نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استاد گروه فلسفه دانشگاه تبریز

چکیده

کتاب اندیشۀ اسلامی 1، که برای دانشجویان کارشناسی تمامی رشته‌‌ها نگارش یافته و به چاپ نود‌و‌هفتم رسیده است، می‌‌کوشد سه مسئلۀ مهم اعتقادی (انسان، خدا، و معاد) را ‌بررسی کند؛ اما متأسفانه این کتاب از آرای اندیشمندان بزرگ اسلامی مانند ابن‌‌سینا، ابوحامد غزالی، شیخ اشراق، و ملاصدرا بی‌‌بهره مانده است و مؤلفان محترم آن، با رویکردی کلامی، آرای موردقبول خود را، که برداشتی خاص از اسلام است و غالباً با دلایلی بسیار ضعیف هم‌راه شده است، مطرح می‌‌کنند و در مواردی که دلایل کلام سنتی را مخدوش دانسته و خود نیز نتوانسته‌‌اند دلیلی اقامه کنند، از اصطلاحات و بعضی ادلّۀ حکمت متعالیه سود جسته‌‌اند که همین مطلب موجب تناقضاتی در آرای مطرح در کتاب شده است. نگارنده با بررسی دقیقِ کتاب به این نتیجه رسید که در آن نه اندیشه مطرح است و نه اسلامِ اندیشمندانِ بزرگی مانند ملاصدرا.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Critique and Examination of the Book: Islamic Thought 1

نویسنده [English]

  • Morteza Shajari

Professor of Philosophy, University of Tabriz

چکیده [English]

Islamic Thought 1 is a book which has been written for bachelor students of all fields, and it has reached its 97th edition. The book seeks to examine three important doctrinal principles, including human, God, and resurrection. But unfortunately the book has not utilized great Islamic intellectuals’ opinions, namely Avicenna, Abu Hamid al-Gazali, Sheikh Ishraq, and Mulla Sadra. The authors of this book have presented their own accepted opinions with theological attitudes and with very weak reasons. When they realized the weaknesses of traditional theology reasoning, and and when they could not provide rational  proofs for it, they drew on some terms  and reasoning of transcendental wisdom, which per se led to some contradictions in represented opinions in this book. The author of this paper believes that this book does not represent any thoughts, nor does it reflectany Islam of great intellectuals like Mulla-Sadra

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human
  • God
  • Resurrection
  • Traditional Theology
  • Mulla Sadra
ابن­ترکه، صائن­الدین علی بن محمد (1360). تمهید القواعد، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و آموزش عالى.
جوادی آملی، عبداله (1372). شرح حکمت متعالیه، بخش چهارم از جلد ششم، تهران، انتشارات الزهراء.
جوادی آملی، عبداله (بی­تا). تبیین براهین اثبات خدا، قم، مرکز نشر اسراء.
حسن زاده آملی، حسن (1373). «توحید صمدی»، در کیهان اندیشه، شماره 56.
حسن زاده آملی، حسن (1385). عیون مسائل النفس و سرح العیون فی شرح العیون‏، تهران، امیر کبیر.
حسن زاده آملی، حسن (1386). اتحاد عاقل به معقول، قم، بوستاب کتاب.
حسن زاده آملی، حسن (1422ق). تعلیقات شرح المنظومة، تحقیق و تقدیم مسعود طالبى، تهران، نشر ناب.
سبحانی، جعفر (1364). آیین وهابیت، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
سبحانی، جعفر (1412ق). الإلهیات على هدى الکتاب و السنة و العقل، چاپ سوم، قم، المرکز العالمی للدراسات الإسلامیة.
سبحانی، جعفر و محمدرضایی، محمد (1390). اندیشه اسلامی1، چاپ نود و هفتم، قم، دفتر نشر معارف.
سبزواری، حاج ملاهادی (1383). اسرارالحکم، تصحیح کریم فیضی، قم، مطبوعات دینی.    
سبزواری، حاج ملاهادی (1422ق). شرح المنظومة، قم، نشر ناب.
شجاری، مرتضی (1391). «خلافت انسان و مبانی قرآنی آن از دیدگاه ملاصدرا»، فصلنامه اندیشه نوین دینی، سال هشتم، تابستان 1391، شماره 29، صص 126-103.
شجاری، مرتضی و قربانی، لیلا (1390). «قاعده بسیط الحقیقة در حکمت متعالیه و تطبیق آن با مقام کثرت در وحدت در عرفان ابن­عربی»، فصلنامه آینه معرفت، بهار 1390، شماره 26، صص 84-61.
صدوق، محمد بن علیِ (1398ق). التوحید، قم، مؤسسة النشر الإسلامی.
طباطبایی، محمدحسین (1416). نهایةالحکمة، قم، مرکز النشر الاسلامی.
علامه حلى (1413ق). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، با تصحیح و تعلیقات حسن حسن زاده آملی، چاپ چهارم، قم، مؤسسة النشر الإسلامی.
قیصری، داود (1375). شرح فصوص الحکم، به کوشش جلال الدین آشتیانی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
مطهری، مرتضی (1386). مجموعه آثار، تهران، صدرا.
ملاصدرا (صدرالمتألهین شیرازی)، محمد (1360)،  شواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة، تصحیح و تعلیق سیدجلال الدین آشتیانی، مشهد، مرکز نشر دانشگاهی.
ملاصدرا (صدرالمتألهین شیرازی)، محمد (1361)،  العرشیة، تصحیح غلامحسین آهنى، تهران، ‏انتشارات مولى.
ملاصدرا (صدرالمتألهین شیرازی)، محمد (1363)،  المشاعر، به کوشش هانرى کربن، ‏تهران، ‏کتابخانه طهورى.
ملاصدرا (صدرالمتألهین شیرازی)، محمد؛ (1990م)، الحکمةالمتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیة، بیروت، دار احیاء التراث العربی.