زبان و ادبیات فارسی
علی سلیمانی؛ محمد فولادی
چکیده
بسیاری از فرهنگنویسان، شارحان، و مصححان شاهنامه واژههای «جُناغ» و «جُنا» را یک واژه تلقی کرده و از آنها بهجای یکدیگر استفاده کردهاند. حالآنکه توجه به بافت موقعیتی، نشانههای درونمتنی، و نگاهی جامع بر ابیاتی که این دو واژه در آنها آمده است مشخص میکند که در شاهنامۀ فردوسی، این دو واژه یکی نیستند، ...
بیشتر
بسیاری از فرهنگنویسان، شارحان، و مصححان شاهنامه واژههای «جُناغ» و «جُنا» را یک واژه تلقی کرده و از آنها بهجای یکدیگر استفاده کردهاند. حالآنکه توجه به بافت موقعیتی، نشانههای درونمتنی، و نگاهی جامع بر ابیاتی که این دو واژه در آنها آمده است مشخص میکند که در شاهنامۀ فردوسی، این دو واژه یکی نیستند، بلکه دو واژه با دو معنای متفاوتاند. هدف اصلی این پژوهش تصحیح ابیاتی از شاهنامه بهتصحیح علمی ـ انتقادی جلال خالقی مطلق است. همچنین، نویسندگان با بررسی تصحیحهای دیگر شاهنامه کوشیدهاند تا اغلاط راهیافته به آنها را نیز نمایان و رفع سازند. از رهرو این پژوهش نتیجه حاصل شد که واژههای «جناغ» و «جنا» بهترتیب قابلیت همنشینی با واژههای «پلنگ» و «خدنگ» را دارند و عدم دقت به معنای متفاوت این دو واژه، بیتوجهی به ظرفیت همنشینی آنها، و پرهیز از تکیهکردن بر نسخۀ فلورانس باعث شده که خالقی مطلق در تصحیح دو بیت از شاهنامه که این دو واژه در آن آمده، به طریق صواب نرود. در این پژوهش علاوهبر تصحیح آن دو بیت به اشتباهات راهیافته در تصحیحهای دیگر شاهنامه نیز اشاره شده است. همچنین، بهفراخور بحث بیتی از برزونامۀ شمسالدین محمد کوسج نیز تصحیح شد.