نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• مریم هاشمی

استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

چکیده
مقالۀ حاضر با هدف نقد و بررسی کتاب «فضائلُ مصرَ وأخبارُها وخواصُّها »اثر ابن زولاق، دربارۀ پویش علمی تاریخ‌­نگارى اسلامی ـ ادبیِ تمدّن فاطمیان و تاریخ­ محلّی به نگارش درآمده است. این نوع تاریخ­‌نگاری اسلامی ـ ادبی با سنّت ریشه‌­دار و اصالت خاصّ خود، پیوسته مورد اهتمام مؤرخان مسلمان و از جمله ابن زولاق بوده است. وی به نگارش تاریخ­ محلّی مصر پرداخت و کتابش در زمرۀ یکی از گونه‌­های اصیل و قانون‌مند تاریخ‌­نگارى اسلامی یعنی تاریخ محلّی شهرهای متنوع جهان اسلام مطرح شد. اثر علمی ابن زولاق، تلاشی ارزشمند وگامی بلند در تبیین عمق واعتلای تاریخ­نگارى محلّی فاطمیان است و به روش توصیفی ـ تحلیلی، نقد و ارزیابی می‌­شود.
از نتایج به دست آمده در این وجیزه، می‌­توان به عوامل ظهور این نوع تار‌یخ‌­نگاری نزد ابن زولاق، از جمله انگیزۀ وطن­دوستی و جایگاه برجسته آن و علاقه شخصی این مؤرخ محلّی به ثبت وقایع تاریخی محلّ زندگی­‌ا‌ش و نیز تشویق حاکمان محلّی اشاره کرد. هم­چنین، نویسنده در بررسی تاریخ محلّی، رویکرد تاریخی ـ روایی و بر اساس شیوۀ حدیثی ـ خبری از شیوه‌­های تنظیم در تاریخ‌­نگاری اسلامی بهره برده است و مطالب کتاب را غالباً بر اساس تقسیم‌­بندی ادواری و زمانی، ارائه می­‌کند.

کلیدواژه‌ها

• کلیدواژه‌ها: تاریخ نگاری محلّی
• ابن زولاق
• کتابِ «فضائل مصر»
• نقد و تحلیل

موضوعات

• زبان و ادبیات عربی

عنوان مقاله [English]

The Critical Analysis of the Book “Fazael o MesravaAkhbarohavaKhavasoha”By IbnZolagh (306-387 AD.)

نویسنده [English]

• Maryam Hashemi

چکیده [English]

 The present article has been written with the aim of reviewing the book titled: “The Egypt Superiorities: Its Chronicles and Characteristics” by Ibn Zulaq on a scientific quest of Islamic-literary Historiography of the Fatimid civilization and the local history. This type of Islamic-literary Historiography with its rooted tradition and its specific originality has always been appreciated by Muslim historians, such as Ibn Zulaq. He wrote the local history of Egypt and his book became known as one of the original and orderly types of Islamic Historiography; that i. e., the local history of different cities of the Islamic world. This scientific work of Ibn Zulaq is a valuable effort and a long step in explaining the depth and transcendence of local Historiography of the Fatimids, and it is reviewed and evaluated by descriptive-analytic method. According to the results of this terse article, the factors of emergence of this type of Historiography from the viewpoint of Ibn Zulaq include patriotic motivation, its prominent position for him, and the personal interest of this local historian to record the historical events of his city and also the encouragement of local authorities. Moreover, the author benefited from historical-narrative approach and arrangement methods in the Islamic Historiography according to hadith-report method in reviewing the local history. The contents of the book are mostly presented in a chronological and cyclical classification.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Ibn Zulaq
• Local Historiography
• “The Superiorities of Egypt: Its Chronicles and Characteristics”
• Criticism and Analysis