نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گنبد کاووس

چکیده

در این جستار نگاهی دیگر به کتاب غلط ننویسیم، نوشته ابوالحسن نجفی انداخته‌ایم. با مرور نقدهای پیشین مشخص شد که عمده نگاه‌ها و نقدها بر دو جریان فکری متباین استوارند؛ نخست نگاهی زبان شناختی که زبان را نظامی زنده و پویا می‌شناسد که تجویز را درباره آن، غیرعلمی می‌داند؛ دوم نگاهی است که با برجسته­ کردن کارکردهای ادبی و اجتماعی زبان و با توجه به پیشینه فرهنگی آن، هرگونه تغییری را تنها در چارچوب قواعد دستور و پیشینه زبان می‌پذیرد. با بررسی کتاب غلط ننویسیم فارغ از نقدهای پیشین، اشکالاتی دیده می‌شود که با وجود چاپهای مکرر کتاب هنوز مرتفع نشده‌اند. پاره‌ای از اشکال‌ها چون حروفچینی کتاب، شیوه آوانگاری مدخل‌ها، ارجاع‌دهی به منابع، مدخل‌های مشمول حکمی واحد و... در تمام کتاب وجود دارند؛ دسته دیگری از اشکال‌ها مربوط به مدخل‌هایی خاصند که به ترتیب الفبایی در این جستار آمده‌اند. با وجود نقدهایی که بر این کتاب نوشته‌اند، و اشکال‌هایی که در آن هست، همچنان کتابی کاربردی است که بر بسیاری از مسائل زبان فارسی امروز انگشت نهاده است و می‌تواند در پیشگیری از ورود بسیاری از واژگان غیرضرور به زبان و نیز تحت­تأثیر قرارگرفتن زبان فارسی از ساخت‌های نحوی زبان‌های بیگانه مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A critic on Ghalat Nanevisim bookA Critical Review of on Ghalat Nanevisim

نویسنده [English]

  • Hossein Mohammadi

Faculty Member of Persian Language and Literature, Gonbad Kavous University

چکیده [English]

In this study we have a look on Ghalat Nanevisim[1]; written by Abolhasan Najafi. By reviewing the previous critiques, it is recognized that most of the critiques are based on two contradictory thought movements; first a linguistic glance which shows language as a live and dynamic system and denies the prescriptivism; the second glance emphasizes the literal and social applications of language, and according to cultural backgrounds, it accepts only those changes which are in the framework of grammatical rules and language background. By reviewing the book disregarding the previous critiques, after so many prints, again we can see some problems which are unsolved. Some of them are typographical problems, the phonetic transcription method of inventories, system of referencing, inventories containing same rules etc. throughout the book. Some others are related to those special inventories which are presented in the alphabetical order. After all of these critiques and its problems, again it is an applied book which has so many problems in the modern Persian. And, it can prevent the arrival of some unnecessary loan words and grammatical structures of foreign languages

کلیدواژه‌ها [English]

  • Problems of Persian Writing
  • Ghalat Nanevisim Book
  • Critique on Ghalat Nanevisim
اباذری، یوسف(1387). «کلمه/کلمه، شیء/شیء، درباره غلط ننویسیم ابوالحسن نجفی»، یادنامه دکتر ابوالحسن نجفی (ضمیمه روزنامه اعتماد)، ش. 1870.
ارباب‌شیرانی، سعید(1387). «استاد نجفی "جای دیگر نشیند"؛ گفتگو با شیما بهره‌مند»، یادنامه دکتر ابوالحسن نجفی (ضمیمه روزنامه اعتماد)، ش. 1870.
امامی، کریم (1367). «زباشناس یا ادیب»، نشر دانش، ش. 46، صص 47-48.
باطنی، محمد رضا (1367). «اجازه بدهید غلط بنویسیم»، مجله آدینه، ش. 24.
بهرام‌پور عمران، احمدرضا (1393). «یادداشتهایی در حاشیه غلط ننویسیم»، روزنامه اطلاعات، ش. 26109.
پاکنهاد، ایمان (1392). «گَمان می‌کنم گُمان درست است؛ ابوالحسن نجفی در بوته نقد باطنی و بدیعی»، (گزارش نشست دکتر ابوالحسن نجفی، دکتر محمدرضا باطنی، منوچهر بدیعی و دکتر نصرالله پورجوادی در انجمن ویراستارانِ دفتر فنّی)، روزنامه شرق، ش. 1967.
حق‌شناس، علی‌محمد و همکاران (1393). فرهنگ معاصر هزاره انگلیسی فارسی، چاپ بیست و ششم، تهران: فرهنگ معاصر.
حمید رفیعی، محمد علی (1367). «چگونه بنویسیم»، نشر دانش، ش.46، صص 48-50.
شریعت، محمدجواد (1367). «نگاهی دیگر به غلط ننویسیم»، نشر دانش، مرداد و شهریور، شماره 47.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1382). شاعر آیینه‌ها (بررسی سبک هندی و شعر بیدل)، تهران: انتشارات آگاه.
شمس قیس رازی (1388). المعجم فی معاییر اشعار العجم، به تصحیح علامه محمد بن عبدالوهّاب قزوینی و تصحیح مجدد استاد مدرس رضوی و تصحیح مجدد دکتر سیروس شمیسا،  تهران: انتشارات زوّار.
صادقی، علی‌اشرف (1387). «نه سنتی نه مدرن»، یادنامه دکتر ابوالحسن نجفی (ضمیمه روزنامه اعتماد)، ش. 1870.
طباطبایی، میراحمد (1367). «هدیه‌ای نفیس در آغاز سال نو»، نشر دانش، ش. 46، صص 43-46.
طبیب‌زاده قمصری، امید (1368). «شیوه‌های آوانگاری در لغت‌نامه‌های فارسی و ضرورت تغییر آنها»، مجله زبانشناسی، سال ششم، شماره یک، پیاپی 11. صص 74- 87.
عنصرالمعالی، کیکاوس بن اسکندر (1390).قابوسنامه، به اهتمام و تصحیح غلامحسین یوسفی، چاپ هفدهم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
فرزام، حمید(1374). «نکته‌ای چند درباره غلط ننویسیم»، نامه فرهنگستان، ش. 2.
فیاض، علی‌اصغر (1367). «کتابی مفید و پرارزش»، نشر دانش، ش. 46، صص 51-53.
موحد، ضیاء (1387). «نجفی مرد فرهنگ و ادبیات»، یادنامه دکتر ابوالحسن نجفی (ضمیمه روزنامه اعتماد)، ش. 1870.
ناتل خانلری، پرویز (1377).دستور زبان فارسی، با تجدید نظر، چاپ شانزدهم، تهران: انتشارات توس.
نجفی، ابوالحسن (1367). «غلطهایی که در "غلط ننویسیم" نیست»، مجله نشر دانش، ش. 48، صص 56-61.
نجفی، ابوالحسن (1391). غلط ننویسیم؛ فرهنگ دشواریهای زبان فارسی، چاپ نوزدهم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
نظامی عروضی سمرقندی، احمد بن عمر، (بی‌تا). چهارمقاله، به تصحیح و اهتمام علامه محمد قزوینی، به کوشش دکتر محمد معین، تهران: انتشارات ارمغان.