نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات عربی مرکز مطالعات و تحقیقات هرمز، عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

2 دانشیار زبان و ادبیات عربی، عضو هیات علمی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

این مطالعه با هدف کارآمدی و أثر بخشی کتاب «مبادئ العربیة» از لحاظ رعایت معیارهای مطلوب کتاب درسی از نظر دانشجویان انجام شده است. نمونه آماری این پژوهش، دانشجویان رشته زبان و ادبیات عرب دانشگاه شیراز تشکیل می دهند که شامل 79 نفر، و به صورت سرشماری، پرسشنامه را برابر با جامعه آماری در نظر گرفته شده تکمیل کردند. این تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی بوده که پایایی پرسشنامه با روش الفبای کرونباخ 73/0 محاسبه شد، در این تحقیق از دو آزمون تی تک نمونه ای و فریدمن جهت سنجش کارآمدی و أثربخشی کتاب «مبادئ العربیة» استفاده شد. و این پژوهش به جهت پاسخگویی به چهار سوال در رابطه با میزان کارآمدی و أثر بخشی کتاب «مبادئ العربیة»، روش تدریس به کار گرفته شده توسط استاد، سطح مهارتی دانشجویان پس از گذراندن درس  قواعد عربی و نهایتاً  مقبولیت سوالات امتحانات گرفته شده، طراحی شده است. یافته ها نشان داد که کارآمدی و أثر بخشی کتاب «مبادئ العربیة» در کمترین حد میزان رعایت شده است. روش تدریس به کار گرفته شده توسط استاد از نظر دانشجویان، بیشترین میزان و سطح مهارتی دانشجویان پس از گذراندن درس قواعد عربی و مقبولیت سوالات امتحانات گرفته شده تقریبا تا حد متوسط میزان رعایت را در کتاب مبادئ العربیة نشان می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of the Book “Mabadi al-Arabiyah fi al-sarf wa-al nahw 4” from the Perspective of Students of Arabic Language and Literature (Case study: Shiraz University)

نویسندگان [English]

  • Abdolrazagh Rahmani 1
  • Eshagh Rahmaani 2
  • Shabnam Moenizadeh 3

1 Assistant Professor, Hormoz Research Center, University of Hormozghan, Bandarabbas, Iran

2 Arabic language associate professor, Shiraz University

3 MA Student of Arabic Language and Literature, University of Shiraz, Shiraz, Iran

چکیده [English]

This study was conducted with the aim of efficiency and effectiveness of the book “Mabadi al-Arabiyah fi al-sarf wa-al nahw 4” in terms of observing the desired criteria of the textbook from the students' point of view. The statistical sample of this study is the students of Arabic language and literature of Shiraz University, which includes 79 people, and in the form of a census, equal to the statistical population, completed the questionnaire. This research is a descriptive survey and the reliability of the questionnaire was calculated by Cronbach's alphabet method of 0.73. In this study, two one-sample t-tests and the Friedman test were used to measure the efficiency and effectiveness of the book “Mabadi al-Arabiyah fi al-sarf wa-al nahw 4”. This research is designed to answer four questions about the efficiency and effectiveness of the book, the teaching method used by the professor, the level of students' skills after passing the course of the Arabic rule, and finally the acceptability of the exam questions. The findings showed that the efficiency and effectiveness of the book have been observed to a minimum. The teaching method used by the professor from the students' point of view shows the highest level and skill level of the students after passing the Arabic rules course and the acceptability of the exam questions taken almost to the average level in the book.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Efficiency
  • Effectiveness
  • Mabadi Al Arabi
  • Sarf Rules
  • Nahw Rules
- ابن الرسول، محمد رضا و الهه صفیان (1396) . «بررسی و نقد بخش صرف کتاب صرف و نحو عربی»، پژوهش نامۀ انتقادی متون و برنامه های علوم انسان، دوره 17، ش 1، ص22 – 1 .
- اشکوری، سید عدنان (1389). «بررسی انتقادی کتاب «مبادی العربیه جلد چهارم»: قسم الصرف»، پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، دوره 10، ش1، ص 103-118.
- امام زاده، سید احمد (1389). «بررسی انتقادی کتاب «مبادیءالعربیة جلد دوم»، پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، دوره10، ش20، ص 89-101.
- آرمند، محمد و حسن ملکی (1391)، مقدمه ای بر شیوة طراحی و تألیف کتاب درسی دانشگاهی، تهران: سمت.
- بازرگان، عباس. (1380). ارزشیابی آموزشی، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.
- حسینی، محمدحسین و معصومه مطور(1391)، «نقدی بر کتاب های درسی دانشگاهی رشتة علوم تربیتی در ایران»، پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، ش 16 ، (26)، ص 119-142.
- خیام‌پور، عبدالرسول (۱۳۷۲)، دستور زبان فارسی. چاپ هشتم. کتاب فروشی تهران.
- دهقانیان، جواد، جمالی، صدیقه (1392). «بررسی و نقد ترجمه و شرح مبادی العربیة چهارم (قسمت نحو) شرح سیدعلی حسینی»، پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، دوره12، ش25، ص 37-56.
- شرتونى، رشید، (1387). مبادی العربیة فی الصرف و النحو (4)، چاپ سوم، قم: دار العلم.
- فریمن دایان، لارسن (1384). اصول وفنون آموزش زبان. ترجمۀ د. فهیم و م .حقانی،چاپ رهنما.
- کیانی، حسین (1391). «بررسی و نقد کتاب قواعد کاربردی زبان عربی»، پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، دوره12، ش2، ص 91-104.
- متقی زاده، عیسی؛ اسماعیلی، سجاد؛ و محمدی، دانش ( 1392 ). تحلیل محتوای کتاب های آموزش قواعد زبان عربی در مقطع کارشناسی رشته زبان و ادبیات عربی بر اساس معیارهای کیفیت متون آموزشی بررسی موردی کتاب «مبادئ العربیة» رشید.
- منصوریان، یزدان (1392). «صد ویژگی کتاب های دانشگاهی کارآمد و اثر بخش»، مجله پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، ش29، ص 17-1.
- نظری تریزی, امین, محمدی, دانش. (2020). فاعلیة استخدام إستراتیجیات التعلّم النشط فی تحسین تعلّم القواعد العربیة لدی طلاب قسم العلوم القرآنیة والحدیث فی مدینة إصفهان. دراسات فی تعلیم اللغة العربیة وتعلمها, 4(1), 115-134.
- نعمتی قزوینی، معصومه و رخشنده نیا، سیده اکرم (1391). «نقد کتاب صرف ساده»، پژوهشنامة انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دوره12، ش2، ص 127-137.
- نویدی، احد (1390). ارزشیابی اجرای آزمایشی طرح غنی سازی تجارب یادگیری در دروس ریاضیات و علوم تجربی پایه اول راهنمایی در سال تحصیلی 1389-90، تهران: وزارت آموزش و پرورش، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.