نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• محمدجواد جاوید

استادیار دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

نزدیک به سه دهه است که بشر معاصر بار دیگر به‌سراغ سؤالات سابق جامعة خویش در فلسفة حقوقی رفته است که از قدمت طرح منسجم آن حداقل بیش از سه هزار سال می‌گذرد. محققان معاصر به‌سبک تبار یونانی این دانش، در عرصة فلسفۀ حقوق، خواسته یا ناخواسته، متوجه مسئله‌ای‌کلیدی شده‌اند که به تولید ادبیاتی غنی اما همچنان مبهم و ذهنی‌درتسهیل دسترسی‌همگان به صلح و دستیابی عموم به‌برابری منجر شده است. فلسفة حقوق کنونی نزدیک به نیم قرن است که بازهم از «عدالت» سخن می‌گوید؛ بحثی که نه قدیم است، نه جدید. در نظر، عمری به قدمت عمر عالم و آدم دارد اما در عمل، جنینی سخت نارس است. فلسفة حقوق در ایران نیز همچون قایقی سبک‌وزن بر پهنة دریای مسائل فلسفةحقوق درجهان حاضردرحال دوران است؛ و دور نیست تا یا موجی سهمگین به‌کلی بنیان او را براندازد، یا باز به امید اصلاح، طرحی نو در قالبش دراندازد. مقالة حاضر تفسیری بر همین وضعیت فلسفة حقوق در ایران امروز است. اما در این مختصر قصد دارد تا تحلیل خویش را براساس مطالعة موردی اثری گرانسنگ در فلسفة حقوق فارسی زبانان رقم زند. با مفروض‌قلمدادکردن الگو، نوشتار حاضر بر این فرضیه استوار است که کتاب فلسفة حقوق: تعریف و ماهیت حقوق (کاتوزیان، 1385) نوشته‌ای درخور توجه در این حوزه است، از آن روی که زبانی دوگانه در محتوا دارد.

کلیدواژه‌ها

• کلیدواژه‌ها: فلسفة حقوق
• عدالت
• قانون
• حقوق تحققی
• قانون طبیعی
• دولت

موضوعات

• فقه و حقوق

عنوان مقاله [English]

Critical Philosophy to Criticize Iranian Philosophy of Law: A Critical Review of “The Philosophy of Law”

نویسنده [English]

• Mohammad Javad Javid

Faculty Member, The Faculty of Law and Political Science

چکیده [English]

It is nearly three decades that modern human being has been thinking about the previous questions raised in its community regarding the philosophy of law, something that goes back to more than three thousand years. Contemporary researchers having the same point of view as Greek philosophers in the domain of Law, intentionally or unintentionally have noticed a key issue which itself lead to lots of deep but abstract and vague literature in facilitating access to peace and equality for all people. It is nearly half of a century that today's philosophy of law discusses "justice", a subject which is neither old nor new. In theory, it goes back to the creation of human beings and universe, but in practice it is just like a fetus. The philosophy of law in Iran seems like a light boat floating and wandering on the ocean of world current philosophy of law. It is very likely that a huge wave demolishes it completely or in the hope of reformation, restructures it. This article is an explanation of the same situation we experience with philosophy of law in Iran. It aims at analyzing "philosophy of law: definition and nature of law" which, in this article, is considered of great interest for the duality of its content.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Philosophy of Law
• Justice
• Law
• Positive Law
• natural law
• Government