نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه ادبیات عرب دانشگاه گیلان

چکیده

بررسی احوال و زندگی ادبا، ثبت وقایع، گردآوری، شرح و نقد آثار ادبی از همان آغاز گام‏‌هایی بود درراستای تاریخ‏‌نگاری ادبی. این حرکت درطی تاریخْ حالتی تکاملی به ‏خود پذیرفت؛ چنان‏که از شکل زندگی‌‏نامه‏‌ای گذشته به شیوۀ علمی تاریخ ادبیات امروزی تحول یافته است. دراین‌‏بین، زبان عربی، که میراث‏دار ادبیاتی است مترقی، همواره بر ستیغ افتخار تکیه داده و از دیرباز تاکنون تاریخ‌‏نگارانی زبده را به‏ خود دیده است که بی‏شک بسیاری از یافته‌‏های ادبی جدید را در آثار خود جای داد‏ه‌‏ا‏ند. الجامع فی تاریخ الأدب العربی الحدیث از حلقه‏‌های اخیر تاریخ ادبیات‏‌نگاری عربی است که مؤلف آن، حنا الفاخوری، کوشیده با جامعیت و بهره‌‏گیری از اصول جدیدْ تاریخ قابلی عرضه کند. البته، توفیقاتی یافته؛ اما آسیب‏‌هایی نیز در آن به‌‏چشم می‏‌خورد که مجموع آسیب‏‌های موجودْ این کتاب را تاحدودی از معیارهای علمی تاریخ ادبیات‏‌نگاری دور می‏‌کند و به ساختار سنتی این فن نزدیکش می‏‌کند. برهمین‏‌اساس، نگارنده در این نوشته بر آن است با استفاده از شیوه‌‏ای تحلیلی ـ توصیفی و با نگاهی انتقادی به آسیب‏‌شناسی اثر بپردازد و بحثی را آغاز کند و به‌‏انجام رساند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Pathology of Aljmea fi Tarikh Alarabi Alhadis

نویسنده [English]

  • farhad Rajabi

Assistant Professor, Department of Arabic Literature, University of Guilan

چکیده [English]

From the very beginning, the study of scholars, poets, and writers’ lives and keeping written records of their literary works and commentaries were considered the first steps towards literary historiography. This movement has developed from the traditional biography writing into modern scientific literary history. Arabic which inherits a modern literature has benefitted from some seminal historiographers who undoubtedly keep a lot of new literary findings in their works.Al-jame fi Tarikhe Al-adabe Al-arabial-hadis is one of the recent loops of Arabic literary historiography circle whose author, Hana Al-fakhuri, has attempted to tender a worthy history by using modern theories. In spite of having some good points, the number of problems and shortcomings has pushed this book away from the scientific criteria of literary history writing and made it close to the traditional works. Because of this important reason, the main objective of this article is to study the pathology of this book from a critical point of view within a descriptive-analytical framework.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hanna Al Fakhouri
  • literary history pathology
  • Arabic Literature historiography
احمد غنیم، کمال (1998)، عناصر الإبداع الفنی فی شعر احمد مطر، القاهره: مکتبة مدبولی.
البعینی، نجیب (2003)، موسوعة الشعراء العرب المعاصرین، بیروت: دارالمناهل.
بلاطة، عیسی (2007)، بدر شاکر السیّاب (حیاته‏ و شعره)، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
جحا، میشال خلیل (1999)، اعلام الشعر العربی الحدیث، بیروت: دارالعودة.
الجیوسی، سلمی خضراء (2007)، الإتجاهات و الحرکات فی الشعر العربی المعاصر، المترجم: عبدالواحد لؤلؤة، بیروت: مرکز الدراسات الوحدة العربیة.
حسین، طه (بی‏تا)، فی الأدب الجاهلی، مصر: دارالمعارف.
خلیل، ابراهیم (2011)، مدخل لدراسة الشعر العربی الحدیث، عمان: دارالمسیرة.
دوسلدن، راما (1372)، راهنمای نظریۀ ادبی معاصر، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: طرح نو.
رزق، خلیل (1995)، شعر عبدالوهاب البیاتی فی دراسةاسلوبیة، بیروت: مؤسسة الأشرف.
رکیبی، عبدالله (1982)، الأوراس فی الشعر العربی، الجزایر: الشرکة الوطنیة للنشر و التوزیع.
الزیات، احمد حسن (1985)، تاریخ الأدب العربی، بیروت: دارالثقافة.
زیدان، جرجی (1983)، تاریخ آداب اللغة العربیة، بیروت: دارمکتبة الحیاة.
سمیعی گیلانی، احمد (1386)، نارسایی‏‌هایی در تدوین تاریخ ادبیات فارسی، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
سیاوشی، صابره (1391)، «بررسی و نقد ترجمۀ تاریخ ادبیات عربی حنا الفاخوری»، مجلۀ پژوهش‏نامۀ انتقادی، دورۀ 12، ش 25.
سیدی، سیدحسن (1389 الف)، بررسی انتقادی تاریخ ادبیات‏‌نگاری در ادب عربی، تهران: سخن.
سیدی، سیدحسن (1389 ب)، «تحلیل انتقادی تاریخ ادبیات‌‏نگاری»، مجلۀ انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، ش 14.
عمران، سعدی (2011)، کتّاب معاصرون، بیروت: دار الکاتب العربی.
فاخوری، حنا (بی‏تا)، الجامع فی تاریخ الأدب العربی، الأدب الحدیث، بیروت: دار الجیل.
فتوحی، محمود (1387)، نظریۀ تاریخ ادبیات، تهران: سخن.
موران، برنا (1389)، نظریه‌‏های ادبیات و نقد، ترجمۀ ناصر داوران، تهران: نگاه.
ولک، رنه (1383)، تاریخ نقد جدید، ترجمة سعید ارباب شیرانی، ج 5، تهران: نیلوفر.