نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار باستان‌شناسی، پژوهشکدۀ باستان‌شناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و صنایع دستی

چکیده

مقالة حاضر نقد شکلی، ساختاری، و محتوایی جلد دوم کتاب فرهنگ مصور باستان‌‌شناسی دوران پیش ‌‌از تاریخ (انگلیسیـ فارسی) است. در این نوشته، با مثال‌‌های متعدد بحث شده که صفت «پیش‌‌ از تاریخ» برای کتاب عنوانی بی‌‌ربط است. اشتباه‌‌های آشکار و ‌‌فراوانی در اطلاعات ارائه‌‌شده، به‌‌ویژه دربارة محوطه‌‌های ایران، دیده می‌‌شود. یکی از ایرادات جدی کهنه‌‌بودن مطالب آن است. هرآن‌چه از محوطه‌‌های ایرانی می‌‌بینیم، آن‌هایی است که بیش از چهاردهه پیش پژوهیده شده است. درنظرنگرفتن اولویت در انتخاب مدخل‌‌ها از ایرادات مهم کتاب است، درحالی‌‌که مدخل‌‌های کم‌ارتباط با باستان‌‌شناسی ایران و خاورنزدیک گاه به‌‌تفصیل بحث شده، مدخل‌‌های مرتبط با باستان‌‌شناسی ایران به‌یقین نادیده گرفته شده‌ است. اطلاعات اشتباه دربارة مدخل‌‌های ایرانی آن‌چنان است که سودمندی این کتاب را برای دانشجویان نه‌‌‌فقط به‌حداقل رسانده، بلکه زیان‌‌بار است. الگوی کلی کتاب به‌شکلی است که گویا کلیت کتاب با گرته‌‌برداری از یکی از نمونه‌‌های خارجی ترجمه و تدوین شده و آن‌گاه مدخل‌‌های ایرانی با اطلاعات مبهم، ناکافی، و در بسیاری موارد اشتباه به آن افزوده شده است. در این نوشته، اطلاعات اشتباه شماری از مدخل‌‌ها با آگاهی‌‌های درست و به‌‌روز توضیح داده شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review of “An illustrated English-Persian Dictionary of Prehistoric Archaeology” (Vol. 2)

نویسنده [English]

  • Kourosh Roustaei

Assistant Professor of Archaeology, Archaeological Research Institute, Research Institute of Cultural Heritage and Handicrafts

چکیده [English]

This is a critical assessment of the second volume of the book An Illustrated English-Persian Dictionary of Prehistoric Archaeology, written by Seyed Mansour Seyed Sajadi. The book suffers from several shortcomings which have been discussed in detail, especially the ambiguities and wrong information of the entries. It is obvious that the sources of gathering information about the entries, especially those related to the Iranian archaeology, have been outdated. No mention of the new sites and regions explored in Iran during the last two decades is seen in the book. Even the information of classic sites, like Sarab and Sialk, excavated over thirty years ago, is, in most cases, superficial and incomplete. Almost all dates for the Iranian sites are wrong. There is little attention to the Iranian entries than they deserved. With several examples, it has been shown that the word “prehistoric” in the title of the book is nothing but a superficial endeavor to attract the readers. The frequency of wrong, vague, and incomplete information in the book is too high to be regarded as a reliable source of information for students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Archaeology
  • Prehistory
  • Critique
  • Translation
روستایی، کوروش (1388)، «ماسودا و چخماق: مروری بر کاوش‌‌های هیئت ژاپنی در تپه‌‌های سنگ چخماق شاهرود»، باستان‌‌پژوهی، ش 7.
روستایی، کوروش (1398)، «بررسی و نقد کتاب فرهنگ مصور باستان‌‌شناسی دوران پیش ‌از ‌تاریخ، جلد نخست»، پژوهش‌نامۀ انتقادی، س 19، ش 4.
سیدسجادی، سیدمنصور (1396)، فرهنگ مصور باستان‌‌شناسی دوران پیش‌ ‌‌از ‌تاریخ، انگلیسیـ فارسی، 2 ج، تهران: آرمان‌‌شهر.
معیری، هایده (1389)، فرهنگ توصیفی باستان‌‌شناسی، تهران: پژوهشگاه علوم ‌انسانی ‌و مطالعات فرهنگی.
ملاصالحی، حکمت‌‌الله، مرجان مشکور، احمد چایچی امیرخیز، و رحمت نادری (1385)، «گاه‌‌نگاری محوطة پیش‌ ‌از تاریخی زاغه در دشت قزوین»، پژوهش‌‌های باستان‌‌شناسی و مطالعات میان‌‌رشته‌‌ای، ش 4.
ملک‌‌شهمیرزادی، صادق (1378)، ایران در پیش‌ ‌از تاریخ: باستان‌‌شناسی ایران از آغاز تا سپیده‌‌دم شهرنشینی، تهران: معاونت پژوهشی سازمان میراث فرهنگی کشور.
وحدتی‌‌نسب، حامد و شاهین آریامنش (1394)، باستان‌‌شناسی پارینه‌‌سنگی ایران: از آغاز تا سپیده‌‌دم روستانشینی، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری.
 
Alizadeh, Abbas (2006), The Origins of State Organizations in Prehistoric Highland Fars, Southern Iran: Excavations at Tall-e Bakun, Chicago: The Oriental Institute of the University of Chicago.
Burton, J. (2008), “Bone Chemistry and Trace Element Analysesˮ, in: Biological Anthropology of the Human Skeleton, M. Anne Katzenberg and Shelley R. Saunders (eds.), Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons.
Coolidge, J. (2005), Southern Turkmenistan in the Neolithic: A Petrographic Case Study, Oxford: BAR International Series 1423, British Archaeological Reports.
Coon, S. (1952), “Excavation at Hotu, Iran, 1951: A Preliminary Reportˮ, Proceedings of the American Philosophical Society,vol.96.
Darvill, T. (2003), Oxford Concise Dictionary of Archaeology, New York: Oxford University Press.
Fazeli Nashli, H., edna H. Wong, and D. T. Potts (2005), “The Qazvin Plain Revisited: A Reappraisal of the Chronology of Northwestern Central Plateau, Iran, in the 6th to the 4th Millennium BC”, in: Ancient Near Eastern Studies, vol. 42.
Gregg, M. W. and C, P, Thornton (2012), “A Preliminary Analysis of Prehistoric Pottery from Carleton Coon’s Excavations of Hotu and Belt Caves in Northern Iran: Implications for Future Research into the Emergence of Village Life in Western Central Asiaˮ, International Journal of Humanities, vol. 19, no. 3.
Harris, R. H. (2010), Origins of Agriculture in Western Central Asia: An Environmental-Archaeological Study, University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology, Philadelphia.
Hiebert, F. T. (2002), “The Kopet Dagh Sequence of Early Villages in Central Asiaˮ, Paléorient, vol. 28, no. 2.
Kipfer, B. A. (2000), Encyclopedic Dictionary of Archaeology, New York: Kluwer Academic/ Plenum Publishers.
Kohl, P. L. (1984), “Central Asia: Palaeolithic Beginnings to the Iron Age”, in: Synthese, Paris: Editions Recherche sur les Civilisations, vol. 14.
Kohl P. L. (1992), “Central Asia (Western Turkmenistan)ˮ, in: Chronologies in Old World Archaeology, R. W. Ehrich (ed.), Chicago: University of Chicago Press.
Nakamura, T. (2014), “Radiocarbon Dating of Charcoal Remains Excavated from Tappeh Sang-e Chakhmaqˮ, in: The First Farming Village in Northeast Iran and Turan: Tappeh Sang-e Chakhmaq and Beyond, A. Tsuneki (ed.), February 10-11, (Program and Abstracts): 9-12. Tsukuba: University of Tsukuba.
Nishiaki, Y. (2010), “A Radiocarbon Chronology for the Neolithic Settlement of Tall-e Mushki, Marvdasht Plain, fars, Iran”, Iran, vol. 48.
Pollard, A. M., D. R. Brothwell, A. Aali, S. Buckley, H. Fazeli, M. Hadian Dehkordi, T. Holden, A. K. G. Jones, J. J. Shokouhi, R. Vatandoust, and A. S. Wilson (2008), Below the Salt: A Preliminary Study of the Dating and Biology of Five Salt-Preserved Bodies from Zanjan Province, Iran”, Iran, vol. 46.
Pollock, S., R. Bernbeck, and K. Abdi (2010), The 2003 Excavations at Til-e Basi, Iran: Social Life in a Neolithic Village, Mainz: Verlag Philipp von Zabern.
Pollock, S., R. Bernbeck (With Contribution by N. Benecke, G. Castro Gessner, M. Daszkiewcz, J. Eger, A. Keßeler, N. Miller, M. Pope, P. Ryan and P. Sturm (2011), “Excavations at Munjukli Depe, Meana-Čaača Region, Turkmenistan”, in: Archäologische Mitteilungen aus Iran und Turan, vol. 43.
Rapp, G. Jr. and C. L. Hill (1998), Geoarchaeology: The Earth Science Approach to Archaeological Interpretation, New haven: Yale University Press.
Rezvani, H. and K. Roustaei (2016), “Preliminary Report on Two Seasons of Excavations at Tappeh Deh Kheir, Bastam Plain, Northeast Iranˮ, in: The Neolithic of the Iranian Plateau: Recent Research, K. Roustaei and M. Mashkour (eds.), Berlin: Ex Oriente.
Roustaei, K. (2016), “Kalāteh Khān: A Sixth Millennium BC Site in the Shahroud Plain, Northeast Iranˮ, in: The Neolithic of the Iranian Plateau: Recent Research, K. Roustaei and M. Mashkour (eds.), Berlin: ex oriente.
Roustaei, K., M. Mashkour, and M. Tengberg (2015), “Tappeh Sang-e Chakhmaq and the Beginning of the Neolithic in Northeast Iran”, Antiquity, vol. 89.
Sharer, R. J. and W. Ashmore (2003), Archaeology: Discovering Our Past, New York: McGraw-Hill.
Simmons, A. (2002), Villages on the Edge: Regional Settlement Change and the End of the Levantine Pre-Pottery Neolithic, in Life in Neolithic Farming Communities: Social Organizations, Identity, and Differentiations, Ian Kuijt (ed.), New york: Kluwer Academic Publishers.
Tagaya, A. (2014), “Human Remains from Tappeh Sang-e Chakhmaqˮ, in: The First Farming Village in Northeast Iran and Turan: Tappeh Sang-e Chakhmaq and Beyond, A. Tsuneki (ed.), Tsukuba: University of Tsukuba.
Weeks, L. (2013), The Development and Expansion of the Neolithic Way of Life,” in: The Oxford Handbook of Ancient Iran, D. T. Potts (ed.), Oxford: Oxford University Press.
Weeks, L., Karim Alizadeh, Lily Niakan, Kourosh Alamdari, Mohsen Zeidi, Alireza Khosrowzadeh and Bernadette McCall (2006), “The Neolithic Settlement of Highland SW Iran: New Evidence from the Mamasani District”, Iran, vol. 44.
Zeder, M. (2006), “A Critical Assessment of Markers of Initial Domestication in Goats (Capra Hircus)ˮ, Documenting Domestication: New Genetic and Archaeological Paradigms, M. Zeder, E. Emshwiller, B. Smith, D. Bradley (eds.), University of California Press, Berkeley, CA.
Zeder, M. (2011), The Origins of Agriculture in the Near East, Current Anthropology 52/S4: S221-S235.