نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم ارتباطات دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار گروه ارتباطات، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

ظهور «فضای مجازی» و گسترش صنعت هم‌زمان اطلاعات و ارتباطات بسیاری از مفاهیم کلاسیک و ساختارهای فرهنگی و اجتماعی را دچار دگردیسی کرده است. یکی از آثاری که به این موضوع و مسائل فضای مجازی در ایران پرداخته، کتاب فضای مجازی؛ اجتماع و فرهنگ اثر سیدابوالحسن فیروزآبادی، رئیس مرکز ملی فضای مجازی و یکی از سیاست‌گذاران فضای مجازی کشور، است. این مقاله تلاش می‌کند این اثر را با روش مرور انتقادی کتاب موردنقد شکلی و محتوایی قرار دهد. مقالۀ حاضر، پس از معرفی اثر و طرح مباحث بنیادین در حوزۀ فضای مجازی، فرهنگ، و قدرت، به نقد و بازخوانی این اثر می‌پردازد و ضرورت‌‌های نظری و روشی برای بهبود آن ‌را با ذکر دلایل و مصادیق توضیح می‌دهد. فهرست ناقص، عدم نتیجه‌گیری پایانی، و روزآمدنبودن منابع و اطلاعات ازجمله اشکلات شکلی اثر است. عدم دقت و اهتمام لازم در تدوین ساختار محتوا و رعایت نظم منطقی جزو اشکالات محتوایی است که موردنقد مرکزی این مقاله قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Studying Cyberspace and Culture: A Review on the Book Cyberspace, Society and Culture

نویسندگان [English]

  • Seyyed Ahmad Askari 1
  • Ehsan Shahghasemi 2

1 PhD Candidate of Communication Sciences , University of Tehran, Iran,

2 Assistant Professor of Communication Sciences, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Iran,

چکیده [English]

The emergence of the “cyberspace” and the simultaneous expansion of information and communication industries have brought about huge changes in classical concepts and social and cultural structures. One of the works that has studied this subject and issues of cyberspace in Iran has been the book Cyberspace; The Society and Culture by Seyed Abolhassan Firouzabadi, who is the head of the Iranian National Center of Cyberspace and one of the key Iranian policymakers for the Internet in Iran. This article has endeavored to review and introduce this work and then tap into the fundamental discussions on the cyberspace, culture and power to re-review and re-read it and bring examples to show this book needs theoretical and methodological improvements. On the surface, the book lacks a complete content list and a final conclusion section; works cited are dated, and there are some word usages. The book also suffers from a lack of scrutiny, and structurally speaking, the book is fragmented and loosely.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cyberspace
  • Cyberculture
  • Policing Cyberspace
  • Book Review
استین، لورا و نیکیل سینا (1383)، «رسانه‌های نوین جهانی و سیاست‌گذاری ارتباطات»، ترجمۀ لیدا کاووسی، فصل‌نامۀ رسانه، ش 58.
اکبرزادۀ جهرمی، سیدجمال‌الدین (1395)، «پی‌آمدهای هم‌گرایی اینترنت و تلویزیون بر سیاست‌گذاری رسانه‌ای در ایران»، مجلۀ مطالعات فرهنگ ‌ـ ارتباطات، دورۀ 17، ش 34، ش پیاپی 66.
خانیکی، هادی و حسین بصیریان جهرمی (1393)، «سیاست‌گذاران ایرانی و سیاست‌گذاری رسانه‌های اجتماعی»، برنامهریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، دورۀ 6، ش 21.
دال زوتو، سینزیا و آرتور‌ لوگمایر (1397)، همگرایی رسانه‌ای، ترجمۀ سمیه لبافی و امیر مختاری و محدثه عقبایی، تهران: دنیای اقتصاد.
روجک، کریس (1390)، مطالعات فرهنگی، ترجمۀ پرویز علوی، تهران: ثانیه.
روشندل اربطانی، طاهر (1396)، سیاست‌گذاری رسانهای، تهران: دانشگاه تهران.
سورین، ورنر و جیمز تانکارد (1381)، نظریه‌‌های ارتباطات، ترجمۀ علیرضا دهقان، تهران: دانشگاه تهران.
عاملی، سعیدرضا (1382)، «دوجهانی‌شدن‌ها و آیندۀ جهان»، کتاب ماه علوم اجتماعی، دورۀ 6، ش 9.
عاملی، سعیدرضا (1383)، «تکنولوژی هم‌زمان ارتباطات و دوفضایی‌شدن فرهنگ»، دیدگاه، ش 1.
عاملی، سعیدرضا (1386)، دین مجازی؛ دوفضایی‌شدن محیط دینی و ارتباطات درون‌دینی و بین‌دینی، تهران: طرح آینده.
عاملی، سعیدرضا (1395)، مطالعات جهانی‌شدن: دوفضایی‌شدن‌ها و دو‌‌جهانی‌شدن‌ها، تهران: سمت.
عاملی، سعیدرضا (1396)، اینترنت و دوفضایی‌شدن علوم، تهران: امیرکبیر.
فیروزآبادی، سیدابوالحسن (1396)، فضای مجازی؛ اجتماع و فرهنگ، تهران: علمی و فرهنگی.
قلی‌پور، رحمت‌الله و ابراهیم غلام‌پور آهنگر (۱۳۸۹)، فرایند سیاست‌گذاری عمومی در ایران، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
کاستلز، مانوئل (1380)، عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه، و فرهنگ، ترجمۀ احد علیقلیان و افشین خاکباز، ج 3، تهران: طرح نو.
کاستلز، مانوئل (1393)، شبکه‌های خشم و امید (جنبش‌های اجتماعی در عصر اینترنت)، ترجمۀ مجتبی قلی‌پور، تهران: نشر مرکز.
کاستلز، مانوئل (1396)، قدرت ارتباطات، ترجمۀ حسین بصیریان جهرمی، تهران: علمی و فرهنگی.
ماژرزاک، آن (1392)، پژوهش و سیاست‌گذاری، ترجمۀ هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
مصلی‌نژاد، عباس (1397)، «سیاست‌گذاری ارتباطات در عصر شبکه و جنبش‌های اجتماعی»، دورۀ 5، ش 1.
مک‌کوایل، دنیس (1382)، درآمدی بر نظریۀ ارتباط جمعی، ترجمۀ پرویز اجلالی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
مهدی‌زاده، سیدمحمد (1396)، نظریه‌های رسانه اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، تهران: هم‌شهری.
نیکو، مینو و دیگران (1381)، شناخت مخاطب تلویزیون با رویکرد استفاده و رضامندی، تهران: سروش.
ون‌دایک، جان (1383)، «سیاست‌گذاری در جامعۀ شبکه‌ای»، ترجمۀ پیروز ایزدی، فصل‌نامۀ رسانه، ش 58.
 
Boyd, D. M. and N. B. Ellison (2007), “Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship”, Journal of Computer-Mediated Communication, no. 13.
Castells, M. (1996), Sociology of the Network Societ Toward, Oxford: Oxford University Press.
Castells, M. (2013), Communication Power, Oxford: Oxford University Press.
Sarikakis, K. (2004), Powers in Media Policy: The Challenge of the European Parliament, Oxford.
Van den Bulck, H. et al. (2019), The Palgrave Handbook of Methods for Media Policy Research, Switzerland: Palgrave Macmillan.
Wong, J. C. (2017), “Russia’s Election ad Campaign Shows Facebook’s Biggest Problem is Facebook”, available at:<https://www.theguardian.com/technology/2017/sep/21/facebook-russia-advertising-mark-zuckerberg>.