نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیارجامعه‌شناسی‌، دانشگاه شیراز

چکیده

چکیده
در این مقاله به نقد و بررسی شکلی و محتوایی ترجمة این کتاب پرداخته‌ایم. کتاب علاوه بر یک پیش‌گفتار و یک مقدمه دارای نه فصل در دو بخش است. ترجمة کتاب، با توجه به اندک اشکالاتی که در چاپ آن مشاهده می‌شود، نه عالی بلکه خوب ارزیابی شده است. نظریه‌ای که بر اساس آن انقلاب‌ها را تفسیر می‌کند، بررسی شرایط دولتی و بین‌المللی، شرایط نخبگان، و شرایط مردم در سه مرحلۀ ریشه‌ها، فرایندها، و پیامدها حرکت‌هایی انقلابی‌اند. در بررسی نمونه‌های عینی و تاریخی، با توجه به انقلاب‌های صورت‌گرفته در امریکا، فرانسه، و انگلستان این کتاب بر آن است که نظام لیبرال دموکراسی ساختار سیاسی غالب در جهان شده است و دیگر انقلاب‌های جهان کمابیش برای رسیدن به دستاورد‌های آنان شکل گرفته‌اند. البته برخی در این راه موفق و عده‌ای ناموفق بوده‌اند. به عبارت دیگر، می‌توان گفت این کتاب تحت تأثیر رشد تمدن مدرن و جریان‌های انقلابی صورت‌گرفته در آن، مفسر انقلاب‌های مبتنی بر ملی‌گرایی و لیبرال سرمایه‌داری است و انقلاب‌هایی را که به لیبرال دموکراسی نمی‌رسند، مانند انقلاب‌های اسلامی، نوعی ناهنجاری از حرکت‌های انقلابی قلمداد می‌کند. در نقد نظری کتاب باید گفت که خطی‌دیدن جریان انقلاب‌ها و جداکردن ریشه‌ها، فرایندها و پیامد‌های شرایط دولت و بین‌الملل، نخبگان و مردم از یکدیگر در عالم واقع امکان‌پذیر نیست، و به نظر ناقد می‌باید شرایط اجتماعی، ایدئولوژی، و کنش‌گران جنبش را به‌منزلة سه عامل درهم‌تنیده بررسی کرد تا تفسیر واقع‌بینانه‌تری از هر انقلاب به دست داده شود. در واقع، این کتاب مفسر و توجیه‌گر حرکتی است که می‌خواهد جنبش‌های دموکراتیزاسیون در کشورهای جهان سوم را به سوی لیبرال دموکراسی هدایت کند. اگر برعکس جریان ایدئولوژی کتاب از زاویة انقلاب اسلامی و مردم‌سالاری دینی، نه لیبرال دموکراسی، به این کتاب بنگریم، در واقع می‌توان گفت این کتاب کتابی ضد انقلابی با عنوان انقلاب‌هاست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Revolutions: Theoretical, Comparative, and Historical Studies

نویسنده [English]

  • S. Saeid Zahed Z

منابع
آقابابایی، اسماعیل و علی‌رضا شالباف (1382). فمینیسم و دانش‌های فمینیستی، ترجمه و نقد تعدادی از مقالات دایرة‌المعارف فلسفی روتلیج، قم: دفتر مطالعات زنان.
رودگر، نرجس (1388). فمینیسم: تاریخچه، نظریات، گرایش‌ها، نقد، قم: دفتر مطالعات زنان (با حمایت سازمان ملی جوانان).
زاهد زاهدانی، سیدسعید (1369). «رابطة فرد و جامعه: مقایسة دو دیدگاه»، مجلة علوم اجتماعی و انسانی، دانشگاه شیراز، دورة پنجم، ش 2، بهار.
زاهد زاهدانی، سیدسعید (1381 و 1389). جنبش‌های اجتماعی معاصر ایران، تهران: سروش و طه.
زاهد زاهدانی، سیدسعید (1384). ظهور رضاخان، پیامد انحراف در انقلاب مشروطه، مدرنیته و عصر مشروطیت، قم: گروه تاریخ و اندیشة معاصر، مرکز انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
زاهد زاهدانی، سیدسعید (1389). جنبش‌های سیاسی معاصر ایران، قم: طه.
سایت دانشگاه جرج میسون.
گلدستون، جک (1387). مطالعاتی نظری، تطبیقی و تاریخی در باب انقلاب‌ها، ترجمۀ محمدتقی دلفروز، تهران: کویر.
مور، برینگتون (1375). ریشه‌های اجتماعی دیکتاتوری و دموکراسی، ترجمة‌ حسین بشیریه، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
 
Abrahamian, Ervand )1982(. Iran Between Two Revolutions, New Jersey: Princeton University Press.
Fischer, Michael M. J. )1980(. From Religious Dispute to Revolution, Massachusetts: Harvard University Press.