نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دکترای حقوق خصوصی و عضو هیئت علمی دانشگاه سوره

چکیده

نقد و بررسی آثاری که مایه‌های علمی دارند موجب بالنده‌شدن آن رشته از دانش می‌شود. فهم درست از مواد قانونی در گرو مراجعه به منابعی است که آبش‌خور وضع آن قانون شده است. کتاب تفسیر قانون مدنی؛ اسناد، آرا و اندیشه‌های حقوقی با تکیه بر آرا و نظریات رسمی مراجع قضایی و حقوقی و هم‌چنین اندیشه‌های فقهی و حقوقی مواد قانون مدنی را توضیح داده است و در قسمت پایانی کتاب مجموعۀ مختصر و کاملی از قوانین و مقررات مدنی که تکمیل‌کنندۀ‌ قانون مدنی است آورده شده است. این کتاب از نقدپذیری در امور شکلی و محتوایی به دور نمانده است و ازجمله مهم‌ترین نقدهایی که می‌توان به این کتاب وارد کرد آن است که در تفسیر یک مادۀ قانونی براساس پیشینۀ فقهی فقط به آوردن یک نمونه از متن کتاب‌های فقهی که دربردارندۀ همان حکم موجود در ماده است به‌منزلۀ منبع‌یابی آن مادۀ‌ قانونی بسنده کرده است، درحالی‌که ضرورت داشت مستندات و دلایل فقهی‌ای که سرمنشأ صدور آن حکم شده‌اند آورده شود. دست‌کم فتاوی مشهور موجود در زمان وضع قانون می‌تواند تا اندازه‌ای در فهم قانون راه‌گشا باشد. ‌نظر کلی آن است که مبانی و پیش‌فرض‌های هر مادۀ‌ قانونی متناسب با نظام حقوقی‌ای است که آن ماده از آن‌جا اخذ شده است و در تفسیر آن همان مبانی باید موردتوجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A critical Study on the Book: The Interpretation of the Civil Code Documents, Judgements and Legal Views

نویسنده [English]

  • Hossein Qashqaee

PhD in Private Law, Faculty Member of Soore University, Iran

چکیده [English]

A critical study on works that have scientific content will lead to the growth and development in a field of knowledge. Having a right understanding of legal articles depends on referring to the original texts from those laws that have been enacted. One major shortcoming of this book is that only some minor religious sources were pointed out to interpret a legal article, while to review a legal article, it is essential to see all the documents and resources, or all legal reasons should be investigated. At least, well-known fatwas available at the time of the law must be examined because it can be considerably helpful. Foundations and presuppositions of any legal article are appropriate with a legal system, and for the interpretation of every legal article, the special legal system should be considered and examined.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Interpretation
  • Civil Code
  • Jurisprudence
  • Legislator Goals
  • Sources of Law
بجنوردی، میرزا حسن (بی‌تا)، القواعد الفقهیه، قم: اسماعیلیان.
بهجت، محمدتقی (1388)، مباحث ‌الاصول، قم: شفق.
تهانوی، محمد بن علی (1862)، کشاف اصطلاحات الفنون، بنگال.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1370)، مجموعۀ محشای قانون مدنی، تهران: گنج دانش.
خمینی، روح‌الله (1363)، تحریر الوسیله، ج 2، قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
خمینی، روح‌الله (بی‌تا)، کتاب البیع، ج ‌5، قم: اسماعیلیان.
دانش‌پژوه، مصطفی (1392)، مقدمۀ علم حقوق (با رویکرد به حقوق ایران و اسلام)، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
شهید ثانی، زین‌الدین بن علی (بی‌تا)، الروضۀ البهیۀ فی شرح المعۀ الدمشقیۀ، بیروت: دارالعالم الاسلامی.
طباطبایی یزدی، سیدکاظم (بی‌تا)، العروة الوثقی، ج 2، قم: مکتبة الداوری.
قاسم‌زاده، سیدمرتضی، حسن ره‌پیک، و عبدالله کیایی (1382)، تفسیر قانون مدنی؛ اسناد، آرا و اندیشه‌های حقوقی، تهران: سمت.
کاتوزیان، ناصر (1389)، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران: میزان.
مرتضی زبیدی، محمد بن محمد (بی‌تا)، تاج العروس، بیروت: دارالمکتبة الحیاة.
مجموعۀ آرای قضایی دادگاههای تجدیدنظر استان تهران (حقوقی) سال 1391 (1396)، پژوهشگاه قوۀ قضاییه (پژوهشکدۀ استخراج و مطالعات رویۀ قضایی کشور)، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوۀ قضاییه.
نجفی، محمدحسن (1365)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
نجفی، مرتضی و فریده محسنی (1388)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی، تهران: الهدی و فردافر.
وحدتی شبیری، حسن (1392)، «تعامل قانون و فقه در جمهوری اسلامی ایران»، در: فقه و قانون؛ ایده‌ها، پیش‌نهادها و راه‌حل‌های روشی، قم: زینی.