نوع مقاله : مروری

نویسنده

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهیدمدنی آذربایجان، تبریز، ایران

10.30465/crtls.2025.50747.2898

چکیده

روضه‌المریدین اثری ست عرفانی به نثر که ابوجعفر بن یزدانیار همدانی(380 – 472) آن را به زبان عربی نوشته‌است.امروزه نسخه‌هایی خطی از این اثر در جهان وجود دارد و سوری و پورجوادی برای نخستین بار، این اثر را تصحیح و چاپ کرده‌اند. کتاب.روضه‌المریدین اثری ست مختصر و جامع که 44 باب دارد و به زبان ساده و روان نوشته شده‌است.سوال اصلی این است که روضه‌المریدین چه جایگاهی در منابع عرفانی دارد و ارج و اهمیت این منبع درچیست؟ این اثر قرابت و همسنخی با دیگر آثار عرفانی آن دوره دارد و مبانی عرفانی را ساده تبیین می‌کند.تقسیم مباحث به اقسام و انواع را از شگردهای بیانی آن می‌توان دانست. مصححان، کتاب را درسه بخش مقدمه،متن و یادداشت ها به همراه نمایه هایی عرضه کرده‌اند.ایشان در تصحیح متن، یازده نسخه در دست داشته‌ که از هفت نسخه بهره برده‌اند. برخی پرسش ها و حتی تردیدها علی الخصوص در بارة نویسنده وجود دارد. با این حال،  اکنون که روضه‌المریدین به چاپ رسیده‌است،یقینا برخی سوال ها و پاسخ ها دربارة اثر و صاحب آن را پژوهندگان طرح ، و با شناخت میراث دیگری از عرفان، این جریان  را عمیق و غنی خواهند کرد.و مسلما در آینده دربارة منزلت  ابن یزدانیار و ارج روضه‌المریدین بیشتر بحث خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review of the Book "Rovzat ol-Muridin" and Some Notes on Its Publication

نویسنده [English]

  • Yadollah Nasrollahi

Associate Professor of Persian Language and Literature, Azarbijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran

چکیده [English]

"Rovzat ol-Muridin" is a mystical prose work written in Arabic by Abu Ja'far ibn Yazdaniyar Hamadani (380-472). Today, there are manuscripts of this work in the world, and Suri and Pourjavadi have corrected and published this work for the first time. The book "Rovzat ol-Muridin" is a concise and comprehensive work that has 44 chapters and is written in simple and fluent language. The main question is what the place of "Rovzat ol-Muridin" in mystical sources is, and what the value and importance of this source is. This work is similar to other mystical works of that period and explains mystical principles in a simple way. Dividing topics into types can be considered one of its expressive techniques. The editors have presented the book in three parts: introduction, text, and notes, along with an index. They had eleven copies in their hands in correcting the text, seven of which were used. There are some questions and even doubts, especially about the author. However, now that "Rovzat ol-Muridin" has been published, scholars will certainly raise some questions and answers about the work and its author, and by recognizing another legacy of mysticism, they will deepen and enrich this process. And certainly, in the future, there will be more discussion about the status of Ibn Yazdaniyar and the honor of "Rovzat ol-Muridin".

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Rovzat ol-Muridin"
  • Muhammad Suri and Nasrallah Pourjavadi
  • Mysticism
  • Hamadan Sufism
  • 4th Century
ـ ابن یزدانیار همدانی(1402). روضه‌المریدین،تهران: فرهنگ معاصر.
ـ انیس، ابراهیم و دیگران(1386). المعجم الوسیط(عربی ـ فارسی)،مترجم محمد بندر ریگی،تهران: انتشارات اسلامی.
ـ پورجوادی،نصرالله(1377).ابن یزدانیار ارموی و منازعة او با مشایخ بغداد.معارف،دورة15، 1377.
ـ جنید بغدادی(1390). رسایل، سخنان و احوال، ترجمه و تصحیح مسعود انصاری، تهران:جامی.
ـ حافظ،شمس الدین محمد(1385).دیوان،تدوین و تصحیح رشید عیوضی،تهران:امیرکبیر.
ـ دهخدا ، علی اکبر(1373).لغت نامه،تهران: دانشگاه تهران.
ـ زرین کوب،عبدالحسین(1363).دنبالة جستجو در تصوف ایران،تهران: امیر کبیر.
ـ سلمی،ابوعبدالرحمن محمود(1387). مجموعة آثار عبدالرحمن سلمی(مجلد سوم)،گردآوری نصرالله پورجوادی، محمد سوری، تهران:مرکز نشر دانشگاهی.
ـ سوری و پورجوادی(1402).مقدمه و یادداشت های روضه‌المریدین،تهران: فرهنگ معاصر.
ـ صدری نیا، باقر(1388). فرهنگ ماثورات، تهران:سخن، چاپ اول(ویرایش جدید)
ـ عطار،محمد(1397).تذکره‌الاولیا،ج1، مقدمه،تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.
ـ قشیری،ابوالقاسم(1374). الرساله‌القشیریه،تحقیق الدکتور عبدالحلیم محمود و الدکتور محمد بن شریف،قم:بیدار.
ـ مولوی،جلال‌الدین(1387). غزلیات شمس تبریز، مقدمه،گزینش و تفسیر محمدرضا شفیعی کدکنی،تهران: سخن.
ـ مولوی، جلال الدین محمد(1375). مثنوی معنوی، ج1، تهران:توس، چاپ اول .
ـ میهنی، محمدبن منور(1376). اسرارالتوحید، مقدمه، تصحیح و تعلیقات دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران:آگه .
ـ نصراللهی،یدالله(1389). ابن یزدانیار و روضه‌المریدین،آفرین نامه،پژوهش های ایرانشناسی،یادنامة دکتر محمد امین ریاحی، به کوشش نادر مطلبی کاشانی،تهران: مجموعة انتشارات موقوفات دکتر محمود افشار یزدی.
ـ هجویری، ابوالحسن ابوعلی(1393). کشف المحجوب، مقدمه، تصحیح و تعلیقات دکتر محمود عابدی، تهران:سروش
ـ یاحقی،محمد جعفر(1386).فرهنگ اساطیر و داستان واره ها در ادبیات فارسی،تهزان:فرهنگ معاصر.
ـ روضه‌المریدین،نسخة پرینستون،محفوظ در کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران.