زبان و ادبیات فارسی
محمد مهدی معلمی؛ سیدعلی قاسم زاده
چکیده
روح‌الارواح فی شرح اسماء الملک‌الفتاح، نوشتة شهاب‌الدین ابوالقاسم احمد‌بن منصور سمعانی (487-534 ق)، کهن‌ترین اثر مستقل در شرح اسماءالله به زبان فارسی است که در برخی از آثار ادبی و عرفانی، ازجمله کشف‌الاسرار میبدی، تأثیر مستقیم گذاشته است. نثر این کتاب روان، سلیس، و درعین‌حال شاعرانه است و گاه برای بیان مفاهیم عرفانی از نثری آهنگین ...
بیشتر
روح‌الارواح فی شرح اسماء الملک‌الفتاح، نوشتة شهاب‌الدین ابوالقاسم احمد‌بن منصور سمعانی (487-534 ق)، کهن‌ترین اثر مستقل در شرح اسماءالله به زبان فارسی است که در برخی از آثار ادبی و عرفانی، ازجمله کشف‌الاسرار میبدی، تأثیر مستقیم گذاشته است. نثر این کتاب روان، سلیس، و درعین‌حال شاعرانه است و گاه برای بیان مفاهیم عرفانی از نثری آهنگین یا مسجع بهره برده است. این کتاب از فواید ادبی، لغوی، زبانی، و حکایات عرفانی برخوردار است. نخستین بار، نجیب مایلهروی در سال 1368 این کتاب را براساس پنج نسخة خطی در انتشارات علمی و فرهنگی بهچاپ رساند که تاکنون چندینبار تجدیدچاپ شده است. متأسفانه، این تصحیح خالی از ایراد نیست و اشکالات عدیدهای در آن راه یافته است. جستار حاضر کوشیده است متن چاپشده را با نسخ مورداستفادة مصحح بهدقت مقابله کند و بخشی از ایرادهای اساسی این تصحیح اعم از جاافتادگیها، بدخوانیها، تصحیفها، و رعایتنشدن اصل امانتداری در تصحیح متون را نشان دهد. نتیجۀ این پژوهش حاکی از آن است که به‌سبب اشکالات متعددی که در متن روح‌الارواح راه یافته تصحیح مجدد آن ضروری است.
زبان و ادبیات فارسی
هاشم صادقی محسن‌آباد
چکیده
نگارندۀ این مقاله کتاب کندوکاوی در جامعه‌شناسی ادبیات اثر فرهنگ ارشاد را از لحاظ انتقادی بررسی کرده است. در این مقاله نشان خواهیم داد که به‌علت ناآشنایی عمیق با اصطلاحات ادبی، درآمیختن نظریه‌ها و مکتب‌های ادبی، و شناخت ناکافی از جریان‌ها، سبک‌ها، انواع ادبی، و غیره این کتاب تقریری مناسب از جامعه‌شناسی ادبیات به‌دست نمی‌دهد ...
بیشتر
نگارندۀ این مقاله کتاب کندوکاوی در جامعه‌شناسی ادبیات اثر فرهنگ ارشاد را از لحاظ انتقادی بررسی کرده است. در این مقاله نشان خواهیم داد که به‌علت ناآشنایی عمیق با اصطلاحات ادبی، درآمیختن نظریه‌ها و مکتب‌های ادبی، و شناخت ناکافی از جریان‌ها، سبک‌ها، انواع ادبی، و غیره این کتاب تقریری مناسب از جامعه‌شناسی ادبیات به‌دست نمی‌دهد و نمی‌توان مطالب طرح‌شده در آن را قابلاعتماد دانست؛ به‌ویژه این‌که این اثر درجایگاه کتاب درسی منتشر شده است. به‌علت آشنانبودن ژرف با ادبیات، پارهای از جریان‌ها و نظریه‌های مرتبط با جامعه‌شناسی ادبیات بهکناری نهاده شدهاند و نیز به‌علت غورنکردن در متون ادبی آثار موردبررسی بهدقت انتخاب نشدهاند. در پارهای موارد نیز علت بحث دربارۀ مسائل ادبی در جامعه‌شناسی ادبیات تبیین نشده است و نخستین پرسش‌ها درباب اهمیت برخی مباحث ادبی، همچون انواع ادبی در جامعه‌شناسی ادبیات، بدون پاسخ ماندهاند. خطاهای متعدد درباب مباحث ادبی نشان از آن دارد که نویسندة کتاب نه در انجام و نه در فرجام پژوهش از راهنمایی مشاوران ادبی بهره نگرفته است.
علوم تربیتی
ناصر شیربگی
چکیده
کتاب مدیریت آموزشی: تئوری، تحقیق، و کاربرد که استاد محترم آقای دکتر علی شیرازی آن را تألیف کرده تلاشی برای کمبود منابع درسی مدیریت آموزشی بوده است. هدف مقاله بررسی تحلیلی و بیان نقاط قوت و ضعف محتوای کتاب است. این اثر محاسنی دارد، اما کاستی‌هایی نیز دارد که رفع آن می‌تواند بر غنای مباحث کتاب بیفزاید. نویسندۀ کتاب در کاربرد اصطلاحات ...
بیشتر
کتاب مدیریت آموزشی: تئوری، تحقیق، و کاربرد که استاد محترم آقای دکتر علی شیرازی آن را تألیف کرده تلاشی برای کمبود منابع درسی مدیریت آموزشی بوده است. هدف مقاله بررسی تحلیلی و بیان نقاط قوت و ضعف محتوای کتاب است. این اثر محاسنی دارد، اما کاستی‌هایی نیز دارد که رفع آن می‌تواند بر غنای مباحث کتاب بیفزاید. نویسندۀ کتاب در کاربرد اصطلاحات تخصصی و معادل‌سازی واژه‌های خارجی به‌غیراز مواردی چند دقت لازم را داشته و از لحاظ مطابقت با سرفصل‌های مصوب قابل‌قبول است. محتوا با ارزش‌های اسلامی و ایرانی سازگار است. کتاب یادشده به تاریخچۀ رشته و نظریه‌پردازی در مدیریت آموزشی نپرداخته و آثار مهم منتشرشدۀ مدیریت آموزشی را بررسی نکرده است. ازاین‌رو، تصویر جامعی از مدیریت آموزشی را در ایران و جهان فراهم نمی‌کند. هم‌چنین، پیشرفت‌های معرفتشناختی در مدیریت آموزشی و تولید دانش در قرن‌های گذشته ارائه نشده است. متأسفانه، برخلاف عنوان خوب کتاب، به‌احتمال‌زیاد، دانشجویان با خواندن آن نمی‌توانند به فهم جامعی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد مدیریت آموزشی و درک نظام‌مندی از دانش کاربردی و نظری این رشته دست یابند. امید است که در ویرایش بعدی پیشبرد مباحث نوین حوزۀ مدیریت آموزشی موردتوجه قرار گیرد، به‌گونه‌ای‌که به تدوین برنامۀ درسی آماده‌سازی رهبران مدارس کمک کند.
زبان و ادبیات عربی
مالک عبدی
چکیده
نقد به‌مثابۀ فرایند جراحی متون ادبی درصدد پی‌جویی و رصدِ گرانیگاه‌های ضعف آثار علمی و به‌دنبال آن برجسته‌‌سازی نقاط قوت و ابراز وجوه ایجابی آن و درنهایت تضمین سلامت فرمی و محتوایی آثار علمی است. چنان‌که از معانی نقد در لغتِ عرب دانه‌برداشتنِ پرنده و منقارزدن او برای برداشتن دانههای سالم و کنارنهادن دانههای معیوب و فاسد ...
بیشتر
نقد به‌مثابۀ فرایند جراحی متون ادبی درصدد پی‌جویی و رصدِ گرانیگاه‌های ضعف آثار علمی و به‌دنبال آن برجسته‌‌سازی نقاط قوت و ابراز وجوه ایجابی آن و درنهایت تضمین سلامت فرمی و محتوایی آثار علمی است. چنان‌که از معانی نقد در لغتِ عرب دانه‌برداشتنِ پرنده و منقارزدن او برای برداشتن دانههای سالم و کنارنهادن دانههای معیوب و فاسد است، دانش نحو نیز به‌عنوان یکی از مفاتیح مهم علوم زبانی سلاح راه‌بردی کاوش‌گران متون ادبی و همواره مطمح‌نظر اندیشمندان برای ارائۀ نقد و نگارش درباب تصنیفات علمی بوده است. کتاب موردنقد تلاشی است برای مستدل‌‌سازی برخی عناوین نحوی مطرح‌‌شده در کتاب مغنی الأدیب که خود نسخة نونگاشته‌ای از مغنی اللبیب ابن‌هشام انصاری است. این پژوهش برمبنای روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته و نتایج آن حاکی از آن است که تقریباً اثری از نوگرایی در استدلال و ارائۀ رویکردی اجتهادی متقن و اقناعی در اثر یادشده به‌چشم نمی‌‌خورد. تقریراتی که وی تحت عنوان «انقلاب نحوی» از آن یاد کرده عموماً یا عاری از صحت بوده یا نقل و جانب‌داری از یکی از آرای مشهور پیشینیان آن هم بدون ذکر رأی آن‌هاست یا انتساب برخی از این آرا به خود تحت عنوان استدلال جدید و ابداع نحوی نویسنده است. ریتم کتاب نیز کند، یک‌نواخت، و ملال‌‌آور است و جلوة جاذبی از لحاظ نگارش و پردازش شکلی ندارد. کتاب ثورة نحویة عموماً یک اثر شبه‌‌علمیِ غیرمستند و بدون پشتوانه‌‌سازی است که کاملاً از نظام ارجاع و احاله به‌دور بوده و درواقع نسخة ناپایدار و ضعیف‌شده‌ای از منابع مهم موجود در این زمینه است.
علوم سیاسی
محمد شجاعیان
چکیده
بحرانی که درنتیجۀ افول خلافت عباسی در نیمۀ قرن هفتم هجری برای اندیشۀ سیاسی اهل سنت ایجاد شد تا قرن‌ها ادامه داشت. این بحران در قرن دهم برای شیخ فضل‌الله روزبهان خنجی، که از نظریه‌‌‌پردازان برجستۀ سنی‌مذهب بود، موجب تلاش برای احیای خلافت از طریق متوسل‌شدن به سلاطینی شد که در روزگار او قدرت سیاسی را در دست داشتند و بیش از آن‌که ...
بیشتر
بحرانی که درنتیجۀ افول خلافت عباسی در نیمۀ قرن هفتم هجری برای اندیشۀ سیاسی اهل سنت ایجاد شد تا قرن‌ها ادامه داشت. این بحران در قرن دهم برای شیخ فضل‌الله روزبهان خنجی، که از نظریه‌‌‌پردازان برجستۀ سنی‌مذهب بود، موجب تلاش برای احیای خلافت از طریق متوسل‌شدن به سلاطینی شد که در روزگار او قدرت سیاسی را در دست داشتند و بیش از آن‌که دغدغۀ حاکمیت دین را داشته باشند، درپی بسط قدرت سیاسی خود بودند. کتاب فقیه سرگردان به بررسی آرا و اندیشههای خنجی، به‌منزلۀ یکی از آخرین نمایندگان اندیشۀ اهل سنت در جامعۀ ایران، می‌پردازد که با قدرت روزافزون حکومت شیعهمذهب صفوی مخالف بود. نوشتار حاضر هم خوانشی انتقادی از آرای «شیخ خنج» است و هم به بررسی انتقادی کتاب فقیه سرگردان می‌پردازد. این بررسی در چهار بخش سامان مییابد. نقد رویکرد نویسنده به حکومت صفویان، بررسی انتقادی مخالفت خنجی با حاکمیت سیاسی تشیع، و رگههای ایرانیستیز موجود در آرای او از جملۀ نکاتی است که در پژوهش حاضر بر آن‌ها تأکید میشود. نظریۀ استیلا، که با عنوان واقع‌گرایی سیاسی ارائه میشود، و تقلیل جایگاه معرفتی اندیشۀ سیاسی از نقدهای وارد بر فقیه سرگردان است.
مدیریت و سیاست‌گذاری
علی‌رضا بناگر؛ زهرا سعیدی رامیانی؛ نادی علی‌زاده؛ فرانک پایدار
چکیده
هدف مقالۀ حاضر بررسی و نقد کتاب سنجش و مدیریت فرهنگ سازمانی؛ ابزارها و روشهای بهبود، اثر مهدی ابراهیمی بلانی، ویدا رشیدی، و سعید شهبازمرادی، است. این اثر در حوزۀ مدیریت و فرهنگ سازمانی به‌رشتۀ تحریر درآمده و در چهار فصل و یک پیش‌گفتار تنظیم شده است. در فرایند نقد و ارزیابی این کتاب، از معیارها و شاخص‌‌های نقد مطابق با الگوی ...
بیشتر
هدف مقالۀ حاضر بررسی و نقد کتاب سنجش و مدیریت فرهنگ سازمانی؛ ابزارها و روشهای بهبود، اثر مهدی ابراهیمی بلانی، ویدا رشیدی، و سعید شهبازمرادی، است. این اثر در حوزۀ مدیریت و فرهنگ سازمانی به‌رشتۀ تحریر درآمده و در چهار فصل و یک پیش‌گفتار تنظیم شده است. در فرایند نقد و ارزیابی این کتاب، از معیارها و شاخص‌‌های نقد مطابق با الگوی ارائه‌شده توسط شورای بررسی متون و کتب درسی و دانشگاهی علوم انسانى استفاده شده است. به همین منظور، کتاب حاضر از نظر روش و سپس از نظر محتوا و ساختار موردارزیابی قرار گرفته است. هم‌چنین، نقاط قابلبهبود به‌منظور غنیترشدن کتاب و بازکردن زمینههای دیگر تحقیق آورده شده است. نتیجۀ مطالعه اثر حاضر نشان داد که نویسندگان کتاب با رعایت اصول ارجاعدهی درقبال مطالب، جدولها، و نیز با ترکیب اثر با متون اسلامی می‌توانند به اعتبار اثر بیفزایند و با بازنگری ساختاری و محتوایی هم می‌توانند به غنای آن بیفزایند.
فقه و حقوق
احسان شهسواری؛ مهدی حاتمی
چکیده
حمایت کنسولی سازوکار حمایت از حقوق اتباع محروم از آزادی در کشورهای خارجی است. خوانش حاکمیت‌محور از این نهاد تعهدی فراگیر برای حمایت از اتباع ایجاد نمی‌کند و این امر را به موضوعی صلاحدیدی برای دولت بدل میکند. تحول بنیادین حقوق بین‌الملل به‌سوی ملاحظات اولیۀ انسانی و اولویت‌یافتن حمایت از حقوق بشر ضرورت خوانشی پویا را از این نهاد ...
بیشتر
حمایت کنسولی سازوکار حمایت از حقوق اتباع محروم از آزادی در کشورهای خارجی است. خوانش حاکمیت‌محور از این نهاد تعهدی فراگیر برای حمایت از اتباع ایجاد نمی‌کند و این امر را به موضوعی صلاحدیدی برای دولت بدل میکند. تحول بنیادین حقوق بین‌الملل به‌سوی ملاحظات اولیۀ انسانی و اولویت‌یافتن حمایت از حقوق بشر ضرورت خوانشی پویا را از این نهاد یادآور میشود. باتوجه‌به تردد روزافزون اتباع ایرانی به کشورهای خارجی و احتمال تضییع حقوق آنان توسط دولت میزبان تدقیق در مبانی قانونی و عملکردِ ایران در این زمینه ضروری می‌نماید. موضوع این نوشتار، بررسی تحول در نهاد حمایت کنسولی با لحاظ متن کنوانسیون 1963 وین راجعبه روابط کنسولی، مذاکرات مقدماتی تهیۀ این معاهده، رویه، و دکترین حقوقی است. درمورد ایران مبانی قانونی موجود ناقص و قابلانتقادند و حمایتی قاطع از اتباع ایرانی را متوجه دولت نمیکنند. رویۀ دولت و ارادۀ سیاسی در جامۀعملپوشاندن به این تعهدات قانونی قابلانتقاد است و لزوم ورود فعالانه به این زمینه احساس میشود.
انسان شناسی
پروین قاسمی
چکیده
کتاب استعمارزدایی در روش در زمرۀ متون ضداستعماری است که با جهت‌گیری‌‌هایی درقبال انسانشناسی، تحقیق، و علم به‌تحریر درآمده است. از انسانشناسی تا تحقیق و علم تازمانی‌که در بطن و گسترۀ حضور استعمار واقع شده بود از منظر نویسندۀ کتاب نکوهش شدهاند. شواهدی از تحقیقات غیرانسانی استعمارگران بریتانیایی در نیوزیلند روی مائوری‌ها ...
بیشتر
کتاب استعمارزدایی در روش در زمرۀ متون ضداستعماری است که با جهت‌گیری‌‌هایی درقبال انسانشناسی، تحقیق، و علم به‌تحریر درآمده است. از انسانشناسی تا تحقیق و علم تازمانی‌که در بطن و گسترۀ حضور استعمار واقع شده بود از منظر نویسندۀ کتاب نکوهش شدهاند. شواهدی از تحقیقات غیرانسانی استعمارگران بریتانیایی در نیوزیلند روی مائوری‌ها در کتاب ارائه شده است. این کتاب نشان میدهد که بنابه مبارزات متعدد اهالی قبیلۀ مائوری با استعمارگران، امروزه معنا و کاربرد تحقیق متفاوت با گذشته شده است و آن‌ها با آغوش باز به استقبال تحقیق می‌روند.بنابر این شواهد، آن‌چه میتوان درمورد این کتاب و در پاسخ به آن خاطرنشان کرد این‌که متهم اصلی «تحقیق» نیست، بلکه کشورگشایی‌‌ها و جاه‌طلبی‌‌های اقتصادی و سیاسی کشورهای استعمارگر است که نام تحقیق و انسانشناسی را تحت‌‌الشعاع خود قرار داده است. همواره مائوری‌ها به‌طور خاص و پلینزی‌‌ها به‌صورت کلی از منظر انسان‌شناسان معرفی و شناسانده می‌‌شوند؛ درحالی‌که در این اثر این موضوع وارونه شده است و این زنی از مائوری‌هاست که می‌‌نویسد و ثبت میکند و نظر و تحلیل خود را درمورد گذشته و انسانشناسی بیان میکند. اما در این میان آن‌چه میتوان در تکمیل آثار این‌گونه بیان کرد، نگاه به غرب یا استعمار درراستای شناخت آن از منظر مائوری است. این مهم در آثار ضداستعماری کم‌تر مدنظر قرار می‌‌گیرد. بسندگی به نوشتن مائوری‌ها از خودشان و زخم‌هایشان در بهبود اوضاع دخیل خواهد بود، اما به‌هرروی ما را از شناخت غرب و استعمار از منظری دقیق و از توجه به لایه‌‌های ذهنی بی‌نیاز نمی‌کند.
تاریخ
یزدان فرخی
چکیده
پیامبر عظیم‌‌الشأن اسلام (ص) برپایۀ مفاهیم قرآنی همواره پیروان خویش را به وحدت دعوت می‌کرد، اما امت تازه‌بنیاد اسلامی، در اندک روزگاری پس از رحلت پیامبر (ص)، برخلاف آن آموزه‌ها، دچار گسستگی شدند و یکی از برایندهای آن کشتار مسلمانان به‌دست یکدیگر بود. ریشه‌های این گسستگی همواره موردتوجه پژوهشگران بوده و پژوهش‌های فراوانی ...
بیشتر
پیامبر عظیم‌‌الشأن اسلام (ص) برپایۀ مفاهیم قرآنی همواره پیروان خویش را به وحدت دعوت می‌کرد، اما امت تازه‌بنیاد اسلامی، در اندک روزگاری پس از رحلت پیامبر (ص)، برخلاف آن آموزه‌ها، دچار گسستگی شدند و یکی از برایندهای آن کشتار مسلمانان به‌دست یکدیگر بود. ریشه‌های این گسستگی همواره موردتوجه پژوهشگران بوده و پژوهش‌های فراوانی هم در این زمینه انجام شده است. هدف این نوشتار ارزیابی انتقادی کتاب پس از پیامبر است که در آن نویسنده درجهت پژوهش‌های پیشین و با روشی متفاوت تلاش کرده است تا جنبه‌های گوناگون مسئله را روشن کند. روش پیشبرد و انجام پژوهش یادشده تا چه اندازه‌ای درجهت تبیین مسئلۀ پژوهش موفق بوده است؟ به‌نظر می‌رسد که نویسنده، ضمن مراجعه به منابع و پژوهش‌های تاریخی، از عرصه‌هایی چون روان‌شناسی، سینما، داستان‌نویسی، روان‌شناسی، و مردم‌شناسی بهره برده و تلاش کرده است تا ریشه‌های تاریخی بحران کنونی مسلمانان خاورمیانه و به‌ویژه عراق را بررسی کند. نتیجۀ مقالۀ حاضر، که به‌روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است، نشان میدهد که اهمیت کتاب موردبررسی بیش از هرچیز در رویکرد بین‌رشته‌ای و شیوۀ بیان متفاوت نویسنده در مواجهه با مسئلۀ پژوهش است که اثر تازه‌ای را پدید آورده است، هرچند دربارۀ برخی دیدگاه‌ها و روشهای پیشبرد پژوهش نیازمند بازنگری است.
فقه و حقوق
عبدالحسین رضایی‌راد
چکیده
براساس مشهورترین تعریف‌ها، فقه علم بیان و استنباط احکام از روی دلایل آن‌هاست و منابع فقهی و متون درسی این رشته از علوم انسانی در بیان احکام شرعی و دلایل آن‌ها به‌حق از هیچ تلاشی فروگذار نکرده‌اند، اما تجربه ثابت کرده است که برای آن‌که احکام در اوضاع و احوال متنوع اجتماعی و تاریخی اجرایی، قابل‌دوام، و انعطاف‌پذیر باشند دلایل به‌تنهایی ...
بیشتر
براساس مشهورترین تعریف‌ها، فقه علم بیان و استنباط احکام از روی دلایل آن‌هاست و منابع فقهی و متون درسی این رشته از علوم انسانی در بیان احکام شرعی و دلایل آن‌ها به‌حق از هیچ تلاشی فروگذار نکرده‌اند، اما تجربه ثابت کرده است که برای آن‌که احکام در اوضاع و احوال متنوع اجتماعی و تاریخی اجرایی، قابل‌دوام، و انعطاف‌پذیر باشند دلایل به‌تنهایی کافی نیست و بیان علت و هدف احکام و روش اجرای آن‌ها نیز حائزاهمیت فراوان است؛ اما متأسفانه در آثار فقهی، بهخصوص آثار فقهی شیعه از بیم فاصلهگرفتن از تعبد به احکام الهی و فروافتادن در دام قیاس و استنباطات سلیقهای توجه چندانی به این دو مقوله نشده است. نگارنده در این تحقیق می‌کوشد تا به‌منظور افزایش کارآمدی منابع فقهی و راهبردیشدن مطالعات این رشته ضرورت بررسی این دو مقوله و پیآمدهای غفلت از آن‌ها را در منابع و متون درسی فقه با ذکر مثالها و نمونه‌های واقعی به‌منزلۀ دو راه‌برد مهم برای افزایش کارآمدی و نتیجهبخشی متون فقهی بهنمایش بگذارد و درضمن آسیبهای افراط در علتیابی و روش‌شناسی احکام را نیز متذکر شود.
علوم اجتماعی
سیاوش قلی پور
چکیده
کتاب قومیت و قوم‌گرایی؛ افسانه و واقعیت، پژوهشی دربارۀ منازعات گروه‌های قومی در ایران پس از جنگ جهانی اول تا دهه‌های پایانی سدۀ چهاردهم خورشیدی است. از نظر نویسنده، قومیت و گروه‌های قومی مقوله‌های مدرنی هستند و سابقه‌ای در تاریخ ایران ندارند. سه عامل دولت تمرکزگرا و اقتدارطلب، منفعت‌طلبیِ نخبگان، و نیروهای بین‌الملل در ظهور ...
بیشتر
کتاب قومیت و قوم‌گرایی؛ افسانه و واقعیت، پژوهشی دربارۀ منازعات گروه‌های قومی در ایران پس از جنگ جهانی اول تا دهه‌های پایانی سدۀ چهاردهم خورشیدی است. از نظر نویسنده، قومیت و گروه‌های قومی مقوله‌های مدرنی هستند و سابقه‌ای در تاریخ ایران ندارند. سه عامل دولت تمرکزگرا و اقتدارطلب، منفعت‌طلبیِ نخبگان، و نیروهای بین‌الملل در ظهور این منازعات و شکلگیری قومیت سهم داشتند. این کتاب، به‌گونه‌ای زمینه‌مند، قومیت و قوم‌گرایی را در بطن مناسبات سیاسی و اجتماعی داخلی و خارجی بررسی میکند. هم‌چنین، برساختی‌بودن ناسیونالیسم قومی را براساس دادههای تاریخیِ فراوانْ مستدل می‌سازد. نویسنده درجهت مباحث کتاب دولت فراگیر، برجسته‌کردن اشتراکات فرهنگی، و سیاست تنش‌زدایی را استراتژی‌های مناسبی برای مواجهه با وضعیت چندفرهنگی ایران معرفی میکند. انتقاداتی به این اثر وارد است که میتوان به این موارد اشاره کرد: کتاب از رویکردهای گوناگونی بدون تلفیق آن‌ها استفاده کرده است و انسجام پارادایمی ندارد؛ مانند اثبات‌گرایان، دنبال معیاری برای تعیین حدود و ثغور قومیت است، اما چنین معیاری وجود ندارد. غالب استدلالهای کتاب درجهت برساختی‌بودن قومیت به هویت ملی نیز اطلاق‌پذیر است، اما نویسنده در‌این‌باره سکوت میکند و به‌نوعی ذات‌گراییِ ملی فرو می‌غلطد، نقش سیاست‌های اقتصادی و برنامه‌های توسعه در منازعات قومی را کم‌رنگ جلوه میدهد، و سرانجام، از تأثیر تغییرات اجتماعی مدرن و حضور اجتناب‌ناپذیر «دیگری» در شکلگیری قومیت غفلت می‌ورزد.
مدیریت و سیاست‌گذاری
مژگان روشن نژاد
چکیده
با رشد و توسعه فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی و استفاده روزافزون از ابزارهای هوشمند متصل به اینترنت، حجم عظیمی از دادههای دیجیتال در هر لحظه تولید میشود. استفاده هوشمندانه از این دادهها برای بهبود تصمیمات مرتبط با منابع انسانی، نیازمند تحلیلگری منابع انسانی است. تحلیلگری منابع انسانی دارای انواع توصیفی، تشخیصی و ...
بیشتر
با رشد و توسعه فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی و استفاده روزافزون از ابزارهای هوشمند متصل به اینترنت، حجم عظیمی از دادههای دیجیتال در هر لحظه تولید میشود. استفاده هوشمندانه از این دادهها برای بهبود تصمیمات مرتبط با منابع انسانی، نیازمند تحلیلگری منابع انسانی است. تحلیلگری منابع انسانی دارای انواع توصیفی، تشخیصی و پیشبینی کننده است که در قالب مدل بلوغ تحلیلگری معرفی می‌‌شوند. مقاله حاضر با درنظر داشتن مدل بلوغ تحلیلگری و کارکردهای پنجگانه مدیریت منابع انسانی با استفاده از روش دلالتپژوهی به نقد کتاب منابع انسانی دادهمحور: کاربرد تحلیلگری و سنجهها برای پیشبرد عملکرد اثر برنارد مر که تحت عنوان منابع انسانی دادهمحور: نحوه استفاده از تحلیلها و شاخص‌‌های کلیدی پیشبرد عملکرد به فارسی منتشر شدهاست می‌پردازد. احصای دلالتها نشان میدهد که بهبود اساسی کتاب با غنی تر شدن و تعمق بیشتر در مبانی نظری مباحث مدیریت منابع انسانی و توجه دقیقتر به سطوح تحلیلگیری امکانپذیر است.
زبان و ادبیات فارسی
محمدمصطفی رسالت پناهی؛ حسین قربان پور
چکیده
محمدرضا نوعی، معروف به مولانا نوعی خبوشانی (970-1019 ق)، سرایندة مشهور و نام‌آور سدة دهم و چند سال آغازین سدة یازدهم و از استادان مسلم زبان و ادب فارسی در شبه‌قارة هند است. دیوان اشعارش در سال 1374 ش به‌تصحیح امیرحسین ذاکرزاده و به‌کوشش احمد کرمی به‌همت انتشارات ما در تهران بهچاپ رسیده است. در این چاپ، کاستی‌ها، تحریفات، تصحیفات، ...
بیشتر
محمدرضا نوعی، معروف به مولانا نوعی خبوشانی (970-1019 ق)، سرایندة مشهور و نام‌آور سدة دهم و چند سال آغازین سدة یازدهم و از استادان مسلم زبان و ادب فارسی در شبه‌قارة هند است. دیوان اشعارش در سال 1374 ش به‌تصحیح امیرحسین ذاکرزاده و به‌کوشش احمد کرمی به‌همت انتشارات ما در تهران بهچاپ رسیده است. در این چاپ، کاستی‌ها، تحریفات، تصحیفات، و خطاهای بسیاری راه یافته که غالباً ناشی از نقص احتمالی دستنویسها یا بدخوانی و کمدقتی مصحح است. همین عوامل باعث شده است از میزان صحت و اعتبار این چاپ کاسته و شعر نوعی از درستی و روانی بسیار دور یا بیمعنی شود. بهیاری دستنویسهای کهنتر و معتبرتر دیوان نوعی میتوان برخی از نادرستیهای موجود در دیوان شاعر را اصلاح و تصحیح کرد. این پژوهش بررسی و تحلیل انتقادی پارهای از سرودههای وی است که نگارندگان با دردستداشتن دو دستنویس از دیوان این شاعر و مطابقت و مقایسة آن با متن چاپی دیوان ابیات فراوانی از دیوان وی را تصحیح انتقادی کرده و به این نتیجه رسیدهاند که چاپ کنونی دیوان مولانا نوعی بدون بهره‌گیری از شیوهها و روشهای علمی تصحیح انجام گرفته است و بههیچوجه شایسته و بایستة این شاعر توانا نیست.
روش‌شناسی
علی‌رضا فارسی‌نژاد
چکیده
درمورد «رابطۀ علم و دین» یا «رابطۀ علم و الهیات» کتاب‌های متعددی نگاشته یا ترجمه شده است. یکی از این کتاب‌ها، کتاب The Relevance of Natural Science to Theology اثر ویلیام اچ. آستین است. این کتاب از معدود کتاب‌هایی است که به‌صورت تخصصی و تفصیلی به مسئلۀ رابطۀ علم طبیعی و الهیات پرداخته است. کتاب مزبور را علی حقی با عنوان ربط علم طبیعی به الهیات ...
بیشتر
درمورد «رابطۀ علم و دین» یا «رابطۀ علم و الهیات» کتاب‌های متعددی نگاشته یا ترجمه شده است. یکی از این کتاب‌ها، کتاب The Relevance of Natural Science to Theology اثر ویلیام اچ. آستین است. این کتاب از معدود کتاب‌هایی است که به‌صورت تخصصی و تفصیلی به مسئلۀ رابطۀ علم طبیعی و الهیات پرداخته است. کتاب مزبور را علی حقی با عنوان ربط علم طبیعی به الهیات ترجمه کرده است. نگارنده با هدف ارزیابی و نقد محتوای کتاب سراغ ترجمۀ فارسی آن رفت، اما ترجمه را آنقدر مبهم و نارسا و پرغلط یافت که ترجیح داد بهجای نقد محتوای کتاب با روش تحلیلی ـ انتقادی به نقد ترجمۀ کتاب بپردازد. ترجمۀ کتاب مزبور با وضع موجود برای هیچ متن درسی و حتی منبع تحقیقی مناسب نیست. ارائۀ چنین ترجمهای با این حجم از اشکالات، جهت چاپ از سوی مترجم محترم، و انتشار آن از سوی ناشر محترم بدون داوری تخصصی قبل از چاپ یا دستکم بدون برطرفکردن اشکالات ظاهری جای بسی تأمل دارد.
علوم تربیتی
پروین صمدی
چکیده
یکی از کارکردهای اساسی نظام آموزشی توجه به اصول آموزش و پرورش است و در این راستا معلمی نوعی هنر محسوب میشود که بداند چگونه تدریس باکیفیت داشته باشد. تألیف کتاب روش‌ها و فنون تدریس از جملۀ این تلاش علمی است که هدف پژوهش حاضر نقد آن است. این مطالعه با روش کاوش‌گری فلسفی انتقادی به نقد کتاب یادشده، تألیف منوچهر وکیلیان، صورت گرفته ...
بیشتر
یکی از کارکردهای اساسی نظام آموزشی توجه به اصول آموزش و پرورش است و در این راستا معلمی نوعی هنر محسوب میشود که بداند چگونه تدریس باکیفیت داشته باشد. تألیف کتاب روش‌ها و فنون تدریس از جملۀ این تلاش علمی است که هدف پژوهش حاضر نقد آن است. این مطالعه با روش کاوش‌گری فلسفی انتقادی به نقد کتاب یادشده، تألیف منوچهر وکیلیان، صورت گرفته که چاپ شانزدهم آن در سال 1395 انجام گرفته است. ابزار مطالعۀ یادشده کاربرگ نقد کتب درسی دانشگاهی شورای بررسی متون وکتب علوم انسانی بود. براساس یافتهها، مزایای شکلی کتاب شامل طرح جلد، حروفنگاری، و کیفیت چاپ و صحافی مناسب و مزایای محتوای آن شامل تناسب محتوا با اهداف درس موردنظر، پوشش خوب از سرفصل‌های مصوب رشته، تناسب کتاب با سطح علمی دانشجویان پیامنور، پاسخگویی تاحدی به نیازهای علمی و کاربردی، توجه به مبانی نظری و پیشفرضهای موضوعی، رعایت اصول و اخلاق علمی، و سازواری با مبانی و اصول دینی و اسلامی است. کاستیهای شکلی و محتوایی اثر نیز عبارتاند از نامطلوببودن وضعیت ارجاعدهی، ضعیفبودن نقد و تحلیل، و قدیمیبودن منابع و دادههای آن.
باستان شناسی
سجاد علی‌بیگی
چکیده
در کاوش‌های تپۀ پردیس چند سازۀ حرارتی کشف شده است که «کوره‌های سفال‌گری» خوانده شدهاند و باتوجه‌به تمرکز آن‌ها در شرق تپه، کاوش‌گران این‌ها را کوره‌های تولید تخصصی و متمرکزِ سفال در بخشِ صنعتی یک روستای هزارۀ پنجم پیش از میلاد تصور کرده‌اند. نگارنده در این مقاله می‌کوشد تا با روش تحلیلی ــ تفسیری و به‌کمک مقایسه‌های ...
بیشتر
در کاوش‌های تپۀ پردیس چند سازۀ حرارتی کشف شده است که «کوره‌های سفال‌گری» خوانده شدهاند و باتوجه‌به تمرکز آن‌ها در شرق تپه، کاوش‌گران این‌ها را کوره‌های تولید تخصصی و متمرکزِ سفال در بخشِ صنعتی یک روستای هزارۀ پنجم پیش از میلاد تصور کرده‌اند. نگارنده در این مقاله می‌کوشد تا با روش تحلیلی ــ تفسیری و به‌کمک مقایسه‌های متعدد، کارکرد واقعی این سازه‌ها را بررسی کند و به‌استناد چندین مدرک باستان‌شناسی نشان دهد که برداشت‌های کاوش‌گران از اساس درست نیست و تمامی تفسیرهای ارائه‌شده برپایۀ این تعبیرها باید به‌کلی موردبازنگری قرار گیرد. مدارک موردبررسی نشان میدهد که سازه‌های حرارتی پردیس کارکردِ کوره نداشته‌اند و نمی‌توان به‌استناد آن‌ها ارتباط مستقیمی میان ماهیت تپۀ پردیس با تغییرات در سطوح اجتماعی جامعه برقرار کرد و نمی‌توان پذیرفت که این سازه‌ها با شکل و ساختار جامعه و نظام‌هایی ارتباط داشته‌اند که آن را جامعۀ طبقاتی، نخبگان، و خان‌سالارها می‌نامند. سازه‌های حرارتی تپۀ پردیس در پیش از تاریخ ایران یگانه نیستند و نمونه‌های متعددی از آن‌ها در بافت مسکونی چندین محوطه ازجمله سیلک جنوبی، زاغه، اسماعیل‌آباد، جیران‌تپه، و قره‌تپۀ قمرود به‌دست آمده و به‌روشنی گونه‌ای از اجاق/ بخاری دیواری را نشان می‌دهند.
فقه و حقوق
آزاد رضائی
چکیده
یکی از مباحث مهم حقوق اساسی مقولۀ «رژیمهای سیاسی» است. در تقسیمبندی رژیمهای سیاسی نیز همواره توتالیتاریسم موردتوجه ویژهای است. با‌وجوداین، منبع الهام حقوقدانان برای بحث از رژیمهای سیاسی آرا و آثار اندیشمندان سیاسی است، چراکه این موضوع اصولاً ماهیت سیاسی دارد. با مطالعۀ آثار سیاسی مرتبط، درمییابیم که نظریات ...
بیشتر
یکی از مباحث مهم حقوق اساسی مقولۀ «رژیمهای سیاسی» است. در تقسیمبندی رژیمهای سیاسی نیز همواره توتالیتاریسم موردتوجه ویژهای است. با‌وجوداین، منبع الهام حقوقدانان برای بحث از رژیمهای سیاسی آرا و آثار اندیشمندان سیاسی است، چراکه این موضوع اصولاً ماهیت سیاسی دارد. با مطالعۀ آثار سیاسی مرتبط، درمییابیم که نظریات اندیشمندان سیاسی و آرای برخی حقوقدانان، چون ابوالفضل قاضی و سیدمحمد هاشمی، در زمینۀ توتالیتاریسم تفاوت دارند. بدیهی است ملاک بحث و گفت‌وگو در این‌جا باید آثار اندیشمندانی مانند هانا آرنت باشد که خود در چهارچوب رژیمهای توتالیتر نشو و نما یافته و مطالعۀ خود را به‌طور ویژه بر این حوزه متمرکز کرده‌اند. بررسی آثار این گروه آشکار میکند که توتالیتاریسم به‌مثابۀ مصداق نوین نظام سلطه در دو قرن اخیر ویژگیهایی چون داشتن پایگاه اجتماعی، وجود حزب واحد، و... است و ماهیتاً با مونوکراسیهای تودهای یک‌سان است. به‌علاوه، توتالیتاریسم با رژیمهای دیکتاتوری تفاوتهای بنیادینی از منظر نحوۀ به‌قدرت‌رسیدن حاکمان، لزوم یا عدم لزوم کسب حمایت مردمی، نوع رابطۀ حاکم با سایر مقامات، و ... دارد. حالآنکه در کتب بایستههای حقوق اساسی و حقوق اساسی و ساختارهای سیاسی توتالیتاریسم به‌عنوان یکی از ویژگی‌های مونوکراسی تودهای مدنظر قرار گرفته و ازسویی نیز، در اثر دوم، توتالیتاریسم با دیکتاتوری یک‌سان پنداشته شده است.
علوم سیاسی
مجید استوار
چکیده
وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 ش بسیاری از مفروضات و نظریه‌های انقلاب را به‌چالش کشید و بار دیگر پژوهش دربارۀ انقلاب را در کانون توجه اندیشمندان علوم انسانی قرار داد. تاکنون این انقلاب از ابعاد متفاوت اقتصادی، سیاسی، روان‌شناختی، طبقاتی، فرهنگی، و گفتمانی موردبررسی قرار گرفته که هر کدام دریچه‌های نوینی را دربارۀ مطالعات ...
بیشتر
وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 ش بسیاری از مفروضات و نظریه‌های انقلاب را به‌چالش کشید و بار دیگر پژوهش دربارۀ انقلاب را در کانون توجه اندیشمندان علوم انسانی قرار داد. تاکنون این انقلاب از ابعاد متفاوت اقتصادی، سیاسی، روان‌شناختی، طبقاتی، فرهنگی، و گفتمانی موردبررسی قرار گرفته که هر کدام دریچه‌های نوینی را دربارۀ مطالعات انقلاب اسلامی گشوده‌اند. یکی از این پژوهش‌ها کتاب انقلاب ایران؛ ریشه‌های ناآرامی و شورش نوشتۀ مهران کامرواست که در سال 1990 م توسط انتشارات راتلج بهچاپ رسیده است. وی، با تلفیق نظریه‌های جامعه‌شناختی انقلاب با نظریه‌های روان‌شناختی و سیاسی و برساخت رویکرد چندرشته‌ای دربارۀ انقلاب ایران، به بررسی سیاست‌های دولت و میدان سیاسی ـ اجتماعی پیش از انقلاب می‌پردازد و معتقد است که رژیم پهلوی پس از محدودشدن بلندپروازی‌های اقتصادی در اواخر دهۀ پنجاه شمسی و فشارهای دیپلماتیک متحد اصلی خود، ایالات متحدۀ آمریکا، با زوال روبه‌رو شد. درنتیجه، گروه‌‌‌ها و طبقات اجتماعی سرخورده از نوسازی با بهره‌گیری از فضای باز سیاسی و ایدئولوژی شیعی و رهبری روحانیان ویژگی‌های انقلاب‌آفرین پیدا کردند و با بروز ضعف در شاه و نیروهای سرکوب رژیم توانستند دولت روبه‌زوال پهلوی را سرنگون و نظام سیاسی جدیدی را جای‌گزین آن کنند. در متن حاضر تلاش میشود، با اتکای بر روش جامعه‌شناسی پدیدارشناسی و مفهوم کانونی ذهنیت نمادین، کتاب موردنظر نقد و بررسی گردد.
انسان شناسی
امیر قربان پور لفمجانی
چکیده
سبک زندگی تعیین‌کنندۀ جهت‌گیری انسان به زندگی است است که نخستین‌بار در روان‌شناسی از سوی آلفرد آدلر مطرح شد. دیدگاه انسانشناختی آدلر بر شکلگیری مفهوم سبک زندگی اثرگذار بوده است. از نظر آدلر، انسان موجودی اجتماعی است که مهمترین انگیزه‌‌اش غلبه بر حقارت و نیل به کمال در زندگی با تکیه بر ارادۀ آزاد است. هم‌چنین، انسان ...
بیشتر
سبک زندگی تعیین‌کنندۀ جهت‌گیری انسان به زندگی است است که نخستین‌بار در روان‌شناسی از سوی آلفرد آدلر مطرح شد. دیدگاه انسانشناختی آدلر بر شکلگیری مفهوم سبک زندگی اثرگذار بوده است. از نظر آدلر، انسان موجودی اجتماعی است که مهمترین انگیزه‌‌اش غلبه بر حقارت و نیل به کمال در زندگی با تکیه بر ارادۀ آزاد است. هم‌چنین، انسان نسبت به ارزش‌های اخلاقی ماهیتاً خنثی است و ارزش‌های اخلاقی اموری واقعی نیستند. باتوجه‌به دیدگاه انسانشناختی و شرایط اجتماعی و فرهنگی زیست وی، که تفاوتی اساسی با جامعه اسلامی ـ ایرانی دارد نقد و بررسی این نظریه، باتوجه‌به مبانی فکری اسلام، ضرورت دارد. از منظر اسلام، انسان موجودی دوبعدی (مادیـ معنوی) است که رابطهاش فقط به محیط اجتماعی محدود نمیشود و با خود، خدا، و طبیعت نیز رابطه دارد. هم‌چنین، ارادۀ انسان در طول ارادۀ خدا قرار دارد و متعاقب این اراده مسئول رفتارهای خویش است. از منظر اسلام، هدف زندگی عبادت خدا و نیل به قربالیالله است؛ به‌گونه‌ای‌که اگر تمامی افعال جوارحی و جوانحی انسان مسلمان برای خدا و رضای او باشد، یعنی نیت وی از انجام کارها فقط رضای خداوند باشد، به خداوند نزدیک و هدف خلقت وی محقق خواهد شد.
زبان و ادبیات عربی
موسی عربی
چکیده
زبان عربی هم به‌علت ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارد و هم به‌سبب ورود مفاهیم و حوزههای معنایی جدیدی به آن که با نزول قرآن کریم صورت گرفت، از همان آغاز، موردتوجه علمای حوزة معنی‌شناسی قرار گرفت. درمیان زبان‌شناسان و نحویان معاصر، فاضل سامرائی آثاری به‌رشتة تحریر درآورده که یکی از این آثار کتاب الجملة العربیة و المعنى است. در ...
بیشتر
زبان عربی هم به‌علت ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارد و هم به‌سبب ورود مفاهیم و حوزههای معنایی جدیدی به آن که با نزول قرآن کریم صورت گرفت، از همان آغاز، موردتوجه علمای حوزة معنی‌شناسی قرار گرفت. درمیان زبان‌شناسان و نحویان معاصر، فاضل سامرائی آثاری به‌رشتة تحریر درآورده که یکی از این آثار کتاب الجملة العربیة و المعنى است. در این پژوهش با بررسی دو بعد شکلی و محتوایی این اثر بیشازپیش معرفی و بررسی میشود. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد این اثر با رویکردهای اسلامی سازگار است و نشان از تسلط نویسنده بر منابع اصیل دارد. سامرائی در فهم معنی جملات عربی از سبک معنی‌شناسی ساختگرا استفاده کرده و با استفاده از قرینۀ سیاق و مقام از مکتب زبانشناسی نقشگرا نیز بهره جسته است. هرچند وی نتوانست مانند تمام حسان که نظریة همبستگی قرینهها را مطرح کرد به نقش ارتباط قرینهها در کنار هم بپردازد و در معنی‌شناسی رویکردی جامع ارائه دهد، با اشاره به نقش هریک از قرینهها در جای خود توفیقاتی را به‌دست آورد. اثر وی از جنبة شکلی فاقد ابزارهای مقدماتی و آموزشی است که در این پژوهش درکنار ذکر نقاط قوت و کاستیهای اثر به ارائة پیشنهادهایی پرادخته شده است.
هنر
زینب تمسکی؛ مهرداد قیومی بیدهندی
چکیده
مورخ هنر و معماری به‌تصریح، تلویح، آگاهانه، یا ناآگاهانه در کار تفسیر خود رویکردی جمع‌گرا یا فردگرا دارد. خشم و انکارهای برانکو میترویچ یگانه منبعی است که مستقل و از منظری فلسفی ـ تاریخی به تبیین در تاریخ‌نگاری هنر می‌پردازد و با تکیه بر واقع‌گرایی، تبیین جمع‌گرا را ناموجه می‌شمارد. در این مقاله، استدلالهای متنوع میترویچ ...
بیشتر
مورخ هنر و معماری به‌تصریح، تلویح، آگاهانه، یا ناآگاهانه در کار تفسیر خود رویکردی جمع‌گرا یا فردگرا دارد. خشم و انکارهای برانکو میترویچ یگانه منبعی است که مستقل و از منظری فلسفی ـ تاریخی به تبیین در تاریخ‌نگاری هنر می‌پردازد و با تکیه بر واقع‌گرایی، تبیین جمع‌گرا را ناموجه می‌شمارد. در این مقاله، استدلالهای متنوع میترویچ استخراج و طبقه‌بندی شده است تا از امکان تبیین جمع‌گرایی بدون این اشکالات بحث شود. اساسی‌ترین ایرادهای طرح‌شده بر تبیین جمع‌گرا ذات‌باوری، نادیده‌انگاری ارادۀ آزاد، مبهم‌‌بودن سازوکار اثرگذاری جمع بر فرد، روشن‌نبودن وضعیت هستی‌شناختی جمع‌ها، انگیزۀ نادرست مورخان از تبیین جمع‌گرایانۀ مبتنی‌بر خودشیفتگی و خودبرتربینی قومی، و ابزار قرارگرفتن برای تنظیم غرور ملی است. با تکیه بر دستاوردهای تازۀ علوم شناختی بحث خواهیم کرد که چه‌طور این اشکالات شامل هر نوع تبیین جمع‌گرایانه در تاریخ نخواهند بود. استقلال شناخت و نفوذناپذیری ادراک دربرابر تفکر مهمترین استدلال میترویچ برای توجیه فردگرایی به‌منزلۀ یگانه راه علمی و واقع‌گرایانۀ تبیین تاریخ است. در این مقاله، موقعیتی را در تاریخ معلوم می‌کنیم که حتی با اتخاذ موضع متافیزیکی و هستی‌شناختی هم‌سو با ماتریالیسم میترویچ، تبیین‌های جمع‌گرای معتدل در تاریخ‌نگاری معماری می‌توانند هم‌چنان معتبر و حتی ناگزیر باشند.
فقه و حقوق
ناصر قاسمی
چکیده
پزشکی دانشی است که بشر از دیرباز ضرورت وجود آن را در زندگی خویش پذیرفته و احساس کرده است و استفاده‌های فراوانی از آن برده است. از جمله این کاربردها تلاقی پزشکی با موضوع بسیار مهم قضاوت و مسائل متنوع حقوقی و به عبارتی، پزشکی قانونی است که ریشه در اعصار کهن و تمدن‌های قدیمی مانند سومر، بابل، به ویژه دوران حمورابی و میان ملت‌ها خصوصاً ...
بیشتر
پزشکی دانشی است که بشر از دیرباز ضرورت وجود آن را در زندگی خویش پذیرفته و احساس کرده است و استفاده‌های فراوانی از آن برده است. از جمله این کاربردها تلاقی پزشکی با موضوع بسیار مهم قضاوت و مسائل متنوع حقوقی و به عبارتی، پزشکی قانونی است که ریشه در اعصار کهن و تمدن‌های قدیمی مانند سومر، بابل، به ویژه دوران حمورابی و میان ملت‌ها خصوصاً ایران باستان دارد که گذر زمان نیز موجب بروز تحولات قابل توجهی در این عرصه شده است. از شروع قرن بیستم تاکنون که علوم مختلف مانند پزشکی به رشد و شکوفایی چشمگیری دست یافته اند؛ پزشکی‌قانونی نیز همراه با این پیشرفت‌ها متحول شده است و از جایگاه بسیار مهمی در دو بعد نظری و عملی در تمامی کشورها برخوردار شده است.بهره‌مندی از این علم به معنای کاربرد دانش پزشکی در عرصه‌های مختلف: 1.اجتماعی 2.امور نظام پزشکی 3.حقوق و قضایی است که قلمرو اخیر از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ زیرا از یک سو طب، قضا، قوانین و مقررات را به یکدیگر پیوند داده است و از سوی دیگر، سبب ارتباط میان متخصصین گرایشات گوناگون پزشکی و رشته‌های وابسته با مراجع قضایی و حقوقدانان شده است. پزشکی قانونی با اتکاء به نظریات تخصصی و ضوابط قانونی به پرسش‌ها، ابهامات و چالش‌های مربوط به موضوعات گوناگون مدنی و جزایی درباره اشخاص و شرایط آن‌ها اعم از شکات، زیان‌دیدگان و متهمان در رهگذر مسئولیت‌ها، خسارات و جرایم پاسخ میدهد و به تشخیص مطلوب‌تر مسائل حقوقی، حوادث و جرایم رخ داده، حقوق اشخاص و اجتماع، تقویت آگاهی‌های علمی قضات، پژوهشگران و دانشجویان حقوق کمک شایانی میکند و در راستای انجام وظایفش به تنظیم گواهی‌ها و گزارشات و نیز ارائه مشورت‌های موثر مبادرت می‌نماید.
تاریخ
ابوالحسن فیاض انوش
چکیده
در کتاب انسان خردمند؛ تاریخ مختصر بشر، اثر یووال نوح هراری، سابقة دویست‌هزارسالة انسان خردمند به‌سان مؤخره‌ای بر سیزده و نیم میلیارد سال عمر جهان ترسیم شده است. انسان خردمند شامل مباحث متعددی از حوزههای علوم انسانی و غیرعلوم انسانی است، اما باتوجه‌به‌این‌که عنوان فرعی کتاب ادعای ارائة تاریخچة بشر را دارد، این مقاله صرفاً ...
بیشتر
در کتاب انسان خردمند؛ تاریخ مختصر بشر، اثر یووال نوح هراری، سابقة دویست‌هزارسالة انسان خردمند به‌سان مؤخره‌ای بر سیزده و نیم میلیارد سال عمر جهان ترسیم شده است. انسان خردمند شامل مباحث متعددی از حوزههای علوم انسانی و غیرعلوم انسانی است، اما باتوجه‌به‌این‌که عنوان فرعی کتاب ادعای ارائة تاریخچة بشر را دارد، این مقاله صرفاً به نقد تاریخی این اثر، یعنی به نقد رویکرد روششناختی و نقد نظریة تاریخی نویسنده، می‌پردازد و ظرفیتهای روششناختی این کتاب را از منظر فلسفة انتقادی تاریخ و مباحث نظریِ آن را از موضع تکاملگرایی خلقتباور در بوتة نقد خواهد گذاشت. با تمرکز بر محتوای کتاب و روش نویسنده، در این نقد به سه مقطع پرداخته میشود: 1. مقطع پیشاتاریخی، از سیزده و نیم میلیارد سال پیش تا ابداع خط در پنج هزار سال پیش؛ 2. مقطع تاریخی، از ابداع خط تا کنون؛ 3. مقطع پساتاریخ، آیندۀ بشر. از نگاه انتقادی این مقاله، واژه‌های تار، تاریخ، و تاریک بهترتیب به این سه مقطع اشاره دارند.
علوم سیاسی
امیر عباسی خوشکار
چکیده
کتاب آمریکا تحت لوای سوسیالیسم، نوشتۀ دینیش دسوزا، در قالب شش فصل با محوریت نقد تفکر سوسیالیسم در سطوح اقتصادی و اجتماعی در جامعۀ آمریکا با استفاده از رویکرد نومحافظه‌کاری به‌رشتۀ تحریر درآمده است. نویسندۀ کتاب از جملۀ نخبگان ژورنالیست طرف‌دار ترامپ است و سیاست‌مدارانی مانند برنی سندرز را سبب‌ساز شکلگیری دولت حداکثری و ...
بیشتر
کتاب آمریکا تحت لوای سوسیالیسم، نوشتۀ دینیش دسوزا، در قالب شش فصل با محوریت نقد تفکر سوسیالیسم در سطوح اقتصادی و اجتماعی در جامعۀ آمریکا با استفاده از رویکرد نومحافظه‌کاری به‌رشتۀ تحریر درآمده است. نویسندۀ کتاب از جملۀ نخبگان ژورنالیست طرف‌دار ترامپ است و سیاست‌مدارانی مانند برنی سندرز را سبب‌ساز شکلگیری دولت حداکثری و مانعی برسر راه آزادی‌‌های اقتصادی برمی‌شمارد. به‌باور نویسندۀ کتاب، سوسیالیسم هویت‌گرای طرف‌داران سندرز سبب افزایش شکاف‌‌های اجتماعی در جامعۀ آمریکا میشود. مهمترین نقدهای محتوایی به کتاب حاضر را میتوان در بی‌توجهی به بحران‌‌های ذاتی نظام سرمایه‌‌‌داری آمریکا، که سبب افزایش شکاف‌‌های اقتصادی و اجتماعی در جامعۀ آمریکا شده است، و هم‌چنین سطحی‌نگری در نقد استدلالهای طرف‌داران سوسیالیسم آمریکایی، که درنهایت به تأیید و بازتولید وضع موجود منجر میشود، خلاصه کرد. دسوزا مطالبات اجتماعی و اقتصادی جامعۀ آمریکا را براساس رویکرد سیاست‌زدۀ خود، که مبتنی‌بر قیاس سطحی است، تفسیر میکند. به‌باور وی، دولت پنهان دموکرات‌ها، با جهت‌دهی به خواسته‌‌های هویتی و اقتصادی برخی طبقات جامعه، به‌دنبال تأثیرگذاری منفی در قدرت سیاسی ترامپ و جمهوری‌خواهان است.
مدیریت و سیاست‌گذاری
محمد حسن زاده؛ بهروز رسولی؛ سمیه جعفری
چکیده
به‌باور بسیاری از پژوهشگران، متخصصان، و مدیران، دانش از کلیدی‌ترین دارایی‌های سازمان‌ها و کسب‌وکارها در عصر کنونی است. در همین جهت، اصطلاح راه‌برد دانش به‌منظور روشن‌کردن دارایی‌های دانشی برای سازمان موردتوجه قرار گرفته است که درنهایت با اجرای مدیریت دانش و تدوین راه‌برد مدیریت دانش موجب بهبود کارآمدی و کارآیی سازمان میشود. ...
بیشتر
به‌باور بسیاری از پژوهشگران، متخصصان، و مدیران، دانش از کلیدی‌ترین دارایی‌های سازمان‌ها و کسب‌وکارها در عصر کنونی است. در همین جهت، اصطلاح راه‌برد دانش به‌منظور روشن‌کردن دارایی‌های دانشی برای سازمان موردتوجه قرار گرفته است که درنهایت با اجرای مدیریت دانش و تدوین راه‌برد مدیریت دانش موجب بهبود کارآمدی و کارآیی سازمان میشود. کتاب راه‌برد دانش و مدیریت دانش به‌دنبال توضیح مفاهیمی همانند «راه‌برد دانش» و «راه‌برد مدیریت دانش» در چهار فصل به‌رشتۀ نگارش درآمده است. این اثر از نخستین آثاری است که در زبان فارسی مفهوم راه‌برد دانش را در کانون توجه گذاشته است. کتاب بر موضوع مهمی دست گذاشته که از نیازهای کلیدی و بهروز مدیران کسبوکارهاست، ولی تمایز میان مدیریت راه‌بردی، راه‌برد دانش، مدیریت راه‌بردی دانش، و غیره در آن بهشکلی روشن بیان نشده است. هدف از نوشتۀ پیشرو بررسی کتاب راه‌برد دانش و مدیریت دانش با روش «مرور نقادانه» و از دیدگاه ظاهری، ساختاری، و محتوایی، ضمن اشاره به نقاط قوت آن، است.
