فلسفه
مزدک رجبی
چکیده
کتاب آسیادربرابرغرب، نوشتۀ داریوش شایگان، از منظری آغاز می‌شود که پیش‌ازآن درک نشده بود و آن مفهوم بنیادی «غرب‌زدگی» چونان «نیهیلیسم مضاعف یا «توهم مضاعف» است. البته پیش از این کتاب، متون منتشرشدۀ دیگری بر بنیاد غرب‌زدگی آشکارا بیان‌شده یا نهان در متن وجود داشت: یکی کتاب فخرالدین شادمان با نام تسخیر تمدن فرنگی بود ...
بیشتر
کتاب آسیادربرابرغرب، نوشتۀ داریوش شایگان، از منظری آغاز می‌شود که پیش‌ازآن درک نشده بود و آن مفهوم بنیادی «غرب‌زدگی» چونان «نیهیلیسم مضاعف یا «توهم مضاعف» است. البته پیش از این کتاب، متون منتشرشدۀ دیگری بر بنیاد غرب‌زدگی آشکارا بیان‌شده یا نهان در متن وجود داشت: یکی کتاب فخرالدین شادمان با نام تسخیر تمدن فرنگی بود که در سال 1326 منتشر شد و دیگری کتاب مشهور غرب‌زدگی بود که نخستینبار در سال 1341 انتشار یافت. نخستین متن از ایرانی خودباخته دربرابر فرهنگ غربی سخن میگوید. در دومین متن، از مفهوم غرب‌زدگی متأثر از آرای سیداحمد فردید، البته با فهمی متفاوت از درک هستیشناسانۀ او برای آسیبشناسی هستی و زبان ایرانی خودباخته دربرابر فرهنگ غربی، سخن بهمیان میآید. اما کتاب داریوش شایگان، پیرو مایۀ هستیشناسانۀ آرای سیداحمد فردید، متنی است که رویارویی هستی ایرانی و غربی را چونان دو هستی متفاوت بر بنیاد دو مفهوم «نیهیلیسم» و «نیهیلیسم مضاعف» میفهمد. بنابراین، ضروری است که برای بازخوانی نسبت آگاهی معاصر ایران با جهان نو به این متن و مضمون بنیادینش توجه شود.
