نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• احسان خانمحمدی ¹
• رامین مرادی ²

¹ دکترای جامعه‏ شناسی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، جمهوری اسلامی ایران

² دکترای جامعه‏ شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

چکیده

ژانر خلقیات‏نویسی، به‏عنوان یکی از گونه‏های ویژۀ نوشتارهای اجتماعی، درپی بررسی و فهرست‏برداری از خصلت‏های اخلاقی و رفتاری ایرانیان است. آثار متعددی در ذیل این ژانر نوشته شده است. ما در این پژوهش برای بررسی و نقد بازنمایی رفتارهای اخلاقی ایرانیان، کتاب جامعه‏شناسی خودمانی؛ چرا درمانده‏ایم؟، اثر حسن نراقی، را انتخاب کرده‌ایم و با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی، براساس الگوی تئون ون‏دایک، آن را نقد کرده‏ایم. نتایج پژوهش نشان داد نراقی در این اثر بسیاری از استراتژی‏های ایدئولوژیک را برای به‌تصویرکشیدن رفتارهای اخلاقی ایرانیان مورداستفاده قرار داده است. گفتمانی که نراقی در پرتوِ آن ایرانیان را نقد می‏کند، گفتمان خودانتقادی است. او بیش از آن‌که به بررسی و توصیف رفتارهای ایرانیان بپردازد، درحال ساخت این رفتارهاست. براساس بازنمایی نراقی، رفتارهای اخلاقیِ ناپسند ایرانیان چهارده‏برابر بیش‌تر از رفتارهای اخلاقیِ پسندیدۀ آن‏هاست. آثار ژانر خلقیات‏نویسی درنهایت ادعا می‏کنند ایرانیان ذاتاً غیراخلاقی عمل می‏کنند و درمقابل، غربی‏ها ذاتاً مردمانی اخلاق‏مدار هستند. بنابراین، آثار این ژانر را باید نقد کرد؛ چراکه با بازنمایی غیرواقعی از ما ایرانیان می‏توانند پی‌آمدهای هویتی منفی برای جامعه داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

• رفتارهای اخلاقی
• بازنمایی
• تحلیل گفتمان انتقادی
• گفتمان خودانتقادی
• خودشرق‏شناسی
• خلقیات ایرانیان

موضوعات

• علوم اجتماعی

عنوان مقاله [English]

A Critique of the Iranian Temperament Genre A Case Study of the Book Intimate Sociology: Why Are We Helpless?

نویسندگان [English]

• Ehsan Khanmohammadi ¹
• Ramin Moradi ²

¹ PhD in Sociology, Yasuj University, Yasuj, Iran

² PhD in Sociology, Department of Social Sciences, Yasuj University, Yasuj, Iran,

چکیده [English]

There are many works about the moral behavior of Iranians. The genre of Iranian Temperament is a distinctive form of social literature that examines and catalogs the moral and behavioral traits of Iranians. Numerous works have been written under this genre. In this article, we have chosen one of Hassan Naraghi's books to examine and criticize the representation of Iranian moral behavior. We have criticized this book using the critical discourse analysis method based on van Dijk's model. The results of the research showed that in this work, Naraghi used many ideological strategies to represent the moral behaviors of Iranians. Naraghi criticizes Iranian behavior in light of self-critical discourse. Rather than describing the moral behavior of Iranians, he gives direction to it. According to Naraghi's representation, Iranians' undesirable moral behaviors are fourteen times more common than their desirable moral behaviors. Works of this genre ultimately claim that Iranians are inherently immoral and Westerners are inherently moral. Therefore, works of this genre should be criticized because, by unrealistically representing us Iranians, they can have negative identity consequences for society.

کلیدواژه‌ها [English]

• Moral Behaviors
• Representation
• Critical Discourse Analysis
• Self-Critical Discourse
• Self-Orientalism
• Iranian Temperament