نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیار زبان و ادبیات فارسی ، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ایلام، گروه زبان و ادبیات فارسی، ایلام، ایران

چکیده

      ادبیّات کودک باید بهترین افکار و ایدآل­ترین اهداف و مفاهیم را با روشی لذّت­بخش به مخاطب خود آموزش دهد. شعر به عنوان بخشی از ادبیات کودکان، به دلیل لذت شنیداری­ و ظرفیت فوق‌العاده­اش، ابزار مناسبی برای این منظور است. این مقاله با هدف بیان نابسامانی­های محتوایی و ساختاری اشعار شش کتاب فارسی دوره­ی ابتدایی تدوین شده نتایج بررسی نشان می­دهد درون­مایه­ی اشعار بیش­تر تکرار طبیعت­گرایی و حماسه بدون توجه به پیام است. حضور برخی از مؤلفین در پایه‌های مختلف، استفاده مکرر از اشعار یک شاعر، تکرار مضامین، تکرار در قالب و موسیقی اشعار، عدم توجه به نیازهای مختلف دانش­آموزان، ایرادهای نگارشی، عدم توجه به رشد همه­جنبه­ی کودک و ... مجموعه عواملی است که در این مقاله تشریح شده­است.این پژوهش کاربردی به روش  توصیفی ــ تحلیلی، متون نظم کتب درسی دوره ابتدایی را بررسی نموده واحد مضمون و محتوا، فحوا (زمینه) است. جامعه آماری آن، شامل کتاب­های فارسی (بخوانیم) پایه اول تا ششم ابتدایی است و نمونه های آماری بخش­هایی از کتب فارسی دوره ابتدایی است که در قالب نظم آمده­است.روش گردآوری اطلاعات، اسنادی و کتاب‌خانه‌ای است پرسشی که این تحقیق در اندیشه­ی پاسخ بدان برآمده برشمردن مشکلات بخشی از کتاب فارسی است که با طرح کاستی­ها، راهکارها تشریح می­شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Analytical Look at the Persian Poetry Books in Elementary Period

نویسنده [English]

  • Malek Shoaei

Associate Professor of Persian Language and Literature, Faculty Member of Islamic Azad University, Ilam Branch, Ilam, Iran

چکیده [English]

The child's literature must teach the audience the best thoughts and the most ideal goals and concepts in a pleasant way. Poetry, as a part of child's literature, is a good tool for this purpose due to its listening pleasure and extraordinary capacity. This article has been compiled to express the content and structural disorders of the poems of six Persian books in the elementary period. The study results show that the lyrics' theme is more a repetition of naturalism and epic regardless of the message. The presence of some authors in different foundations, repeated use of a poet's poems, repetition of themes, repetition in the format and music of poems, lack of attention to the different needs of students, writing flaws, lack of awareness of the overall development of the child, etc. are a set of factors described in this article. This applied research, using the descriptive-analytical method, examines the order of texts of elementary school textbooks. The content unit is context. The statistical population includes Persian books (read) from the first to the sixth grade of elementary school, and statistical samples are parts of Persian books from elementary school that are in the form of verse. The method of collecting information, documents and bookshops is a question that this research has raised in the idea of answering the problems of a part of the Persian book that explains the shortcomings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Elementary Persian Poems
  • Themes
  • Repetitions
  • Templates
  • and Poets
آذرنگ، عبدالحسین (1381). مبانی نشر کتاب، چ 2، تهران: انتشارات سمت.
ابراهیمی، نادر (1364). مقدمه‌ای بر فارسی‌نویسی برای کودکان، چ 5، تهران: انتشارات آگاه.
 ارجمندرشیدآباد، زهرا و همکاران (1395). فارسی دوم دبستان، چ5، تهران: اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی.
اعتصامی، پروین (1373). دیوان پروین اعتصامی، چ 1، تهران: انتشارات ترمه.
اکبری‌شلدره، فریدون، حاجیان، فردوس و همکاران (1395). فارسی اول دبستان، چ 6، تهران: اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی.
اکبری‌شلدره، فریدون، نجفی­پازکی، معصومه و همکاران (1395). فارسی سوم دبستان، چ 4، تهران: اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی.
بهروان، نازیلا و همکاران (1394). فارسی چهارم دبستان، چ 2، تهران: اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی.
حکیمی، مهدی و کاموسی، مهدی (1386). مبانی ادبیات کودک و نوجوان (ویژه‌ی ادبیات دینی)، چ 1، تهران: انتشارات آرون.
شعبانی، اسدالله و همکاران (1396). فارسی پنجم دبستان، چ3، تهران: اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی.
سیف، سوسن و همکاران (1393). روان­شناسی رشد (1)، چ 25، تهران: انتشارات سمت.
شمیسا، سیروس (1383). انواع ادبی، چ 10، تهران: انتشارات فردوس.
قاسم­پور مقدم، حسین و همکاران (1395). فارسی ششم دبستان، چ 1، تهران: اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی.
کرین، ویلیام (1391). نظریه­های رشد (مفاهیم و کاربردها)، ترجمه غلامرضا خویی­نژاد و علیرضا رضایی، چ 5، تهران: انتشارات رشد.
لنگرودی، شمس (1387). تاریخ تحلیلی شعر نو، ج 5، چ 5، تهران: نشر مرکز.
محرمی، رامین و همکاران (1395). «بررسی مضامین قرآنی در اشعار کودکانه جعفر ابراهیمی»، پژوهش‌های ادبی – قرآنی، دانشگاه اراک، سال چهارم، شماره1، صص144-130.
مولوی، جلال­الدین محمد (1387). شرح جامع مثنوی معنوی، شرح کریم زمانی، ج 1 و 4، چ 15، تهران: انتشارات اطلاعات.