فقه و حقوق
رضا زهروی
چکیده
رویکرد جرم‌زدایی و کیفرزدایی در برخی مقولات فردی یا اجتماعی تصحیح‌پذیر است، اما برخی قرائن علمی و عملی حاکی از ضرورت توسعۀ حقوقی برای انسجام در هماهنگی‌های مرتبط با حجاب است. ابعاد پوشش منحصر به گسترۀ فردی نیست و آثار اجتماعی متعدد دارد، اما تمحض بر آثار اجتماعی و اغماض از ابعاد دیگر آن خلاف مبانی حقوق اسلامی و قابل‌نقد است. قلمرو ...
بیشتر
رویکرد جرم‌زدایی و کیفرزدایی در برخی مقولات فردی یا اجتماعی تصحیح‌پذیر است، اما برخی قرائن علمی و عملی حاکی از ضرورت توسعۀ حقوقی برای انسجام در هماهنگی‌های مرتبط با حجاب است. ابعاد پوشش منحصر به گسترۀ فردی نیست و آثار اجتماعی متعدد دارد، اما تمحض بر آثار اجتماعی و اغماض از ابعاد دیگر آن خلاف مبانی حقوق اسلامی و قابل‌نقد است. قلمرو حقوق منحصر به گسترۀ اجتماعی نیست و ابعاد فردی و الهی نیز خارج از گسترۀ حقوق نیست و ورود حقوق به این محدوده قابلدفاع عقلانی است و بر ترسیم صحیح مرز اخلاق و حقوق استوار است. بر این پایه، در این مقاله ازیکسو، استدلال حلی با ارائۀ ادلۀ عقلانی برای ورود حقوق به همۀ ارتباطات ضروری انسان و ترسیم صحیح مرز اخلاق و حقوق و ادلۀ مخالفان ورود حقوق به گسترۀ فردی و الهی عفاف و حجاب نقد میشود و ازسویدیگر، بهشکل استدلال نقضی تلاش میشود تا با تحلیل قوانین مختلف داخلی و خارجی بهواسطۀ ابعاد اجتماعی حجاب رد عملی نظریۀ «انکار ورود حقوق به اینگونه مقولات» به‌مثابۀ «ادل الدلیل علی امکان شی وقوعه» ارائه شود.
علوم اجتماعی
علی کریمی مله
چکیده
هدف این مقاله ارزیابی انتقادی کتاب خشونت و نظم‌های اجتماعی است. خشونت سیاسی جمعی، به‌مثابۀ پدیده‌ای پربسامد در زندگی جوامع، از دیرباز مطمح‌نظر اندیشه‌ورزان علوم اجتماعی بوده است. آغاز هزارۀ سوم و ظهور اشکال نوین خشونت سیاسی سبب بازتوجه صاحب‌نظران دربارۀ نسبت آن با توسعه شده است. این اثر با پیش‌گامی فکری داگلاس نورث و همکارانش، ...
بیشتر
هدف این مقاله ارزیابی انتقادی کتاب خشونت و نظم‌های اجتماعی است. خشونت سیاسی جمعی، به‌مثابۀ پدیده‌ای پربسامد در زندگی جوامع، از دیرباز مطمح‌نظر اندیشه‌ورزان علوم اجتماعی بوده است. آغاز هزارۀ سوم و ظهور اشکال نوین خشونت سیاسی سبب بازتوجه صاحب‌نظران دربارۀ نسبت آن با توسعه شده است. این اثر با پیش‌گامی فکری داگلاس نورث و همکارانش، از زاویۀ اقتصاد سیاسی و مطالعۀ تاریخی ـ مقایسه‌ای، می‌کوشد تا چهارچوبی مفهومی را برای درک چگونگی مهار خشونت سیاسی در نظم‌های اجتماعی دست‌رسی محدود و باز ارائه کند. ایدۀ محوری کتاب توضیح منطق بنیادین الگوهای نظم‌های اجتماعی و تبیین چگونگی گذار از حکومت‌های طبیعی به نظم دست‌رسی باز و خشونت‌زدایی از طریق ائتلاف فرادستان یا رقابت سیاسی و اقتصادی است. نقطۀ قوت کتاب برخورداری از ایده‌های نوآورانه، راه‌بردی، بین‌رشته‌ای، و خوانشی انتقادی از نظریه‌های مسلط توسعه و بازآوری نهاد دولت به کانون بحث توسعه است، اما کاستیهای آن شامل فهم فروکاست‌گرایانه از متغیر خشونت، خوانش غایت‌انگارانه از نظم دست‌رسی باز، پذیرش ضمنی ایدۀ یکتاباوری در الگوی دگرگونی جوامع، و کم‌اعتنایی به نقش روابط نامتقارن قدرت بین جوامع دست‌رسی باز و جوامع درحال‌توسعه است.
علوم تربیتی
سکینه طالبی؛ محمدرضا نیلی احمدآبادی
چکیده
کتاب گرافیک درخدمت یادگیری حاصل تلاش ارزش‌مند روت کالوین کلارک و چاپتا لاینز در تبیین گرافیک در تسهیل یادگیری است. فرض اصلی کتاب آن است که کاربرد گرافیک (عناصر بصری) درکنار کلمات در مقایسه با کلمات به‌تنهایی، یادگیری را تسهیل می‌کند. تلاش مؤلفان در ارائۀ مطالب با ویژگی‌هایی ازجمله استفاده از شواهد تحقیقاتی و نظریۀ شناختی مبتنی‌بر ...
بیشتر
کتاب گرافیک درخدمت یادگیری حاصل تلاش ارزش‌مند روت کالوین کلارک و چاپتا لاینز در تبیین گرافیک در تسهیل یادگیری است. فرض اصلی کتاب آن است که کاربرد گرافیک (عناصر بصری) درکنار کلمات در مقایسه با کلمات به‌تنهایی، یادگیری را تسهیل می‌کند. تلاش مؤلفان در ارائۀ مطالب با ویژگی‌هایی ازجمله استفاده از شواهد تحقیقاتی و نظریۀ شناختی مبتنی‌بر عمل در موقعیت‌های آموزشی واقعی و بیانی روشن و یک‌پارچه و به‌روزبودن هم‌راه است تا این کتاب را از دیگر کتابهای موجود در طراحی گرافیکی متمایز سازد. ویژگی خاص دیگر کتاب، بهره‌گیری از راه‌نماها یا دستورالعمل‌های گرافیکی در چگونگی استفاده از عناصر بصری برای تقویت فرایندهای روان‌شناسی یادگیری و برای یادگیری گونه‌های مختلف محتوای درس‌هاست. وجود نقشۀ کلی از کتاب و تبیین موقعیت هر بخش و هر فصل در ارتباط با مجموعۀ مطالب موجب یک‌پارچگی و شکلگیری نقشۀ ذهنی شده است. لیکن در انتخاب موضوعات و مفاهیم کلی مطرح‌شده، دلایل نویسندگان به‌درستی مشخص نشده است و هم‌چنین نقدهایی در زمینۀ نادیده‌گرفتن سبک‌های یادگیری، محیط یادگیری و عدم تبیین آموزش و یادگیری وارد است. این کتاب یکی از منابع رشتۀ تکنولوژی آموزشی است و شایسته است تا ابعاد اثرگذاری آن بر آموزش و یادگیری موردبررسی قرار گیرد.
فلسفه
محمد اصغری؛ ندا محجل
چکیده
این مقاله از دو منظر به بررسی و ارزیابی انتقادی کتاب فلسفۀ آلمانی، نوشتۀ تِری پینکارد، با ترجمۀ ندا قطوریی می‌پردازد. منظر اول ناظر به محتوای کتاب، بدون‌توجه به متن ترجمۀ فارسی، است و منظر دوم ناظر به ترجمۀ فارسی کتاب و شیوۀ ترجمۀ مترجم از لحاظ محاسن و معایب است. به‌طور کلی، این کتاب با طرح تناقض عقل کانتی در ساحت نظری و کشیده‌شدۀ ...
بیشتر
این مقاله از دو منظر به بررسی و ارزیابی انتقادی کتاب فلسفۀ آلمانی، نوشتۀ تِری پینکارد، با ترجمۀ ندا قطوریی می‌پردازد. منظر اول ناظر به محتوای کتاب، بدون‌توجه به متن ترجمۀ فارسی، است و منظر دوم ناظر به ترجمۀ فارسی کتاب و شیوۀ ترجمۀ مترجم از لحاظ محاسن و معایب است. به‌طور کلی، این کتاب با طرح تناقض عقل کانتی در ساحت نظری و کشیده‌شدۀ آن به ساحت عملی و تلاش فیلسوفان پساکانتی و پساهگلی برای یافتن راه‌حل عملی برای این تناقض نویسنده را وادار ساخته است که در مقدمۀ هر چهار بخش کتاب مباحث مطرح درمورد زمینه و زمانۀ تاریخی و اجتماعی را در قالب انقلاب اجتماعی جامعۀ آلمان در قرن هجدهم و نوزدهم مطرح کند. باوجود تلاش مترجم در ترجمۀ روشن و خوب آن به زبان فارسی، بازهم ایراداتی متوجه مترجم است و نداشتن مقدمه برای این کتاب از جملۀ آن‌هاست که در متن مفصل به آن‌ها اشاره کرده‌‌ایم. به‌هرروی، این کتاب می‌‌تواند برای دانشجوی فلسفه در مقاطع تحصیلات تکمیلی مفید واقع شود. در این مقاله، ضمن بررسی و تحلیل محتوای این کتاب، به ارزیابی ترجمۀ فارسی و پیش‌نهادهایی برای بهتر‌شدن ترجمه پرداخته‌‌ایم. این کتاب می‌‌تواند، به‌عنوان یک منبع مهم مطالعۀ فلسفۀ آلمان، به‌ویژه تفکر ایدئالیستی، برای علاقهمندان به فلسفۀ آلمان بسیار روشن‌گر و سودمند باشد.
زبان و ادبیات فارسی
علی سلیمانی؛ محمد رضا موحدی
چکیده
این مقاله به بررسی دفتر پنجمِ شرحجامعمثنویمعنوی اختصاص دارد. نقد و بررسی تمام 4238 بیت این دفتر بیش از ظرفیت یک مقاله است. ازاین‌رو، در این پژوهش با دسته‌‌‌بندی دلایل اصلی دریافت‌‌‌های موجود در این اثر و آوردن یک یا چند نمونۀ مرتبط با آن تلاش می‌کنیم تا تصویری مختصر از کاستیهای این شرح به‌تصویر بکشیم. نویسنده در این بررسی به ...
بیشتر
این مقاله به بررسی دفتر پنجمِ شرحجامعمثنویمعنوی اختصاص دارد. نقد و بررسی تمام 4238 بیت این دفتر بیش از ظرفیت یک مقاله است. ازاین‌رو، در این پژوهش با دسته‌‌‌بندی دلایل اصلی دریافت‌‌‌های موجود در این اثر و آوردن یک یا چند نمونۀ مرتبط با آن تلاش می‌کنیم تا تصویری مختصر از کاستیهای این شرح به‌تصویر بکشیم. نویسنده در این بررسی به دو عامل مهم، یعنی درنظرگرفتن «بافت موقعیتی ابیات» و «استفاده از نشانههای درونمتنی خودِ مثنوی» تکیه کرده است. از رهرو همین نقد و بررسی دریافتیم که، علیرغم تلاش بسیار جامعِ، این اثر کاستیهای چشمگیری دارد؛ مانند «ارتباطنداشتن معنای بیت با محور عمودیِ ابیات»، «ردکردن توضیحات صحیحِ دیگر شارحان»، «بیربطبودن توضیحات داخل قلاب با منظور اصلی بیت»، «بی‌توجهی به ارتباط و نخ نازک میان دو مصراع»، «خوانش نادرست بیت». وجود همین موارد باعث شده است تا معنای ارائهشدۀ برخی از ابیات با معانی احتمالی دیگر در مثنوی معنوی همخوان نباشد و همچنان جای خالی شرح مناسبی از مثنوی معنوی احساس شود.
روش‌شناسی
محسن گودرزی؛ محسن شاکرینژاد
چکیده
این مقاله به‌دنبال معرفی، نقد، و ارزیابی شکلی و محتوایی کتاب سواد روایت اثر اچ. پورتر ابوت است. برای این منظور، ابتدا در مقدمه تعریفی از روایت و روایتشناسی، شرح مختصری از تاریخ روایت، و چرایی انتخاب این کتاب برای نقد و ارزیابی ارائه میشود. درادامه، از دو منظر اصلی شکلی و محتوایی نقد و ارزیابی کتاب انجام میشود. در ارزیابی شکلی، ...
بیشتر
این مقاله به‌دنبال معرفی، نقد، و ارزیابی شکلی و محتوایی کتاب سواد روایت اثر اچ. پورتر ابوت است. برای این منظور، ابتدا در مقدمه تعریفی از روایت و روایتشناسی، شرح مختصری از تاریخ روایت، و چرایی انتخاب این کتاب برای نقد و ارزیابی ارائه میشود. درادامه، از دو منظر اصلی شکلی و محتوایی نقد و ارزیابی کتاب انجام میشود. در ارزیابی شکلی، روانی قلم نویسنده، شیوایی ترجمۀ آن، شکل ظاهری کتاب، ویراستاری، و متغیرهایی از این دست بررسی میشود. هم‌چنین در ارزیابی محتوایی کتاب، روش نویسنده در نگارش، پیوندهای فکری نویسنده با رویکردهای مختلف نظری و نقاط قوت و ضعف موضوعات و مباحث طرح‌شده در کتاب مدنظر قرار میگیرد. کتاب سواد روایت با قلمی روان و ترجمهای مناسب، با استفاده از روشی استقرایی و بهتأثیراز سنتهای مشخص ساختارگرایی و پساساختارگرایی، اثری ارزش‌مند در حوزۀ روایتشناسی است. این کتاب می‌‌تواند نقش مؤثری در شکلدهی چهارچوبهای تحلیل روایی در جامعۀ علمی کشور داشته باشد. هم‌چنین، این اثر می‌‌تواند مسئلۀ روایت را از سطح نخبگان جامعه به سطح مخاطبان عام بکشاند و دغدغۀ روایت و روایتشناسی را همهگیر سازد.
علوم سیاسی
علی باقری دولت ابادی؛ مالک آوریده
چکیده
هدف پژوهش حاضر نقد یکی از جدیدترین آثار نگاشته‌شده دربارۀ سیاست خارجی ایران نوشتۀ فرهاد رضایی است. سؤالات پژوهش حاضر عبارت‌اند از: آیا نویسندۀ کتاب توانسته است بهشیوهای علمی موضوع موردپژوهش را بررسی نماید؟ داده‌های استفاده‌شده تا چه حد واجد خصوصیت روایی و نتایج گرفته‌شده از پژوهش تا چه میزان از پایایی لازم برخوردار هستند؟ ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر نقد یکی از جدیدترین آثار نگاشته‌شده دربارۀ سیاست خارجی ایران نوشتۀ فرهاد رضایی است. سؤالات پژوهش حاضر عبارت‌اند از: آیا نویسندۀ کتاب توانسته است بهشیوهای علمی موضوع موردپژوهش را بررسی نماید؟ داده‌های استفاده‌شده تا چه حد واجد خصوصیت روایی و نتایج گرفته‌شده از پژوهش تا چه میزان از پایایی لازم برخوردار هستند؟ این اثر تا چه حد از کارآمدی لازم برای رفع ابهامات و پرسش‌های موجود در ذهن مخاطبان ایرانی و خارجی برخوردار است؟ برای پاسخ به سؤالات فوق، ابتدا ایدۀ اصلی نویسنده در فصول مختلف کتاب بیان و نقد شده است. سپس، در دو بخش مجزا کتاب موردنقد محتوایی و شکلی قرار گرفته است که هرکدام دربرگیرندۀ زیرعنوان نقاط قوت و ضعف کتاب است. درپایان نیز ارزیابی کلی نویسندگان از کتاب بیان شده است. روش مورداستفاده توصیفی ـ تحلیلی بوده و داده‌های لازم بهشیوۀ کتاب‌خانه‌ای گردآوری گردیده است.
زبان و ادبیات عربی
صادق عسکری
چکیده
نقد و تحلیل انتقادی تولیدات علمی نقاط قوت و ضعف نویسندگان را برجسته می‌کند و تقویت نقاط قوت و اجتناب از نقاط ضعف را به‌دنبال خواهد داشت. رسیدن به کمال مطلوب در تدوین منابع دانشگاهی پس از نقدهای صریح و سازنده میسر است. در این نوشتار کتاب البحث العلمی؛ أسسۀ، مناهجۀ و أساسیبۀ، إجراءاتۀ، اثر ربحی مصطفی علیان، با استفاده از روش توصیفی ـ ...
بیشتر
نقد و تحلیل انتقادی تولیدات علمی نقاط قوت و ضعف نویسندگان را برجسته می‌کند و تقویت نقاط قوت و اجتناب از نقاط ضعف را به‌دنبال خواهد داشت. رسیدن به کمال مطلوب در تدوین منابع دانشگاهی پس از نقدهای صریح و سازنده میسر است. در این نوشتار کتاب البحث العلمی؛ أسسۀ، مناهجۀ و أساسیبۀ، إجراءاتۀ، اثر ربحی مصطفی علیان، با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی موردنقد و بررسی قرار گرفته است. نتایج بهدستآمده از بررسی این کتاب نشان میدهد که کتاب حاضر، علیرغم برخی نکات قوت از قبیل استفاده از منابع فراوان و متنوع، استفاده از تمرینها، جدولها، و نمودارها که در تبیین و آموزش مفاهیم نقش مؤثری داشته است، متأسفانه نواقص شکلی و محتوایی فراوانی دارد. مهمترین نواقص شکلی عبارت‌اند از رعایتنکردن دقیق قواعد عمومی نگارش، خطاهای لغوی، رعایتنکردن قواعد صرف و نحو، خطاهای تعبیری و انشایی ناشی از عدم استعمال درست واژهها و ترکیبها، فقدان جامعیت صوری ناشی از فقدان مقدمۀ روشمند، و فقدان خاتمه در پایان فصلها و پایان کتاب. مهمترین نواقص محتوایی هم شامل تکراریبودن موضوع، تنظیم و فصلبندی ناقص، بررسی سطحی و شتابزده، تکیه بر تدوین و جمعآوری، و درنتیجه فقدان نقد و نوآوری است.
فقه و حقوق
محمود کاظمی
چکیده
مجرای اصول عملیه استنباط احکام شرعی در مواردی است که دلیل شرعی وجود ندارد. مؤدای اصولْ غالباً حکم شرعی است و با اثبات حکمْ لوازم آن نیز ثابت می‌گردد، اما گاهی اصل در موضوع حکم شرعی جاری میشود (اصل موضوعی). در این فرض با جریان اصل وجود واقعی موضوع ثابت نمی‌گردد؛ زیرا وجود و عدم موضوع یک امر تکوینی است و قابل جعل از ناحیۀ شارع نیست و ...
بیشتر
مجرای اصول عملیه استنباط احکام شرعی در مواردی است که دلیل شرعی وجود ندارد. مؤدای اصولْ غالباً حکم شرعی است و با اثبات حکمْ لوازم آن نیز ثابت می‌گردد، اما گاهی اصل در موضوع حکم شرعی جاری میشود (اصل موضوعی). در این فرض با جریان اصل وجود واقعی موضوع ثابت نمی‌گردد؛ زیرا وجود و عدم موضوع یک امر تکوینی است و قابل جعل از ناحیۀ شارع نیست و اصل توان اثبات آن را ندارد؛ بلکه به مجدد اصل ازجهت ترتب آثار و احکام شرعی آن موضوع تعبداً موجود فرض شده و حکم شرعی آن ثابت میشود. حال اگر آن موضوع لوازم عقلی و عادی داشته و بر آن‌ها حکم شرعی مترتب باشد، با جریان اصلْ آن لوازم ثابت نشده و حکم شرعی مترتببر آن‌ها نیز ثابت نمیشود؛ زیرا لوازم عقلی و عادی موضوع، که امری واقعی و تکوینی هستند، تابع وجود واقعی موضوعاند، نه وجود تعبدی و فرضی آن؛ این بحث با عنوان «اصل مُثبت» مطرح است؛ مشهور معتقدند اصل مُثبت لوازم عقلی و عادی موضوع خود و حکم شرعی مترتببر آن نیست. این بحث ثمرۀ عملی زیادی در استنباط احکام دارد. در این مقاله تلاش شده است که ضمن تبیین این قاعدۀ اصولی، تاریخچه و مبانی عدم حجیت آن بررسی گردد.
انسان شناسی
پریسا گودرزی؛ محسن شعبانی
چکیده
انسانشناسی اخلاق یکی از رشته‌های نوظهور در مطالعات میان‌رشته‌ای در حوزۀ فلسفۀ اخلاق و انسانشناسی است. کتاب فاعل فضیلت؛ انسانشناسی اخلاق و آزادی، نوشتۀ جیمز لیدلاو، یکی از تأثیرگذارترین آثار نوشته‌شده در این حوزه است. نویسنده در این اثر کوشیده است مرزهای انسانشناسی و فلسفۀ اخلاق را به یک‌دیگر نزدیک کند. بهره‌گیری مؤلف از ...
بیشتر
انسانشناسی اخلاق یکی از رشته‌های نوظهور در مطالعات میان‌رشته‌ای در حوزۀ فلسفۀ اخلاق و انسانشناسی است. کتاب فاعل فضیلت؛ انسانشناسی اخلاق و آزادی، نوشتۀ جیمز لیدلاو، یکی از تأثیرگذارترین آثار نوشته‌شده در این حوزه است. نویسنده در این اثر کوشیده است مرزهای انسانشناسی و فلسفۀ اخلاق را به یک‌دیگر نزدیک کند. بهره‌گیری مؤلف از مفاهیم و نظریه‌های مختلف در هر دو رشته موجب شده است این کتاب فراتر از یک مطالعۀ انسانشناسانۀ صرف قرار بگیرد. برای نمونه، وی فضیلت را از فلسفۀ اخلاق و آزادی را از مطالعات انسانشناسانه وام گرفته است. ازاین‌رو، میتوان این کتاب را نمونۀ موفقی از یک مطالعۀ میان‌رشته‌ای قلمداد کرد که علاوهبر بهره‌گیری از منابع هر دو رشته از نظر روششناختی نیز به هر دو حوزه ادای سهم کرده است. او برای این منظور از منابع موجود در رشتۀ فلسفۀ اخلاق بهره میجوید تا به تقویت پژوهشهای انسان‌شناختی کمک کند. هم‌چنین، وی بنا دارد زمینۀ تولید منابع علمی بیش‌تری درزمینۀ انسانشناسی اخلاق را ایجاد کند و حتی برای تکمیل گفتوگوی انسانشناسی اخلاق، برخی متفکران ازجمله میشل فوکو، مکینتایر، و برنارد ویلیامز را درکنار یک‌دیگر قرار میدهد.
مدیریت و سیاست‌گذاری
رسول رنجبریان؛ زینب دلربائی
چکیده
مدیریت دانش یکی از بهترین روشها برای حفظ و بهره‌‌وری از سرمایه‌‌های دانشی است. مدیریت دانش ابزاری مدیریتی و فرایند ایجاد ارزش از دارایی‌های نامرئی سازمان است. هدف این مقاله نقد و بررسی انتقادی کتاب مبانی و نظریۀ مدیریت دانش دین‌بنیان و کاربردهای آن، اثر حسن‌علی نعمتی شمس‌آباد، است. در این مقاله، تلاش میشود تا با رویکرد ...
بیشتر
مدیریت دانش یکی از بهترین روشها برای حفظ و بهره‌‌وری از سرمایه‌‌های دانشی است. مدیریت دانش ابزاری مدیریتی و فرایند ایجاد ارزش از دارایی‌های نامرئی سازمان است. هدف این مقاله نقد و بررسی انتقادی کتاب مبانی و نظریۀ مدیریت دانش دین‌بنیان و کاربردهای آن، اثر حسن‌علی نعمتی شمس‌آباد، است. در این مقاله، تلاش میشود تا با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، با ذکر شواهد، مستندات، و برمبنای معیارهای ارزیابی معرفی‌شده توسط شورای نقد و بررسی متون و کتب علوم انسانی، به نقد منصفانه و بدون سوگیری کتاب مذکور پرداخته شود. ابزار نقد کاربرگ نقد کتب درسی و دانشگاهی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی بود. نقدها از دو نظرگاه شکلی و محتوایی ارائه شدند. بر این اساس، نقاط قوت اصلی کتاب جامعیت محتوا، نگرش سیستمی، دیدگاه منسجم و ساختارمند به موضوعات، سازواری اثر با حکمت اسلامی، و الگوبرداری در منابع علمی ـ دانشگاهی، باتوجه‌به منابع اسلامی، است. از کاستی‌ها و نقاط قابلارتقا در کتاب این است که اثر رویکرد نظری دارد تا کاربردی. این مقاله با نگاه انتقادی بر ابعاد صوری و محتوایی اثر و با اتکا به استنادات پژوهشی سعی کرده است تا بر غنای مباحث کتاب بیفزاید.
هنر
علی خراشادی؛ داریوش اسماعیلی
چکیده
«رئالیسم» که از قرن نوزدهم میلادی در ادبیات و نقاشی پدیدار شد و تا امروز نیز ادامه دارد جریانی قدرت‌مند از مادی‌شدن هنر است. هنرمند رئالیست منطق و روابطی در اثر هنری خلق می‌کند که از دانش‌های جدید و روابط اجتماعی حاکم بر جامعة مدرن برآمده است. ازسویی، سینما به‌عنوان هنر دوران مدرن، باتوجه‌به ویژگی ثبت تصویر، با رئالیسم نزدیکی ...
بیشتر
«رئالیسم» که از قرن نوزدهم میلادی در ادبیات و نقاشی پدیدار شد و تا امروز نیز ادامه دارد جریانی قدرت‌مند از مادی‌شدن هنر است. هنرمند رئالیست منطق و روابطی در اثر هنری خلق می‌کند که از دانش‌های جدید و روابط اجتماعی حاکم بر جامعة مدرن برآمده است. ازسویی، سینما به‌عنوان هنر دوران مدرن، باتوجه‌به ویژگی ثبت تصویر، با رئالیسم نزدیکی و پیوند عمیقی دارد که از همان نخستین آثار سینمایی برادران لومیر این ویژگی هویدا بود. با افزوده‌شدن صدا و رنگ به فیلم‌های صامت اولیه این پیوند عمیق‌تر شد. از اواسط قرن بیستم، گرایش به واقع‌نمایی اجتماعی افزایش یافت که در آثار نئورئالیست‌های ایتالیا و آرای آندره بازن به‌خوبی خود را نشان میدهد. مقالة پیش‌رو، بررسی کتاب ره‌یافتی به رئالیسم، سینما، و بیان مفاهیم دینی، نوشتة وحید حیاتی، است که ظرفیت رئالیسم سینمایی را برای بیان مفاهیم دینی بررسی کرده است و به تمایز رئالیسم معمول در سینما که در جنبش نئورئالیسم به اوج خود می‌رسد و شکلی از رئالیسم سینمایی می‌پردازد که به‌اعتقاد نویسندة کتاب برای بیان مفاهیم دینی مناسب است. در این مقاله، نظریات مهم دربارة مفهوم رئالیسم دینی، که به‌اعتقاد او در آثار مجید مجیدی و به‌خصوص بچه‌های آسمان متجلی میشود، بررسی شده و به نقد دیدگاه او دربارة شباهت مفهوم رئالیسم دینی و رئالیسم سینمایی و تفاوت آن‌ها از منظر معرفت‌شناسانه پرداخته شده است.
علوم سیاسی
سید علی محمودی؛ سید نوید کلهرودی
چکیده
مسئلۀ اصلی این مقاله کاوش دربارۀ ماهیت امپریالیسم به‌عنوان پدیده‌ای پیچیده و مهم در دوران جدید است که با موضوع‌هایی همانند توسعه، دولت ـ ملت، دیوان‌سالاری، و تابعیت ارتباط دارد. اهمیت این پدیده هانا آرنت را بر آن داشت که ابعاد متکثر آن را موردتحلیل و نقادی قرار دهد. هدف پژوهش حاضر شرح، تحلیل، و نقد ابعاد نظری و تاریخی رسالۀ امپریالیسم ...
بیشتر
مسئلۀ اصلی این مقاله کاوش دربارۀ ماهیت امپریالیسم به‌عنوان پدیده‌ای پیچیده و مهم در دوران جدید است که با موضوع‌هایی همانند توسعه، دولت ـ ملت، دیوان‌سالاری، و تابعیت ارتباط دارد. اهمیت این پدیده هانا آرنت را بر آن داشت که ابعاد متکثر آن را موردتحلیل و نقادی قرار دهد. هدف پژوهش حاضر شرح، تحلیل، و نقد ابعاد نظری و تاریخی رسالۀ امپریالیسم آرنت و نشان‌دادن جنبه‌های اساسی نوآوری‌ها و کاستیهای آن است. در این مقاله، از روش توماس اسپریگنز دربارۀ نظریه‌پرداز سیاسی استفاده شده است. برایند جستار ما دربارۀ رسالۀ آرنت آن است که مسئلۀ محوری او به‌عنوان یک فیلسوف انسان و زیست‌بوم نوع بشر است. او، از طریق یافتن وجوه تمایز میان تعاریف برخی مفاهیم، با ایضاح آن‌ها به ارتقای شفافیت و دقت ادبیات سیاسی مدد رسانده و از این ره‌گذر مطاوی رسالۀ خویش را روشن کرده است. هرچند آرنت به نقد کمک‌های انسان‌دوستانۀ کشورهای توسعه‌یافته به دولت‌های کم‌ترتوسعه‌یافته پرداخته و آن را در مسیر امپریالیسم می‌داند، اما راه‌حلی را برای برون‌رفت از این معضل پیچیده ارائه نکرده است. تعلیل و تحلیل پدیده‌های دوران جدید همانند یهودی‌ستیزی و بی‌تابعیتی، که آرنت بن‌مایۀ آن‌ها را در نژادپرستی یافته است، نمونه‌ای از نوآوری‌های او در مقام نظریه‌پردازی سیاسی است.
هنر
حامد فاردار؛ مسعود سفلایی شهر بابک
چکیده
در این نوشتار سعی شده است تا کتاب ژانر فیلم؛ از کلاسیک تا پساکلاسیک در محورهای معرفی کلی اثر و مؤلف، تحلیل بیرونی، تحلیل درونی، و جایگاه اثر بررسی شود و امتیازها و کاستیهای آن تبیین شود. احساس کمبود در تولید و تنوع ژانر در سینمای ایران و نیاز به آگاهی بیشتر در زمینۀ مطالعات ژانر چاپ کتابهای بیش‌تری را در این حوزه ضروری کرده ...
بیشتر
در این نوشتار سعی شده است تا کتاب ژانر فیلم؛ از کلاسیک تا پساکلاسیک در محورهای معرفی کلی اثر و مؤلف، تحلیل بیرونی، تحلیل درونی، و جایگاه اثر بررسی شود و امتیازها و کاستیهای آن تبیین شود. احساس کمبود در تولید و تنوع ژانر در سینمای ایران و نیاز به آگاهی بیشتر در زمینۀ مطالعات ژانر چاپ کتابهای بیش‌تری را در این حوزه ضروری کرده است. به همین علت، کوشش ناشر و مترجم در ارائۀ اثری تحلیلی که فرایند تحول ژانر هالیوود از کلاسیک به پساکلاسیک را بررسی کرده و ژانرهای فیلم را در زمینه‌های مختلف تاریخی، فرهنگی، سیاسی، و صنعتی تبیین و معرفی می‌کند ستودنی است. در این متن، نگارنده تلاش کرده است با ارائۀ برخی از عمده‌ترین مسائل نظریۀ ژانر در ارتباط با کتاب و شرحی مختصر از انواع کتابهای چاپشده در حوزۀ ژانر، به اشکال‌های شکلی، ترجمهای، و ویرایشی کتاب اشاره کند تا مواردی را که بایستۀ اصلاحاند نشان دهد.
مدیریت و سیاست‌گذاری
سمیه قراگوزلو؛ فائزه ناطقی؛ مهناز جلال وندی
چکیده
هدف از این تحقیق ارائۀ الگوی توسعۀ توان‌مندی کارآفرینی نسل جوان کشور در بستر برنامه‌ریزی درسی آموزش عالی بود. تحقیق حاضر، از نظر هدف، توسعه‌‌ای و به‌صورت کیفی به‌روش داده‌بنیاد گلیزری بود. جامعۀ آماری در پیشینۀ مطالعاتی را کلیۀ متون نظری و پژوهشی داخلی و خارجی دردست‌رس، مراجع مرتبط، و اسناد بالادستی نظام آموزش‌و‌پرورش کشور ...
بیشتر
هدف از این تحقیق ارائۀ الگوی توسعۀ توان‌مندی کارآفرینی نسل جوان کشور در بستر برنامه‌ریزی درسی آموزش عالی بود. تحقیق حاضر، از نظر هدف، توسعه‌‌ای و به‌صورت کیفی به‌روش داده‌بنیاد گلیزری بود. جامعۀ آماری در پیشینۀ مطالعاتی را کلیۀ متون نظری و پژوهشی داخلی و خارجی دردست‌رس، مراجع مرتبط، و اسناد بالادستی نظام آموزش‌و‌پرورش کشور جمهوری اسلامی ایران تشکیل داد. روش نمونه‌گیری از این جامعه هدف‌مند بود و در بخش مصاحبه با خبرگان جامعۀ تحقیق شامل پانزده نفر متخصص حوزۀ برنامۀ درسی و کارآفرینی بود که به‌روش گلوله‌برفی و درحد اشباع‌نظری انتخاب شدند. یافته‌ها نشان داد که در بخش پیشینۀ تحقیق در قالب هشت عامل تعداد 46 مؤلفه استخراج و در بخش مصاحبه با خبرگان 71 مؤلفه و در قالب دوازده عامل استخراج شد که درنهایت، موارد تکراری و مشابه حذف و موارد نهایی، که شامل صد مؤلفه در قالب دوازده عامل بودند، استخراج شدند که در شرایط عِلی عواملی چون خلاقیت و نوآوری، رهبری، تجربۀ کارآفرینانه، و آموزش و هم‌چنین، در شرایط مداخله‌گر، پنج عامل کار گروهی، پشتکار، ریسک‌پذیری، استقلال‌طلبی، و مثبت‌اندیشی و در شرایط زمینه‌ای سه عامل اصلی آشناسازی با صنعت، ویژگی‌های دانشگاه، و پشتیبانی و زیرساخت مؤثر در الگوی برنامه‌های درسی براساس شاخص‌های کارآفرینی شناسایی و تعیین شدند.
فلسفه
صبا فدوی
چکیده
طه عبدالرحمان ازجمله اندیشمندان و نظریه پردازان نوگرای اسلامی است که با نقد اخلاقی مدرنیته، مخالفت با اخلاق سکولار، و مبناقراردادن اسلام، به‌ویژه در حوزة اخلاق، درپی نوسازی سنتهاست. او معتقد است بیداری اسلامی نیازمند پشتوانة فکری و نوسازی براساس تعقلی مبتنی‌بر تجربة معنوی و گذر از مراتب سه گانة عقل است. عبدالرحمان ...
بیشتر
طه عبدالرحمان ازجمله اندیشمندان و نظریه پردازان نوگرای اسلامی است که با نقد اخلاقی مدرنیته، مخالفت با اخلاق سکولار، و مبناقراردادن اسلام، به‌ویژه در حوزة اخلاق، درپی نوسازی سنتهاست. او معتقد است بیداری اسلامی نیازمند پشتوانة فکری و نوسازی براساس تعقلی مبتنی‌بر تجربة معنوی و گذر از مراتب سه گانة عقل است. عبدالرحمان شرع ـ عقل مسدّد ـ را اصل و داشتن تجربة عرفانی ـ عقل مؤیّد ـ را شرط کمال اخلاق معرفی می کند تا درنهایت نظریة سیاسی «ولایت فقیه تجربی» را در کتاب روح الدین ارائه دهد. نگارنده در این مقاله می کوشد، با بررسی یکی از مهم ترین آثار عبدالرحمان، کنش دینی و نوسازی عقل، نظریة مراتب سه گانة عقلانیت او را با دیدگاهی انتقادی بازبینی کند و نشان میدهد مؤلف با نپرداختن به بحث حسن و قبح عقلی جایگاه عقل ـ عقل مجرد ـ را در اخلاق نادیده گرفته است. نگارنده در این مقاله هم‌چنین توضیح میدهد که چرا پشتوانة فکری پیشنهادی وی برای بیداری اسلامی می تواند آسیب های سیاسی و اجتماعی به هم‌راه داشته باشد.
روش‌شناسی
محسن مرسل‌پور
چکیده
کتاب مقدمهای بر تاریخ‌نگاری نوشتۀ راجر اسپالدینگ و کریستوفر پارکر است که در هفت فصل به مسائل مختلفی درزمینۀ تاریخ‌نگاری پرداخته‌‌اند و مباحثی مرتبط با فلسفۀ تاریخ و روش تحقیق در تاریخ را نیز موردبررسی قرار داده‌‌اند. نویسندگان تأکید خود را بر علم تاریخ (تاریخ به‌مثابۀ گزارش) قرار داده و مؤلفۀ اساسی در جستار‌‌های تاریخی را ...
بیشتر
کتاب مقدمهای بر تاریخ‌نگاری نوشتۀ راجر اسپالدینگ و کریستوفر پارکر است که در هفت فصل به مسائل مختلفی درزمینۀ تاریخ‌نگاری پرداخته‌‌اند و مباحثی مرتبط با فلسفۀ تاریخ و روش تحقیق در تاریخ را نیز موردبررسی قرار داده‌‌اند. نویسندگان تأکید خود را بر علم تاریخ (تاریخ به‌مثابۀ گزارش) قرار داده و مؤلفۀ اساسی در جستار‌‌های تاریخی را بررسی مکاتب تاریخی و فکری دانسته‌‌‌اند. ازاینروی، نویسندگان به مباحث و مکاتبی چون تاریخ‌نگاری حزب ویگ، اندیشۀ پیشرفت، نازیسم، جنسیت در تاریخ، مارکسیسم، و تاریخ فرهنگی پرداخته‌‌اند. بخشهای مزبور می‌‌تواند سرنمونی جهت بررسی مکاتب فکری و تاریخی باشد. علاوه‌براین، نویسندگان فصلی را نیز به روش نوشتن مقاله در دورۀ کارشناسی اختصاص داده‌‌اند که درسنامۀ نافعی فراروی دانشجویان مینهد. مقالۀ حاضر، که با رویکرد تحلیلی بهنگارش درآمده، به بررسی انتقادی کتاب مقدمهای بر تاریخ‌نگاری پرداخته و به این نتیجه رسیده که کتاب موردبررسی علیرغم ضعفها، ایرادات نگرشی وارد بر نویسندگان، و زاویۀ دید محدود آنان راه‌نمای سودمندی درزمینۀ نگارش مقاله در دورۀ کارشناسی و الگوی مطلوبی برای بررسی مکاتب تاریخی است.
علوم تربیتی
حسین عبداللهی
چکیده
مقالۀ حاضر با هدف نقد و تحلیل محتوا و ساختار کتاب راه‌نمای تدریس در دانشگاه‌ها تدوین شده است. روش پژوهش کاوش‌گری انتقادی است. کتاب از بُعد شکلی (امتیازات و کاستی‌ها) و نیز بُعد محتوایی (درون‌ساختاری) موردنقد و تحلیل قرار گرفته است. عمده‌ترین موارد نقد اثر عبارت‌اند از نثر ساده و روان، بیان اهداف کتاب، استفاده از اصطلاحات فنی ساده ...
بیشتر
مقالۀ حاضر با هدف نقد و تحلیل محتوا و ساختار کتاب راه‌نمای تدریس در دانشگاه‌ها تدوین شده است. روش پژوهش کاوش‌گری انتقادی است. کتاب از بُعد شکلی (امتیازات و کاستی‌ها) و نیز بُعد محتوایی (درون‌ساختاری) موردنقد و تحلیل قرار گرفته است. عمده‌ترین موارد نقد اثر عبارت‌اند از نثر ساده و روان، بیان اهداف کتاب، استفاده از اصطلاحات فنی ساده و کاربردی، ارائۀ پیش‌نیازهای مفهومی، بیان معایب و محاسن روشهای تدریس، ارائۀ خلاصهای از مطالب مهم در انتهای فصل، ازجمله نقاط قوت کتاب قلمداد می‌شوند. مهمترین اِشکال کتاب تأکید بر روشهای سنتی و نپرداختن به روشهای نوین تدریس است. نویسندگان بین مفاهیم روشها، فنون، و مهارت‌های تدریس تفکیک قائل نشدهاند. تیترهای بهکارگرفته درون فصلها انسجام کافی ندارند. هدفهای آموزشی در ابتدای هر فصل ذکر نشدهاند. از تصویر و شکل برای فهم بیشتر متن بسیار کم بهره گرفتهاند. روشها و تکنیکهای پرورش تفکر (که اساس تدریس در سطح آموزش عالی است) موردغفلت قرار گرفته است. مبانی نظری و پیشینۀ پژوهشها درحد انتظار یک کتاب درسی دانشگاهی نیست. در پایان مقاله پیش‌نهادهایی به‌منظور اصلاح و بهبود محتوای کتاب ارائه شده است.
فقه و حقوق
غزاله طاهری عطار؛ محمدعلی حسنی نیک
چکیده
دانش حقوق موظف است تا با بررسی اوضاع و احوال بومی هر کشور روابط سازمان‌های دولتی را با یک‌دیگر و با مردم طراحی کند تا بهترین وضعیت برای پیشرفت و شکوفایی حاصل شود. کتاب حقوق اداری اثر بیژن عباسی از آخرین کتابهای تألیف‌شده در این زمینه است که مؤلف آن در شش فصل سعی دارد تا مبانی دانش حقوق اداری را برای پژوهش‌گران و علاقهمندان این ...
بیشتر
دانش حقوق موظف است تا با بررسی اوضاع و احوال بومی هر کشور روابط سازمان‌های دولتی را با یک‌دیگر و با مردم طراحی کند تا بهترین وضعیت برای پیشرفت و شکوفایی حاصل شود. کتاب حقوق اداری اثر بیژن عباسی از آخرین کتابهای تألیف‌شده در این زمینه است که مؤلف آن در شش فصل سعی دارد تا مبانی دانش حقوق اداری را برای پژوهش‌گران و علاقهمندان این رشته تبیین کند. در این مقاله با مطالعه، بررسی، و نقد منصفانۀ این اثر سعی داشتیم نقاط قوّت و ضعفِ شکلی و محتوایی آن را شناسایی کنیم و به بهبود اوضاع دانش حقوق اداری و بهتبع آن بهبود ساختار اداری کشور کمکی کرده باشیم. بهنظر می‌رسد که این کتاب برای مخاطب عام نوشته شده است، چراکه در هیچیک از ابعاد، مبانی نظری، ساختارهای اداری جمهوری اسلامی، و تطبیق ساختارهای اداری ایران با دیگر کشورهای پیش‌رو در حقوق اداری به‌صورت عمیق وارد نشده است و از این زاویه به‌خصوص برای دانشجویان حقوق آنچنان مفید نیست و فقط می‌‌تواند دروازهای برای ورود به دانش حقوق اداری باشد.
علوم اجتماعی
زهرا کریمی موغاری
چکیده
کتاب معجزه، بحران و آینده؛ تجربۀ توسعۀ آسیای شرقی، نوشتۀ «ها جون چانگ» و ترجمۀ لیلاسادات فاطمی‌نسب، درپی یافتن علل اصلی توسعۀ موفقیت‌آمیز کشورهای آسیای شرقی است. کشورهای شرق آسیا، که پس از جنگ جهانی دوم کشورهایی فقیر و عقب‌مانده بودند، طی چند دهه به کشورهای تازه‌صنعتی‌شده تبدیل شدند. درمورد علل توسعۀ ...
بیشتر
کتاب معجزه، بحران و آینده؛ تجربۀ توسعۀ آسیای شرقی، نوشتۀ «ها جون چانگ» و ترجمۀ لیلاسادات فاطمی‌نسب، درپی یافتن علل اصلی توسعۀ موفقیت‌آمیز کشورهای آسیای شرقی است. کشورهای شرق آسیا، که پس از جنگ جهانی دوم کشورهایی فقیر و عقب‌مانده بودند، طی چند دهه به کشورهای تازه‌صنعتی‌شده تبدیل شدند. درمورد علل توسعۀ سریع کشورهای شرق آسیا نظرهای متفاوتی ابراز شده است. برخی پژوهش‌گران عامل اصلی موفقیت این کشورها را پیروی از سازوکار بازار و جهت‌‌‌گیری صادراتی دانسته‌‌‌اند، درحالی‌که گروهی دیگر بر نقش دولت در حمایت از صنایع نوپا و ارائۀ مشوق‌‌‌های مختلف برای بخش خصوصی به‌منظور سمت‌گیری تأکید کرده‌‌‌اند. ها جون چانگ در این کتاب با مرور تحولات اقتصادی کشورهای شرق آسیا، به‌ویژه کره، نشان میدهد که پیروی از سازوکار بازار آزاد عامل موفقیت این کشورها نبوده و دولت با حمایت‌‌‌های مشروط، موقت، هم‌راه با نظارت کارآمد بر نحوۀ عملکرد بخش خصوصی، و تأکید بر صادرات نقش تعیین‌‌‌کننده‌‌‌ای در توسعۀ کشورهای آسیای شرقی ایفا کرده است. کتاب معجزه، بحران و آینده؛ تجربۀ توسعۀ آسیای شرقی برای پژوهش‌گران و سیاست‌‌‌گذاران ایرانی در شرایط کنونی بسیار ارزش‌مند و راه‌گشاست.
انسان شناسی
علی متولی زاده اردکانی
چکیده
نوشتار حاضر به نقد و بررسی کتاب ناکافی‌بودن ابتنای انسانشناسی بر ژن‌ها، نوشتۀ پروفسور پیتر ریچرسون و پروفسور رابرت بوید، اختصاص دارد. در این مقاله، با مقدمهای بر مسئلۀ علوم انسانی در جهان و ایران به بررسی ابعاد مختلف این موضوع می‌پردازیم و نقش عوامل زیستی و ژنتیک در شکلگیری رفتار و فرهنگ را مطرح می‌کنیم و سپس به نقد ...
بیشتر
نوشتار حاضر به نقد و بررسی کتاب ناکافی‌بودن ابتنای انسانشناسی بر ژن‌ها، نوشتۀ پروفسور پیتر ریچرسون و پروفسور رابرت بوید، اختصاص دارد. در این مقاله، با مقدمهای بر مسئلۀ علوم انسانی در جهان و ایران به بررسی ابعاد مختلف این موضوع می‌پردازیم و نقش عوامل زیستی و ژنتیک در شکلگیری رفتار و فرهنگ را مطرح می‌کنیم و سپس به نقد کتاب می‌پردازیم. در مقدمه، زمینۀ زیستی انسان و عوامل مختلف زیستی تأثیرگذار در رفتار و فرهنگ موردبررسی قرار گرفته است. اگرچه این اثر یک کتاب اجتهادی و نوآورانه نیست، به‌طور کلی به اهمیت موضوع فرهنگ و تکامل زیستی می‌پردازد و سعی اصلی نویسندگان در این کتاب به ایدهپردازی و توصیف اهمیت نقش فرهنگ برای فهم رفتار انسان و توصیف این نکته بوده است که فرهنگ بخشی از زیست است. از نظر نویسندگان کتاب فهم فرهنگ از طریق «تفکر جمعیتی» (تفکری که تأثیر در جمعیت ملاک ایجاد و تحول در فرهنگ است و نه فرد انسانی) ایجاد میشود و درک این موضوع که ژن‌ها و محیط در ارتباط و تعاملاند و هردو نقش در ایجاد رفتار انسان دارند.
هنر
احسان ذبیحی فر؛ سید شاهین محسنی
چکیده
این مقاله به نقد، ترجمه، شرح، و تحلیل کتاب النغم، اثر ارزش‌مند و کوتاه یحیی‌بن المنجم، دانشمند قرن سوم هجری اختصاص دارد که در آن روایت اسحاق موصلی از «مکتب غنا قدیم» آورده شده است. این رساله از قدیمی‌ترین آثار در موسیقی نظری است که شیوۀ تحلیلی دارد و درعین‌حال، به سنت شفاهی و عملی موسیقی نزدیک است و با سنت ریاضیاتی ـ فلسفی ...
بیشتر
این مقاله به نقد، ترجمه، شرح، و تحلیل کتاب النغم، اثر ارزش‌مند و کوتاه یحیی‌بن المنجم، دانشمند قرن سوم هجری اختصاص دارد که در آن روایت اسحاق موصلی از «مکتب غنا قدیم» آورده شده است. این رساله از قدیمی‌ترین آثار در موسیقی نظری است که شیوۀ تحلیلی دارد و درعین‌حال، به سنت شفاهی و عملی موسیقی نزدیک است و با سنت ریاضیاتی ـ فلسفی که بعدها غلبه مییابد، تفاوتهای اساسی دارد. محور اصلی رساله، اول بررسی تعداد نغمات اصلی در موسیقی و جایگذاری آن‌ها برروی عود، و دوم شرح نظریۀ «مجرا»ست که ابداع اسحاق موصلی است. در تحلیل نظام نغمگانی المنجم مشخص میشود که این نظام شامل ده نغمه و متشکل از دو مجرای بنصر هشتنغمهای و وسطی هفتنغمهای است که قطعاً در دو نغمه اختلاف دارند و در بقیۀ نغمات مشترکاند و نشان داده میشود که آنچه تا امروز مطرح شده و این‌که نظریۀ مجرا مشابه مد یا گام شمرده شده است صحیح نیست. در این مقاله، علاوهبر نقد رساله، متن کامل آن به فارسی ترجمه شده و برمبنای آن، ضمن اشاره به اشکالات شرحهای قدیمیتر و نقد آن‌ها، شرح و تحلیلی سرراست و متنمحور از آرای المنجم ارائه میشود.
زبان و ادبیات فارسی
الهام سیدان
چکیده
این پژوهش به بررسی کارآمدی سرفصل دروس «آیین نگارش و ویرایش» و «کارگاه ویراستاری (1) و (2)» در برنامة درسی مقطع کارشناسی زبان و ادبیات فارسی نظر دارد. این دروس در برنامة درسی مدنظر جنبة کاربردی دارند و با تقویت مهارت‌های نویسندگیِ فراگیران، زمینه‌های شغلی آن‌ها را در جامعه فراهم می‌کنند. در پژوهش پیشِ‌رو، این دروس باتوجه‌به ...
بیشتر
این پژوهش به بررسی کارآمدی سرفصل دروس «آیین نگارش و ویرایش» و «کارگاه ویراستاری (1) و (2)» در برنامة درسی مقطع کارشناسی زبان و ادبیات فارسی نظر دارد. این دروس در برنامة درسی مدنظر جنبة کاربردی دارند و با تقویت مهارت‌های نویسندگیِ فراگیران، زمینه‌های شغلی آن‌ها را در جامعه فراهم می‌کنند. در پژوهش پیشِ‌رو، این دروس باتوجه‌به شاخص‌های شورای برنامه‌ریزی آموزش عالی بررسی می‌شوند. نتایج این بررسی نشان میدهد برنامه‌های موجود کاستی‌ها و مشکلاتی دارند. بی‌توجهی به پیش‌نیازهای لازم و هم‌پوشانی دروس باعث شده است که ساختار کلان سرفصل‌ها تناسب لازم را نداشته باشد. علاوه‌براین، در سرفصل این دروس بر فعالیت‌های یادگیری پرورش‌دهندة خلاقیت تأکیدی نشده است. بی‌توجهی به سندها و برنامه‌های راه‌بردی ازجمله نقش نظارتی فرهنگستان زبان و ادب فارسی از دیگر مشکلات آن‌هاست. در تعیین اهداف و مباحث سرفصل نیز به زمینه‌های شغلی و حرفه‌ای و چگونگی ورود فراگیران به آن توجه نشده است. بررسی روزآمدی منابع و مباحث هم نشان میدهد که، ضمن بی‌توجهی به منابع و مباحث روز، اشکال‌های ساختاری، محتوایی، و زبانی در منابع معرفی‌شده وجود دارد و منابع موجود به بازنگری نیاز دارند تا بتوانند، ضمن آموزش کارآمد، الگوی زبانی مناسبی برای فراگیران باشند.
مدیریت و سیاست‌گذاری
المیرا شاکری؛ کریم اسگندری؛ شادی عرفای جمشیدی
چکیده
نقد و تحلیل محتوای کتابهای دانشگاهی سبب میشود که در طراحی و سازمان‌دهی مناسب آن‌ها دقت کافی به‌عمل آید. بر همین اساس، هدف این مقاله بررسی و نقد کتاب مبانی نورولیدرشیپ: رهبری سازمانی براساس علوم اعصاب، تألیف کیومرث احمدی، است که انتشارات ترمه آن را در سال 1397 منتشر کرد. روش ارزیابی و نقد این اثر اسنادی ـ تحلیلی و مطابق با الگوی ...
بیشتر
نقد و تحلیل محتوای کتابهای دانشگاهی سبب میشود که در طراحی و سازمان‌دهی مناسب آن‌ها دقت کافی به‌عمل آید. بر همین اساس، هدف این مقاله بررسی و نقد کتاب مبانی نورولیدرشیپ: رهبری سازمانی براساس علوم اعصاب، تألیف کیومرث احمدی، است که انتشارات ترمه آن را در سال 1397 منتشر کرد. روش ارزیابی و نقد این اثر اسنادی ـ تحلیلی و مطابق با الگوی پیشنهادی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در چهارچوب معرفی کلی، بررسی شکلی، و محتوایی اثر است. براساس یافتههای تحقیق، نقاط قوت کتاب عبارت‌اند از: نوآوری در موضوع و میانرشتهایبودن آن، حروفنگاری، کیفت چاپ، و سازگاری با مبانی و اصول دینی و اسلامی. کاستیهای این کتاب نیز از این قرارند که روانی و رسایی لازم را ندارد، نظم منطقی مباحث به‌درستی رعایت نشده است، و برخی از مباحث اصلی بهکلی از قلم افتادهاند. بهعلاوه، اثر به ویرایش علمی و ادبی کامل نیاز دارد. کتاب حاضر، باوجود برخی امتیازات، برای رسیدن به طراز یک کتاب دانشگاهی، بهلحاظ شکلی، اصول تدوین، محتوا، و تحلیلها به بازخوانی و ویرایش اساسی نیاز دارد.
علوم سیاسی
سیده مطهره حسینی
چکیده
نگارندۀ این مقاله ضمن مرور کتاب دو جستار دربارۀ فلسفۀ سیاسی فمینیسم و روند کاریِ سه نویسندۀ آن، که از نظریه‌پردازان فمینیستی‌اند، رویکردهای رادیکال، لیبرال، و جامعه‌گرا را در نظریه‌های فمیسنیتی نیز بررسی می‌کند و در این بررسی مباحث کتاب را با نگاهی انتقادی مرور می‌کند. هم‌چنین، تجدیدنظرطلبی فمینیستی‌ای را که در جستار دوم کتاب ...
بیشتر
نگارندۀ این مقاله ضمن مرور کتاب دو جستار دربارۀ فلسفۀ سیاسی فمینیسم و روند کاریِ سه نویسندۀ آن، که از نظریه‌پردازان فمینیستی‌اند، رویکردهای رادیکال، لیبرال، و جامعه‌گرا را در نظریه‌های فمیسنیتی نیز بررسی می‌کند و در این بررسی مباحث کتاب را با نگاهی انتقادی مرور می‌کند. هم‌چنین، تجدیدنظرطلبی فمینیستی‌ای را که در جستار دوم کتاب طرح شده است با نمونه‌هایی از تجدیدنظرطلبی جهان سوم‌گرا و غیرغرب‌گرا، مثلاً موهانتی در هند و انلویه در مالزی، مقایسه می‌کند. حاصل بحث این‌که نظریۀ فمینیستی طرح‌شده در جستار یکم کتاب اگرچه ادعای عبور از غرب را دارد، به‌صورت ایدئولوژیک غربی است؛ یعنی باور و جهان‌بینی اروپا ـ آمریکایی دارد. نگارندۀ نظریۀ اجتماعی جستار دوم نیز اشارۀ فشرده‌ای به ارکان فمینیسم جامعه‌گرا دارد و با این‌که چندان حوزه‌های اجتماعی غیرغربی را بررسی نکرده است، بیان می‌دارد که زمینۀ طرح آن در جوامعی که ارکان جامعۀ مدنی در آن‌ها قوّتی دارد فراهم است. روش انجام این پژوهش به‌صورت توصیفی است و در آن با استفاده از منابع کتاب‌خانه‌ای به‌دنبال خوانش نقدگونۀ کتاب هستیم تا نکات مثبت و منفی آن را دریابیم. هدف نگارندۀ این مقاله یافتن نقاط فراز و فرود و به‌تعبیری درستی و نادرستی ادعاهای نویسندگان کتاب دربارۀ زنان و زنانه‌نگری است.
