نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• احمدرضا نائینی

کارشناس‌ارشد حقوق خصوصی و معاون اداره کل تنقیح قوانین مجلس شورای اسلامی

چکیده

بحث تنقیح قوانین و مقررات، از مباحثی است که درحال حاضر محافل علمی را بیش از پیش به خود مشغول کرده؛ و یکی از مباحث مهم تنقیح قوانین و مقررات، بررسی و تشخیص«نسخ ضمنی» مصوبات است.
در این مقاله به گوشه‌هایی از مبحث نسخ (آن هم نه نسخ و تغییرات ضمنی، بلکه نسخ و تغییرات صریح)، اکتفا می‌شود. شاید تصور شود که نسخ، اصلاح و الحاق صریح معلوم است و نیازی به بیان آن نیست، اتفاقاً در این تحقیق، دایرة بحث، بیشتر پیرامون همین موضوع دور خواهد زد و از بحث دربارۀ نسخ ضمنی که بعضاً‌ ممکن است پیرامون آن اختلاف‌نظرهایی وجود داشته باشد، پرهیز شده است. نگرانی همیشگی حقوقدانان، نسخ یا تغییرات ضمنی قوانین و مقررات
است؛ ولی به‌نظر می‌رسد با مشاهدة کُتبی از این قبیل باید نگران نسخ یا تغییرات صریح نیز بود.
در کتاب مورد بررسی با عنوان  قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی (کاتوزیان، 1377) ایرادات عدیده‌ای ازجهت شکلی (و بعضاً ماهوی) وجود دارد. آنچه در این مقاله به آن اشاره می‌شود، مصوباتی است که قبل از چاپ اول یا چاپ‌های مجدد کتاب مذکور، به‌طور صریح نسخ یا اصلاح و در مواردی با الحاق و تفسیر مواجه شده‌اند. یکی از نمونه‌های بارز این مصوبات، آیین‌نامة اجرایی قانون زمین‌شهری مصوب 15/4/1367 است. این آیین‌نامة اجرایی که بیش از 26 صفحه از چاپ اول و بیش از24 صفحه از چاپ هجدهم کتاب مورد بحث را به خود اختصاص‌داده، به‌موجب ‌مادة40 آیین‌نامۀ اجرایی قانون زمین‌شهری مصوب‌24/3/1371 به‌طورصریح نسخ شده است.شایان ذکراست که آیین‌نامة اجرایی مذکور که شش سال قبل از چاپ جلد اول کتاب (تابستان 1377) به‌طور صریح منسوخ بوده است، تا چاپ هجدهم (تابستان 1387) آن کتاب نیز همچنان به‌چشم می‌خورد.

کلیدواژه‌ها

• کلیدواژه‌ها: اصلاح
• الحاق
• تنقیح قوانین
• قانون
• مجموعه‌های قوانین
• نسخ
• نسخ صریح

موضوعات

• فقه و حقوق

عنوان مقاله [English]

A Review on "Civil Law in Current Legal System"

نویسنده [English]

• Ahmad Reza Naeeni Naeeni

M.A in Private law, Head of Expurgation of laws Department in Islamic Consultative Assembly

چکیده [English]

Expurgation of rules and regulations is one of the issues which academic societies are increasingly interested in. One of the categories in the field is examination and identification of the "implied abrogation" of the approved laws.
In this article, we try just to discuss some aspects of abrogation (not implicit abrogation and changes but explicit abrogation and changes).
You may think that abrogation, modification and explicit annexation are clear and there is no need to discuss them. However, in this article it is tried to discuss such issues and not the implied abrogation which there may be some disagreements upon.
Jurists’ main concern is the implied abrogation or changes of rules and regulations. However, books like this one makes us also concerned about explicit changes and abrogation.
In this book there are a lot of faults both in content and form.  In this article, we discuss the approved laws which have been explicitly abrogated, modified and in some cases underwent annexation and interpretation before the first or later publications of the above mentioned book. One of the examples of these approved laws is the executive regulation about urban land approved in 6/7/1988.This executive regulation which was more than 26 pages in the first publication and 24 pages in 18^th publication is explicitly abrogated according to article 40 approved in 14/5/1992. It should be noted that this executive regulation was explicitly abrogated 6 years before the first publication of the book in 1998, but you can find it even in the 18^th publication in 2008.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Modification
• Annexation
• Expurgation of rules and Regulations
• Collection of laws
• Abrogation
• Explicit Abrogation