زبان و ادبیات فارسی
محمد رضا موحدی
چکیده
درمیان قرآنپژوهان غربی که به دیدۀ انصاف به متون اسلامی، بهویژه قرآن، نگریستهاند خانم کریستین سندز همچنان شیوۀ استادان مشتاق و محتاط خود را میپیماید. او در کتاب تفاسیر صوفیانۀ قرآن از سدۀ چهارم تا نهم، نخست به بررسی پیشفرضهای هرمنوتیکی صوفیه پرداخته و سپس مقایسهای تحلیلی کرده است میان روشهای عارفانِ مفسّر ذیل داستان ...
بیشتر
درمیان قرآنپژوهان غربی که به دیدۀ انصاف به متون اسلامی، بهویژه قرآن، نگریستهاند خانم کریستین سندز همچنان شیوۀ استادان مشتاق و محتاط خود را میپیماید. او در کتاب تفاسیر صوفیانۀ قرآن از سدۀ چهارم تا نهم، نخست به بررسی پیشفرضهای هرمنوتیکی صوفیه پرداخته و سپس مقایسهای تحلیلی کرده است میان روشهای عارفانِ مفسّر ذیل داستان موسی و خضر، سرگذشت مریم، و آیۀ نور. در بررسی این کتاب، پس از نگاهی به امتیازات و جنبههای مثبت اثر، به مواردی از ضعفهای محتوایی این پژوهش پرداخته شده که متوجه مؤلف بوده است. بخش زیادی از نکات ذوقی ـ تفسیری در این کتاب برپایۀ مطالبی است که از عبدالرزاق کاشانی و بخشهای تأویلی غرایبالقرآن نظامالدین اعرج نیشابوری و پسازآن، علاءالدوله سمنانی نقل شده و با یکدیگر مقایسه شدهاند، درحالیکه سالهاست در جای خود به اثبات رسیده که عمدۀ مباحث تأویلی در غرایبالقرآن برگرفته از تأویلات نجمیّه است. توجه به این نکته میتوانست چینش مباحث و ارزیابی نهایی مؤلف را تغییر دهد. همچنین به مواردی از ضعف ترجمۀ اثر توجه شده که به تعقید و گرفتگی متن فارسی انجامیده است. شواهدی که از این ضعفها ارائه شده از موارد اختلاف سلیقه در ترجمه نبوده است.