نوع مقاله : پژوهشی
نویسنده
دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
مقاله حاضر مروری انتقادی بر کتاب دین پس از دین اثر واسرستروم بود که مضامین اصلی، رویکردهای روش‌شناختی و تأثیرات علمی آن بررسی شد. هدف اصلی این مقاله ارزیابی این بود که واسرستروم چگونه مشارکت‌های شولم، الیاده و کربن را در اندیشه دینی مدرن به‌ویژه تمرکز مشترک آن‌ها بر عرفان، نمادگرایی و مطالعه پدیدارشناختی دین به تصویر می‌کشد. پژوهش حاضر با استفاده از تحلیل محتوای مبتنی بر متن کتاب، به بررسی استفاده واسرستروم از مفهوم «دین پس از دین» و تعامل انتقادی او با تعهدات ایدئولوژیک و انتخاب‌های روش‌شناختی محققان پرداخت. یافتهها، نقاط قوت مهمی مانند بافت تاریخی جامع واسرستروم و رویکرد بین‌رشته‌ای را برجسته کرد، اما انتقادهای قابل‌توجه نیز مطرح شد، شامل ابهام در تعریف «دین پس از دین» که مرزهای بین معنویت شخصی، تحقیق دانشگاهی و تعهدات ایدئولوژیک را محو می‌کند و سؤالاتی را در مورد انسجام این مفهوم به‌عنوان یک مقوله تحلیلی ایجاد می‌کند. علاوهبراین، تأکید بیش‌ازحد بر عرفان اغلب بر تحلیل تاریخی انتقادی، به‌ویژه در آثار شولم، سایه می‌اندازد، و نقد ناکافی مفاهیم اخلاقی ایدئولوژی‌های سیاسی محققان، عمق تحلیل واسرستروم را محدود می‌کند. این بررسی بر نیاز به تعامل متوازن‌تر و دقیق‌تر با تعامل پیچیده بین عرفان، تاریخ و سیاست در مطالعات دینی مدرن تأکید می‌کند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Keywords: Religion, Mysticism, Phenomenology, Ideology, Modern Religious Thought, Wasserstrom
نویسنده [English]
- Mohammadreza Salehi Vasigh
* PhD Candidate in Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]
The present article offers a critical review of Wasserstrom's book "Religion After Religion", examining its main themes, methodological approaches, and scholarly impacts. The primary objective of this article was to assess how Wasserstrom portrays the contributions of Scholem, Eliade, and Corbin to modern religious thought, particularly their shared focus on mysticism, symbolism, and the phenomenological study of religion. Utilizing text-based content analysis of the book, this research examined Wasserstrom's use of the concept "Religion After Religion" and his critical engagement with the scholars' ideological commitments and methodological choices. The findings highlighted significant strengths, such as Wasserstrom's comprehensive historical context and interdisciplinary approach, but also raised notable criticisms. These include ambiguity in defining "Religion After Religion," which blurs the boundaries between personal spirituality, academic inquiry, and ideological commitments, raising questions about the concept's coherence as an analytical category. Additionally, the overemphasis on mysticism often overshadows critical historical analysis, particularly in Scholem's works, and an insufficient critique of the ethical dimensions of the scholars' political ideologies limits the depth of Wasserstrom's analysis. This review emphasizes the need for a more balanced and precise engagement with the complex interplay between mysticism, history, and politics in modern religious studies.
کلیدواژه‌ها [English]
- Religion
- Mysticism
- Phenomenology
- Ideology
- Modern Religious Thought
- Wasserstrom
)