی‌هایی که در حوزه‌های متفاوت علمی وجود دارد، میان مسائل روان‌شناختی، جامعه‌شناختی، تاریخی، ...
بیشتر
ماهیت سیال تحولات سیاسی در دو دهة اخیر موجب شده است اندیشمندان و پژوهش‌گران با هدف امکانِ درک و ارائة تحلیلی واقع‌بینانه از این تحولات به‌سوی حوزه‌های جدید علمی گرایش یابند. در این میان، روان‌شناسی سیاسی کوشیده است که، باوجود پیچیدگی‌هایی که در حوزه‌های متفاوت علمی وجود دارد، میان مسائل روان‌شناختی، جامعه‌شناختی، تاریخی، فلسفی، انسانشناختی، و زبانشناسی پلی بزند و امکانات جدیدی را برای بازفهمی امر سیاسی فراهم آورد. دانش روبهگسترش روان‌شناسی سیاسی بهواسطة ماهیت چندرشتهای، پویا، و کاربردی توانسته است با ارائة تحلیل نو از امر سیاسی افقهای جدیدی پیشِروی علاقهمندان بگشاید. محور اصلی بحث در مقالۀ حاضر معرفی، نقد، و ارزیابی کتاب روان‌شناسی سیاسی است که جان تی. جاست و جیم سیدانیوس آن را گردآوری کرده‌اند و انتشارات «روان‌شناسی» نسخة انگلیسی آن را در 2004 در نیویورک چاپ کرده است. این اثر را محمدرضا جلالی و محمد سعدی بهفارسی ترجمه کرده‌اند و در سال 1397 در انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر، و ارتباطات چاپ و روانة بازار نشر شده است.
مدیریت و سیاست‌گذاری
علی آقا صفری؛ عبد الله توکلی
چکیده
مدیریت اقتضایی، مدعی است که در مدیریت، چیزی به نام بهترین اصول جهان‌شمول وجود ندارد. با عنایت به ره‌آوردهای رهیافت اقتضایی، ضروری است که معرفت‌شناسی آن، از منظر قرآن با بهره‌گیری از روش استنطاقی، مورد تحلیل قرار گیرد؛ تاضمن بیان گزاره‌های کلام وحی در رد، تأیید، اصلاح و تکمیل معرفت‌شناسی مدیریت اقتضایی، با تمسک به آنها کاستی‌های ...
بیشتر
مدیریت اقتضایی، مدعی است که در مدیریت، چیزی به نام بهترین اصول جهان‌شمول وجود ندارد. با عنایت به ره‌آوردهای رهیافت اقتضایی، ضروری است که معرفت‌شناسی آن، از منظر قرآن با بهره‌گیری از روش استنطاقی، مورد تحلیل قرار گیرد؛ تاضمن بیان گزاره‌های کلام وحی در رد، تأیید، اصلاح و تکمیل معرفت‌شناسی مدیریت اقتضایی، با تمسک به آنها کاستی‌های معرفتی شناسی آن را برطرف نمود. یافته‌ها نشان میدهد که معرفت‌شناسی در مدیریت اقتضایی مبتنی بر معرفت عینی و حسی بوده و علل و عوامل فرا طبیعی را در تبیین گزاره‌های طبیعی نادیده گرفته است. قرآن ضمن اشاره به کاستی‌های مدیریت اقتضایی موضوع معرفت را خدا، انسان، طبیعت و درک چگونه وابستگی و پیوستگی آنها دانسته و تأکید میکند که انسان و محیط به شکل پیدا و پنهان از همدیگر تأثیر گرفته و بر یکدیگر اثر می‌گذارند و در نتیجه انسان می‌بایست با بهره‌گیری از ابزار شبکه‌ای از طریق ترکیب نگاه افقی به رابطه پدیده‌ها با هم و نگاه عمودی و طولی و رابطه آنها با خالقشان سهم خود را اخذ نماید. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که قرآن علاوه بر عقل و یافته‌های تجربی، تأکید دارد که نمی‌توان بدون وحی بهترین روش‌هایی را که منتهی به بهره‌وری بیشتر می‌گردد ارائه نمود.
تاریخ
میرحمید هاشمی لشنلو؛ آرش موسوی
چکیده
کَشف الصَّلْصَلة عن وصف الزلزلة سیوطی جامع‌ترین کتابی است که در فرهنگ اسلامی دربارة زلزله نگاشته شده است. در این مقاله، تبیین سیوطی از این پدیدة طبیعی و گزارش‌های وی از زلزله‌های دورۀ اسلامی بررسی شده است. این کتاب گردآورده‌ای است از هرآن‌چه دانشوران مسلمان پیش از وی، از محدثان و مفسران گرفته تا مورخان، دربارة زلزله گفته ...
بیشتر
کَشف الصَّلْصَلة عن وصف الزلزلة سیوطی جامع‌ترین کتابی است که در فرهنگ اسلامی دربارة زلزله نگاشته شده است. در این مقاله، تبیین سیوطی از این پدیدة طبیعی و گزارش‌های وی از زلزله‌های دورۀ اسلامی بررسی شده است. این کتاب گردآورده‌ای است از هرآن‌چه دانشوران مسلمان پیش از وی، از محدثان و مفسران گرفته تا مورخان، دربارة زلزله گفته و نوشتهاند. در این کتاب، هم به علل و اسباب زلزله پرداخته شده و هم سیاههای سالشمار از زلزله‌های رخداده در دورة اسلامی عرضه شده است. تبیین سیوطی از زلزله نه تبیینی علمی و طبیعی، بلکه تبیینی دینی و فراطبیعی است. وی با ارجاع به منابع روایی و تفسیری، حقیقت و منشأ زلزله را در انگارۀ کوه قاف میجوید، انگارهای که ریشههای اساطیری پیشااسلامی داشت و نزد مسلمانان دورۀ میانه جامهای دینی و اسلامی به خود پوشاند. سیوطی سبب زلزله را هم با استناد به روایاتی از صدر اسلام، اعمال و رفتارهای ناروا و ناشایست بندگان میداند. سیاهۀ سالشمار سیوطی از زلزله‌های رویداده در دوران پس از اسلامْ دربردارندة دادههایی از شمار و شدت زلزلهها و پیآمدهای انسانی، اجتماعی، و طبیعی آن است که می‌‌تواند دستمایۀ مطالعات تاریخ اجتماعی مسلمانان در دورۀ میانه باشد.
زبان و ادبیات فارسی
یداله محمدی؛ سید احمد پارسا
چکیده
تاریخ بیهقی از متون منثور فارسی است که در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد رشتۀ زبان و ادبیات فارسی تدریس میشود. تاکنون شش تصحیح از تاریخ بیهقی انجام شده که تصحیح فیاض و تصحیح یاحقی ـ سیدی بیشتر مورداقبال پژوهش‌گران قرار گرفته است. ازآن‌جاکه وجود یک تصحیح منقح کار تعلیم‌و‌تعلم این اثر را آسان‌تر می‌سازد، پژوهش حاضر به ...
بیشتر
تاریخ بیهقی از متون منثور فارسی است که در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد رشتۀ زبان و ادبیات فارسی تدریس میشود. تاکنون شش تصحیح از تاریخ بیهقی انجام شده که تصحیح فیاض و تصحیح یاحقی ـ سیدی بیشتر مورداقبال پژوهش‌گران قرار گرفته است. ازآن‌جاکه وجود یک تصحیح منقح کار تعلیم‌و‌تعلم این اثر را آسان‌تر می‌سازد، پژوهش حاضر به نقد و بررسی وزن سروده‌های فارسی تاریخ بیهقی در تصحیح یاحقی ـ سیدی و مقایسۀ آن با تصحیح فیاض میپردازد و میکوشد با بررسی اوزان این سروده‌ها، میزان صحت ضبط و دقت مصححان را بسنجد. برای این کار، کوشش شده است تا علاوهبر بهره‌گیری از قواعد عروضی زبان فارسی، از نسخه‌بدل‌ها، توجه به صورخیال، انسجام بافت متن، تصحیح‌های معتبر دیوان‌های شاعران مورداستناد، و موارد دیگر این‌چنینی استفاده شود. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است و داده‌ها به‌شیوۀ کتاب‌خانه‌ای و سندکاوی، با استفاده از روش تحلیل محتوا، بررسی شده‌اند. نتیجه نشان میدهد که دریافت درست معنی ابیات، پیوند آنها با گزاره‌های تاریخی متن، و فهم درست این گزاره‌ها در گروِ وزن صحیح ابیات است که متأسفانه در تصحیح یاحقی ـ سیدی به وزن برخی از ابیات توجه کافی نشده است و این تصحیح، باوجود دراختیارداشتن نسخ خطی بیشتر، در این زمینه دقت‌نظر کم‌تری دارد.
هنر
علیرضا طاهری؛ حامد کریمی افشار
چکیده
سعید عقیقی در کتاب رازهای جدایی: سینمای اصغر فرهادی فیلمهای فرهادی را از اولین فیلم سینمایی او تا «فروشنده» مورد ارزیابی قرار میدهد. او بر معرفی و تحلیل الگوهای روایی داستانها و نقد نحوه شخصیتپردازی و همچنین مقایسه آثار فرهادی با سینمای کلاسیک و واقعگرا متمرکز شده است. در کنار آن به صورت مختصر، نیمنگاهی به عناصر ...
بیشتر
سعید عقیقی در کتاب رازهای جدایی: سینمای اصغر فرهادی فیلمهای فرهادی را از اولین فیلم سینمایی او تا «فروشنده» مورد ارزیابی قرار میدهد. او بر معرفی و تحلیل الگوهای روایی داستانها و نقد نحوه شخصیتپردازی و همچنین مقایسه آثار فرهادی با سینمای کلاسیک و واقعگرا متمرکز شده است. در کنار آن به صورت مختصر، نیمنگاهی به عناصر بصری، اصول فیلمسازی و همچنین برخی تحلیلهای روان‌شناختی و خصوصاً جامعه‌شناختی مرتبط با فیلمهای اصغر فرهادی نیز دارد. عدم وجود انسجام، خصوصاً در حجم بالای توصیفات و پراکندگی مطالب تحلیلی در کنار ایرادات فنی ـ تخصصی از جمله رعایت نکردن اصول روزآمد نگارش کتاب، متغیر بودن دستور زبان نوشتاری و بکارگیری اصطلاحات تخصصی نابجا در کنار غیرعلمی بودن تئوریها و فرضیات پژوهشی، و همچنین فقدان مبانی نظری، نقدهای این کتاب را از سطحی مابین تعدادی نقد ژورنالیستی نسبتاً خوب و تعدادی تحلیل تخصصی ناقص فراتر نمیبرد. مشکل دیگر کتاب، تمرکز نویسنده بر بحث درونمایه، روایت، شخصیتپردازی وغیره است به گونهای که مطالب مرتبط با نحوه ارائه بصری فیلمساز از کمیت و کیفیت لازم برخوردار نیستند و به نظر نمیرسد مخاطب جویای این مباحث را راضی کند.
فلسفه
مختار نوری
چکیده
نقش و جایگاه دین در زندگی سیاسی و اجتماعی انسان موضوعی است که از نظر اهمیت باید تجزیه و تحلیل شود. برای پرداختن به چنین موضوعی مقالۀ حاضر سراغ یکی از مهم‌ترین آثار این حوزه یعنی کتاب مسیحیت و دموکراسی اثر ژاک ماریتن، فیلسوف نئوتومیستی فرانسوی، رفته است. ماریتن در این اثر به دفاع از دموکراسی با ارجاع آن به مسیحیت پرداخته است. البته این ...
بیشتر
نقش و جایگاه دین در زندگی سیاسی و اجتماعی انسان موضوعی است که از نظر اهمیت باید تجزیه و تحلیل شود. برای پرداختن به چنین موضوعی مقالۀ حاضر سراغ یکی از مهم‌ترین آثار این حوزه یعنی کتاب مسیحیت و دموکراسی اثر ژاک ماریتن، فیلسوف نئوتومیستی فرانسوی، رفته است. ماریتن در این اثر به دفاع از دموکراسی با ارجاع آن به مسیحیت پرداخته است. البته این نوع دفاع خالی از انتقاد نیست و ماریتن در این اثر نگاهی تراژدیک به دموکراسیهای معاصر نیز دارد. آشکار است که مسئلۀ نسبت «دین و دموکراسی» محدود به اندیشۀ ژاک ماریتن نیست و اندیشمندان متعددی در پارادایمهای فکری مختلف این مسئله را صورتبندی کرده‌اند. همچنین، این رابطه فقط مختص به دین مسیحیت نیست و چنین موضوعی از مباحث قابلتوجه در دنیای اسلام نیز به‌شمار میآید. با عنایت به چنین مباحثی نویسنده در این مقاله کوشیده تا الگوی نظری ژاک ماریتن درخصوص نسبت مسیحیت و دموکراسی را از منظر سیاسی، فلسفی، و الهیاتی به بحث و فحص بگذارد و مدعای مطرحشده از سوی وی را با رویکردی انتقادی تجزیه و تحلیل کند.
زبانهای خارجی
مجتبی مقصودی؛ ابوالفضل خدامرادی؛ سید حسن طالبی
چکیده
این تحقیق با روش کمّی و به‌صورت پیمایشی و مطالعۀ طولی درون‌گرایانه با هدف بررسی نگرش انتقادی دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد صورت پذیرفت. به این شرح که پرسش‌نامۀ «نگرش انتقادی درخصوص زبان‌آموزی در ایران» که پیشوایی و کساییان (2013) طراحی و اعتبارسنجی کرده‌اند، بین 164 دانشجو (91 دانشجوی دختر و 73 دانشجوی پسر) در نیم‌سال اول ...
بیشتر
این تحقیق با روش کمّی و به‌صورت پیمایشی و مطالعۀ طولی درون‌گرایانه با هدف بررسی نگرش انتقادی دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد صورت پذیرفت. به این شرح که پرسش‌نامۀ «نگرش انتقادی درخصوص زبان‌آموزی در ایران» که پیشوایی و کساییان (2013) طراحی و اعتبارسنجی کرده‌اند، بین 164 دانشجو (91 دانشجوی دختر و 73 دانشجوی پسر) در نیم‌سال اول و آخر تحصیل، یعنی در دو مرحله با فاصلۀ زمانی 5/3 و 5/1 سال (هنگام ورود و هنگام دانشآموختگی آنها از دانشگاه)، در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در گرایشهای آموزش و مترجمی زبان انگلیسی در چهار دانشگاه استان مرکزی توزیع شد. آلفای کرونباخ پایایی این پرسشنامه را 93/0 نشان داد. با استفاده از آزمونهای آماری از قبیل آزمون منویتنی و تحلیل واریانس یکطرفه نشان داده شد که میزان بینش انتقادی این دانشجویان درطول تحصیل رشد معناداری نداشته است. نتایج این پژوهش برای دانشجویان، استادان، و طراحان برنامۀ درسی مفید بوده است و زمینۀ رشد بینش انتقادی را برای دانشجویان رشتۀ زبان انگلیسی فراهم میکند.
فقه و حقوق
مهدی محمدزاده؛ مرتضی حاجی‌علی‌خمسه؛ بشیر عیسی زاده
چکیده
پس از گذشت یک دهه از آغاز تدوین لایحۀ «حفظ کرامت و حمایت از زنان دربرابر خشونت» این لایحه در دستورکار مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است. باتوجهبه اهمیت لوایح قضایی بررسی ابعاد مختلف این لایحه ضروری به‌نظر می‌رسد. نگارندگان این پژوهش نقد لایحۀ مزبور را از منظر اصول و قواعد قانون‌گذاری رسالت اصلی خود می‌دانند و تحقق آن را با ...
بیشتر
پس از گذشت یک دهه از آغاز تدوین لایحۀ «حفظ کرامت و حمایت از زنان دربرابر خشونت» این لایحه در دستورکار مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است. باتوجهبه اهمیت لوایح قضایی بررسی ابعاد مختلف این لایحه ضروری به‌نظر می‌رسد. نگارندگان این پژوهش نقد لایحۀ مزبور را از منظر اصول و قواعد قانون‌گذاری رسالت اصلی خود می‌دانند و تحقق آن را با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی دنبال می‌کنند. در بررسی این پژوهش توجه و تأکید ویژهای بر سیاست‌های کلی قانون‌گذاری به‌منزلۀ ترسیم‌‌کنندۀ تصویر کیفیت قانون‌گذاری مطلوب در نظام حقوقی ایران شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که متأسفانه این لایحه از حیث التزام به اصول قانون‌نویسی چندان قابل‌دفاع نیست و انتقادهایی بر آن وارد است. رعایت‌نکردن اصول تنقیحی، خلط جایگاه قانون و سند حقوقی، استفادۀ بیش از حد از ابزار کیفری، و ابهام در برخی مفاهیم و عنوان‌ها مهم‌ترینِ این انتقادهاست. مفاد لایحه با غفلت از مطالبات اسناد بالادستی ملی و بدون توجه به اقتضائات سلسله‌مراتب هنجارهای نظام حقوقی ایران تدوین شده است. به‌نظر می‌رسد که در فرض تصویب، نتیجۀ اجرای لایحه بروز اختلال فرهنگی و القای بحرانی‌بودن وضعیت خشونت در جامعۀ ایران و افزایش هجمه‌های بین‌المللی خواهد بود.
باستان شناسی
سید میلاد هاشمی
چکیده
پروفسور رابین دنل از شناخته‌شده‌ترین باستان‌شناسان پارینه‌سنگیِ آسیاست. کتاب اخیر او، که انتشارات راتلِج در سال 2020 م چاپ و منتشر کرده است، از نمونه‌های خوبِ وام‌گیری از مفاهیم بوم‌شناسی و زیست‌شناسی و، به‌طور خاص، زیست‌شناسی تهاجم در باستان‌شناسی محسوب میشود. تمرکز این کتاب بر مسئلة پراکنش گروههای انسانی و سازوکارهای ...
بیشتر
پروفسور رابین دنل از شناخته‌شده‌ترین باستان‌شناسان پارینه‌سنگیِ آسیاست. کتاب اخیر او، که انتشارات راتلِج در سال 2020 م چاپ و منتشر کرده است، از نمونه‌های خوبِ وام‌گیری از مفاهیم بوم‌شناسی و زیست‌شناسی و، به‌طور خاص، زیست‌شناسی تهاجم در باستان‌شناسی محسوب میشود. تمرکز این کتاب بر مسئلة پراکنش گروههای انسانی و سازوکارهای پویاییِ قلمرو زیستی آنها در سرتاسر قارۀ آسیا در طول دورههای پارینه‌سنگیِ میانی و جدید است. در این کتاب، گونۀ ما، یعنی انسان مدرن، بهعنوان گونهای مهاجم از دید بوم‌شناسی معرفی میشود؛ زیرا این گونه بهسرعت در سرتاسر قارۀ کهن ساکن شد و دیگر گونه‌های سردۀ انسان مانند نئاندرتالها را منقرض کرد و به گوناگونیِ زیستشناختیِ این سرده پایان داد. به‌دلیل جامعیت، بهره‌گیری از بهروزترین شواهد و انتشارات مرتبط و نیز استفاده از رویکردهای میانرشتهای، مطالعۀ کتاب موردبحث برای باستان‌شناسان علاقهمند به مبحث تحرک جمعیتهای انسانی، باستان‌شناسی چشم‌انداز و چگونگی خروج انسان مدرن از آفریقا و کلونیسازی آسیا توصیه میشود.
انسان شناسی
حامد وحدتی نسب؛ عالیه عبداللهی
چکیده
کتاب انسان خداگونه: تاریخ مختصر آینده بخش دوم از سه‌‌گانۀ انسان خردمند، انسان خداگونه، و 21 درس برای قرن 21ام است. در این کتاب، نویسنده (یووال نوح هراری) کوشیده است تا با مروری کلی بر تطور اندیشۀ بشر از آغاز و به‌ویژه پس از انقلاب علمی و ظهور زیرشاخه‌های اومانیسم (لیبرالیسم، سوسیالیسم، و فاشیسم) این گزاره را مطرح کند که خلق اینترنتِ ...
بیشتر
کتاب انسان خداگونه: تاریخ مختصر آینده بخش دوم از سه‌‌گانۀ انسان خردمند، انسان خداگونه، و 21 درس برای قرن 21ام است. در این کتاب، نویسنده (یووال نوح هراری) کوشیده است تا با مروری کلی بر تطور اندیشۀ بشر از آغاز و به‌ویژه پس از انقلاب علمی و ظهور زیرشاخه‌های اومانیسم (لیبرالیسم، سوسیالیسم، و فاشیسم) این گزاره را مطرح کند که خلق اینترنتِ همهچیز و بهرهمندی از الگوریتمهایی بهمراتب کاملتر و دقیقتر از الگوریتمهای ذهن انسان توسط گوگل و فیسبوک به زوال لیبرالیسم، ظهور کیشِ دیتا (دیتائیسم)، و درنهایت بیاستفادهشدن بشر امروزین منجر خواهد شد. درکنار مقابله و بازبینی متن ترجمه و ارائۀ ایرادات و حذفیات، نگارندگان کوشیده‌اند تا نشان دهند که امکان دارد آینده به چنین سمتوسویی نرود، اگر انسانها بتوانند با کمکگرفتن از آگاهی جهانشمولی که اکنون بیش از هر زمان دیگر به آن مسلحاند، از سیر تحولات در گذشته درس بیاموزند و پیش از رخدادن آیندۀ مدنظر نویسندۀ کتاب برایش چارهاندیشی کنند.
علوم سیاسی
بهرام نوازنی
چکیده
کتاب اسلام در روسیه: سیاست‌های هویتی و امنیتی، اثر شیرین تهماسب ـ هانتر، استاد آمریکاییِ ایرانی‌تبار دانشگاه جرج‌تاون در واشنگتن است که با همکاری دو تن از پژوهش‌گران همکارش در مرکز مطالعات راه‌بردی و بین‌المللی، در سال 2004 در نیویورک به چاپ رسید. این اثر را الهه کولایی، استاد دانشگاه تهران، و دو تن از همکارانش در سال ۱۳۹1 ترجمه ...
بیشتر
کتاب اسلام در روسیه: سیاست‌های هویتی و امنیتی، اثر شیرین تهماسب ـ هانتر، استاد آمریکاییِ ایرانی‌تبار دانشگاه جرج‌تاون در واشنگتن است که با همکاری دو تن از پژوهش‌گران همکارش در مرکز مطالعات راه‌بردی و بین‌المللی، در سال 2004 در نیویورک به چاپ رسید. این اثر را الهه کولایی، استاد دانشگاه تهران، و دو تن از همکارانش در سال ۱۳۹1 ترجمه کرده‌اند و نشر نی آن را به زیور طبع آراسته است. این کتاب، ضمن بررسی نقش اسلام و مسلمانان در تشکیل امپراطوری روسیه و تحولات پس از آن تا فروپاشی شوروی، بحران هویت و تحولات بنیادین در جهت‌گیری‌های سیاست خارجی روسیة پس از شوروی را بررسی کرده و به تأثیر عامل اسلام در روابط داخلی میان اقوام و فرهنگ‌های مختلف درون فدراسیون روسیه و در روابط خارجی این کشور با کشورهای همسایه، عربی، غربی، و همچنین اعضای اتحادیة پیشین شوروی پرداخته است. از نظر نویسندگان این کتاب، مسلمانان روسیه باوجود تاریخی پُرفرازونشیب و سراسر خونین، هنوز نتوانسته‌اند به وضع دل‌خواه خود دست یابند. گرچه این اثر اطلاعات ارزش‌مندی دربارة درس‌های مرتبط با سیاست و حکومت روسیه در اختیار دانش‌پژوهان قرار میدهد، اما اشکالات شکلی و محتوایی بسیاری نیز دارد که باید موردتوجه قرار گیرد. این مقاله تلاش میکند تا ضمن معرفی این کتاب، به نقد شکلی، ساختاری، و محتوایی آن بپردازد و برای اصلاح آن در چاپ‌های بعدی، نکاتی پیش‌نهاد کند.
