نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کاندیدای دکتری مطالعات زنان، دانشگاه ادیان مذاهب، قم، ایران

2 استادیارمطالعات زنان، عضو هیئت علمی گروه مطالعات زنان، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

3 کاندیدای دکتری مردم‌شناسی، دانشگاه‌ آزاد تهران مرکز، ایران

چکیده

این مقاله نقدی تحلیلی بر کتاب خانه‌ای بر روی آب؛ پژوهشی جامع درباب صیغۀ محرمیت و ازدواج موقت در ایران، نوشتۀ کامیل احمدی (۱۳۹۷)، با رویکرد علم‌الاجتماعی و با تأکید بر بعد روش‌شناسی است. نگارندگان، پس از نقد شکلی، کتاب را در دو بخش 1) نقد محتوایی و 2) نقد روشی بررسی کرده‌اند. بخش اول انتقاداتی را که ‌به‌لحاظ منطق عمومی دانش به کتاب وارد است، احصاء کرده و در بخش دیگر نویسنده علی‌رغم استفاده از روش کیفی به‌عنوان روش بنیادین تلاش کرده است تا فنون روشی کیفی و کمی را توأمان برای اجرا و نگارش پژوهش خود به‌کار گیرد، این کتاب از هردو بعد روشی یادشده نقد شده است. نقد شکلی و محتوایی کتاب نشان می‌دهد که، علی‌رغم برخورداری اثر از ویژگی‌های مثبت و قابل‌توجهی مانند مطالعۀ یک موضوع چالشی و مبتلابه و همین‌طور گسترده‌کردن میدان تحقیق در چند شهر مهم کشور، درمجموع، روش‌مندی و انسجام یک پژوهش علمی رعایت نشده است و اشکالات متعدد روش‌شناختی به‌خصوص در ابعاد کیفی و کمی سبب می‌شود تا نتایج آن چندان قابل‌اتکا و معتبر تلقی نشوند. ازاین‌رو، لزوم انجام پژوهش‌های اجتماعی متقن وگسترده با رعایت اصول روش‌شناختی درباب مسئلۀ ازدواج‌موقت احساس می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Review of Kamail Ahmadi’s a House on Water: A Comprehensive Study on about Engagement Intimacy Contract (Sighe Mahramiat) and Temporary Marriage in Iran; with Emphasis on Methodology

نویسندگان [English]

  • Saleheh KHodadadi 1
  • Mohsen Badreh 2
  • Roya Poortaghi 3

1 PhD Candidate of Women Studies, Woman and Family Faculty, Religions and Denominations University, Qom, Iran

2 Assistant Professor, Faculty of Social Sciences and Economics, AlZahra University, Tehran, Iran,

3 PhD Candidate of Anthropology, Anthropology Faculty, Azad Tehran Center University, Tehran, Iran

چکیده [English]

This article is an analytical critique of Kamail Ahmadi’s A House on Water; A Comprehensive Research on Engagement Intimacy Contract (Sighe Mahramiat) and Temporary Marriage (2019) from a -social science viewpoint with an emphasis on the methodology. Having organized this critique generally in two dimensions, including formal and content critiques, the authors criticize the content methodologically in two parts: 1) content review; 2) methodological. The first part counts the problem, which finds according to general method logics, and the other part concentrates on criticizing this research using respectively qualitative and quantitative methodological criteria. Form and content evaluation of the book reveals that despite enjoying positive and attention-worthy aspects such as studying a challenging and common subject and spreading the domain of the study to several important cities of the country,‌ the study lacks methodological and coherence of academic research in general and various methodological shortcomings especially in qualitative and quantitative aspects make its results be regarded as authentic and reliable. According to the results, the necessity of extensive studies with observing methodological principles towards temporary marriage issue has been felt.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kamail Ahmadi
  • Research on Engagement Intimacy Contract (Sighe Mahramiat)
  • Temporary Marriage
  • Marriage in Iran
  • Kamail Ahmadi’s A House on Water
آزادارمکی، تقی و دیگران (۱۳۹۰)، «سنخ‌شناسی الگوهای روابط‌ جنسی پیش از ازدواج در ایران»، جامعه‌پژوهی فرهنگی، ش ۲.
احمدی، خدابخش، مصطفی براری، و فتح‌الله سیداسماعیلی (۱۳۹۰)، «نگرش مردم به ازدواج موقت»، رفاه اجتماعی، ش ۴۳.
احمدی، کامیل (۱۳۹۷)، خانه‌ای بر روی آب: پژوهشی جامع درباب صیغۀ محرمیت و ازدواج موقت در ایران، تهران: شیرازه.
ایمان، محمدتقی و اسفندیار غفاری‌نسب (۱۳۹۱)، «تعمیم‌پذیری و چالش‌های آن در تحقیقات کیفی»، عیار پژوهش در علوم انسانی، ش ۱.
ایمانی‌راد، لیلا و محمدجواد وزیری‌فرد (۱۳۸۸)، «ماهیت متعۀ زن»، بانوان شیعه، ش ۱۹.
بیکر، ترزال (۱۳۸۵)، نحوۀ انجام تحقیقات اجتماعی، ترجمۀ هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
حافظ‌نیا، محمدرضا (۱۳۸۹)، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: سمت.
حلی، حسن‌بن یوسف (۱۴۲۰ ق)، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، ج ۳، قم: مؤسسۀ امام صادق (ع).
خمینی، روح‌الله (۱۳۹۲)، تحریرالوسیله؛ کتاب نکاح، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
راغب اصفهانی، ابوالقاسم (۱۳۶۲)، نوادر ترجمه محاضرات الادبا، ترجمۀ محمدصالح قزوینی، قم: بی‌نا.
روستایی صدرآبادی، حمید و سیدمحمدرضا آیتی (۱۳۹۱)، «بررسی مقایسه‌ای نکاح متعه و نکاح مسیار در فقه»، فقه و حقوق اسلامی، ش ۱۰.
سالاری‌فر، محمدرضا، داود تقوایی، و مهدی نجفی (۱۳۹۵)، «مقایسۀ سلامت عمومی و بهزیستی روان‌شناختی زنان سرپرست با و بدون ازدواج موقت»، مطالعات اسلام و روان‌شناسی، ش ۱۵.
صادقی فسایی، سهیلا و مریم ایثاری (۱۳۹۱)، «تحلیل جنسیتی از زندگی پس از طلاق (مطالع کیفی)»، زن در توسعه و سیاست، ش ۳.
فلیک، اووه (۱۳۹۴)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
کلانتری، عبدالحسین، سهیلا صادقی، و صدیقه رضانیا (۱۳۹۳)، «مطالعۀ کیفی شرایط و زمینه‌های شکل‌گیری ازدواج موقت زنان»، زن در توسعه و سیاست، ش ۴.
کلوموروتزی، نورمان و دیگران (۱۳۸۶)، «دختران جوان ایرانی روایت‌های مدرن از نابرابری‌های سنتی»، بازتاب اندیشه، ش ۹۳.
کلینی، یعقوب‌بن اسحاق (۱۳۹۳)، فروع کافی، ج ۵، قم: قدس.
مطهری، مرتضی (۱۳۶۵)، نظام حقوق زن در اسلام، تهران: صدرا.
مهریزی، مهدی (۱۳۹۲)، قرآن و مسئلۀ زن، تهران: علم.
میرخانی، عزت‌السادات (۱۳۷۹)، «مرزشناسی در ازدواج موقت»، مطالعات ‌‌راه‌بردی زنان، ش ۹.
میرخانی، عزت‎السادات (۱۳۷۹)، «مرزشناسی در ازدواج موقت»، مطالعات ‌‌راه‌بردی زنان، ش ۱۰.
میرخانی، عزت‌السادات (۱۳۸۰)، «مرزشناسی در ازدواج موقت»، مطالعات ‌‌راه‌بردی زنان، ش ۱۱.
هاشمی، سیداحمدعلی (۱۳۹۵)، «نقش اذن در صحت یا بطلان نکاح در فقه و حقوق»، جستارهای فقهی و اصولی، س 2، ش ۲.
هومن، حیدرعلی (۱۳۹۳)، راه‌نمای علمی پژوهش کیفی، تهران: سمت.
یاری‌نسب، فاطمه و دیگران (بی‌تا)، «نگرش دانشجویان نسبت به ازدواج موقت (موردمطالعه: دانشگاه شهیدباهنر کرمان)»، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، س 5، ش ۳.