پژوهشی
زبان و ادبیات عربی
علی بشیری
دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، صفحه 1-23
چکیده
نقد ادبی یکی از اساسیترین و پُرچالشترین حوزه‌های درسی ادبیات است. کتاب النقد الأدبی أصوله و مناهجه ـ که اواخر نیمة اول قرن بیست میلادی برای اولین بار بهچاپ رسید ـ از کتابهایی است که در دانشگاههای ایران در رشتة زبان و ادبیات عربی تدریس می‌شود. در این مقاله تلاش نویسنده بر آن است، تا با بررسی نگرگاهها ...
بیشتر
نقد ادبی یکی از اساسیترین و پُرچالشترین حوزه‌های درسی ادبیات است. کتاب النقد الأدبی أصوله و مناهجه ـ که اواخر نیمة اول قرن بیست میلادی برای اولین بار بهچاپ رسید ـ از کتابهایی است که در دانشگاههای ایران در رشتة زبان و ادبیات عربی تدریس می‌شود. در این مقاله تلاش نویسنده بر آن است، تا با بررسی نگرگاهها و مفاهیمی که این کتاب طرح مینماید، دیدگاهی انتقادی پیش روی چشم خواننده بگشاید. در ابتدا طرح نکاتی که روساخت مینماید در دستور کار این مقال است. پس از آن، به ترتیبی که کتاب سامان یافته، گفتههای سید قطب بررسی می‌شود. بنابراین، اصول و مفاهیم نقد ادبی، سپس انواع ادبی، و، درنهایت، شیوه‌های نقد ادبی مورد مداقه قرار میگیرد. نتیجة این پژوهش نشان میدهد که این نویسنده بسیاری از نگرگاهها و مفاهیمی که از آن‌ها سخن گفته، برخلاف ادعای اصالتمندی، ریشههایی غربی داشته و ردپای آرای ناقدان و اندیشمندان غربی را می‌توان در این کتاب مشاهده کرد.
پژوهشی
زبان و ادبیات عربی
علی پیرانی شال
دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، صفحه 23-40
چکیده
چکیدهنگارش اثر آموزشی درباره‌ی سخنان امیر مومنان (ع) که به حق بعد از قرآن کریم و احادیث رسول اکرم (ص) امری ضروری و ثمربخش می‌باشد، سخنانی است که گاه هر جمله آن رهرو را به سر منزل مقصد رهنمون می‌گردد، ولی عظمت کلمات امام همام چنان است که هرکس را یارای نوشتن درآن باره نیست، بنابراین استاد فرزانه جناب آقای دکتر محمد خاقانی به ...
بیشتر
چکیدهنگارش اثر آموزشی درباره‌ی سخنان امیر مومنان (ع) که به حق بعد از قرآن کریم و احادیث رسول اکرم (ص) امری ضروری و ثمربخش می‌باشد، سخنانی است که گاه هر جمله آن رهرو را به سر منزل مقصد رهنمون می‌گردد، ولی عظمت کلمات امام همام چنان است که هرکس را یارای نوشتن درآن باره نیست، بنابراین استاد فرزانه جناب آقای دکتر محمد خاقانی به سبب حسن انتخاب موضوع، بررسی و واکاوی مباحث گوناگون علم بیان وعلم بدیع در نهج البلاغه، سپس به جهت تلاش در خور ستایش درگردآوری مثالها و شواهد زیبا درباره‌ی مباحث این دو علم و آرایه برخی نظرات شخصی قابل تحسین میباشند و تلاششان درخور قدردانی است. از آنجاییکه کتاب‌های آموزشی نقش بسیار مهمی دریادگیری دارند، نقد و ارزیابی مستمر آن‌ها و تلاش برای از بین بردن کاستی‌های آن‌ها امری اجتناب ناپذیر است، از این رو نگارندهی این مقاله، کتاب ارزشمند جلوه های بلاغت درنهج البلاغه را نخست به دقت مطالعه نموده، سپس ضمن احترام به مؤلف اثر واحترام به زحمات فراوان و منزلت والای علمی ایشان علاوه بر ذکر نقاط قوت، چند نکته را به منظور بهبود و بالابردن کیفیت اثر متذکر می گردد.
پژوهشی
زبان و ادبیات عربی
مریم جلائی
دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، صفحه 41-54
چکیده
چکیدهمتون ادبی از جمله متونی است که در حوزه آموزش زبان های خارجی از جمله زبان عربی طرفداران بسیاری دارد. پر واضح است با توجه به ماهیت و ویژگی های منحصر به فرد ادبیات، باید میان تدریس آن و سایر متون آموزشیِ زبان تفاوت قائل شد.از جمله منابع آموزشی ادبیات معاصر عربی در دانشگاه های ایران، کتاب " مجانی الشعر العربی الحدیث ومدارسه" تألیف دکتر ...
بیشتر
چکیدهمتون ادبی از جمله متونی است که در حوزه آموزش زبان های خارجی از جمله زبان عربی طرفداران بسیاری دارد. پر واضح است با توجه به ماهیت و ویژگی های منحصر به فرد ادبیات، باید میان تدریس آن و سایر متون آموزشیِ زبان تفاوت قائل شد.از جمله منابع آموزشی ادبیات معاصر عربی در دانشگاه های ایران، کتاب " مجانی الشعر العربی الحدیث ومدارسه" تألیف دکتر صادق خورشا است. از آن جهت که مخاطب آثاری از این دست، گویشوران فارسی می باشند و زبان عربی برای آنان زبان خارجی و نه زبان مادری به شمار می آید، لذا شایسته و بایسته است تألیف و تدریس در این زمینه بر مبنای اصول زبان شناسی کاربردی صورت گیرد.بنابراین، در پژوهش حاضر قصد داریم این کتاب را بر اساس مبانی این علم در حوزه تدریس ادبیات به زبان آموزان خارجی با روش توصیفی ـ تحلیلی مورد نقد و واکاوی قرار دهیم.
پژوهشی
الهیات و ادیان
علی حاجی‌خانی؛ نوروز امینی
دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، صفحه 55-80
چکیده
یکی از معیارهای مهم در ارزیابی مقالات علمی، اعم از پژوهشی و ترویجی، انتخاب عنوان مناسب است. صاحب‌نظران روش‌شناسی پژوهش‌های علمی معیارهایی ازقبیل جزئی‌بودن، گویایی، جذابیت، اختصار، دقت، و تازگی را برای عناوین مقالات پژوهشی برشمرده‌اند که پای‌بندی به این معیارها در انتخاب عناوین مقالات پژوهشی ضروری است. در مقالة حاضر، برای ...
بیشتر
یکی از معیارهای مهم در ارزیابی مقالات علمی، اعم از پژوهشی و ترویجی، انتخاب عنوان مناسب است. صاحب‌نظران روش‌شناسی پژوهش‌های علمی معیارهایی ازقبیل جزئی‌بودن، گویایی، جذابیت، اختصار، دقت، و تازگی را برای عناوین مقالات پژوهشی برشمرده‌اند که پای‌بندی به این معیارها در انتخاب عناوین مقالات پژوهشی ضروری است. در مقالة حاضر، برای یافتن پاسخ این مسئله که نویسندگان و داوران مقالات علمی در حوزة دینپژوهی تا چه حد به معیارهای انتخاب عنوان توجه داشتهاند، با روشی آمیخته از توصیف، تطبیق، و نقد، عناوین 86 مقاله از مقالات فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی علوم حدیث را، برای نمونه، براساس معیارهای یادشده، ارزیابی و نقد کردهایم تا از این رهگذر، ضمن بیان میزان توجه یا بیتوجهی مؤلفان و داوران به این معیارها، شیوة درست انتخاب عناوین علمی برای مقالات پژوهشی دینی را نیز در پژوهش‌های آتی تبیین کنیم.
پژوهشی
زبان و ادبیات عربی
مهین حاجی‌زاده
دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، صفحه 81-103
چکیده
در عصر حاضر، مباحث مرتبط با معنی‌شناسی عمق و دامنۀ بیش‌تری به خود گرفته است و اندیشمندان این رشته مباحث و نظریههای مختلفی در این زمینه عرضه کردهاند و دانش زبان‌شناسی، به‌ویژه معنی‌شناسی، به‌صورت علمی مستقل مطرح شده است. ازجملۀ این دانشمندان احمد مختار عمر است که با تألیف کتاب علم الدلالة به نظریههای معنی‌شناسی ...
بیشتر
در عصر حاضر، مباحث مرتبط با معنی‌شناسی عمق و دامنۀ بیش‌تری به خود گرفته است و اندیشمندان این رشته مباحث و نظریههای مختلفی در این زمینه عرضه کردهاند و دانش زبان‌شناسی، به‌ویژه معنی‌شناسی، به‌صورت علمی مستقل مطرح شده است. ازجملۀ این دانشمندان احمد مختار عمر است که با تألیف کتاب علم الدلالة به نظریههای معنی‌شناسی پرداخته است. اثر یادشده را سیدحسین سیدی به زبان فارسی برگردانده است. نگارنده در پژوهش حاضر درصدد است، با تکیه بر روش نقد و تحلیل، این اثر را واکاوی کند و نقاط ضعف و قوّت آن را بازشناساند. در این زمینه نخست به بررسی اجمالی متن مبدأ و سپس به نقد ترجمۀ آن پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که از اثر حاضر فقط می‌توان بهعنوان یک کتاب کمکدرسی برای دروس فقه اللغة، واژهشناسی، زبان‌شناسی کاربردی، و ترجمه استفاده کرد؛ اما این اثر جامعیت یک کتاب درسی را ندارد.
پژوهشی
زبان و ادبیات عربی
یدالله رفیعی
دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، صفحه 105-122
چکیده
کتاب قَطرُالنَّدی و بَلُّ الصَّدی یک دورة نسبتاً کاملی از قواعد زبان عربی، به‌ویژه نحو، را دربر دارد که ابنهشام انصاری آن را در قرن هشتم هجری قمری بهرشتۀ تحریر درآورده و از آن زمان تاکنون شروح متعددی بر آن نوشته شده است. این کتاب همواره یکی از منابع مهم درسی حوزه و دانشگاه به‌شمار می‌رود؛ این امر حاکی از اهمیت آن ...
بیشتر
کتاب قَطرُالنَّدی و بَلُّ الصَّدی یک دورة نسبتاً کاملی از قواعد زبان عربی، به‌ویژه نحو، را دربر دارد که ابنهشام انصاری آن را در قرن هشتم هجری قمری بهرشتۀ تحریر درآورده و از آن زمان تاکنون شروح متعددی بر آن نوشته شده است. این کتاب همواره یکی از منابع مهم درسی حوزه و دانشگاه به‌شمار می‌رود؛ این امر حاکی از اهمیت آن در یادگیری قواعد زبان عربی است. ازاینرو، نگارنده بر آن شد تا ازنظر محتوایی این اثر مهم را بررسی کند و، افزونبر ذکر مزایا و نقاط قوّت، با بهرهگیری از آموزههای قواعد زبان عربی در کتب صرف و نحو، پارهای از کاستی‌های آن را ارزیابی کند.این کتاب، مانند همۀ تألیفات بشری، کاستیهایی دارد. یافتههای این پژوهش بیانگر آن است که این کتاب، باوجود نقاط قوّت فراوان، دارای ابهاماتی است که بسیاری از دانشجویان را در یادگیری آن با مشکل مواجه کرده است که شرح و ترجمۀ آن به زبان فارسی ضروری مینماید. نگارنده به یاری خداوند متعال این مهم را بهعهده گرفته و در شرف اتمام آن است.
پژوهشی
زبان و ادبیات عربی
سید ابوالفضل سجادی
دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، صفحه 123-135
چکیده
«النحو‌العصری» کتابی جدید در قواعد نحو و صرف است، که مطابق گفته مؤلف، روش و شیوه ارائه بحث‌های آن جدید، و فهم و استفاده از آن آسان است. در این کتاب، نحو و صرف زبان عربی به‌طور کامل بررسی و محاسن و معایب شیوه تالیفات نحو زبان عربی گردآوری و تمام مباحث نحو و صرف زبان عربی و اسلوب‌های آن را بررسی شده است. کتاب «النحو العصری» ...
بیشتر
«النحو‌العصری» کتابی جدید در قواعد نحو و صرف است، که مطابق گفته مؤلف، روش و شیوه ارائه بحث‌های آن جدید، و فهم و استفاده از آن آسان است. در این کتاب، نحو و صرف زبان عربی به‌طور کامل بررسی و محاسن و معایب شیوه تالیفات نحو زبان عربی گردآوری و تمام مباحث نحو و صرف زبان عربی و اسلوب‌های آن را بررسی شده است. کتاب «النحو العصری» از جامعیت نسبی برخوردار است، ولی نداشتن فهرست منابع، آیات و احادیث و ... از نقاط ضعف آن به‌شمار میآید. شیوه آموزشی این اثر نسبتاً خوب است، ولی از آنجایی که برای آموزش قواعد صرف و نحو عربی، به تمرین و تکرار نیاز است لذا فقدان تمرین در این کتاب از نقاط ضعف آن به‌شمار میآید. از آنجاکه مباحث مطرحشده در این کتاب سطحی و سادهاند می‌توان گفت: این کتاب فقط برای سطوح متوسط مناسب است، و با توجهبه برخی اشکالات علمی نمیتواند بهعنوان یک منبع صرف و نحو مطرح باشد، و یا کتابی تخصصی به‌شمار آید. این مقاله بر آن است تا ضمن بررسی کتاب مذکور، سطح علمی کتاب، شیوه‌های آموزشی آن و میزان موفقیت نویسنده در شرح، توضیح و آموزش قواعد زبان عربی را ارزیابی نماید.
پژوهشی
زبان و ادبیات عربی
علی سعیداوی
دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، صفحه 137-158
چکیده
کتاب أسس علم اللغة العربیة ازجمله آثار برجستۀ محمود فهمی حجازی است که در زمینۀ زبان‌شناسی عربی به رشته تحریر درآمده است. برگردان این کتاب به زبان فارسی برای رشته زبان و ادبیات عربی کاملاً ضروری به نظر میرسد. بنابراین، اقدام سید حسن سیدی برای ترجمة این کتاب قابل تقدیر است. اما، باوجود زحمات زیادی که ایشان در این راه مبذول ...
بیشتر
کتاب أسس علم اللغة العربیة ازجمله آثار برجستۀ محمود فهمی حجازی است که در زمینۀ زبان‌شناسی عربی به رشته تحریر درآمده است. برگردان این کتاب به زبان فارسی برای رشته زبان و ادبیات عربی کاملاً ضروری به نظر میرسد. بنابراین، اقدام سید حسن سیدی برای ترجمة این کتاب قابل تقدیر است. اما، باوجود زحمات زیادی که ایشان در این راه مبذول داشته اند، به نظر میرسد ترجمۀ ایشان خالی از اشکال نیست. نگارنده در این جستار، براساس رویکرد متنمدار، به نقد و بررسی این ترجمه در دو سطح واژگان و جملات پرداخته است و درآخر به نتایجی میرسد که مهم‌ترین آن‌ها حاکی از آن است که مترجم در معادل گزینی برخی اصطلاحات دچار لغزش شده است. همچنین، پای‌بندی مفرطِ مترجم به ساختار زبان عربی و نیز ناآگاهی کافی از برخی نظریات و مسائل زبان‌شناسی ترجمه، مانند همنشینی، موجب شده در مواردی ترجمه گنگ و نامفهوم از آب درآید.
پژوهشی
زبان و ادبیات عربی
محمدرضا عزیزی‌پور
دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، صفحه 159-181
چکیده
نقد و بررسی آثار علمی باعث شناساندن ویژگی‌ها و کاستی‌های آن‌ها و درنتیجه دوری از نقاط ضعف و تأکید بر نقاط قوت را درپی خواهد داشت و بی‌تردید ارتقای کیفیت کتاب‌های دانشگاهی فقط با نقادی صریح، سازنده، و کنارگذاشتن تعارفات میسر خواهد شد. بر این اساس و بنا به درخواست شورای بررسی متون پژوهشگاه علوم انسانی، کتاب دراسة منهجیة فی ترجمة ...
بیشتر
نقد و بررسی آثار علمی باعث شناساندن ویژگی‌ها و کاستی‌های آن‌ها و درنتیجه دوری از نقاط ضعف و تأکید بر نقاط قوت را درپی خواهد داشت و بی‌تردید ارتقای کیفیت کتاب‌های دانشگاهی فقط با نقادی صریح، سازنده، و کنارگذاشتن تعارفات میسر خواهد شد. بر این اساس و بنا به درخواست شورای بررسی متون پژوهشگاه علوم انسانی، کتاب دراسة منهجیة فی ترجمة الصحف و المجلات اثر استاد محترم عدنان طهماسبی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. نتایج بهدستآمده از بررسی اثر مذکور بر این موضوع دلالت دارد که این کتاب مانند اکثر تألیفات انسانی امتیازات و کاستیهایی دارد که در شکل و محتوا نمودار شده است. ازجمله امتیازات این اثر داشتن پیشگفتار، فهرست مطالب، مراجع معتبر، معادلیابی خوب برخی اصطلاحات سیاسی و ورزشی، و روانی و رسایی ترجمه بهجز در برخی از موارد است که به‌صورت مفصل دربارة آن‌ها بحث شده است. نبود تقسیم‌بندی دقیق موضوعی، نداشتن تمرینات مناسب، عدم حرکتگذاری، اشکالات تایپی، شتابزدگی، و عدم ویرایش از کاستی‌های این کتاب به‌شمار می‌رود که باعث بروز ضعفهای زیادی در عدم انطباق ترجمة فارسی با متن عربی شده است. در پایان نیز پیشنهاداتی برای رفع کاستی‌ها و نادرستیها ارائه شده است.
پژوهشی
زبان و ادبیات عربی
عیسی متقی‌زاده؛ سجاد اسماعیلی؛ محمدرحیم خالی‌زاده؛ داوود ایکدری
دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، صفحه 183-200
چکیده
آموزش مهارت‌های زبانی همواره به‌مثابة یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های برنامه‌ریزان و متخصصان آموزش در نظام آموزشی به‌شمار می‌رود. اگرچه آموزش زبان عربی در ایران کاستی‌ها و مشکلات بی‌شماری دارد، این مشکلات بیشتر در بخش مهارت‌های زبانی و به‌ویژه در درس آزمایشگاه زبان به‌چشم می‌خورد. این جستار با استفاده از روش پیماشی بر آن است ...
بیشتر
آموزش مهارت‌های زبانی همواره به‌مثابة یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های برنامه‌ریزان و متخصصان آموزش در نظام آموزشی به‌شمار می‌رود. اگرچه آموزش زبان عربی در ایران کاستی‌ها و مشکلات بی‌شماری دارد، این مشکلات بیشتر در بخش مهارت‌های زبانی و به‌ویژه در درس آزمایشگاه زبان به‌چشم می‌خورد. این جستار با استفاده از روش پیماشی بر آن است تا علاوهبر بررسی روش‌های تدریس درس آزمایشگاه زبان در مقطع کارشناسی رشتة زبان و ادبیات عربی، میزان موفقیت استادان در تدریس این درس و همچنین میزان استفادة آن‌ها از معیارهای مناسب تدریس درس آزمایشگاه را کشف کند و در پایان نیز راهکارهای مناسبی درجهت حل مشکلات تدریس این درس ارائه دهد. جامعة آماری این پژوهش شامل ده استاد متخصص در حوزة مهارت‌های زبانی و 68 دانشجوی کارشناسی رشتة زبان و ادبیات عربی در دانشگاههای تهران است. مهم‌ترین یافتههای پژوهش نشان داد: در تدریس درس آزمایشگاه زبان، اهداف موردنظر برنامه‌ریزان آموزش محقق شده است و مشکلاتی ازجمله روش‌های سنتی تدریس، عدم تنوع موضوعات، و خلأ تجهیزات و امکانات آموزشی جدید به‌چشم نمیخورد.
پژوهشی
زبان و ادبیات عربی
دانش محمدی
دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، صفحه 201-216
چکیده
مطالعات برنامهریزی درسی در آموزش زبان عربی در ایران، برخلاف کشورهای عربی، بسیار اندک و انگشت شمار است. کتاب المرجع فی مناهج تعلیم اللغة العربیة للناطقین بلغات أخری از مهم‌ترین کتاب‌های این حوزه در کشورهای عربی است؛ در این پژوهش به نقد و بررسی این کتاب پرداخته می‌شود. روش پژوهش به این صورت است که تلاش خواهد شد ...
بیشتر
مطالعات برنامهریزی درسی در آموزش زبان عربی در ایران، برخلاف کشورهای عربی، بسیار اندک و انگشت شمار است. کتاب المرجع فی مناهج تعلیم اللغة العربیة للناطقین بلغات أخری از مهم‌ترین کتاب‌های این حوزه در کشورهای عربی است؛ در این پژوهش به نقد و بررسی این کتاب پرداخته می‌شود. روش پژوهش به این صورت است که تلاش خواهد شد نقاط قوّت و ضعف شکلی و محتوایی اثر تبیین شود. در بررسی محتوایی، مباحث مطرحشده در کتاب با کتاب‌های برنامهریزی درسی به ویژه در زبان انگلیسی مقایسه می‌شود.نتایج پژوهش نشان میدهد که دیدگاه نویسندگان در این کتاب دیدگاهی فرهنگی است و درواقع نویسندگان توانستهاند از طریق بومیسازی نظریات و رویکردهای غربی در برنامۀ درسی، آن‌ها را در چارچوبی اسلامی ــ عربی برای آموزش زبان عربی به غیرعرب زبانها ارائه دهند. از جمله نارساییهای محتوایی این اثر فقدان بحث و بررسی عنصر مهم «نیازسنجی» در برنامۀ درسی و نپرداختن به مباحث مهمی مثل روش‌های تربیت معلمان و ارزیابی و ارتقای عملکرد آنان است.
پژوهشی
زبان و ادبیات عربی
علیرضا نظری
دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، صفحه 217-233
چکیده
گرچه از چاپ اول این کتاب بیش از چهل سال می‌گذرد، دربین کتب فقه اللغة از اهمیت بالایی برخوردار است. باتوجه‌به سرفصل‌های مشترک در اغلب کتاب‌های این حوزه آن‌چه جایگاه اثر را تقویت می‌کند جامعیت و تحلیل علمی و پرهیز از نقل و روایت محض است؛ هرچند کتاب‌های دیگری نیز بعد از این کتاب به چاپ رسیده‌اند، ولی جایگاه و مشخصة علمی کتاب رمضان ...
بیشتر
گرچه از چاپ اول این کتاب بیش از چهل سال می‌گذرد، دربین کتب فقه اللغة از اهمیت بالایی برخوردار است. باتوجه‌به سرفصل‌های مشترک در اغلب کتاب‌های این حوزه آن‌چه جایگاه اثر را تقویت می‌کند جامعیت و تحلیل علمی و پرهیز از نقل و روایت محض است؛ هرچند کتاب‌های دیگری نیز بعد از این کتاب به چاپ رسیده‌اند، ولی جایگاه و مشخصة علمی کتاب رمضان عبدالتواب را نداشتهاند. حمیدرضا شیخی در سال 1367 ش ترجمهای از کتاب مذکور بهدست داده است که با نقد و بررسی آن بهشیوة استقراء تام و تطبیق اصطلاحی و ساختاری ترجمة وی با اصل اثر این نتایج عمده حاصل شد که ترجمة فارسی کتاب صرفنظر از اغلاط چاپی نهچندان کم و برخی اشتباهات در فهم و انتقال مفاهیم درمجموع ترجمهای قابلقبول و مورداطمینان است. شاید مهم‌ترین نکته در این ترجمه عدم برگردان شواهد شعری است که جز در یک فصل، در بقیة کتاب بدون ترجمه رها شده و چهبسا استنباط مترجم این بوده است که ذکر این ابیات بهعنوان نمونة آوایی، صرفی، یا نحوی بوده و بُعد معنایی و مفهومی آن مدنظر مؤلف قرار نداشته است. ولی باید پذیرفت که مخاطب اصلی اثر عربزبانان یا عربیدانان هستند و مخاطب ترجمه غالباً غیرعربزبانان.
پژوهشی
زبان و ادبیات عربی
یوسف نظری
دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، صفحه 235-256
چکیده
چکیده از مهم‌ترین چالش‌های آموزش زبان عربی در ایران، آموزش آن با اهداف خاص می‌باشد. تعلیم اللغة العربیة اثر مشترک دکتر فرامرز میرزایی و دکتر علی نظری، کتابی است که به منظور آموزش زبان عربی به دانشجویان رشته حقوق تدوین شده است. ارتباط تنگاتنگ برخی حوزه‌های رشته حقوق با زبان عربی و نبود کتاب‌های آموزشی متنوع در این حوزه، ...
بیشتر
چکیده از مهم‌ترین چالش‌های آموزش زبان عربی در ایران، آموزش آن با اهداف خاص می‌باشد. تعلیم اللغة العربیة اثر مشترک دکتر فرامرز میرزایی و دکتر علی نظری، کتابی است که به منظور آموزش زبان عربی به دانشجویان رشته حقوق تدوین شده است. ارتباط تنگاتنگ برخی حوزه‌های رشته حقوق با زبان عربی و نبود کتاب‌های آموزشی متنوع در این حوزه، ضرورت تالیف چنین آثاری را دو چندان ساخته است. در این مقاله دو بعد شکلی و محتوایی اثر مورد بررسی قرار گرفته است. در خصوص بعد شکلی به طرح جلد، حروفنگاری، صفحهآرایی، صحافی، علایم نگارشی، و اشتباهات تایپی پرداخته می‌شود. محور بررسی محتوایی نیز تناسب عنوان و محتوا، نظم منطقی فصول و مباحث آن، نقد محتوای علمی، رسایی و روانی اثر و ارجاعدهی می‌باشد. امتیازات اصلی کتاب به تدوین نمونهها و تمرینهای فراوان فقهی، و تا حدودی به چیدمان جدید اثر باز می‌گردد. اما از طرف دیگر وجود کاستی‌های شکلی و محتوایی میطلبد که نویسندگان در چاپهای بعدی به برطرف کردن آن اهتمام ورزند.
پژوهشی
زبان و ادبیات عربی
مریم هاشمی
دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، صفحه 257-276
چکیده
چکیدهمقالۀ حاضر با هدف نقد و بررسی کتاب «فضائلُ مصرَ وأخبارُها وخواصُّها »اثر ابن زولاق، دربارۀ پویش علمی تاریخنگارى اسلامی ـ ادبیِ تمدّن فاطمیان و تاریخ محلّی به نگارش درآمده است. این نوع تاریخنگاری اسلامی ـ ادبی با سنّت ریشه‌دار و اصالت خاصّ خود، پیوسته مورد اهتمام مؤرخان مسلمان و از جمله ابن زولاق بوده است. ...
بیشتر
چکیدهمقالۀ حاضر با هدف نقد و بررسی کتاب «فضائلُ مصرَ وأخبارُها وخواصُّها »اثر ابن زولاق، دربارۀ پویش علمی تاریخنگارى اسلامی ـ ادبیِ تمدّن فاطمیان و تاریخ محلّی به نگارش درآمده است. این نوع تاریخنگاری اسلامی ـ ادبی با سنّت ریشه‌دار و اصالت خاصّ خود، پیوسته مورد اهتمام مؤرخان مسلمان و از جمله ابن زولاق بوده است. وی به نگارش تاریخ محلّی مصر پرداخت و کتابش در زمرۀ یکی از گونه‌های اصیل و قانون‌مند تاریخنگارى اسلامی یعنی تاریخ محلّی شهرهای متنوع جهان اسلام مطرح شد. اثر علمی ابن زولاق، تلاشی ارزشمند وگامی بلند در تبیین عمق واعتلای تاریخنگارى محلّی فاطمیان است و به روش توصیفی ـ تحلیلی، نقد و ارزیابی می‌شود.از نتایج به دست آمده در این وجیزه، می‌توان به عوامل ظهور این نوع تاریخنگاری نزد ابن زولاق، از جمله انگیزۀ وطندوستی و جایگاه برجسته آن و علاقه شخصی این مؤرخ محلّی به ثبت وقایع تاریخی محلّ زندگی‌ا‌ش و نیز تشویق حاکمان محلّی اشاره کرد. همچنین، نویسنده در بررسی تاریخ محلّی، رویکرد تاریخی ـ روایی و بر اساس شیوۀ حدیثی ـ خبری از شیوه‌های تنظیم در تاریخنگاری اسلامی بهره برده است و مطالب کتاب را غالباً بر اساس تقسیم‌بندی ادواری و زمانی، ارائه می‌کند.
