نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• ریحانه اصلان زاده

دکتری جامعه‌شناسی نظری-فرهنگی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مقالۀ حاضر به نقد کتاب جامعه‌شناسی ادبیات نوشتۀ آلن سوئینگوود و دیانا لارنسون می‌پردازد. کتاب یادشده دومین اثر با عنوان جامعه‌شناسی ادبیات است که پس از ربع قرن به عنوان کتاب درسی دانشگاهی از سوی سازمان سمت به طبع رسیده است. کتاب ترجمه‌ای نیکو و ظاهری جذاب دارد. اشکال اصلی قدیمی بودن آن است. بر اساس توافقی ناگفته در حوزۀ ادبیات دانشگاهی ترجمۀ آثار قدیمی تلویحاً به معنای آن است که نویسنده نظریه‌پردازی گران‌قدر یا شارحی قابل اتکاست. کتاب حاضر، نوشته شده به سال 1970، در هیچ‌یک از این دو رسته نمی‌گنجد. به علاوه، میان نویسندگان کتاب و مترجم فارسی در شناسایی منزلت اثر وفاق وجود ندارد. نویسندگانْ کتاب را پیشنهادی برای مطالعه و تحقیق و مقدمه‌ای بر رشته‌ای می‌دانند که هنوز دانش منسجمی از آن در ادبیات انگلیسی‌زبان نیست.مترجم آن را اثری سترگ می‌داند که همانندی ندارد. حال آن‌که، گلچین نظری و خلاصۀ تاریخی کتاب از دو منظر محل اشکال‌اند. نخست، هر دو بخش به نحوی با رویکرد ضدپوزیتیویستی کتاب در تضادند: چه در منطق گزینش نظریه‌پردازان و وقایع و چه در صورت‌بندی و ارائۀ مطالب. دوم، خلاصۀ نظری و روشی، نابسنده است. در مجموع، با توجه به در دسترس بودن مجموعۀ غنی از مقالات و کتب متفکران جامعه‌شناسی ادبیات، جامعه‌شناسی فرهنگی، نقد ادبی، و فیلسوفان میان‌رشته‌ای کتاب مذکور برای تدریس چندان بسنده نمی‌نماید.

کلیدواژه‌ها

• جامعه‌شناسی ادبیات
• نقد ادبی
• ساختارگرایی تکوینی
• نقد کتاب

موضوعات

• علوم اجتماعی

عنوان مقاله [English]

Review of the book sociology of literature

نویسنده [English]

• Reihaneh Aslanzadeh

PhD of theoretical-cultural sociology, department of sociology, faculty of social science, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

This paper reviews the Sociology of Literature by Laurenson and Swingewood. Translation of the book is good and it looks interesting. The main problem with this book is its oldness. Based on an unwritten agreement in academic literature, the translation of old works implies that the author is a highly esteemed theorist or a reliable teacher of some theory. This book, falls into none of the above. In addition, the authors and the translator are in disagreement in seeing the status of the book. The authors see the book as a suggestion for reading and researching and an introduction to a field on which there was not an integrated knowledge in the English-speaking literature. The translator sees the book as a great piece of work which has no parallel. However, the theoretical selection and historical summery of the book faces criticism from two perspectives. First, both parts somehow are in contrast with anti-positivism approach of the book: whether in the logic of selecting theorists and events or in the formation and presentation of contents. Second, the theoretical and methodical summery is inadequate. Overall, given the availability of a rich body of papers and books by thinkers from sociology of literature, cultural sociology, critical theory, and interdisciplinary philosophy, this book does not seem a good choice for teaching.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sociology of literature
• literary criticism
• Genetic
• structuralism
• Book Review
• theory of the novel