نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه عربی دانشگاه بوعلی‌سینا

چکیده

کتاب أسس علم اللغة العربیة ازجمله آثار برجستۀ محمود فهمی حجازی است که در زمینۀ زبان‏‌شناسی عربی به رشته تحریر درآمده است. برگردان این کتاب به زبان فارسی برای رشته زبان و ادبیات عربی کاملاً ضروری به ‏نظر می‏‌رسد. بنابراین، اقدام سید حسن سیدی برای ترجمة این کتاب قابل ‏تقدیر است. اما، باوجود زحمات زیادی که ایشان در این راه مبذول داشته ‏اند، به‏ نظر می‏‌رسد ترجمۀ ایشان خالی از اشکال نیست. نگارنده در این جستار، براساس رویکرد متن‏مدار، به نقد و بررسی این ترجمه در دو سطح واژگان و جملات پرداخته است و درآخر به نتایجی می‌‏رسد که مهم‏‌ترین آن‏‌ها حاکی از آن است که مترجم در معادل‏ گزینی برخی اصطلاحات دچار لغزش شده است. هم‏چنین، پای‏بندی مفرطِ مترجم به ساختار زبان عربی و نیز ناآگاهی کافی از برخی نظریات و مسائل زبان‏‌شناسی ترجمه، مانند هم‌نشینی، موجب شده در مواردی ترجمه گنگ و نامفهوم از آب درآید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Criticizing the Translation of Foundations of Arabic Language (Arabic Linguistics)

نویسنده [English]

  • Ali Saeidavi

چکیده [English]

Abstract
The book Assas al-Loghat al-Arabyya (Foundations of Arabic Language or Arabic Linguistics) is among outstanding works of Muhammad Fahmi Hejazi written about Arabic linguistics. The translation of this book into Persian seems necessary for Arabic Language and Literature. Therefore, the translation of Seyyed Hassan Seyyedi is admirable, but in spite of his great efforts in this path, it seems that his translation has some errors. The present study investigated this translation at two lexical and sentence levels. At last it obtained the results that the translator has committed some errors in selecting equivalences for some of words and expressions. In addition, his radical commitment to the structure of Arabic syntax and also his insufficient knowledge of some theories and ideas of linguistics in translation such as collocation caused that his translation be vague and unclear in some cases.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: translation
  • Foundations of Arabic Language (Assas al-Loghata al-Arabiya)
  • Hassan Seyyedi
  • Muhammad Fahmi Hejazi
  • Translation Criticism
البعلبکی، روحی (1385)، فرهنگ عربی ــ فارسی المورد، ترجمۀ محمد مقدس، تهران: امیرکبیر.
حجازی، محمود فهمی (2003)، أسس علم ‏اللغة ‏العربیة، قاهرة: دار الثقافة للطباعة والنشر.
حجازی، محمود فهمی (1379)، زبان‏ شناسی عربی: درآمدی تاریخی ــ تطبیقی در پرتو فرهنگ و زبان‌های سامی، ترجمۀ سیدحسن سیدی، تهران: سمت؛ به‏نشر.
حسین، طه (1986)، المجموعة الکاملة الأیام، بیروت: دار الکتاب اللبنانی.
حسین، طه (1363)، آن روزها، ترجمۀ حسین خدیو جم، تهران: انتشارات صدا و سیماى جمهورى اسلامى ایران.
حسینی، سجاد (1390)، «اهمیت تاریخی و نقد ترجمۀ مجمع الخواص»، پژوهش‏نامه انتقادی متون و برنامه‏ های علوم انسانی، دورة 11، ش 23.
سجادی، سیدجعفر (1381)، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، تهران: طهوری.
سعیداوی، علی (1391)، دراسة مباحث المنصوبات والفعل ونقدها فی کتب فن الترجمة وفقا لترجمتین أدبیتین من العربیة إلى الفارسیة، رسالۀ دکتری، دانشگاه اصفهان، دانشکده زبان‏‌های خارجه.
سیاوشی، صابره (1391)، «بررسی و نقد ترجمۀ کتاب تاریخ ادبیات عربی»، پژوهش‏نامۀ انتقادی متون و برنامه‏‌های علوم انسانی، دورۀ 12، ش 25.
صلح‏جو، على (1388)، گفتمان و ترجمه، تهران: نشر مرکز.
عمید، حسین (1389)، فرهنگ فارسی، تهران: راه رشد.
عنانی، محمد (2009)، فن الترجمة، مکتب لبنان ناشرون.
فرحزاد، فرزانه (1382)، «چارچوب نظری برای نقد ترجمه»، مطالعات ترجمه، س1، ش 3.
فرشیدورد، خسرو (1388)، دستور مختصر امروز، تهران: سخن.
کبیری، قاسم (1388)، اصول و روش ترجمه، تهران: نشر راهنما.
لطفی‏‌پور ساعدی، کاظم (1371)، درآمدی به اصول و روش ترجمه، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
هتیم، بزیل و جرمی ماندی (1388)، مرجعی پیش‏رفته برای ترجمه، ترجمة مریم جابر، تهران: سمت.
وافی، علی عبد الواحد (1984)، علم اللغة، دار نهضة مصر للطبع والنشر.
 
House, J. (2010), Translation, University Press: Oxford.