پژوهشی
زبان‌های خارجی
سهراب آذرپرند
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، صفحه 1-21
چکیده
هدف از نگارش این مقاله، معرفی و بررسی کتاب دوجلدی آموزش مقدماتی زبان ژاپنی زیرعنوان «ژاپنی برای همه، سطح مقدماتی» است که بعد از نزدیک 15 سال در سال 2012 میلادی با رفع اشکالات نسخه قبل و تغییراتی در محتوا تجدید چاپ شده است. درحالحاضر نسخه زبان خارجی این اثر به دوازده زبان انگلیسی، فرانسوی، اسپانیولی، ایتالیایی، پرتقالی، روسی، ...
بیشتر
هدف از نگارش این مقاله، معرفی و بررسی کتاب دوجلدی آموزش مقدماتی زبان ژاپنی زیرعنوان «ژاپنی برای همه، سطح مقدماتی» است که بعد از نزدیک 15 سال در سال 2012 میلادی با رفع اشکالات نسخه قبل و تغییراتی در محتوا تجدید چاپ شده است. درحالحاضر نسخه زبان خارجی این اثر به دوازده زبان انگلیسی، فرانسوی، اسپانیولی، ایتالیایی، پرتقالی، روسی، آلمانی، چینی، کرهای، تایلندی، اندونزیایی، ویتنامی در دسترس است و در بیشتر مراکز دانشگاهی و غیردانشگاهی آموزش زبان ژاپنی درسراسر جهان و ازجمله گروه زبان و ادبیات ژاپنی دانشگاه تهران در مرحله مقدماتی بهعنوان منبعی قابل اتکا و کارآمد مورد استفاده است. ویژگیهایی ازجمله رفع اشکالات نسخه قبل، تهیه و تدوین کتاب بهوسیله کار گروهی و درنظر گرفتن کتاب‌های کمکی متعدد برای پوشش دادن چهار توانایی زبانی گفتاری، شنیداری، خواندن و نوشتن باعث شده است که نسخه جدید کتاب حاضر از بهترین کتاب‌های آموزش زبان ژاپنی در دنیا محسوب شود. اماهنوز هم هرچند اندک،ایراداتی بر این کتاب وارد است. مقاله حاضر می‌کوشد به ویژگیها، نقاط قوت و ضعف این اثر بپردازد.
پژوهشی
زبان‌های خارجی
علیرضا امرایی
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، صفحه 23-43
چکیده
چهار رکنِ اصلی در سنجشِ یک کتابِ آموزشی عبارتاند از سنجشِ دستاوردهای کتاب با نظر به مبانیِ علمیِ حوزهی موردِ نظر، مقایسه ی کتاب با کتاب های مشابه، بررسیِ جایگاهِ کتاب در نظامی که قرار است آن را موردِ استفاده قرار دهد، وارزیابیِ حاصلِ کتاب در چارچوبِ پیش فرض هایی که نویسنده در نظر داشته است. جستارِ کنونی می کوشد تا ...
بیشتر
چهار رکنِ اصلی در سنجشِ یک کتابِ آموزشی عبارتاند از سنجشِ دستاوردهای کتاب با نظر به مبانیِ علمیِ حوزهی موردِ نظر، مقایسه ی کتاب با کتاب های مشابه، بررسیِ جایگاهِ کتاب در نظامی که قرار است آن را موردِ استفاده قرار دهد، وارزیابیِ حاصلِ کتاب در چارچوبِ پیش فرض هایی که نویسنده در نظر داشته است. جستارِ کنونی می کوشد تا با نگاهی به این چهار رکن به بررسیِ کتابِ آموزشِ ترجمه به قلمِ حسن هاشمیمیناباد (1394) بپردازد. در این راستا، پس از بررسیِ کوتاهِ پایه های نظریِ نگارشِ کتاب های آموزشیِ ترجمه، به اختصار به وضعیتِ این حوزه در ایران می پردازیم. سپس کتابِ هاشمی میناباد را با توجه به مطالبِ طرح شده به نقد و سنجش می گذاریم. بنابر نتیجه ی این سنجش، مزیتِ اصلیِ کتاب این است که ریشه در تجربه ی تدریسِ عملیِ ترجمه دارد. همچنین نهایتِ دقت در ویژگی های صوریِ آن اِعمال شده است. متنها نیز دارای تنوعی بسیار و ترتیبی منطقی از آسان به دشوار هستند. اما بزرگترین کاستیِ کتاب نداشتنِ شالوده های منسجمِ نظری و ارائه ی پراکنده ی مطالب است، به نحوی که ترجمه آموزِ مبتدی قادر نیست به استنباطِ قواعدی کارآمد در ترجمه بپردازد.به همین دلیل، این کتاب را به شکلِ کنونی نمی توان به عنوانِ یک کتابِ درسیِ مستقلِ دانشگاهی در نظر گرفت، بلکه بهتر است از آن به عنوانِ منبعی کمکی برای آشناییِ بیشترِ دانشجویان با مثال های عملی استفاده شود.
پژوهشی
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
رضا امینی
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، صفحه 45-67
چکیده
در این مقاله کتاب «جامعه شناسی زبان (برنامه ریزی زبان فارسی و نگرش های زبانی)»، نوشته نگار داوری اردکانی با همکاری آذردخت جلیلیان، بررسی و نقد شده است. در این راستا، هم به ساختار و جنبه های صوری کتاب و رعایت اصولِ پژوهش و نگارش علمی توجه شده، و هم به محتوای کتاب و آنچه در آن آمده است. به طور کلی می توان گفت آن بخش ...
بیشتر
در این مقاله کتاب «جامعه شناسی زبان (برنامه ریزی زبان فارسی و نگرش های زبانی)»، نوشته نگار داوری اردکانی با همکاری آذردخت جلیلیان، بررسی و نقد شده است. در این راستا، هم به ساختار و جنبه های صوری کتاب و رعایت اصولِ پژوهش و نگارش علمی توجه شده، و هم به محتوای کتاب و آنچه در آن آمده است. به طور کلی می توان گفت آن بخش هایی از کتاب که حاصل و نتایج کارهای میدانی مولف اصلی آن را بیان می‌کند، دارای نکته ها و یافته های سودمند و درخور توجه بسیاری برای برنامه ریزی زبان فارسی است. از نظر صوری، بر کتاب ایرادهایی چون بی توجهی به جدانویسی، سرهم نویسی، رعایت نکردن نیم فاصله، رعایت نکردن اصول ارجاع دهی،... مترتب است. از نظر محتوایی هم برخی از مطالب مطرح شده شتابزده، نامنسجم و نامفهوم به نظر می رسد. همچنین تکرار چندباره برخی از مطالب در جاهای مختلف کتاب برای خواننده پرسش برانگیز است. زبان ترجمه ای بخش هایی از مطالب کتاب، نقل حجم بزرگی از مطالب نویسندگان دیگر، برابرهای غیردقیق برای برخی از اصطلاحات و واژه های غیرفارسی، از دیگر ایرادهای محتوایی کتاب است.
پژوهشی
زبان‌های خارجی
کاوه بهرامی
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، صفحه 69-82
چکیده
درسنامه آموزش زبان های خارجی شامل 140 مقاله از مدرسان و پژوهشگران دانشگاه های جهان در رشته آموزش زبان های خارجی است. در این اثر، جدیدترین موضوعات و مباحث مربوط به رشته آموزش زبان خارجی، به ویژه در حوزه آموزش زبان آلمانی به غیر آلمانی زبان ها، تا سال انتشار کتاب (2007) مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. کتاب حاضر که موضوعات ...
بیشتر
درسنامه آموزش زبان های خارجی شامل 140 مقاله از مدرسان و پژوهشگران دانشگاه های جهان در رشته آموزش زبان های خارجی است. در این اثر، جدیدترین موضوعات و مباحث مربوط به رشته آموزش زبان خارجی، به ویژه در حوزه آموزش زبان آلمانی به غیر آلمانی زبان ها، تا سال انتشار کتاب (2007) مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. کتاب حاضر که موضوعات بسیار متنوعی را در برمی گیرد، می تواند در مقطع تحصیلات تکمیلی در رشته های زبان و ادبیات آلمانی و آموزش زبان آلمانی در دانشگاه های ایران مورد استفاده استادان و دانشجویان این رشته قرار گیرد. با این حال نکاتی درباره جنبه های ظاهری، ساختاری و محتوایی این اثر قابل ذکر است. در نقد و بررسی حاضر سعی بر آن است تا نکات قوت و ضعف این کتاب به مخاطبان نشان داده شود. نتایج این پژوهش می تواند مدرسان رشته آموزش زبان آلمانی در ایران را با ابعاد و موضوعات جدید در روش تدریس زبان آلمانی آشنا کند.
پژوهشی
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
رضا پیش‌قدم؛ آتنا عطاران
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، صفحه 83-97
چکیده
یکی از اصلیترین منابع درس روان شناسی زبان در رشتة آموزش زبان انگلیسی کتاب روان شناسی زبان آموز: تفاوت های فردی در یادگیری زبان دوم، نوشته زلتان درنیه (Zoltan Dornyei) است. نخستین بار این کتاب در سال 2005 منتشر شد و پس از آن در سال 2015 بازبینی گردید و در «راتلج» به چاپ رسید. با توجه به نقش مهمی که حوزة روانشناسی در رشتة آموزش ...
بیشتر
یکی از اصلیترین منابع درس روان شناسی زبان در رشتة آموزش زبان انگلیسی کتاب روان شناسی زبان آموز: تفاوت های فردی در یادگیری زبان دوم، نوشته زلتان درنیه (Zoltan Dornyei) است. نخستین بار این کتاب در سال 2005 منتشر شد و پس از آن در سال 2015 بازبینی گردید و در «راتلج» به چاپ رسید. با توجه به نقش مهمی که حوزة روانشناسی در رشتة آموزش زبان انگلیسی دارد، در این مقاله تلاش شده است این اثر نقد و بررسی گردد. نویسندة کتاب موردبحث مفاهیم مطرح شده در کتاب را به خوبی پیکره بندی کرده است؛ اما تأثیرات محیط و جامعه را بر ابعاد روان شناسانة زبان آموز لحاظ ننموده است. افزون براین، نویسنده به تشریح و توضیح نارسای برخی از مفاهیم پرداخته و از مفاهیمی چون هوش هیجانی که خود یکی از اساسی ترین مسائل مرتبط به یادگیری و روان شناسی زبان دوم است، بهره نبرده است. همچنین، به نظر میرسد نویسنده تلاش کرده است بدون اتکا به ابعاد فلسفی مفاهیم مطرح شده، به تعریف و تبیین آن ها بپردازد و این مفاهیم را به چالش نکشد. به طور کلی، محدود شدن اثر به جریان های پژوهشی غربی، درنظرنگرفتن عوامل محیطی و فرهنگی و به چالش نکشیدن مفاهیم ارائه شده در کتاب، ذهن مخاطب را بسیار محدود کرده است
پژوهشی
زبان‌های خارجی
سید آیت حسینی
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، صفحه 99-120
چکیده
مقاله حاضر می‌کوشد «فرهنگ یک‌جلدی فارسی به ژاپنی و ژاپنی به فارسی معاصر» تألیف تسونه‌ئو کورویاناگی (Tsuneo Kuroyanagi) را معرفی و توصیف نماید و شکل و محتوای آن را با معیارهای فرهنگ‌نگاری نوین بسنجد و محاسن و معایب آن را آشکار سازد. این فرهنگ، چکیده کلیه آثار پیشین مؤلف در حوزه فرهنگ‌نگاری است و در هر دو کشور ایران و ژاپن در غیاب فرهنگ ...
بیشتر
مقاله حاضر می‌کوشد «فرهنگ یک‌جلدی فارسی به ژاپنی و ژاپنی به فارسی معاصر» تألیف تسونه‌ئو کورویاناگی (Tsuneo Kuroyanagi) را معرفی و توصیف نماید و شکل و محتوای آن را با معیارهای فرهنگ‌نگاری نوین بسنجد و محاسن و معایب آن را آشکار سازد. این فرهنگ، چکیده کلیه آثار پیشین مؤلف در حوزه فرهنگ‌نگاری است و در هر دو کشور ایران و ژاپن در غیاب فرهنگ لغت دوزبانه قابل اعتنای دیگری، مورد استفاده گسترده دانشجویان، پژوهشگران و مترجمان قرار میگیرد. همانگونه که در پیشگفتار اثر آمده است، مخاطبان این فرهنگ در وهله اول دانشجویان و علاقمندان زبان فارسی در ژاپن هستند و طبعاً این فرهنگ با توجه به نیازهای آنان تألیف گشته است و به همین دلیل نیز استفاده از آن برای دانشجویان زبان ژاپنی در ایران دشواریهایی به همراه دارد، اما از آنجا که مؤلف طبق ادعای خود در ابتدای بخش دوم این فرهنگ، به استفاده دانشجویان ایرانی از این فرهنگ نیز گوشه چشمی دارد، مقاله حاضر به طور خاص با محور قرار دادن نیازهای دانشجویان زبان ژاپنی در ایران به نقد و بررسی این فرهنگ می‌پردازد.
پژوهشی
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
مسعود خوش‌سلیقه؛ عبداله نوروزی
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، صفحه 121-136
چکیده
پژوهش نظام‌مند و شناخت شیوه ها و رویکردهای رسیدن به مطلوب علمی، دغدغه‌های مهم جامعۀ علمی‌اند. نمود این دغدغه‌ها در مطالعات ترجمه تلاش‌های پراکنده‌ایست در قالب مقاله‌ها و کتاب هایی روزافزون. روش‌شناسی پژوهش در مطالعات ترجمه نیز تلاشی است در جهت تهیۀ منبعی جامع دربارۀ روش پژوهش ویژۀ مطالعات ترجمه. در این کتاب، سالدانا و اُبراین ...
بیشتر
پژوهش نظام‌مند و شناخت شیوه ها و رویکردهای رسیدن به مطلوب علمی، دغدغه‌های مهم جامعۀ علمی‌اند. نمود این دغدغه‌ها در مطالعات ترجمه تلاش‌های پراکنده‌ایست در قالب مقاله‌ها و کتاب هایی روزافزون. روش‌شناسی پژوهش در مطالعات ترجمه نیز تلاشی است در جهت تهیۀ منبعی جامع دربارۀ روش پژوهش ویژۀ مطالعات ترجمه. در این کتاب، سالدانا و اُبراین میانرشتهای بودن مطالعات ترجمه را پیوسته در نظر داشتهاند و درک معرفتشناسی و غایتشناسی پژوهش را مقدم بر هر اقدامی در این زمینه دانستهاند؛ ایندو مؤلفهها و عناصر پژوهش را تبیین کردهاند، اخلاق پژوهش را از نظر دور نداشته و براساس مطالعات توصیفی ترجمه، به روشها و رویکردهای خاص پژوهش ترجمه پرداختهاند. در نقد پیشِ رو، نخست فصول هفتگانۀ این کتاب از نظر گذرانده شده است. در ادامه به بررسی و نقد ساختار و محتوای کتاب پرداخته شده و نقاط ضعف و قوت آن بحث شده است. نویسندگان نقدِ پیشِ رو، با نگاهی به هدف کتاب و بررسی کاستیها و نقاط قوت آن، مناسببودنش را برای تدریس در دورههای ارشد و دکتری در دانشگاههای ایران جویا شدهاند.
پژوهشی
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
رضا خیرآبادی
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، صفحه 137-152
چکیده
چکیده هدف این مقاله، نقد و معرفی کتاب زبانشناسی خبرنویسی تالیف دنیل پرین (2013) است که رویکردی نوین و در چارچوب رهیافت‌های قوم‌نگارانه را مورد مداقه قرار داده است. پرین در کتاب مذکور به طرح این گزاره می‌پردازد که تحلیل خبر، فارغ از بررسی فضا(ها)ی متنوع و متکثر شکل‌دهنده آن، کامل نبوده و برای درک و تحلیل خبر لازم است به جای اکتفا ...
بیشتر
چکیده هدف این مقاله، نقد و معرفی کتاب زبانشناسی خبرنویسی تالیف دنیل پرین (2013) است که رویکردی نوین و در چارچوب رهیافت‌های قوم‌نگارانه را مورد مداقه قرار داده است. پرین در کتاب مذکور به طرح این گزاره می‌پردازد که تحلیل خبر، فارغ از بررسی فضا(ها)ی متنوع و متکثر شکل‌دهنده آن، کامل نبوده و برای درک و تحلیل خبر لازم است به جای اکتفا به محصول نهایی، یعنی متن تولید شده توسط خبرنگار، به فرایند تولید خبر توجه گردد؛ لذا تحلیلگر میبایست به تحریریه رفته و از نزدیک روند تولید، نگارش و اشاعه خبر را ملاحظه و تحلیل نماید. این رویکرد قوم‌نگارانه که توسط زبانشناسان دیگری از جمله کاتر (2010) هم به کار گرفته شده، در کشور ما نوپا و کمتر شناخته است؛ در نتیجه معرفی کتاب حاضر علاوه بر آشنایی با یکی از آثار جدید و پیشرو در زمینه زبانشناسی کاربردی، میتواند برای پژوهشگران ایرانی الهامبخش بوده و زمینه انجام پژوهشهای کاربردی متعددی را فراهم آورد. همچنین، علاوه بر معرفی و نقد این کتاب، برخی از شیوههای نوین پژوهش در زمینه زبان و رسانه، به ویژه در چارچوب رویکرد قومشناختی خبر معرفی و تبیین شده است که میتواند هم برای زبانشناسان و هم علاقهمندان به رسانهپژوهی جالب توجه باشد
پژوهشی
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
آتوسا رستم‌بیک تفرشی؛ محمد عارف امیری
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، صفحه 153-173
چکیده
کاربرد پیکره در تحلیل گفتمان نوشتۀ پاول بیکر (2006) توسط انتشارات کانتینیوم (لندن و نیویورک) در 207 صفحه منتشر شده است. کتاب بر دو موضوع اصلی و ایجاد ارتباط بین آن‌ها متمرکز است: تحلیل گفتمان و زبان شناسی پیکرهای. تحلیل گفتمان که ماهیتی میان رشته ای دارد، در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از زبان شناسان به‌ویژه پژوهشگران ...
بیشتر
کاربرد پیکره در تحلیل گفتمان نوشتۀ پاول بیکر (2006) توسط انتشارات کانتینیوم (لندن و نیویورک) در 207 صفحه منتشر شده است. کتاب بر دو موضوع اصلی و ایجاد ارتباط بین آن‌ها متمرکز است: تحلیل گفتمان و زبان شناسی پیکرهای. تحلیل گفتمان که ماهیتی میان رشته ای دارد، در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از زبان شناسان به‌ویژه پژوهشگران علاقه مند به مباحث جامعه شناسی زبان بوده است. پیکره زبانی مجموع های از متنهای نوشتاری یا گفتاری است که می توان برای توصیف و تحلیل زبان از آن بهره گرفت. تحلیل پیکره های زبانی که معمولاً با استفاده از رایانه انجام میشود، می تواند بسیار جامع باشد و حقایق متنی را پوشش دهد. بیکر در این کتاب نشان می دهد می توان یک تحلیل مناسب از عناصر زبان شناختی را با یک تعبیر اجتماعی انتقادی از این مشخصه ها تلفیق کرد. از جمله نقاط قوت کتاب شرح جنبه های روش شناختی، استفاده از نمونه های عینی، شرح مراحل کار با استفاده از تصویر و نمودار و شرح امتیازات و نقاط ضعف استفاده از روش پیشنهادی می باشد. روشهای تحلیل متنوع معرفی شده در این کتاب میتوانند در تحلیل گفتمان پیکره-بنیاد استفاده شوند. در این مقاله، علاوه بر معرفی کتاب، نقاط قوت و ضعف کتاب واکاویده می شود و به این منظور نقدهایی که بر این کتاب نوشته شده اند نیز مرور می شود.
پژوهشی
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
احمد رمضانی؛ ساسان اسدپور
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، صفحه 175-197
چکیده
هدف مقالۀ حاضر تأکید بر اهمیت پژوهش در حوزۀ واژگان پایه و بررسی انتقادی کتاب واژگان پایۀ فارسی از زبان کودکان ایرانی و طرح ملی شناسایی واژگان پایه فارسی از منظر روان شناختی، زبان شناختی، روش شناسی و آموزشی است. در ابتدا به اهمیت موضوع واژگان پایه و تاریخچة تدوین کتاب اشاره می شود. سپس محتوای اثر توصیف و تحلیل میشود. به ...
بیشتر
هدف مقالۀ حاضر تأکید بر اهمیت پژوهش در حوزۀ واژگان پایه و بررسی انتقادی کتاب واژگان پایۀ فارسی از زبان کودکان ایرانی و طرح ملی شناسایی واژگان پایه فارسی از منظر روان شناختی، زبان شناختی، روش شناسی و آموزشی است. در ابتدا به اهمیت موضوع واژگان پایه و تاریخچة تدوین کتاب اشاره می شود. سپس محتوای اثر توصیف و تحلیل میشود. به این ترتیب، پس از مروری بر فصل های مختلف کتاب، نقدی اجمالی از بخش های مختلف ارائه خواهد شد. به عبارت دیگر، پس از نقد بخش «بی مقدمه»، روش شناسی طرح ملی شناسایی واژگان پایه نقد می شود و سعی می شود با اشاره به ابزارهای گردآوری داده در طرح ملی شناسایی واژگان پایه، تصویری انتقادی از روال استخراج واژگانِ طبقه بندی شده در کتاب ارائه می گردد. در ادامه دو بخش اصلی کتاب (جدول های موضوعی و پلکانی و پای های) دقیق تر نقد و تحلیل می شوند.
پژوهشی
زبان‌های خارجی
جان‌اله کریمی‌مطهر؛ مهرنوش شعبانی
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، صفحه 199-220
چکیده
آمال و آرزوهای انسان همواره امیدبخش زندگی و راه آینده بوده اند، چرا که آدمی بدون امید و آرزو قادر به ادامۀ حیات خویش نیست. این موضوع که جزئی جدانشدنی از زندگی انسان است، در ادبیات نیز نمود پیداکرده است. در نمایشنامۀ "مرغ دریایی" که آن را شخصیترین اثر چخوف می نامند، ما با قهرمانانی روبه رو هستیم که آرزوها و آرمان های والایی ...
بیشتر
آمال و آرزوهای انسان همواره امیدبخش زندگی و راه آینده بوده اند، چرا که آدمی بدون امید و آرزو قادر به ادامۀ حیات خویش نیست. این موضوع که جزئی جدانشدنی از زندگی انسان است، در ادبیات نیز نمود پیداکرده است. در نمایشنامۀ "مرغ دریایی" که آن را شخصیترین اثر چخوف می نامند، ما با قهرمانانی روبه رو هستیم که آرزوها و آرمان های والایی در سر دارند، آن ها به خوبی از ایده آلهایشان سخن می گویند و رویای زندگی بهتری را در سر می پرورانند، اما تلاشی برای دست یافتن به خواسته ها و اهدافشان نمی کنند. در این اثر، چخوف از یکسو به توصیف انسان هایی می پردازد که توانایی رویارویی با حقیقت زندگی را ندارند و تسلیم سرنوشت می شوند، و از سوی دیگر قهرمانی را توصیف می کند که باوجود تمام رنج ها و ناکامی ها، از پای نمی نشیند و راه خود را به سوی خوشبختی و پیروزی پیدا می کند.
پژوهشی
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
حسین محمدی
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، صفحه 221-238
چکیده
در این جستار نگاهی دیگر به کتاب غلط ننویسیم، نوشته ابوالحسن نجفی انداخته‌ایم. با مرور نقدهای پیشین مشخص شد که عمده نگاه‌ها و نقدها بر دو جریان فکری متباین استوارند؛ نخست نگاهی زبان شناختی که زبان را نظامی زنده و پویا می‌شناسد که تجویز را درباره آن، غیرعلمی می‌داند؛ دوم نگاهی است که با برجسته کردن کارکردهای ادبی و اجتماعی زبان ...
بیشتر
در این جستار نگاهی دیگر به کتاب غلط ننویسیم، نوشته ابوالحسن نجفی انداخته‌ایم. با مرور نقدهای پیشین مشخص شد که عمده نگاه‌ها و نقدها بر دو جریان فکری متباین استوارند؛ نخست نگاهی زبان شناختی که زبان را نظامی زنده و پویا می‌شناسد که تجویز را درباره آن، غیرعلمی می‌داند؛ دوم نگاهی است که با برجسته کردن کارکردهای ادبی و اجتماعی زبان و با توجه به پیشینه فرهنگی آن، هرگونه تغییری را تنها در چارچوب قواعد دستور و پیشینه زبان میپذیرد. با بررسی کتاب غلط ننویسیم فارغ از نقدهای پیشین، اشکالاتی دیده میشود که با وجود چاپهای مکرر کتاب هنوز مرتفع نشدهاند. پارهای از اشکالها چون حروفچینی کتاب، شیوه آوانگاری مدخلها، ارجاعدهی به منابع، مدخلهای مشمول حکمی واحد و... در تمام کتاب وجود دارند؛ دسته دیگری از اشکالها مربوط به مدخلهایی خاصند که به ترتیب الفبایی در این جستار آمدهاند. با وجود نقدهایی که بر این کتاب نوشتهاند، و اشکالهایی که در آن هست، همچنان کتابی کاربردی است که بر بسیاری از مسائل زبان فارسی امروز انگشت نهاده است و میتواند در پیشگیری از ورود بسیاری از واژگان غیرضرور به زبان و نیز تحتتأثیر قرارگرفتن زبان فارسی از ساختهای نحوی زبان‌های بیگانه مؤثر باشد.
پژوهشی
زبان‌های خارجی
مرضیه یحیی‌پور
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، صفحه 239-254
چکیده
طلسم، موتیف دائمی فرهنگ جهانی است و با نشانه هایی از قبیل انگشتر، دستبند، گردنبند و یا اشکالی دیگر شناخته می شود که حاوی ورد و دعا و یا نشانی است. موضوع طلسم بخشی از ادبیات را هم پوشش می دهد و نویسندگان و شاعران جهان از جمله روسی نیز به آن در آثار خود پرداخته اند. الکساندر کوپرین، الکساندر پوشکین، میخائیل لرمانتف و آنّا آخماتِوا ...
بیشتر
طلسم، موتیف دائمی فرهنگ جهانی است و با نشانه هایی از قبیل انگشتر، دستبند، گردنبند و یا اشکالی دیگر شناخته می شود که حاوی ورد و دعا و یا نشانی است. موضوع طلسم بخشی از ادبیات را هم پوشش می دهد و نویسندگان و شاعران جهان از جمله روسی نیز به آن در آثار خود پرداخته اند. الکساندر کوپرین، الکساندر پوشکین، میخائیل لرمانتف و آنّا آخماتِوا که هر یک به شیوه ای با دین و فرهنگ شرقی ارتباط داشته اند، طلسم در آثارشان دارای ویژگی های شرقی است و به طریقی با فرهنگ شرقی ارتباط دارد. در مقاله پس از مقدمه ای کوتاه دربارۀ ریشۀ واژه طلسم و اشاره به برخی آثار نویسندگان و شاعران روسی با موضوع طلسم، به سه شعر الکساندر پوشکین با نام های «در غار مخفی، در روز تعقیب و آزار»، «حافظم باش، طلسم من» و «طلسم» پرداخته می شود که شاعر در آن ها به این موضوع اشاره کرده است. طلسم در هر یک از این اشعار دارای قدرت خارق العاده است. متن اشعار الکساندر پوشکین با موتیف طلسم فاقد اشیائی مانندحلقه، انگشتر، دستبند، گردنبند هستند و محتوای اشعار برگرفته از دین و فرهنگ مشرق زمین است و با توجه به شرایط زندگی و تهدیدهایی که از طرف حکومت تزاری متوجه شاعر بوده، طلسم های او پناهگاهی برای وی محسوب می شدند.
پژوهشی
زبان‌های خارجی
علیرضا رضایی
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، صفحه 255-274
چکیده
کتاب «گل داوودی و شمشیر: الگوهای فرهنگ ژاپن» (The chrysanthemum and The sword: patterns of Japanese Culture) اثر «روث بندیکت» (Ruth Benedict) انسان‌شناس آمریکایی می‌باشد. بندیکت در این کتاب با تاکید بر خاص بودن سیستم ارزشهای حاکم بر فرهنگ ژاپن، سعی در تبیین این سیستم از طریق مقایسه آن با فرهنگ غرب می‌کند؛ و در نهایت الگوی حاکم در فرهنگ غرب را «فرهنگ ...
بیشتر
کتاب «گل داوودی و شمشیر: الگوهای فرهنگ ژاپن» (The chrysanthemum and The sword: patterns of Japanese Culture) اثر «روث بندیکت» (Ruth Benedict) انسان‌شناس آمریکایی می‌باشد. بندیکت در این کتاب با تاکید بر خاص بودن سیستم ارزشهای حاکم بر فرهنگ ژاپن، سعی در تبیین این سیستم از طریق مقایسه آن با فرهنگ غرب می‌کند؛ و در نهایت الگوی حاکم در فرهنگ غرب را «فرهنگ گناه» (guilt culture) و الگوی حاکم در فرهنگ ژاپن را «فرهنگ شرمساری» (shame culture) معرفی می‌کند. از نظر بندیکت، در غرب به خاطر ریشه دار بودن آموزههای دینی، مفهوم «وجدان» عامل بازدارندهای محسوب شده و در صورت زیرپاگذاشته شدن آن، احساس «گناه» در برابر خالق به فرد دست میدهد؛ این در حالیست که در ژاپن به خاطر مبهم بودن جهان بینی دینی و اخلاقی، مفاهیم وجدان و گناه چندان مانوس نبوده و این «دیده نشدن» توسط مردم، و متعاقباً «شرمسار نشدن» در نزد آنهاست که عامل بازدارنده محسوب میشود. لذا از دید بندیکت در ژاپن، «عمل ناروا»، نه الزاماً در معنای عمل «غیر اخلاقی»، بلکه بیشتر به معنی عمل «خارج از عرف» که موجب نکوهش عامه – و نه وجدان یا خدا- می گردد، تفسیر میشود. به بیان دیگر در فرهنگ گناه عامل بازدارنده «درونی» و در فرهنگ شرمساری عامل بازدارنده «بیرونی» است.
