هنر
احسان ذبیحی فر؛ سید شاهین محسنی
چکیده
موسیقیِ عرفانی اصطلاحی است که میتواند طیف گستردهای از معنا را در بر بگیرد و درطول تاریخ پس از اسلام، مصادیق بسیاری از موسیقی به وصف عرفانی متصف شدهاند و برخی از آنها تا امروز موجودند. این تحقیق برآن است که معنیِ موسیقی عرفانی را نه از طریق واکاوی معانی لغوی یا ریشهشناسی، بلکه از طریق معناداریِ آن در زیستِ جهان فرهنگی و پیداکردن ...
بیشتر
موسیقیِ عرفانی اصطلاحی است که میتواند طیف گستردهای از معنا را در بر بگیرد و درطول تاریخ پس از اسلام، مصادیق بسیاری از موسیقی به وصف عرفانی متصف شدهاند و برخی از آنها تا امروز موجودند. این تحقیق برآن است که معنیِ موسیقی عرفانی را نه از طریق واکاوی معانی لغوی یا ریشهشناسی، بلکه از طریق معناداریِ آن در زیستِ جهان فرهنگی و پیداکردن مصادیق این اصطلاح بیابد و سپس افق معنایی موسیقی عرفانی را بهجای تکمعنای آن بنشاند. در این جهت، گسترۀ معانی اصطلاحات موسیقی، عرفان، و بعد نحوۀ ارتباط موسیقی و عرفان در متون سنتی بررسی و به چهار قسم طبقهبندی میشود. اول ارتباط موسیقی و هستی، دوم ارتباط باطنی موسیقی با جنبههای باطنی فرهنگی، سوم موسیقی با تأثیر عرفانی و انواع آن در ادبیات عرفانی، و چهارم موسیقی بهعنوان آداب تصوف. درمجموع 21 مصداق برای موسیقی عرفانی با شرحی مختصر ذکر میشود. این مصادیق که هریک نمونههای دیگری را نمایندگی میکنند، طیفی را تشکیل میدهند که افق معنای اصطلاح موسیقی عرفانی در فرهنگ ایرانی ـ اسلامی در آن قابلمشاهده خواهد بود.