نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار ادبیات‌فارسی پژوهشگاه علوم‌انسانی

چکیده

چکیده
کتاب بومی‌گرایی در ادبیات منثور، به بررسی و بازشناسی نمونه‌هایی از عناصر و عوامل بومی‌گرایی در برخی نشریات، نمایشنامه‌ها، سفرنامه‌ها و ادبیات داستانی سال‌های 1300 تا 1320پرداخته  و جریان ادبیات بومی‌گرا را در این سال‌ها بررسی کرده است. عناصر و عوامل بومی‌گرایی در این اثر در قالب عناصر ملی، مذهبی دسته‌بندی و نمونه‌های آن در متون منثور بررسی شده است. نثر کتاب سلیس و روان است و اشکالات نگارشی کمتر دیده می‌شود. بررسی‌ها، با ذکر جزئیات صورت‌گرفته و اولین کتابی است که در حیطۀ ادبیات بومی‌گرا در این دوره نگاشته شده است؛ اما کتاب در مواردی چون پرداختن به‌مفاهیم نظری و بحث تاریخی شکل‌گیری هویت، کاستی‌هایی دارد. بسیاری از نویسندگان دورۀ پهلوی اول که آثارشان در کتاب نقد شده است، با هدف انتقاد و رفع برخی عناصر نامطلوب بومی و فرهنگی قلم زده‌اند و بسیاری از مواردی که در آن دوره در فرهنگ بومی ما وجود داشته، قابل دفاع نبوده، نیازمند اصلاح بوده است. دیدگاه انتقادی نسبت به فرهنگ بومی، در این متون به‌قدری پررنگ است که نادیده‌گرفتن آن و تلاش در جهت اثبات بومی‌گرایی آثار، در اساس بحث، تناقضی ایجاد کرده و مسالۀ اصلی کتاب را زیر سوال برده است. در بخش منابع نیز کاستی‌هایی دیده شد که می‌تواند در چاپ‌های بعدی تکمیل گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critique of Nativisim in Persian Prose Literature 1921-1941

نویسنده [English]

  • Marayam AmeliRezaee

چکیده [English]

 
Nativisim in Persian Prose Literature 1921-1941, coauthored by Dr. Mustafa Gorji and FarzanehVa’ezade, explores and represents instances of nativist elements found in journals, dramas, logbooks and prose fiction published from 1921 to 1941, tracing nativist trends during these years. The nativist elements are classified into national and religious categorizes and examples of each type are studied accordingly. Although its style is simple and plain, with little grammatical mistakes, and remarkable for its detailed analysis, and although it is the first book on nativist literature written on this period, it failed to do justice to theoretical concepts and identity formation in history. The major fault of the book lie in the fact that most of the authors of the first Pahlavi era wrote their works, which wereexamined in this book, with the purpose of criticizing some of the unfavorable native and cultural aspects, which in most cases theyproved to beundefendable and thus requires correction. These works are marked with critical views on native culture in a way that ignoring them and attempting to prove their nativist nature is essentially an apparent paradox, obviously undermining the central claim of the book in the first place. Moreover, the book suffers from mistakes in the reference sectionwhich can be corrected in the next revision.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: identity
  • nativism
  • prose fiction
  • the first Pahlavi era
منابع
احمدی،حمید (1386). قومیت و قوم‌گرایی در ایران، افسانه و واقعیت، تهران: نی.
اکبری، محمدعلی(1384). تبارشناسی هویت جدید ایرانی عصر قاجاریه و پهلوی اول، تهران، علمی و فرهنگی.
امن‌خانی، عیسی و علی مددی(تابستان 1393). منا«فردوسی و گفتمان مدرن ایرانی»، نشریه جستارهای ادبی،شماره 185.
انتخابی، نادر (1390). ناسیونالیسم و تجدد در ایران و ترکیه، تهران، نگاره آفتاب.
بروجردی، مهرزاد (1377). روشنفکران ایرانی و غرب، ترجمه جمشید شیرازی، چاپ دوم، تهران.
بهنام، جمشید(1379). برلنی‌ها، اندیشمندان ایرانی در برلن، تهران، فرزان روز.
خلیلی، محسن (1390). چیستان قاجار (بازنمایی هویت در گزارش­های تاریخی)، مشهد، مرندیز.
کراچی، روح‌انگیز(1381). دیدارهای دور،پژوهشی در ادبیات سفرنامه ای،چاپار، تهران.
گرجی، مصطفی و فائزه واعظ­زاده (1393). بومی­گرایی در ادبیات منثور، جستارهایی در ادبیات معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی جهاد دانشگاهی، تهران،.