نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار بازنشستۀ رشتۀ فلسفه، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 کارشناس ارشد رشتۀ فلسفه و کلام ، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

دانش‌نامۀ علائی، تصنیف ابن‌‌سینا به‌زبان فارسی، چاپ انتشارات مولی در سال 1394، مشتمل‌بر دیباچه‌‌ای به‌قلم منوچهر صدوقی سها و چهار بخش «منطق»، «علم زیرین (طبیعیات)»، «موسیقی»، و «علم برین (الهیات)» است. کتاب منتشرشده در این نشر فاقد بخش‌‌های «هندسه»، «هیئت»، و «ارثماطیقی» است. هم‌چنین ترتیب بخش‌‌های آن برخلاف ترتیب موردنظر ابن‌‌سیناست. سلیقۀ خاص ابن‌‌سینا در دانش‌نامۀ علائی این بوده است که «علم برین» پیش از «علم زیرین» و بخش‌‌های ریاضی قرار بگیرد، اما در دانش‌نامۀ علائی انتشارات مولی این ویژگی از بین رفتهو «علم زیرین» بعد از «منطق» و قبل از «موسیقی» و «علم برین» قرار گرفته است. پاورقی‌‌های دکتر محمد معین در بخش «علم برین»، که از چاپ انجمن آثار ملی در سال 1331 گرفته شده است، دارای ارجاع‌‌هایی است که متأسفانه در دانش‌نامۀ علائی انتشارات مولی شمارۀ صفحات این ارجاع‌‌ها، برخلاف چاپ انجمن آثار ملی، نادرست و اشتباه‌‌اند. مقالۀ حاضر درصدد است نقاط ضعف و امتیازهای این اثر را نقد و بررسی کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Analysis and Review of Danishnama-yi ‘Ala’i (Mola Publication)

نویسندگان [English]

  • FathAli Akbari 1
  • Malakeh Pandjoo 2

1 MA of Philosophy, University of Isfahan, Iran

2 ** MA of Philosophy, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Danishnama-yi ‘Ala’i (The Book of Knowledge for ‘Ala’ al-Dawla) in Persian, Mola publication in 1394, consists of a preface written by Manouchehr Sadoughi Saha, besides four parts; logic, Elme Zirin (Tabiiyyat), Music, and Elme Barin (Theology). This publication does not include any sections of geometry, charts, and arithmetic. The arrangement of the sections of this work (Mola publication) is in contrast to the intended order of Ibn Sina. Because the special taste of Ibn Sina in the Alaii encyclopedia is that Elme Zirin is to be placed before the Elme Barin and mathematical sections; while, in this work (Mola publication) this feature is taken from the encyclopedia and the Elme Barin follows logic and is posed before music and Elme Zirin. Footnotes of Mohammad Moein in the science section of the book_retrieved from the book published by Anjoman Asar-e Meli, Tehran, 1331_contain references that unfortunately in Mola publication are cited falsely and incorrectly, in contrast to the publication of Anjoman Asar-e Meli. The present study seeks to analyze and criticize the weaknesses and strengths of this manuscript.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ibn Sina
  • Mola Publication
  • Danishnama-yi ‘Ala’i
  • Anjoman Asar-e Meli Publication
  • Music
  • Daneshgahi Publication
ابن‌‌‌‌سینا، حسین بن عبدالله (1309 ق)، دانش‌نامۀ علائی، چاپ سنگی، حیدرآباد هند.
ابن‌‌سینا، حسین بن عبدالله (1315)، دانش‌نامۀ علائی، به‌تصحیح احمد خراسانی، تهران: شرکت مطبوعات.
ابن‌‌سینا، حسین بن عبدالله (1331)، دانش‌نامۀ علائی، به‌تصحیح دکتر محمد معین، محمد مشکوة، و مجتبی مینوی، تهران: انجمن آثار ملی.
ابن‌‌سینا، حسین بن عبدالله (1371)، دانش‌نامۀ علائی، به‌تصحیح تقی بینش، ضمن سه رسالۀ فارسی در موسیقی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ابن‌‌سینا، حسین بن عبدالله (1394)، دانش‌نامۀ علائی، تهران: مولی.
ابن‌‌سینا، حسین بن عبدالله (1404 ق)، شفا و الهیات، قم، منشورات مکتبة المرعشی.
ابن‌‌سینا، حسین بن عبدالله (1404 ق)، شفا و سفسطه، قم: منشورات مکتبة المرعشی.
ابن‌‌سینا، حسین بن عبدالله (1405 ق)، شفا و سماع طبیعی، قم: منشورات مکتبة المرعشی.
ابن‌‌سینا، حسین بن عبدالله (1945)، عیون الحکمه، تحقیق عبدالرحمن بدوی، قاهره: المعهد العلمی الفرنسی.
ارسطو (1366)، متافیزیک، ترجمۀ شرف‌الدین شرف، تهران: گفتار.
بریه، امیل (1352)، تاریخ فلسفه در دورۀ یونانی، ترجمۀ علی‌مراد داودی، تهران: دانشگاه تهران.
بهمنیار (1349)، التحصیل، به‌تصحیح مرتضی مطهری، تهران: دانشگاه تهران.
حلی، علامه یوسف (1337)، ایضاحالمقاصد، به‌تصحیح علی‌نقی منزوی، تهران.
شهرستانی، محمد (1335)، ملل و نحل، ترجمۀ افضل‌الدین ترکه اصفهانی، به‌تصحیح جلالی نایینی، تهران: اقبال.
صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم (1387)، اسفار اربعه، به‌تصحیح ابراهیم امینی و فتح‌اله امید، قم: معارف.
فارابی (1948)، احصاء العلوم، تحقیق عثمان امین، قاهره: دار الفکر العربی.
موسوی خوانساری (1392)، روضات الجنات، قم: مکتبۀ اسماعیلیان.