نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه خوارزمی

چکیده

نوشتار حاضر کتاب جستارهایی دربارة مناسبات شهر و شهرنشینی در دورة سلجوقیان را از دو منظر ایجابی و سلبی نقد می‌کند. تکوین نسبی ساختار اقتصادی ـ اجتماعی شهرها در عهد سلجوقی و کارکردهای به‌‌سامان‌تری که در این عهد پیدا کردند از وجوه ممتاز تاریخ ایران این عهد است که کتاب مذکور را از اهمیت و قابلیت نقد برخوردار می‌سازد. در عهد سلجوقیان زمینه‌های تثبیت و نهادینگی ساختار حیات شهری در ایران فراهم ‌شد و میراث باستانی و اسلامی‌ و دستاوردهای فرهنگی و تمدنی ایرانیان در قرون آغازین اسلام درهم‌ آمیخت و ساختار اقتصادی ـ اجتماعی قابل اعتنایی به خود گرفت. مؤلف کتاب با در نظر داشتن این مهم، یعنی سیر تحول شهر و شهرنشینی در تاریخ ایران، به سراغ مناسبات شهری این دوره رفته است و با تمرکز بر اقتصاد شهری و کارکردهای معیشتی شهر در دوران میانه، مناسبات اقتصادی شهر عهد سلجوقی را با دیگر نظام‌های تولیدی این عهد بررسی و تحلیل کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critic of the book: An Introduction to The Urbanization in the Seljuk Period

نویسنده [English]

  • Sayyed Abolfazl Razavi

چکیده [English]

This article critics the explanative and interpretative position of: An Introduction to The Urbanization in the Seljuk Period. The creation of social and economic structure of cities in Seljuk's era and more organized functions that been performed, are some of the best aspects of Iran history in this era that give this book value of criticizing. Back grounds of Consolidation and institutionalization of urban structure have been prepared in Iran in Seljuk's era and ancient and Islamic heritages and cultural and civilized achievements in beginning eras of Islam integrated with each other and reached significant social-economical structure. The author besides paying attention to process of developing of city and urbanization in Iran history, research about urban relations of this era and by concentrating on urban economy and subsistence function in middle age, survey economical relations of cities with other productive systems during Seljuk's era.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: city
  • Urbanization
  • Seljuk
  • urban economy
  • urban relations
اشرف، احمد (1353). «ویژگی‌‌های تاریخی شهر‌‌نشینی در ایران دورة اسلامی»، نامة علوم اجتماعی، دورة اول، ش 4.
تقوی‌‌نژاد دیلمی، محمدرضا (1366). معماری، شهرسازی و شهرنشینی ایران در گذر زمان، تهران: یساولی.
خیرآبادی، مسعود (1378). شهرهای ایران، ترجمة حسین حاتمی‌‌نژاد و عزت‌‌الله مافی، مشهد: نشر نیکا.
رضوی، ابوالفضل (1385). «نقد منبع در تاریخ»، نامة تاریخ‌‌‌پژوهان، ویژه‌‌نامة فلسفة تاریخ، س 2، ش 6.
رضوی، ابوالفضل (1386). «داده‌‌های حاصل از مصاحبه، تاریخ یا تاریخ‌‌نگاری»، در مصاحبه در تاریخ شفاهی، مجموعه‌‌مقالات چهارمین نشست تخصصی و کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی، تهران: سورة مهر.
رضوی، ابوالفضل (1390). شهر، سیاست و اقتصاد در عهد ایلخانان، تهران: امیرکبیر.
سلطان‌‌‌زاده، حسین (1367). مقدمه بر تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران، تهران: امیرکبیر.
فلامکی، منصور (1366). «شکل‌‌گیری شهرهای ایران»، در شهرهای ایران، به کوشش محمد‌‌یوسف کیانی، تهران: جهاد دانشگاهی.
کیانی، محمدیوسف (1366). شهرهای ایران، ج 2، تهران: جهاد دانشگاهی.
مجیدزاده، یوسف (1368). آغاز شهرنشینی در ایران، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
وبر، ماکس (1375). شهر در گذر زمان، ترجمة شیوا کاویانی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
یوسفی‌‌فر، شهرام (1390). جستارهایی دربارة مناسبات شهر و شهرنشینی در دورة سلجوقیان، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.