نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دکترای حقوق بین‌الملل و استادیار دانشگاه کردستان، ایران

چکیده

نگارندۀ این مقاله به‌منظور پژوهشی تحلیلی، که به‌شیوة توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است، درپی پاسخ به این پرسش است که ابتکار امنیت اشاعه تا چه‌میزان مطابق با حقوق بین‌الملل معاهده‌ای و عرفی است. به‌منزلۀ یکی از مهم‌ترین ترتیبات محدودکنندۀ حقوق کشورهای درحال‌توسعه در عرصه‌های مربوط به فناوری‌های پیشرفته منتقدان این ابتکار اعلام می‌دارند که قصد اعضای ابتکار مبنی‌بر توقیف کشتی‌ها در دریای آزاد و آب‌های سرزمینی ناقض اصل آزادی دریاها و حق عبور بی‌ضرر از آب‌های سرزمینی است. افزون‌برآن، فعالیت‌های ابتکار ناقض حق دفاع مشروع و قطع‌نامه‌های شورای امنیت هم‌چون قطع‌نامه‌های 1718 و 1540 است. ازسوی‌دیگر، ماهیت و چگونگی عضویت در ابتکار و آمار موجود درمورد موفقیت عملیات‌های آن مخدوش و مبهم است. یافتۀ نگارنده در این مقاله آن است که فارغ از توجیه‌ها و حمایت‌های شکل‌گرفته از این ابتکار نمی‌توان چنین نهادی را منطبق با حقوق بین‌الملل معاهده‌ای و عرفی و نیز قطع‌نامه‌های شورای امنیت دانست. ابتکار امنیت اشاعه به‌منزلۀ نهادی غیرقانونی شایان اعتراض مستمر، عدم شناسایی، و تلاش برای جلوگیری از بدل‌شدن آن به قاعدۀ عرفی حقوق بین‌الملل است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Analysis of Conformity of Proliferation Security Initiative Rules with International Law

نویسنده [English]

  • Mehdi Hatami

PhD of Public International Law, Assistant Professor, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran

چکیده [English]

The present article, the analytical research conducted in an analytical-descriptive manner, seeks to answer the question of Conformity of The Proliferation Security Initiative (PSI) with the Treaty law and customary international law. As one of the most important restrictive arrangements for the rights of developing countries in the field of advanced technologies, critics of the PSI believe that the intention of the members of the PSI to seize ships in the high sea and territorial waters violates the principle of freedom of the high seas and the right of innocent passage in territorial waters. In addition, the practices conducted in the framework of this initiative violate the right to self-defense and Security Council resolutions such as 1718 and 1540. On the other hand, the nature and manner of joining the initial operations and statistics about the success of its operations are vague and distorted. The finding of this article is that regardless of the justifications and support formed by this initiative, such an arrangement cannot be considered in conformity with treaty law and customary international law as well as the Security Council resolutions. The Proliferation Security Initiative is an illegal arrangement worthy of persistent objection, non-recognition and tries to prevent it from becoming the customary rule of international law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Security Council
  • Self-defense
  • Proliferation Security Initiative
  • Convention 1982
چرچیل، رابین و آلن لو (1387)، حقوق بین‌الملل دریاها، ترجمۀ بهمن آقایی، تهران: گنج دانش.
شاکر، محمدابراهیم (1388)، رژیم عدم گسترش هسته‌ای: مبادی و تحولات، ترجمۀ علیرضا ابراهیم‌گل و مهدی حاتمی، تهران: خرسندی.
شهسواری، احسان (1397)، نقش رویۀ بعدی در تفسیر معاهدات بین‌المللی، رسالۀ دکتری حقوق بین‌الملل، تهران: دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
ممتاز، جمشید (1385)، تقریرات درس حقوق دریاها، دورۀ دکتری حقوق بین‌الملل، تهران: دانشگاه تهران.
موسوی، سیدفضل‌الله و مهدی حاتمی (1385)، «دفاع مشروع پیش‌دستانه در حقوق بین‌الملل»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش 72.
 
Beck, M. E. (2004), “The Promise and Limits of PSI”, The Monitor, vol. 10, no. 16.
Belcher, Emma (2011), The Proliferation Security Initiative: Lessons for Using Nonbinding Agreements, Working Paper, Council on Foreign Relations.
Bolton J. (2003), “Confident Proliferation Security Initiative is Legitimate”, Bureau of International Security and Nonproliferation, Proliferation Security Initiative Participants, Washington, DC, 2015.
Byers, M. (2004), “Policing the High Seas: Proliferation Security Initiative”, American Journal of International Law, vol. 98, no. 3.
Choong, Adrian (2012), “The Proliferation Security Initiative: Can it Deliver”, Journal of the Singapore Armed Forces, vol. 38, no. 1.
Daniel, H. J. (2004), “The PSI and International Law”, The Monitor, vol. 10, no. 1.
Dunne, Aaron (2013), “Proliferation Security Initiative: Legal Considerations and Operational Realities”, SIPRI Policy Paper, no. 36.
Fidler, D. P. (2003), “Weapons of Mass Destruction and International Law”, ASIL Insights.
Fischer, Per. S. (2005), “Security Council Resolution 1540 and Export Controls”, in: Dorothea Auer, Export Control and its Role in Strengthening International Security, Vienna School of International Studies.
Grip, Lina (2012), “The Role of the European Union in Delivering Resolution 1540 Implementation Assistance”, Non- Proliferation Paper, no. 22.
Hawkins, W. (2005), “Chinese Realpolitik and the Proliferation Security Initiative”, Association for Asian Research.
Johnson, Philip (2010), “Expanding the Proliferation Security Initiative: A Legal and Policy Analysis”, A Report Submitted to Defense Threat Reduction Agency, Report Number: ASCO 2010, 041.
Kumar, A. V. (2008), “The Proliferation Security Initiative: Five Years Later Losing It’s Sheen”, Institute for Defense Studies and Analyses.
Mcclinchey, D. (2004), “Anti-Proliferation Effort will Receive no Separate Funding Personnel”, Government Executive Magazine.
Ministry of Foreign Affairs of the People’s Republic of China (4 December 2004), “Foreign Ministry Spokes-Person’s Press Conference”.
Ministry of Foreign Affairs of the People’s Republic of China (21 May 2007), “Proliferation Security Initiative”.
Myron, H. et al. (2003), United Convention on the Law of the Sea 1982: A Commentary, Brill Publication.
Permanent Court of International Justice (7 September 1927), The Case of the S.S. Lotus, Series A, no. 9.