نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق دانشگاه رازی

چکیده

قانون مسئولیت مدنی که مواد آن عمدتاً از قانون تعهدات سویس اقتباس شده، در سال 1339 تصویب شد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل تغییر رویکرد و نگرشها به قواعد راجع به ضمانات قهری در لازم‌الاجراء بودن بعضی از مواد قانون مسئولیت مدنی تردید حاصل شد. این تردید ایجاب نمود به نقد و بررسی جایگاه کنونی قانون اخیر‌الذکر پرداخته شود تا معلوم گردد، اولاً کدام مواد این قانون منسوخ است. ثانیاً موادی که همچنان لازم‌الاجراء است با چه ضعفها و یا کاستی‌هایی روبرو است. ثالثاً نوع نگرش محاکم به قواعد و مقررات این قانون چگونه است. روش تحقیق به صورت کتابخانه‌ای است و از نتایج این تحقیق به اجمال می‌توان گفت: آنچه در خصوص جبران خسارات کمانه کرده و جبران هزینه‌های کفن و دفن متوفی در مادۀ 6 بیان شده است منسوخ است. قائل شدن به مسئولیت تضامنی در مادۀ 12 برای کارگرانی که مجتمعاً خسارتی به بار آورده‎اند فاقد توجیه منطقی است و رویۀ قضایی در اجرای مقررات راجع به جبران خسارات معنوی و همچنین اجرای مقررات مذکور در مادۀ 4 و 5 تعلل نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critique and Review of “Civil Responsibility Law” in the Current Iranian Law

نویسنده [English]

  • aliabbas hayati

Assistant Professor of Law, Razi University, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

The Civil Liability Act, the articles of which are mainly adapted from the Swiss Obligations Act, was founded in 1339. After the victory of the Islamic Revolution, due to the change of approach and attitudes about the rules regarding coercive guarantees, the enforcement of some of the articles in the Civil Liability became doubtful. This skepticism necessitated a review of the current status of the law to determine first, which articles of the law were obsolete; Second, what the weaknesses or shortcomings of the materials are that still need to be enforced; and third, what the attitude of the courts to the rules and regulations of this law is. The research method is library-based, and the results of this research can be summarized as followed: what has been said about compensation for arched damages and compensation for the costs of the burial of the deceased in Article 6 is obsolete. Granting joint and several liabilities in Article 12 for workers who have incurred collective damages has no rational justification, and the jurisprudence in enforcing the provisions on compensation for moral damages, as well as the implementation of these provisions in Articles 4 and 5 show delay.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Civil Responsibility Law
  • Civil Responsibility of the Supervisor
  • Civil Responsibility of the Employer
  • Civil Responsibility of the Government
  • The Basis of Civil Responsibility
  • Legitimate Defense
آخوندی، محمود؛ (1367)آئین دادرسی کیفری، ج 1، تهران: انتشارات طبع و نشر
ابوالحمد، عبدالحمید، (1349)، تحولات حقوق خصوصی، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران
امیری قائم مقامی، عبدالمجید؛ (1378) حقوق تعهدات، ج 1، چاپ اول، تهران: نشر میزان
بهرامی احمدی، حمید؛ (1388) حقوق مدنی (4) مسئولیت مدنی، چاپ اول، تهران: نشر میزان
پرسش و پاسخ از کمیسیون استفتائات و مشاورین حقوقی شورای عالی قضایی، (1362) جلد 1
جعفری لنگرودی، محمدجعفر، (1367)، ترمینولوژی حقوق، چاپ دوم، تهران: گنج دانش
الحسینی المراغی، میر عبدالفتاح؛ (1418 ق) عناوین، چاپ جدید، قم: مؤسسه النشر الاسلامی
حیاتی، علی عباس؛ (1392) حقوق مدنی 4، مسئولیت مدنی، چاپ اول، تهران: نشر میزان
حیاتی، علی عباس، (1393) «مفهوم اصل احتیاط و جایگاه آن در مسئولیت مدنی، پژوهشنامه حقوق اسلامی»، مقاله 8، دوره 15، شماره 40، پاییز و زمستان، تهران: دانشگاه امام صادق (ع)
درودیان، حسنعلی؛ (1376) «مسئولیت ناشی از فعل اشخاصی که تحت مراقبت و مواظبت دیگری هستند (مسئولیت سرپرست و محافظ صغیر یا مجنون)». مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 36، شماره 0 - شماره پیاپی 1058، بهار، تهران: دانشگاه تهران
صفایی، سید حسین، (1355)، مفاهیم و ضوابط جدید در حقوق مدنی، بی جا: مرکز تحقیقات
صفایی، سید حسین و حانیه ذاکری نی، (1394)، «بررسی تطبیقی شیوه های جبران خسارت در مسئولیت مدنی غیر قراردادی»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دورۀ 45، شمارۀ 2، تابستان، تهران، دانشگاه تهران
خویی، سید ابولقاسم؛ (1417 ق)، مصباح الفقاهه؛ ج 7، چاپ چهارم، قم، مؤسسه انصاریان
کاتوزیان، ناصر، (1378) الزامهای خارج از قرارداد ضمان قهری، جلد 1، چاپ دوم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران
طباطبایی، سید علی؛ (1420 ق) ریاض المسائل، ج 12، چاپ اول، قم، موسسه النشر الاسلامی
مرعشی، محمد حسن؛ (1370)، «دیه و ضرر و زیان ناشی از آن» مجلۀ حقوقی دادگستری، ش 1، تهران، قوۀ قضائیه
موسوی الخمینی (ره)، سید روح الله؛ (1370)، تحریر الوسیله، ج 2، قم، شرکت چاپ قدس
النجفی، الشیخ محمد حسن؛ (بی تا) جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام؛ با تحقیق و تصحیح محمود قوچانی، چ 9، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی
 
Buffelan-Lanore et Larribu-Terneyre. Droit civil, les obligations. 12 ed, sirey, 2010
Flour, (J)  Luc-Aubert (J) et Savaux (E), Droit civil, Les obligations, 13 ed, Sirey,
 2009