روش‌شناسی
علی ابراهیم‌پور
چکیده
«جریان‌شناسی» پدیده‌ای جدید در ایران معاصر است که عنوان جلسات و کتب متعددی را در عرصه‌های علم، فرهنگ، و سیاست به‌خود اختصاص داده است. اما مشکل این مباحث فقر ادبیات و چهارچوب نظری مشخص و عدم حاکمیت انضباط‌های علمی بر آن است که باعث سوءتفاهم‌ها، تشتت‌آرا، و درهم‌ریختگی معرفتی شده و مخاطبان را دچار سردرگمی و تحیر کرده است. ...
بیشتر
«جریان‌شناسی» پدیده‌ای جدید در ایران معاصر است که عنوان جلسات و کتب متعددی را در عرصه‌های علم، فرهنگ، و سیاست به‌خود اختصاص داده است. اما مشکل این مباحث فقر ادبیات و چهارچوب نظری مشخص و عدم حاکمیت انضباط‌های علمی بر آن است که باعث سوءتفاهم‌ها، تشتت‌آرا، و درهم‌ریختگی معرفتی شده و مخاطبان را دچار سردرگمی و تحیر کرده است. برای حل این مشکل، جریان‌شناسی نه درحد مباحث ژورنالیستی، بلکه بهمنزلۀ دانشی موردتحقیق و نگاه درجهدومی مطالعه شده است. بر این اساس، مطابق ضوابط حکمت اسلامی در تعریف علوم به موضوعات، جریان‌شناسی دانشی است که یکی از حقایق اجتماعی به نام «جریان اجتماعی» را بهمنزلۀ موضوع خود برگزیده است. این مقاله درراستای تثبیت و تقویت هویت دانشی «جریان‌شناسی» با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای، باتوجهبه اصل روششناختی رابطه و تناسب میان «روش» و «موضوع موردمطالعه» در چهارچوب نظری علم در سنت اسلامی، با تحلیل ابعاد هویت جریان اجتماعی، لوازم روش‌شناسانۀ آن را بررسی و استخراج کرده و در قالب 30 عنوان ارائه داده است. این لوازم روششناسانه پیشنیازهای طراحی و صورتبندی الگوی علمی مطلوب جریان‌شناسی را فراهم میآورد.
فلسفه
سید محمدرضا امیری طهرانی زاده
چکیده
کتاب فلسفۀ پول مهم‌ترین اثر گئورگ زیمل است که پس از گذشت نزدیک به یک سده فراموشی دوباره در آکادمی‌ها موردتوجه قرار گرفته است. این کتاب برخلاف عنوان آن دربارۀ اقتصاد نیست و به موضوعات فرارشته‌ای در قلمروهای فلسفه، فرهنگ، روان‌شناسی، علوم اجتماعی، و اقتصادی می‌پردازد. این مقاله دو هدف را دنبال می‌کند: نخست، معرفی اجمالی محتوای کتاب؛ ...
بیشتر
کتاب فلسفۀ پول مهم‌ترین اثر گئورگ زیمل است که پس از گذشت نزدیک به یک سده فراموشی دوباره در آکادمی‌ها موردتوجه قرار گرفته است. این کتاب برخلاف عنوان آن دربارۀ اقتصاد نیست و به موضوعات فرارشته‌ای در قلمروهای فلسفه، فرهنگ، روان‌شناسی، علوم اجتماعی، و اقتصادی می‌پردازد. این مقاله دو هدف را دنبال می‌کند: نخست، معرفی اجمالی محتوای کتاب؛ و دوم، تحلیل نسبت این کتاب با تخصص‌گرایی آکادمیک. برای هدف نخست سعی شده است که مهم‌ترین مقولات بحثشده در فلسفۀ پول بهطور خلاصه معرفی شود. اما هدف دوم از دو حیث بررسی شده است: نخست، دلایل مطرحشدن این اثر پس از یک دورۀ طولانی چشمپوشی از آن در جهان معاصر چیست؟ و دوم، نسبت این اثر با وضعیت علوم انسانی و اجتماعی در ایران کدام است؟ بدین منظور، درآغاز نظریۀ فرمهای زیمل بررسی میشوند و سپس براساس نظریۀ فرمها، مقولات عینیتیافتگی/ شیءشدگی، سوژه ـ ابژه، مدرنیته، زیباییشناسی، هدف ـ وسیله، و فرم دین در فلسفۀ پول معرفی میشوند. در ارزیابی نسبت فلسفۀ پول با تخصص‌گرایی آکادمیک در جهان معاصر و بهویژه ایران، به رونقیافتن رویکرد فرارشته‌ای در علوم انسانی و اجتماعی و همچنین نسبت دین با این علوم میپردازیم.
