نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه ادیان و فلسفه، دانشگاه کاشان

چکیده

یکی از مهم‌ترین حوزه‌های پژوهشیِ نوظهور در علوم انسانی و به‌ویژه در پژوهش‌های فلسفی و کلامی پژوهش‌های «تطبیقی» است. امروزه در بسیاری از کشورها فلسفۀ تطبیقی به‌منزلۀ حوزۀ پژوهشیِ مستقلی قلمداد می‌شود و به‌مثابۀ رشته‌ای نظام‌مند و دارای روش پژوهش‌گران خاص خود را دارد. در کشور ما نیز، پس از انقلاب، اندیشمندان در حوزۀ فلسفه، به‌ویژه در مباحث هستی‌شناسی، علاقۀ خاصی به پژوهش‌های تطبیقی از خود نشان داده و آثار متعددی در این خصوص نگاشته‌اند. مرحوم مهدی حائری یزدی از اندیشمندانی است که سعی کرده است تا گام مهمی در پژوهش‌های تطبیقی در فلسفه بردارد. بسیاری او را به‌نوعی یکی از پایه‌گذاران اصلی فلسفة تطبیقی در ایران می‌دانند. در این جستار برآنیم، با بازخوانی کتاب ارزش‌مند او با‌ عنوان هرم هستی، نگاه تازه‌ای به تحلیل‌های هستی‌شناسانۀ مرحوم حائری یزدی داشته باشیم، تحلیل‌هایی که به‌زعم ایشان می‌تواند در‌زمرۀ تحلیل‌ها و پژوهش‌های تطبیقی در فلسفه قلمداد شود. هم‌چنین، باتوجه‌به روش‌مند‌بودنِ پژوهش‌های تطبیقی در دنیای امروز، از برخی کاستی‌های محتوایی و روش‌شناسانۀ این اثر نیز سخن خواهیم گفت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparative Ontology: Challenges and Defects. A Critic of the Book “HerameHasti (Pyramid of Being): A Critic of the Foundations of Comparative Ontology”

نویسنده [English]

  • Hasan Ahmadizade

Assistant Professor, Department of Religion and Philosophy, University of Kashan

چکیده [English]

One of the most important subjects for investigation in the humanities, especially in philosophy and theology, is the comparative investigation. Today in many countries, comparative philosophy is an independent discipline that has different especial methods and investigators. In the Islamic Republic of Iran, after the Islamic Revolution, many thinkers tried to conduct studies on the comparative subjects and published different books and articles about these subjects as well as the comparative philosophy itself. Dr. Mahdi Haeri Yazdi is one the contemporary Islamic thinkers that has investigated comparative philosophy by publishing different books and articles in this area. In this article, we try to re-study one of his books about comparative philosophy drawing on a critical approach. The author in his book, “HerameHasti” (Pyramid of Being)has tried to notice to some philosophical problems, comparing Islamic philosophy and Western philosophy and logic. In this article, we try to show that his book has some internal and methodical pitfalls although it has different merits for comparative investigations in philosophy, theology, and logic.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comparative Philosophy
  • Ontology
  • Being
  • Islamic philosophy
  • HerameHasti
آشتیانی، میرزا مهدی، 1377، اساس التوحید، به تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، تهران، انتشارات امیر کبیر
ابن‌سینا، 1403 ق،  الاشاراتوالتنبیهات، شرح نصیرالدین طوسی، شرح الشرح قطب الدین رازی، قم، نشر البلاغه.
ارسطو، 1379، متافیزیک، ترجمه‌ی شرف الدین خراسانی، تهران، انتشارات حکمت
حائری یزدی، 1385، هرم هستی: تحلیلی از مبادی هستی‌شناسی تطبیقی، تهران، مؤسسه‌ی پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
حائری یزدی، مهدی، 1382، خاطرات دکتر مهدی حائری یزدی، بی جا انتشارات کتاب نادر
کمالی، علی اکبر، 1383، دولت انتخابی اسلامی و مردم سالاری (بررسی آراء شیخ محمد مهدی شمس الدین و دکتر مهدی حائری یزدی)، تهران، انتشارات کویر
Ayatollahy, Hamidreza, Remarks on Comparative Philosophy: Islamic and Western Philosophies, in "The Iranian Journal of Philosophy", Vol. 36, No. 3, Autumn 2008, Pages 91-102.
Blocker, H. Gene, 1991, World Philosophy: An East-West Comparative Introduction to Philosophy, Ohio University.
Burik, Steven, 2009, The End of Comparative Philosophy and the Task of Comparative Thinking: Heidegger, Derrida, and Daoism,  State University of New York Press.
Holder, J, John: The Purpose and Perils of Comparative Philosophy, in The SACP Forum For Asian and Comparative Philosophy, Volume 23, Number 46, Spring 2006, Pages 35-51.
Smid, Robert W, 2009, Methodologies of comparative philosophy : the pragmatist and process traditions, State University of New York Press.