علوم سیاسی
علی اشرف نظری
چکیده
نظریه به‌عنوان «رویکرد» به‌مثابۀ جعبۀ ابزاری برای ساختن و آزمون تجربی پرسش‌ها و مفاهیم موردنظر قرار میگیرد. در دهه‌‌های گذشته، بحث دربارة جایگاه نظریه همواره محل مباحثه و مناظرۀ فکری بوده است. آیا نظریه وجود دارد و اساساً ماهیت نظریه چیست؟ چگونه میتوان نظریه را به‌عنوان جعبۀ ابزاری فراگیرتر برای مداخله در فرهنگ‌های ...
بیشتر
نظریه به‌عنوان «رویکرد» به‌مثابۀ جعبۀ ابزاری برای ساختن و آزمون تجربی پرسش‌ها و مفاهیم موردنظر قرار میگیرد. در دهه‌‌های گذشته، بحث دربارة جایگاه نظریه همواره محل مباحثه و مناظرۀ فکری بوده است. آیا نظریه وجود دارد و اساساً ماهیت نظریه چیست؟ چگونه میتوان نظریه را به‌عنوان جعبۀ ابزاری فراگیرتر برای مداخله در فرهنگ‌های معاصر موردتوجه قرار داد و چه کاری را میتوان با آن انجام داد؟محور اصلی بحث نقد و ارزیابی در مقالۀ حاضر کتاب جعبه‌ابزار نظریه: مفاهیم اساسی در علوم انسانی، علوم اجتماعی، و هنر است. ایدۀ اصلی کتاب این است که براساس اندیشة ژیل دولوز نظریه به‌مثابۀ جعبۀ ابزاری برای ساختن و آزمون تجربی پرسش‌ها و مفاهیم موردنظر و به‌عنوان ابزاری فراگیرتر برای مداخله در فرهنگ‌های معاصر موردتوجه قرار گیرد. این کتاب را جفری نیلوم و سوزان سرلز ژیرو نوشتهاند و در سال 2012 انتشارات Rowman & Little Field به زبان انگلیسی چاپ کرده است. عباس لطفیزاده و مرتضی خوشآمدی این کتاب را در سال 1396 به زبان فارسی ترجمه کرده‌اند و انتشارات ققنوس آن را در اختیار علاقهمندان قرار داده است.
روش‌شناسی
شمس الملوک مصطفوی
چکیده
هوسرل، در جایگاه مؤسس پدیدارشناسی، روش پدیدارشناسی را برای تحلیل هنر و آثار هنری به‌کار نگرفت و جز اشارات کوتاهی در مقالۀ دائرۀ‌المعارف بریتانیکا چیزی در این حوزه ننوشت، ولی راه پدیدارشناسی هنر را گشود و موجب شد که بسیاری از پدیدارشناسان پساهوسرلی به هنر از منظری پدیدارشناسانه بنگرند. هدف مقالۀ پیش‌رو نشان‌دادن کاربرد روش پدیدارشناسی ...
بیشتر
هوسرل، در جایگاه مؤسس پدیدارشناسی، روش پدیدارشناسی را برای تحلیل هنر و آثار هنری به‌کار نگرفت و جز اشارات کوتاهی در مقالۀ دائرۀ‌المعارف بریتانیکا چیزی در این حوزه ننوشت، ولی راه پدیدارشناسی هنر را گشود و موجب شد که بسیاری از پدیدارشناسان پساهوسرلی به هنر از منظری پدیدارشناسانه بنگرند. هدف مقالۀ پیش‌رو نشان‌دادن کاربرد روش پدیدارشناسی در زیباشناسی و تحلیل آثار هنری است. برای رسیدن به این مقصود، نخست اشارۀ کوتاهی به اندیشههای «مایکل دوفرن» (که تاحدودی به سنت فکری هوسرل وفادار است) خواهیم داشت تا چگونگی پدیدارشناسی تجربۀ زیباشناختی نزد وی آشکار شود و سپس آرای هایدگر را (که با فاصلۀ بیش‌تری از سنت هوسرلی قرار دارد) در تحلیل پدیدارشناسانۀ هنر بررسی خواهیم کرد تا معلوم شود که چگونه پدیدارشناسی هرمنویتیکی قادر است نسبت مغفولمانده میان حقیقت و هنر را بار دیگر برقرار کند که باتوجهبه گستردگی مباحث هایدگر درباب هنر، این موضوع بیشتر در آرای وی دنبال شده است.
فقه و حقوق
سیدطاها مرقاتی خویی
چکیده
کتاب آیات الاحکام تألیف خلیل قبله‌ای خویی برخلاف بیشتر کتابهای آیات الاحکام که براساس تقسیم‌بندی مباحث فقهی است، طبق مباحث حقوقی در سه بخش حقوق عمومی، حقوق مدنی، و حقوق جزایی فصل‌بندی شده است و مؤلفْ خود را در تفسیر آیات مشهور به آیات الاحکام محدود نکرده است و در مواردی از آیات احکامی را استنباط کرده که در آثار پیشینیان معمول ...
بیشتر
کتاب آیات الاحکام تألیف خلیل قبله‌ای خویی برخلاف بیشتر کتابهای آیات الاحکام که براساس تقسیم‌بندی مباحث فقهی است، طبق مباحث حقوقی در سه بخش حقوق عمومی، حقوق مدنی، و حقوق جزایی فصل‌بندی شده است و مؤلفْ خود را در تفسیر آیات مشهور به آیات الاحکام محدود نکرده است و در مواردی از آیات احکامی را استنباط کرده که در آثار پیشینیان معمول نبوده است. در این مقاله نمونههایی از ایندست معرفی شده است، اما در کتاب آیات الاحکام تطبیقی مؤلف همان روش سنتی مؤلفان کتابهای آیات الاحکام را پیش گرفته و همۀ مباحث فقهی را اعماز عبادات و معاملات بهمعنی الاعم آورده است و آرای فقهای شیعه و سنی را تطبیق داده است. هر دو اثر مؤلف ازلحاظ محتوایی، علمی، و اجتهادی ارزیابی شده است. قبله‌ای خویی ضمن بیان آرای فقها و مفسران پیشین استنباطهای نوآورانۀ خود را از آیات نیز بیان کرده است. اما این کتاب به‌منزلۀ متن آموزشی از نظر شکلی نیازمند بازنگری است، مانند آوردن اهداف در آغاز هر فصل و آوردن فهرست اجمالی قبل از فهرست تفصیلی و نتیجهگیری و افزودن تمرین در پایان فصلها.
فقه و حقوق
سید علیرضا میرکمالی
چکیده
قانون‌گذار ایران برای حفظ کیان خانواده، تحکیم بیشتر آن، و جلوگیری از انحلال نامناسب آن با تصویب قانون حمایت خانواده در سال 1391 ش تغییراتی را در قوانین موجود ایجاد کرد؛ ازجمله برای حمایت خانواده ثبت ازدواج (دائم و موقت) را الزامی کرد. در این زمینه، انتقادهایی به‌ویژه دربارۀ ازدواج موقت وارد است که نوعاً این ازدواج با هدف استمتاع، ...
بیشتر
قانون‌گذار ایران برای حفظ کیان خانواده، تحکیم بیشتر آن، و جلوگیری از انحلال نامناسب آن با تصویب قانون حمایت خانواده در سال 1391 ش تغییراتی را در قوانین موجود ایجاد کرد؛ ازجمله برای حمایت خانواده ثبت ازدواج (دائم و موقت) را الزامی کرد. در این زمینه، انتقادهایی به‌ویژه دربارۀ ازدواج موقت وارد است که نوعاً این ازدواج با هدف استمتاع، نه استیلاد، شکل میگیرد؛ هرچند ممکن است در مواردی، همانند نکاح دائم، با مفهوم خانواده روبهرو شویم، بهگونهایکه چارهای جز توسل به حقوق کیفری نباشد. این قانون برای خودداری زوج از ثبت نکاح دائم و موقت، صرفاً در سه مورد که عبارت است از بارداری زوجه، توافق طرفین، و وجود شرط ضمن عقد ضمانت اجرای کیفری در نظر گرفته که با انتقادها و چالشهایی روبهروست؛ نظیر تعییننکردن مهلت مناسب برای ثبت نکاح، منحصرکردن مجازات برای مرد، و هم‌چنین تکلیف زوج به ثبت نکاح صرف باردارشدن زن، درحالیکه ممکن است بعداً جنین سقط گردد. اینها برخی از چالشهایی است که در این مقاله مطالعه می‌شود.
علوم ورزشی و تربیت بدنی
حمید قاسمی
چکیده
هدف پژوهش نقدی بر ترجمۀ کتاب مبانی بازاریابی ورزشی، اثر برندا پیتز و دیوید استاتلر، است. سیدمرتضی عظیم‌زاده، فاطمه حیدری، و ابوالقاسم بزم‌آرا آن را ترجمه کردند و در انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد در 1396 چاپ شد. برای نقد از روش کاوش‌گری فلسفی انتقادی استفاده شد و رویکرد کتاب تحلیل ترجمۀ کتاب اصلی بود. ابزار نقد کاربرگ نقد کتب درسی و ...
بیشتر
هدف پژوهش نقدی بر ترجمۀ کتاب مبانی بازاریابی ورزشی، اثر برندا پیتز و دیوید استاتلر، است. سیدمرتضی عظیم‌زاده، فاطمه حیدری، و ابوالقاسم بزم‌آرا آن را ترجمه کردند و در انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد در 1396 چاپ شد. برای نقد از روش کاوش‌گری فلسفی انتقادی استفاده شد و رویکرد کتاب تحلیل ترجمۀ کتاب اصلی بود. ابزار نقد کاربرگ نقد کتب درسی و دانشگاهی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی بود. نتایج برآمده از تحلیل محتوای کیفی نشان داد که در نقد شکلی کتاب مزایایی شامل طرح جلد، حروف‌نگاری، کیفیت چاپ، و صحافی مناسب وجود دارد. مزایای محتوایی شامل برخورداری از «تناسب محتوا با اهداف درس موردنظر و پوشش بسیاری از سرفصل‌های مصوب»، «هم‌خوانی کتاب با سطح علمی دانشجویان»، «استفادۀ مناسب از ابزارهای علمی مختلف»، و «پاسخ‌گویی به نیازهای علمی و کاربردی جامعه» است. از کاستی‌‌ها و معایب کتاب موردبررسی میتوان به «یک‌دست‌‌نبودن نوشتار برخی کلمات»، «هم‌سان‌نبودن ترجمۀ برخی کلمات»، و «متناسب‌نبودن تصویر روی جلد با عنوان» اشاره کرد. هم‌چنین برخی از مفاهیم به‌خوبی تبیین نشده و مترجم توضیحات تفصیلی و تشریحی را ارائه نکرده است. درمجموع اثر موردبررسی یکی از بهترین کتابهای ترجمه‌شده در حوزۀ مبانی بازاریابی ورزشی است.
هنر
داریوش اسماعیلی؛ علیرضا صیاد
چکیده
امپرسیون‌های یک شهر؛ تهران امروز (1356)، اثر خسرو سینایی، یکی از فیلم‌های شاخص ایرانی است که می‌کوشد تا تجربۀ کلان‌شهری تهران مدرن را به مخاطب خود بازنمایاند. فرم و ساختار این اثر تفاوت‌های مشهودی با فیلم‌های مرسوم سمفونی شهری دارد. سینایی درپی ارائۀ ریتم و ضرب‌آهنگ زندگی کلان‌شهری، چنان‌که در سمفونی‌های شهری اتفاق می‌افتد، ...
بیشتر
امپرسیون‌های یک شهر؛ تهران امروز (1356)، اثر خسرو سینایی، یکی از فیلم‌های شاخص ایرانی است که می‌کوشد تا تجربۀ کلان‌شهری تهران مدرن را به مخاطب خود بازنمایاند. فرم و ساختار این اثر تفاوت‌های مشهودی با فیلم‌های مرسوم سمفونی شهری دارد. سینایی درپی ارائۀ ریتم و ضرب‌آهنگ زندگی کلان‌شهری، چنان‌که در سمفونی‌های شهری اتفاق می‌افتد، نیست و بیشتر درپی بازنمایی بارقه‌هایی از تجربۀ زیست کلان‌شهری در جامعۀ ایرانِ درحال‌گذار از سنت به مدرنیته است. پیشینۀ تحصیلی و مطالعاتی سینایی در زمینۀ معماری، در زیبایی‌شناسی این فیلم و جست‌وجوی وی در ماهیت شهر مدرن، به‌خوبی نمود می‌یابد. این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای صورت گرفته است، با بهره‌گیری از رویکردی میان‌رشته‌ای، می‌کوشد تا به بررسی نحوۀ بازنمایی تجربۀ شهری در این فیلم بپردازد و از این مدخل، دیدگاه فیلم‌ساز درمورد فرایند مدرن‌سازی شهری در دورۀ پهلوی را تحلیل کند. درطول فیلم، فیلم‌ساز به‌گونه‌ای خودارجاعانه بارها به ماهیت رسانۀ سینما در ثبت و جاودانه‌کردن لحظات اشاره می‌کند. فیلم‌ساز به‌خصوص نقش قدرت حاکم در پیش‌برد طرح مدرن‌سازی و شکل‌دهی به انسجام اجتماعی مطلوب را برجسته می‌سازد. تحلیل فیلم، نگاه انتقادی فیلم‌ساز به مدرن‌سازی حکومتی دوران پهلوی را آشکار می‌کند.
علوم سیاسی
رضا نجف زاده
چکیده
این مقاله به نقد و بررسی کتاب آیا فرودست می‌تواند سخن بگوید اختصاص دارد. پرسش محوری این است که اسپیواک چگونه نظریۀ ایدئولوژی و واسازی را در مطالعات فرودستان به‌کار میگیرد؟ دو پرسش فرعی مقاله نیز چنین است: چه نقدهایی بر رویکرد اسپیواک میتوان وارد کرد؟ ترجمۀ فارسی اثر تا چه میزان با متن اصلی انطباق دارد؟ در پاسخ، معتقدیم که اسپیواک ...
بیشتر
این مقاله به نقد و بررسی کتاب آیا فرودست می‌تواند سخن بگوید اختصاص دارد. پرسش محوری این است که اسپیواک چگونه نظریۀ ایدئولوژی و واسازی را در مطالعات فرودستان به‌کار میگیرد؟ دو پرسش فرعی مقاله نیز چنین است: چه نقدهایی بر رویکرد اسپیواک میتوان وارد کرد؟ ترجمۀ فارسی اثر تا چه میزان با متن اصلی انطباق دارد؟ در پاسخ، معتقدیم که اسپیواک در چهارچوب مطالعات تاریخ از پایین، یا تاریخ مردم عادی، به واسازی تاریخ‌نگاری دست می‌زند. موضوع محوری او نقد نظام نشانگانی فرودست‌ساز است. او مفاهیمی چون نظریۀ ایدئولوژی و آپاراتوس را درکنار مفاهیمی چون هویت تفاوت‌بنیاد به‌کار می‌برد و روان‌کاوی گراماتولوژیک و اقتصاد سیاسی را با هم پیوند می‌دهد. این نقطۀ قوّت کار اوست. اما نقدهای جدی‌ای نیز به پروژۀ او وارد است. برای نمونه، اسپیواک با اعلام ناتوانی فرودست در سخن‌گفتن و نیاز او به نمایندگی‌شدن راه تغییر و رهایی را مسدود می‌سازد. او با پیروی از ندای دریدا برای به‌سخن‌‌درآوردن فرودست از طریق نیروی مبهم درون خودمان راه نوعی شهود خلسه‌آور را می‌گشاید که به کارِ آزادگذاری نیروی خیال و ذوق زیبایی‌شناختی می‌آید. اسپیواک می‌خواست از طریق پیونددادن اقتصاد سیاسی بین‌الملل با هرمنوتیک متون مقدس، متون حقوقی و آموزشی و نقد ادبی مطالعات فرودستان را به نظریه‌ای عمومی بدل کند، اما بیشتر در همان قلمرو نقد ادبی حرکت کرده است. هم‌چنین، ضمن تطبیق ترجمۀ فارسی با متن اصلی، پیش‌نهادهایی برای بهبود ترجمه ارائه کرده‌ایم. روش تحلیل به‌کار بسته‌شده در این مقاله تفسیر انتقادی با رویکرد تطبیقی است.
روش‌شناسی
لیلا نامداریان؛ علیرضا ثقۀ‌الاسلامی
چکیده
هدف این مقاله ارزیابی نقادانۀ کتاب مطالعات اجتماعی فناوری؛ تأملات نظری و میان‌رشته‌ای به گردآوری و ویرایش رضا صمیم است. این کتاب در قلمرو مطالعات علم و فناوری جای دارد. مطالعات علم و فناوری به‌منزلۀ حوزۀ مطالعاتی میان‌رشته‌ای، در فضای علمی ایران هم‌چنان نوپاست و پژوهش‌گران به آن توجه کمی داشته‌اند. انتشار این کتاب به غنای ادبیات ...
بیشتر
هدف این مقاله ارزیابی نقادانۀ کتاب مطالعات اجتماعی فناوری؛ تأملات نظری و میان‌رشته‌ای به گردآوری و ویرایش رضا صمیم است. این کتاب در قلمرو مطالعات علم و فناوری جای دارد. مطالعات علم و فناوری به‌منزلۀ حوزۀ مطالعاتی میان‌رشته‌ای، در فضای علمی ایران هم‌چنان نوپاست و پژوهش‌گران به آن توجه کمی داشته‌اند. انتشار این کتاب به غنای ادبیات علمی این حوزه در کشور کمک بسیاری کرده است. از مزایای این کتاب، ارائۀ برخی ملاحظات بومی و فرهنگی کشور ذیل حوزۀ مطالعاتی مذکور است. مقالات این مجموعه را افراد مختلف نگارش کرده‌اند و نقش ویراستار در یکدستکردن و برقراری پیوند میان مقالات کمرنگ بوده است. ارائۀ مباحث نظری و میان‌رشته‌ای در اغلب مقالات، عمدتاً متمرکز بر دیدگاه جامعهشناسی فناوری است و ازاین‌رو، به‌نظر می‌رسد دیدگاه حاکم بر کتاب به نگاه سنتی و متعارف در رابطۀ میان علم و فناوری و جامعه نزدیکتر است تا به رویکرد جدید مطالعات علم و فناوری. هم‌چنین تفکیک مقالات این مجموعه میان تأملات نظری و میان‌رشته‌ای ذیل یک حوزۀ مطالعاتی میان‌رشته‌ای چندان معنادار نیست و شاید تفکیک موجه بایستی میان دو تأملات نظری و موردپژوهیهای مقتضی تحقق مییافت.
باستان شناسی
حامد وحدتی‌نسب
چکیده
کارلتون استیونز کوون از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های باستان‌شناسیِ پیش از تاریخ ایران است که در حدود هفتاد سال پیش به نخستین پژوهش‌هایِ سازمان‌یافته در باستان‌شناسی ایران همت گماشت. برای سالیان متمادی باستان‌شناسان ایرانی آثار کوون را مطالعه کرده و استادان در کلاس درس آن‌ها را تدریس کرده‌اند. اکنون و پس از گذشت هفت دهه لزوم بازبینی ...
بیشتر
کارلتون استیونز کوون از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های باستان‌شناسیِ پیش از تاریخ ایران است که در حدود هفتاد سال پیش به نخستین پژوهش‌هایِ سازمان‌یافته در باستان‌شناسی ایران همت گماشت. برای سالیان متمادی باستان‌شناسان ایرانی آثار کوون را مطالعه کرده و استادان در کلاس درس آن‌ها را تدریس کرده‌اند. اکنون و پس از گذشت هفت دهه لزوم بازبینی کارهای کوون بیش از پیش احساس می‌شود. در این نوشتار این بازبینی از چندین نگاه انجام شده است: مبانی نظری کار میدانی، میزان تخصص‌گرایی (تطابق تخصص سرپرست با پژوهش)، ره‌یافت عملی کاوش، نحوۀ ثبت و ضبط مواد فرهنگی، و چگونگی آنالیز مواد فرهنگی. نتایج بازنگری کارهای میدانی کوون در ایران حاکی از این است که او در ره‌یافت‌های نظری و عملی خود ضعف‌های فراوانی داشت و بیش از آن‌که دغدغۀ انجام‌دادن صحیح کار میدانی باستان‌شناسی داشته باشد، بیشتر درپی کشف بقایای اسکلتی انسان نئاندرتال بوده است. ازدیگرسوی، نگاهی به کارنامۀ انتشاراتی کوون عقاید به‌غایت نژادپرستانه درکنار سابقۀ عضویت او در ارتش و آژانس اطلاعاتی ایالات متحده (سیا) در جنگ جهانی دوم و جنگ سرد و هم‌چنین پرسش‌های فراوان بی‌پاسخ دربارۀ چرایی انتخاب محوطه‌های موردکاوش قرارگرفته در ایران این فرض را قوّت می‌بخشد که باستان‌شناسی اولویت نخست کوون در ایران نبوده است.
زبان و ادبیات عربی
زهره قربانی مادوانی
چکیده
نقد کتابهای درسی از اهمیت و جایگاه والایی برخوردار است. کتاب صرف 2، نوشتۀ احمد پاشازانوس، عضو هیئت‌علمی زبان و ادبیات عربی دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره) قزوین، ضمن پرداختن به مسائلی درمورد اسم سعی کرده است تا با آوردن تمرین‌هایی در پایان هر درس برای مخاطب این امکان را فراهم کند که مطالب ارائه‌شده در دروس را بهصورت ...
بیشتر
نقد کتابهای درسی از اهمیت و جایگاه والایی برخوردار است. کتاب صرف 2، نوشتۀ احمد پاشازانوس، عضو هیئت‌علمی زبان و ادبیات عربی دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره) قزوین، ضمن پرداختن به مسائلی درمورد اسم سعی کرده است تا با آوردن تمرین‌هایی در پایان هر درس برای مخاطب این امکان را فراهم کند که مطالب ارائه‌شده در دروس را بهصورت عملی در تمرینها برای خود حلاجی کند و موردواکاوی قرار دهد. این کتاب در ادامۀ کتاب الصرف 1 از همین نویسنده است. نوشتار حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با اتکا به رویکرد تحلیل توصیفی دو سطح شکل و محتوای این کتاب را موردنقد و بررسی قرار می‌دهد. در این مقاله به تمام نقاط قوت و ضعف کتاب در دو حیطۀ شکل و محتوا و اشتباهات مؤلف با ارائۀ مستندات و نمونههای کتاب اشاره شده است و درآخر بهصورت کلی میتوان این کتاب را یک بستۀ علمی نامید که به‌روش قیاسی (ذکر قاعده، سپس ارائۀ شاهدمثال) سعی در ارائۀ محتوای صرفی دارد و نقش معنی و تفاوت‌های ظریف معنایی موجود در قالبهای مختلف صرفی در آن کمرنگ است.
هنر
مرتضی صدیقی‌فرد؛ هدیه خزایی؛ مهدی مقیم‌نژاد
چکیده
این پژوهش به‌دنبال تحلیل و بررسی کتاب عکاسی؛ هنر میان‌مایه به روشی ساختارمند است که بخش‌های مختلف کتاب را با روشی توصیفی ـ تحلیلی از منظرهای مختلف بررسی می‌کند. این پژوهش با بررسی خاستگاه کتاب و میزان اثرگذاری مطالب آن پس از گذشت بیش از نیم قرن از تألیفش، با مدنظر قراردادن نسخة ترجمة فارسی، فواید و کاستی‌های آن را بررسی می‌کند. ...
بیشتر
این پژوهش به‌دنبال تحلیل و بررسی کتاب عکاسی؛ هنر میان‌مایه به روشی ساختارمند است که بخش‌های مختلف کتاب را با روشی توصیفی ـ تحلیلی از منظرهای مختلف بررسی می‌کند. این پژوهش با بررسی خاستگاه کتاب و میزان اثرگذاری مطالب آن پس از گذشت بیش از نیم قرن از تألیفش، با مدنظر قراردادن نسخة ترجمة فارسی، فواید و کاستی‌های آن را بررسی می‌کند. هم‌چنین، ترجمة کتاب با مطابقتدادن ترجمة فارسی با نسخة انگلیسی بررسی شد و این رویارویی درنهایت مشخص کرد که کتاب در بخشهایی دچار نزول کیفیت ترجمه شده است و اشتباهاتی دارد. علاوهبراین، این نتیجه بهدست آمد که باتوجهبه گذشت زمان طولانی از انتشار کتاب و سرعت تغییر حوزههای موردمطالعه در آن، یعنی جامعهشناسی و عکاسی، امروز دیگر بخش اعظم کتاب همانند سالهای ابتدایی انتشار آن موردتوجه نیست و از میزان ارجاع به مطالب آن کاسته شده است. هم‌چنین، به این دلیل که کتاب شامل مقالاتی ناپیوسته است و بهتبع آن دارای نتیجهگیری مشخصی نیست، بهطور کلی وحدت مناسبی ندارد و ماحصل این شیوه این شده است که هر بخش از آن مستقل از بخش‌های دیگر قابلمطالعه باشد.
زبان و ادبیات فارسی
محمد عالی زاده مرشت؛ قدسیه رضوانیان؛ سمانه جعفری
چکیده
در برنامة درسی ایران، درس فارسی و کتاب آن به‌عنوان مهم‌‌ترین ابزار آموزش زبان رسمی اهمیت بسیاری دارد. ازسویی‌دیگر، شعر در انواع منظوم و غیرمنظوم آن در ادبیات فارسی از اهمیت بسیاری برخوردار است. ازاین‌رو، پژوهش حاضر بر آن است که به‌روش کتابخانهای تحلیل محتوای تلفیقی (کمی و کیفی) به توصیف تحلیلی کتابهای فارسی این دوره بپردازد ...
بیشتر
در برنامة درسی ایران، درس فارسی و کتاب آن به‌عنوان مهم‌‌ترین ابزار آموزش زبان رسمی اهمیت بسیاری دارد. ازسویی‌دیگر، شعر در انواع منظوم و غیرمنظوم آن در ادبیات فارسی از اهمیت بسیاری برخوردار است. ازاین‌رو، پژوهش حاضر بر آن است که به‌روش کتابخانهای تحلیل محتوای تلفیقی (کمی و کیفی) به توصیف تحلیلی کتابهای فارسی این دوره بپردازد و نشان دهد که آیا اشعار مندرج در این کتابها قابلیت بهتصویرکشیدن یک شمای کلی متناسب، متعالی، و مطابق واقع از شعر فارسی را در ذهن دانشآموزان دارد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که کتابهای موردنظر بیشتر نثرمحور است. اشعار انتخابشده بیشتر به ادب حماسی، میهنی، پایداری، و انقلاب اختصاص دارد و بهدلیل عدم پراکندگی متناسب در نوع ادبی، سبک شعر، قالب شعری، بحر و وزن، و... اشعار کتابهای فارسی این دوره چهرة درستی از شعر فارسی را به مخاطب نشان نمیدهد. ضمن اینکه از نظر جایگاه شاعران مطرحشده و آثار منتخب از ایشان نیز موارد قابلنقد بسیاری در هر سه کتاب وجود دارد. بنابر موارد یادشده، پژوهش صورتگرفته بر ضرورت بازنگری و اصلاح کتابهای درسی موردمطالعه صحه میگذارد.
فلسفه
مهدی ابوطالبی یزدی؛ علی مرادخانی؛ میثم سفیدخوش
چکیده
اساس نظریۀ سکولاریسم این است که هرچه مدرنیته (مجموعه‌ای از پدیده‌ها ازجمله علم، فناوری، و اشکال عقلانی اقتدار) پیشرفت می‌کند به‌تدریج از نفوذ دین کاسته می‌شود، اما چارلز تیلور بر آن است که دنیای مدرن نه‌تنها باعث ازبین‌رفتن دین نشده، بلکه در بسیاری موارد موجب رشد و بالندگی آن شده است. کتاب عصر سکولار تفصیل نظر او درمورد سکولاریسم ...
بیشتر
اساس نظریۀ سکولاریسم این است که هرچه مدرنیته (مجموعه‌ای از پدیده‌ها ازجمله علم، فناوری، و اشکال عقلانی اقتدار) پیشرفت می‌کند به‌تدریج از نفوذ دین کاسته می‌شود، اما چارلز تیلور بر آن است که دنیای مدرن نه‌تنها باعث ازبین‌رفتن دین نشده، بلکه در بسیاری موارد موجب رشد و بالندگی آن شده است. کتاب عصر سکولار تفصیل نظر او درمورد سکولاریسم است. تیلور دربارۀ شرایطی در دوران گذشته صحبت می‌کند که باور به خدا امری فراگیر بود، اما اوضاع به‌گونه‌ای پیش رفت که موجب شد باور به خدا به‌عنوان گزینهای درمیان سایر گزینهها قرار گیرد. او فرایند گسترش سکولاریسم در غرب جدید و آنچه را برای دین رخ داده است توصیف می‌کند. در این فرایند، برای دینداران «خداوند» و برای غیردینداران «عقل» ترجمان کمال است. مقالۀ حاضر، با نگاهی اجمالی به آثار تیلور، سیر حرکت غرب (اروپای غربی و آمریکای شمالی) از جامعهای دینی بهسوی جامعهای سکولار را بررسی کرده و پس از تحلیل نظریۀ تیلور درمورد سکولاریسم، به نقد و جمعبندی اندیشههای ایشان میپردازد.
فقه و حقوق
احمد مظفری؛ مجید بنایی اسکویی
چکیده
در اکتبر 1929، در شهر ورشو کنوانسیون مربوط به یک‌نواخت‌کردن مقررات حمل‌ونقل هوایی به امضای کشورهای شرکت‌کننده رسید. باتوجهبه پیشرفت در عرصه‌های هوانوردی و بروز پاره‌ای نقایص در متن پیمان پس از گذشت 25 سال کنوانسیون ورشو در تاریخ 28 سپتامبر 1955 در لاهه مورد اصلاح قرار گرفت و مقررات این پیمان را درخصوص پروازهای داخلی نیز قابل اجرا ...
بیشتر
در اکتبر 1929، در شهر ورشو کنوانسیون مربوط به یک‌نواخت‌کردن مقررات حمل‌ونقل هوایی به امضای کشورهای شرکت‌کننده رسید. باتوجهبه پیشرفت در عرصه‌های هوانوردی و بروز پاره‌ای نقایص در متن پیمان پس از گذشت 25 سال کنوانسیون ورشو در تاریخ 28 سپتامبر 1955 در لاهه مورد اصلاح قرار گرفت و مقررات این پیمان را درخصوص پروازهای داخلی نیز قابل اجرا دانست. ایران نیز به کنوانسیون ورشو و پروتکلهای اصلاحی آن ملحق شده است. در این مقاله پس از ارائۀ تعریفهای رایج در حقوق هوایی درخصوص مسئولیت متصدیان حمل‌ونقل و بیان تاریخچهای از مجموعۀ اقدامات و اسناد، مبانی مسئولیتی کنوانسیون و حقوق ایران بهصورت تطبیقی مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. زمان آغاز و خاتمۀ مسئولیت از موضوعهای بسیار مهم و چالشبرانگیز است که در این مقاله بهتفصیل بررسی شده است. میزان خسارت قابل پرداخت فصل دیگری است که در این مقاله به آن اشاره شده است.
اقتصاد
امیرحسین مزینی
چکیده
مقولۀ تصمیم‌گیری و انتخاب همواره از دغدغه‌های بشر بوده است. این موضوع با پیشرفت‌های جوامع ماهیتی پیچیده‌تر به‌خود گرفته است. بنابراین، دراختیارداشتن دانش و روشی که بتواند تصمیم‌گیری را تسهیل کند، بسیار حائز اهمیت است. موضوع فوق در حوزۀ اقتصاد و در زمینۀ انتخاب گزینه‌های بهینۀ سرمایه‌گذاری در قالب بحث ارزیابی اقتصادی طرح‌ها ...
بیشتر
مقولۀ تصمیم‌گیری و انتخاب همواره از دغدغه‌های بشر بوده است. این موضوع با پیشرفت‌های جوامع ماهیتی پیچیده‌تر به‌خود گرفته است. بنابراین، دراختیارداشتن دانش و روشی که بتواند تصمیم‌گیری را تسهیل کند، بسیار حائز اهمیت است. موضوع فوق در حوزۀ اقتصاد و در زمینۀ انتخاب گزینه‌های بهینۀ سرمایه‌گذاری در قالب بحث ارزیابی اقتصادی طرح‌ها موردبررسی قرار میگیرد که سابقهای دیرینه در ادبیات اقتصادی دارد و متون متعددی نیز در این عرصه بهچاپ رسیده است. در این مقاله، ارزیابی و نقد کتاب ارزیابی اقتصادی طرح‌ها در دستورکار قرار دارد. بدین منظور، ضمن اشاره به ویژگیهای کلی کتاب، تلاش شده است تا به محتوای هریک از فصول بهاجمال پرداخته، نقاط قوت و ضعف کتاب تشریح، و پیش‌نهادهایی برای ارتقای متن در ویرایشهای آتی ارائه شود. ارائۀ مجموعه‌ای قابلقبول از معیارهای ارزیابی طرح، توجه به ابعاد کاربردی مباحث در قالب ذکر مثالها و تمرینهای متعدد، و آموزش نحوۀ استفاده از نرمافزارهای تخصصی را میتوان از ویژگیهای برجستۀ این کتاب دانست.
مدیریت و سیاست‌گذاری
لیلا عنبرستانی؛ رشید ذوالفقاری زعفرانی؛ بی بی سادات میر اسماعیلی؛ عباسعلی قیومی
چکیده
پژوهش حاضر، با هدف تدوین و اعتباریابی الگوی مدیریت کیفیت، به‌منظور اجرای اهداف تربیتی سند تحول بنیادین آموزشوپرورش، با رویکرد ترکیبی اجرا شد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و روش پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی متوالی، شیوۀ گردآوری اطلاعات در بخش کیفی میدانی با استفاده از مصاحبه، و در بخش کمّی میدانی با استفاده از پرسش‌نامه بود. ...
بیشتر
پژوهش حاضر، با هدف تدوین و اعتباریابی الگوی مدیریت کیفیت، به‌منظور اجرای اهداف تربیتی سند تحول بنیادین آموزشوپرورش، با رویکرد ترکیبی اجرا شد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و روش پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی متوالی، شیوۀ گردآوری اطلاعات در بخش کیفی میدانی با استفاده از مصاحبه، و در بخش کمّی میدانی با استفاده از پرسش‌نامه بود. جامعة آماری در بخش کیفی را استادان مدیریت آموزشی آشنا به سند تحول آموزشوپرورش و هم‌چنین آشنا به مدیریت کیفیت شامل می‌شوند که این افراد بهصورت هدف‌مند از نوع معیاری برای مصاحبه‌های کیفی در موضوع پژوهش انتخاب شدند (نوزده مصاحبه با نوزده نفر و تاحد اشباع نظری ادامه یافت) و در بخش دوم (کمّی)، بعد از گردآوری اطلاعات حاصل از پژوهش کیفی، پرسش‌نامه تهیه و تدوین شد. بنابراین، بهصورت کلی، مشخص شد که مقوله‌‌های مدل راه‌بردی مدیریت کیفیت، به‌منظور اجرای اهداف تربیتی سند تحول بنیادین آموزشوپرورش، به‌ترتیبِ اهمیت شامل زیرساختی، ارزیابی، مالی، منابع انسانی، آموزش مشارکتی، ارتباطی، انسانی، ساختار سازمانی، برنامه‌‌ریزی، و آموزش است. به مدیران آموزشوپرورش کشور توصیه می‌شود از نتایج پژوهش حاضر برای دست‌یابی به اهداف تربیتی سند تحول بنیادین آموزشوپرورش استفاده کنند.
علوم سیاسی
مختار نوری؛ قدرت احمدیان
چکیده
کتاب زندگی فضیلتمند در عصر سکولار اثر فرهنگ رجایی، اندیشمند ایرانی، و چارلز تیلور، فیلسوف کانادایی، است که برپایۀ دغدغه‌‌ای مشترک میان این دو به‌نگارش درآمده است. این دغدغۀ مشترک همان رابطۀ میان «دین و تجدد» و امکان زندگی دین‌دارانه در دنیای مدرن است. کتاب ترکیبی از تألیف و ترجمه است و مطالب آن در چهارچوب الگویِ بحران توماس ...
بیشتر
کتاب زندگی فضیلتمند در عصر سکولار اثر فرهنگ رجایی، اندیشمند ایرانی، و چارلز تیلور، فیلسوف کانادایی، است که برپایۀ دغدغه‌‌ای مشترک میان این دو به‌نگارش درآمده است. این دغدغۀ مشترک همان رابطۀ میان «دین و تجدد» و امکان زندگی دین‌دارانه در دنیای مدرن است. کتاب ترکیبی از تألیف و ترجمه است و مطالب آن در چهارچوب الگویِ بحران توماس اسپریگنز ارائه شده است. در مقالۀ حاضر، تلاش خواهد شد ضمن معرفی و بررسی اثر یادشده نقد و ارزیابی انتقادی آن در دستورکار نویسنده قرار گیرد. اینکه مسئله و کانون تمرکز اثر چیست و هدف این اثر و جایگاه آن در منابع موجود این حوزه به چه صورتی است از مهم‌‌ترین موضوعاتی است که نویسنده می‌کوشد به آن‌ها بپردازد. نقد و بررسی اثر نشاندهندۀ آن است که از حیث روش‌شناختی اثر یادشده نتوانسته است مراحل چهارگانۀ روششناختیِ اسپریگنز را اجرا کتد. ازاین‌رو، مهم‌‌ترین نقد وارد بر اثر حاضر را میتوان نقدی «روش‌شناختی» دانست.
مطالعات علم و فناوری
سید محمد تقی موحد ابطحی
چکیده
در سالهای اخیر موضوعاتی مانند مطالعات فلسفی، تاریخی، جامعه‌‌شناختی دربارۀ علم، علوم انسانی، و تکنولوژی و نقش آن‌ها در فرایند توسعه و پیشرفت کشور با استقبال بسیاری هم‌راه شده است. بحث فلسفی دربارۀ نسبت علم و تکنولوژی و به‌خصوص علوم انسانی و سیاست‌گذاری‌ها، برنامه‌‌ها، و نهادها به‌عنوان تکنولوژی‌‌های نرم/ انسانی/ اجتماعی ...
بیشتر
در سالهای اخیر موضوعاتی مانند مطالعات فلسفی، تاریخی، جامعه‌‌شناختی دربارۀ علم، علوم انسانی، و تکنولوژی و نقش آن‌ها در فرایند توسعه و پیشرفت کشور با استقبال بسیاری هم‌راه شده است. بحث فلسفی دربارۀ نسبت علم و تکنولوژی و به‌خصوص علوم انسانی و سیاست‌گذاری‌ها، برنامه‌‌ها، و نهادها به‌عنوان تکنولوژی‌‌های نرم/ انسانی/ اجتماعی می‌تواند ما را در چگونگی سیاست‌گذاری و برنامه‌‌ریزی بهینۀ علمی و فناوری در عالم انسانی و اجتماعی یاری دهد. کتاب علوم انسانی به‌مثابۀ تکنولوژی می‌کوشد به این پرسش اساسی پاسخ دهد که آیا علوم انسانی را میتوان به‌مثابۀ تکنولوژی فهم کرد؟ و از این فهم در سیاست‌گذاری علوم انسانی و تکنولوژی‌‌های انسانی و اجتماعی بهره برد؟ و این بحث را با انجام مطالعاتی موردی در عرصۀ فناوریهای اطلاعاتی و فقه، با بهره‌گیری از رویکرد عقلانیت نقاد، بهشکل ملموسی شرح و بسط می‌دهد. در این مقاله، پس از معرفی کتاب، ملاحظاتی انتقادی درمورد برخی از مدعیات اصلی کتاب مطرح می‌شود، به‌ویژه این دیدگاه که فقه را باید به‌مثابۀ تکنولوژی فهم کرد. در پایان پیشنهاداتی برای اصلاح و تکمیل این کتاب و تبدیل آن به کتابی درسی ارائه می‌شود.
علوم اجتماعی
بهارک محمودی؛ عباس وریچ کاظمی
چکیده
این مقاله با هدف مطالعه‌ای انتقادی بر کتاب زندگی روزمرۀ تهی‌دستان شهری (۱۳۹۰-۱۳۹۲)، به‌قلم علیرضا صادقی، نوشته شده است؛ کتابی که حاصل پژوهش مقطع دکتری نویسنده است و اولین چاپ آن به پاییز ۱۳۹۷ بازمی‌گردد. این کتاب از مجموعه آثاری بهشمار می‌رود که در سنتِ نظری ـ روشی آصف بیات نوشته شده است و به‌گفتۀ نویسنده، در ادامۀ کتاب سیاست‌های ...
بیشتر
این مقاله با هدف مطالعه‌ای انتقادی بر کتاب زندگی روزمرۀ تهی‌دستان شهری (۱۳۹۰-۱۳۹۲)، به‌قلم علیرضا صادقی، نوشته شده است؛ کتابی که حاصل پژوهش مقطع دکتری نویسنده است و اولین چاپ آن به پاییز ۱۳۹۷ بازمی‌گردد. این کتاب از مجموعه آثاری بهشمار می‌رود که در سنتِ نظری ـ روشی آصف بیات نوشته شده است و به‌گفتۀ نویسنده، در ادامۀ کتاب سیاست‌های خیابانی بیات، نوشته به سال ۱۹۹۷، خوانشپذیر می‌شود. در این مقاله، تلاش کرده‌ایم تا با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی به نقد ساختاری و محتوایی کتاب حاضر بپردازیم. حاصل اینکه کتاب بهلحاظ ساختاری به اصول پژوهشی وفادار و حاوی نتایجی بسیار مهم در شناخت تهی‌دستان شهری در دهۀ 1390 است، اما نتایج حاصل از این مطالعۀ انتقادی نشان می‌دهد که هرچند اطلاعات و شواهد ارائه‌شده در کتاب، که با روشی مردمنگارانه تحلیل شده‌اند، حکایت از عمق و ابعاد گستردۀ انجام این تحقیق دارند، واقعیت این است که کتاب از نمونۀ اصلی خود، یعنی سیاست‌های خیابانی، پا فراتر نگذاشته است. هم‌چنین، بیتوجهی و کمرنگ نشان‌دادن نقش تهی‌دستان در بازتولید موقعیت فرودستی و بینظمیهای شهری نکتهای است که در طراحی و جمعبندی کتاب حاضر به‌چشم می‌خورد.
فقه و حقوق
سیدحسن وحدتی شبیری؛ حسین عبدالحمید
چکیده
نجات جان مصدومان در حوادث مصداق بارز احسان است، اما اتلاف در ایراد زیان مقتضی ضمان است؛ بنابراین، برخی مصادیق این دو قاعده در مسئولیت امدادگران به‌ظاهر متعارض یا متزاحم‌اند. در رفع این تهافت ممکن است چنین به‌نظر برسد که رابطۀ عموم و خصوص من‌وجه دو قاعده تساقط هردو در وجه مشترک و رجوع به ادلۀ عام و مطلق لزوم جبران و ضمان می‌گردد. ...
بیشتر
نجات جان مصدومان در حوادث مصداق بارز احسان است، اما اتلاف در ایراد زیان مقتضی ضمان است؛ بنابراین، برخی مصادیق این دو قاعده در مسئولیت امدادگران به‌ظاهر متعارض یا متزاحم‌اند. در رفع این تهافت ممکن است چنین به‌نظر برسد که رابطۀ عموم و خصوص من‌وجه دو قاعده تساقط هردو در وجه مشترک و رجوع به ادلۀ عام و مطلق لزوم جبران و ضمان می‌گردد. بااینوصف، این نگرش قابل نقد است، بنابراین قاعدۀ احسان به‌خصوص در موارد ضرورت امداد می‌تواند حاکی از محکومیت آن بر قواعد دال بر ضمان باشد وبدینترتیب، رفع خلأهای قانونی برای تضمین معافیت امدادگران از مسئولیت در موارد احسان ایشان در موارد منتهی به اتلاف انفس یا اموال امدادجویان ضروری است. دیدگاه برخی از نظامهای حقوقی دیگر همچون انگلستان بیانگر نوعی ضرورت اجتماعی در جهان امروز برای تأمین معافیت از مسئولیت امدادگران در چنین مواردی است و درنتیجه، آموزۀ مناسب به‌منظور وضع قوانین لازم در این حوزه نیز برای رفع ابهام یا خلأهای موجود درقالب حکم اولیه متأثر از قاعدۀ احسان یا ثانویه متأثر از ضرورت اجتماعی امروز پیشنهاد شود.
علم اطلاعات و دانششناسی
مرتضی کوکبی
چکیده
کتاب پردازش زبان طبیعی و بازیابی اطلاعات کتابی است گردآورده و ترجمه‌شده که نویسندۀ مشخصی ندارد و ترجمۀ جعفر مهراد و مریم ناصری است. اگر بپذیریم که بازیابی قلب رشتۀ علم اطلاعات و دانششناسی است، می‌توانیم بگوییم که اگر این بازیابی با زبان طبیعی انجام شود، نتیجه برای آن سودمندتر خواهد بود. پس کتابی که دربارۀ «پردازش زبان طبیعی ...
بیشتر
کتاب پردازش زبان طبیعی و بازیابی اطلاعات کتابی است گردآورده و ترجمه‌شده که نویسندۀ مشخصی ندارد و ترجمۀ جعفر مهراد و مریم ناصری است. اگر بپذیریم که بازیابی قلب رشتۀ علم اطلاعات و دانششناسی است، می‌توانیم بگوییم که اگر این بازیابی با زبان طبیعی انجام شود، نتیجه برای آن سودمندتر خواهد بود. پس کتابی که دربارۀ «پردازش زبان طبیعی و بازیابی اطلاعات» باشد، می‌تواند برای رشته و حرفه از ارزش بالایی برخوردار باشد. افزونبراین، در گرایش «بازیابی اطلاعات و دانش» دورۀ دکترای علم اطلاعات و دانششناسی، از 1391 درسی تخصصی الزامی با عنوان «پردازش زبان طبیعی» ارائه شده که باتوجهبه کمبود (و شاید هم نبود) منابعی برای این درس وجود کتابی با محتوای پردازش زبان طبیعی می‌تواند فینفسه سودمند باشد؛ اما کتاب ایرادهایی دارد که در تحلیل و ارزیابی محتوایی اثر با تفصیل بیش‌تری دربارۀ آن‌ها بحث خواهد شد. دربارۀ رعایت اصول علمی ارجاعدهی در درون متن و کتابنامه (که در پایان هر فصل آمده است) نیز در «تحلیل و ارزیابی محتوایی اثر» مطالبی ارائه خواهد شد. رابطۀ میان اصطلاحات ترجمه‌شده در متن، واژهنامه، و نمایه در کتاب موردنقد با استفاده از جدول بررسی خواهد شد.
هنر
نغمه خرازیان
چکیده
کتاب Symmetries of Islamic Geometrical Patterns تألیف سید جان عباس و عامر شاکر سلمان، دو عضو علمی گروه ریاضی دانشگاه ولز، را آمنه آقا‌ربیع با عنوان هم‌آراستگی در نگاره‌های اسلامی به فارسی ترجمه کرده است. باتوجهبه تخصص مؤلفان، این کتاب رویکرد متفاوتی به دیگر تألیفات در حوزﮤ نقوش اسلامی دارد که آن را هم برای محققان حوزﮤ هنر اسلامی و هم پژوهش‌گران ...
بیشتر
کتاب Symmetries of Islamic Geometrical Patterns تألیف سید جان عباس و عامر شاکر سلمان، دو عضو علمی گروه ریاضی دانشگاه ولز، را آمنه آقا‌ربیع با عنوان هم‌آراستگی در نگاره‌های اسلامی به فارسی ترجمه کرده است. باتوجهبه تخصص مؤلفان، این کتاب رویکرد متفاوتی به دیگر تألیفات در حوزﮤ نقوش اسلامی دارد که آن را هم برای محققان حوزﮤ هنر اسلامی و هم پژوهش‌گران علوم ریاضی جذاب و مفید کرده است، اما با خواندن ترجمۀ فارسی این کتاب نمی‌توان مباحث آن را دریافت. با رجوع به متن اصلی کتاب، به‌نظر می‌رسد که دریافته‌نشدن مطالب به کیفیت ترجمه مرتبط است. بنابراین، این نقد دربارۀ ترجمۀ فارسی این کتاب است. با هدف ارزیابی این ترجمه، کل متن انگلیسی کتاب با متن ترجمه‌شده مطابقت داده شد. موارد موردنقد در شش بخش مطرح شده‌اند: ۱. ترجمۀ نادرست، ۲. کلمات و عبارات ترجمه نشده، ۳. چند معادل برای یک واژه و چند واژه با یک معادل، ۴. ترجمۀ معکوس، ۵. تغییر در جملات و بند‌های متن اصلی که سبب تغییر در محتوا شده است، ۶. انتخاب معادل‌های نامأنوس. وجود اشکالات جدی و فراوان در ترجمۀ فارسی موجب نامفهوم‌شدن متن و درنتیجه محروم‌شدن خواننده از دیدگاه متفاوت و ارزش‌مند نویسندگان این کتاب شده است؛ مسئله‌ای که لزوم بازنگری در ترجمه را می‌طلبد.
روش‌شناسی
محمد نژادایران؛ روژان حسام‌قاضی
چکیده
سیطرۀ بی‌چون‌و‌چرای اثبات‌گرایی بر فلسفۀ علم در سالهای نخستین قرن بیستم باتوجهبه موج نقد آن ازسوی برخی فیلسوفان علم، در نیمۀ دوم این قرن، دچار بحران و فروپاشی شد. دیدگاههای فیلسوفان علمی نظیر پوپر، کوهن، و لاکاتوش زمینه را برای پیدایش نقدهای رادیکال‌تر به جریان کلاسیک فلسفۀ علم فراهم کرد. فایرابند در همین مسیر تلاش ...
بیشتر
سیطرۀ بی‌چون‌و‌چرای اثبات‌گرایی بر فلسفۀ علم در سالهای نخستین قرن بیستم باتوجهبه موج نقد آن ازسوی برخی فیلسوفان علم، در نیمۀ دوم این قرن، دچار بحران و فروپاشی شد. دیدگاههای فیلسوفان علمی نظیر پوپر، کوهن، و لاکاتوش زمینه را برای پیدایش نقدهای رادیکال‌تر به جریان کلاسیک فلسفۀ علم فراهم کرد. فایرابند در همین مسیر تلاش کرد در کتاب برضد روش: طرح نظریۀ آنارشیستی معرفت نوعی آنارشیسم روش‌شناختی را جای‌گزین رویکردهای قبلی کند. به‌زعم او هیچ روش معقولی برای اخذ و طرد نظریه‌ها وجود ندارد. وی در این کتاب نشان می‌دهد که تلاش برای یافتن قواعدی برای بازسازی منطقی فرایند پیشرفت علم و اثبات و ابطال نظریه‌ها کار بیهوده‌ای است. در این پژوهش سعی شده است ضمن نقد و بررسی کتاب مذکور از بعد شکلی و محتوایی برخی از دیدگاههای اصلی نویسندۀ آن ارزیابی شود. هدف از این کار نشان‌دادن میزان اعتبار ادعاهای رادیکال نویسنده در فلسفۀ علم و سنجش قوت‌ها و ضعف‌های آن است. روش به‌کار گرفته‌شده در نقد و بررسی این اثر توصیفی ـ تحلیلی است و بررسی آن نشان می‌دهد که دیدگاههای فایرابند با آن‌که در عرصۀ فلسفۀ علم به‌منزلۀ رویکرد انتقادی جدید اهمیت و جایگاه ممتازی دارد، دچار تعارضات حل‌نشده‌ای است که نویسنده به آن بی‌توجه بوده است و به‌نظر می‌رسد کسانی که از دیدگاههای وی در فلسفۀ علم تبعیت می‌کنند، باید برای حل آن تلاش‌های نظری بیش‌تری انجام دهند.
هنر
علیرضا طاهری؛ رویا ظریفیان
چکیده
این نوشتار، که پژوهشی توصیفی و تحلیلی است و داده‌های کیفی آن به‌شیوۀ تحقیق کتابخانهای جمع‌آوری شده، با هدف بررسی تحولات سبکی هنر ایران پس از حملۀ مغول سامان یافته است و نگارندگان تلاش دارند ضمن نقد و بررسی کتاب هفت اصل تزئینی هنر ایران، نوشتۀ یعقوب آژند، به این پرسش اساسی پاسخ دهند که چرا در مکتب قزوین دورۀ صفوی از نقوش هفت‌گانۀ ...
بیشتر
این نوشتار، که پژوهشی توصیفی و تحلیلی است و داده‌های کیفی آن به‌شیوۀ تحقیق کتابخانهای جمع‌آوری شده، با هدف بررسی تحولات سبکی هنر ایران پس از حملۀ مغول سامان یافته است و نگارندگان تلاش دارند ضمن نقد و بررسی کتاب هفت اصل تزئینی هنر ایران، نوشتۀ یعقوب آژند، به این پرسش اساسی پاسخ دهند که چرا در مکتب قزوین دورۀ صفوی از نقوش هفت‌گانۀ هنر ایرانی به‌منزلۀ اصول هفت‌گانۀ هنر ایرانی یاد شده است؟ به‌نظر می‌رسد که برکشیدن این نقوش به جایگاه «اصول هفتگانه» همسو با سیاست‌های شاه تهماسب و با هدف محدودکردن قدرت قزلباشان صورت پذیرفته باشد. یافتهها نشان می‌دهد که برای نیل به این مقصود نخست کارگاه و کتابخانۀ سلطنتی تبریز، به‌مثابۀ کانون ذینفوذ و مروج تفکر قزلباشی، منحل شد و در گام بعد عناصر بصری نگارگری ایرانی در دو حوزۀ اصلی و فرعی قاعدهبندی شدند. قراردادن عناصری نظیر تحرک، رنگپردازی، و ترکیببندی در حوزۀ فرعیات نگارگری ایرانی بهمعنای کاستن از اهمیت اصول حاکم بر شیوۀ قزلباشی بود و درمقابل تأکید بر آرایهپردازی ذیل عنوان «اصول هفت‌گانۀ هنر ایرانی»، ضمن تعیین خطمشی مکتب نوپای قزوین در مسیری متفاوت از مکتب تبریز دوم، اعتباری ویژه به آن میبخشید.
هنر
مهران سهراب زاده؛ آزاد امیدوار؛ ندا خدا کرمیان گیلان
چکیده
نگارندگان در این پژوهش گفتمان انتقادی فیلم پرواز بر فراز آشیانۀ فاخته را بررسی کرده‌اند. این پژوهش مطالعه‌ای توصیفی و تحلیلی است و از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف برای تجزیه‌و‌تحلیل استفاده شده است. هم‌چنین، در این پژوهش از نظریه‌های فرکلاف، فوکو، و گافمن استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که چهار گفتمان در ...
بیشتر
نگارندگان در این پژوهش گفتمان انتقادی فیلم پرواز بر فراز آشیانۀ فاخته را بررسی کرده‌اند. این پژوهش مطالعه‌ای توصیفی و تحلیلی است و از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف برای تجزیه‌و‌تحلیل استفاده شده است. هم‌چنین، در این پژوهش از نظریه‌های فرکلاف، فوکو، و گافمن استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که چهار گفتمان در فیلم پرواز بر فراز آشیانۀ فاخته وجود دارد: اولین گفتمان انضباط است؛ انضباط از طریق اعضای بیمارستان روانی بر بیماران روانی اِعمال می‌شود؛ گفتمان دوم، گفتمان ساختارشکنی است که بیماران روانی در بیمارستان با ساختارهایی که در بیمارستان روانی وجود دارد مخالفت می‌کنند؛ گفتمان سوم، گفتمان انگ‌زنی است. هم‌چنین، در فیلم نشان داده شده است که بیمارستان روانی، خانواده، و درنهایت افراد جامعه به بیماران روانی انگ زده‌اند و درنهایت گفتمان قدرت نیز در فیلم به‌چشم می‌خورد، قدرت ازسوی اعضای بیمارستان بر بیماران روانی تحمیل می‌شود. از برجسته‌ترین شخصیت‌های این فیلم پرستار راچد و مک‌مورفی است که پرستار راچد نماد قدرت است و مورفی نماد آزادی و رهایی و درواقع قهرمان اصلی فیلم است که قصد دارد بیماران روانی، و به‌قول فوکو دیوانگان، را از زیر سلطۀ نهادهای انضباطی برهاند.
