نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانش اجتماعی مسلمین، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

2 دانشیار و عضو هیئت علمی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

چکیده

این پژوهش درصدد تحلیل و ارزیابی آرای محمدعابد الجابری درمورد تعامل فلسفه و شریعت در کتاب ما و میراث فلسفی‌مان است تا ذهنیتی روشن دربارۀ آرای او به‌دست آید. هم‌چنین، به تحلیل بیرونی و خاستگاه اثر حاضر نیز می‌پردازد؛ زیرا عوامل غیرمعرفتی مؤثر بر شکل‌گیری اندیشه، یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های پژوهشی است که لازم است در بررسی آرای متفکران موردبررسی قرار گیرد. در این بخش عوامل، زمینه‌ها، و خاستگاه علمی، فکری، و اجتماعی اثر و مؤلف آن، که فضای محیطی شکل‌گیری اثر را پدید آورده‌اند، به‌اجمال بررسی می‌شود. در ادامۀ بحث به تحلیل درونی و جایگاه اثر خواهیم پرداخت که در این بخش، موضوعات اصلی و کانونی، مبانی فلسفی و روش‌شناختی، پیش‌فرض‌ها، نظریۀ مطرح در اثر، شیوة استدلال و منطق حاکم بر اثر، آثار و دستاوردهای نظریۀ مطرح و نیز منابع و استنادات اثر معرفی و تحلیل می‌شود. در مهم‌ترین بخش‌ مقالۀ حاضر اثر جابری نقد و ارزیابی خواهد شد. در این بخش، تأملاتی نهایی درخصوص محتوای اثر و ارزیابی ساختاری و روش‌شناختی آن می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis and Critical Assessment of "We and our Philosophical Heritages" by "Mohammad Abed Al-Jabre"

نویسندگان [English]

  • Muslim .taheri 1
  • Yahya bouzarynejad 2

1 Ph. D. Student In Islamic Social Science Faculty Of Social Science, University Of Tehran

2 Associate Professor Department of Islamic Social Sciences Faculty Of Social Science, University Of Tehran

چکیده [English]

This study focused on the book "We and our Philosophical Heritage" as well as the position and attitude of Mohammed Abed al-Jabri, to achieve a clear understanding oh his works.. It also pays attention to external analysis and the origin of the work and its author. Inasmuch as the fact that non-cognitive factors affect the formation of thought, they need to be taken into account to describe the status of related work among other works in the field of specialization as well as the history of its formation. Then we discussed the internal analysis and place of work, the main topics, philosophy and methodology, assumptions, theories, in effect, a way of reasoning and logic, theory works and achievements, as well as references and citations.The most important part of this article is the evaluation of the effects of Jabre. In the final reflections on the content of the work and evaluation of  the form, structure and methodology, it is appropriate to consider the  consequences of scientific experts in the further investigation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mohammed Abed Jabre"
  • "Heritage"
  • "Tradition"
  • "Philosophy East Muslim World"
  • "Philosophy West in the Muslim World
ابراهیمی‌ دینانی، غلامحسین (1389)، درخشش ابن‌رشد در حکمت مشاء، تهران: طرح نو.
ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1390)، ماجرای فکر فلسفی، تهران: طرح نو.
ابن‌رشد، محمدبن احمد (1999)، فصل‌المقال فی تقریر ما بین الشریعة و الحکمة من الاتصال أو وجوب النظر العقلی و حدود التأویل (الدین و المجتمع)، مع مدخل و مقدمة تحلیلیة للمشرف علی المشروع محمدعابد الجابری، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة.
الإدریسی، حسین (2010)، محمدعابد الجابری: مورخ العقل العربی الإسلامی، بیروت: مرکز الحضارة لتنمیة الفکر الإسلامی.
أمین‌العالم، محمود (١٩٨٦)، الوعی والوعی الزائف فی الفکر العربی المعاصر، قاهره: دارالثقافة الجدید.
جابری، محمدعابد (1380)، جدال کلام، عرفان و فلسفه، ترجمۀ رضا شیرازی، تهران: یادآوران.
جابری، محمدعابد (1387)، ما و میراث فلسفی‌مان، ترجمۀ سیدمحمد آل‌مهدی، تهران: ثالث.
جابری، محمدعابد (1391)، خوانشی نوین از فلسفۀ مغرب و اندلس، ترجمۀ سیدمحمد آل‌مهدی، تهران: ثالث.
جابری، محمدعابد (1986)، بنیة العقل العربی: دراسة تحلیلیة نقدیة لنظم المعرفة فی الثقافة العربیة، نقد العقل العربی، 2، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة.
جابری، محمدعابد (2001)، العقل الأخلاقی العربی: دراسة تحلیلیة نقدیة لنظم القیم فی الثقافة العربیة، نقدالعقل العربی، 4 ، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة.
جابری، محمدعابد (2005)، فی نقد الحاجة إلی الإصلاح، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة.
جابری، محمدعابد (2006)، التراث و الحداثة: دراسات... و مناقشات، ط 3، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة.
جابری، محمدعابد (2007)، ابن‌رشد: سیرة و فکر، دراسة و نصوص، ط 3، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة.
جابری، محمدعابد (2008)، المثقفون فی الحضارة العربیة: محنة ابن‌حنبل و نکبة ابن‌رشد، ط 3، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة.
جابری، محمدعابد (2009)، تکوین العقل العربی، نقدالعقل العربی، 1، ط 10، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة.
جابری، محمدعابد (2006)، نقدالعقل العربی؛ العقل السیاسی العربی، بیروت: مرکز الدراسات الوحدة العربیة.
الجمیل، سیار (١٩٩٩)، الرؤیة المختلفة : نقد منهج محمدعابد الجابری : أجوبة التاریخ عن أسئلة التاریخ، ط 1، عمان: بیروت: الاهلیة للنشر والتوزیع.
جناحی، عبدالله (٢٠٠٤)، الکتلة التاریخیة من غرامشی إلى الجابری، بیروت: دارالکنوز الأدبیة.
حب‌الله، علی (١٩٩٨)، قراءات نقدیة فی الفکر العربی المعاصر، بیروت: دارالمحجة البیضاء.
حرب، علی (1993)، نقدالنص، بیروت: الدار البیضاء: المرکز الثقافی العربی.
حرب، علی (١٩٨٥)، مداخلات، بیروت: المرکز الثقافی العربی.
الحری، عبدالنبی (2014)، طه عبدالرحمن و محمدعابد الجابری: صراع المشروعین علی أرض الحکمة الرشدیة، بیروت: الشبکة العربیة للأبحاث و النشر.
حنفی، حسن (2010)، «مشروع محمدعابد الجابری»، مجله الکلمه، عدد 39.
داوری اردکانی، رضا (1389)، ما و تاریخ فلسفۀ اسلامی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
الدغیر، نورالدین (1381)، دراسة نقدیة فی الفکر العربی المعاصر (الجابری أنموذجاً)، المنهاج، عدد 28، بیروت: مرکز الغدیر الدراسات الاسلامیه.
سامی فرحات، فاطمة (٢٠٠٢)، الرؤیة العرفانیة فی العقلیة العربیة، بیروت: دارالعلم للطباعة و النشر و التوزیع.
الشیخ، محمد (٢٠٠٥)، جاذبیة الحداثة و مقاومة التقلید، بیروت: دارالهادی للطباعة و النشر و التوزیع.
عبدالرحمان، طه (1994)، تجدید المنهج فی تقویم التراث، بیروت: الدارالبیضاء، المرکز الثقافی العربی.
عبد‌الرحمان، عبدالهادی (١٩٩٨)، سلطة النص قراءة نقدیة فی الفکر العربی المعاصر، بیروت: دارالهادی.
عبداللطیف، کمال و مجموعة من الباحثین (٢٠٠٤)، التراث والنهضة: قراءات فی أعمال محمدعابد الجابری، امارات: مرکز الإمارات للدراسات والبحوث.
عبداللطیف، کمال (١٩٩٩)، نقدالعقل أم عقل التوافق، اللاذقیة، سوریا: دارالحوار للنشر و التوزیع.
عبدی، حسن (1390)، «تبیین و بررسی روش‌شناسی عابدالجابری در علوم اجتماعی»، عیار پژوهش در علوم انسانی، ش 6.
العظمة، عزیز (١٩٨٧)، التراث بین السلطان و التاریخ، بیروت: الدار البیضاء: منشورات عیون.
غصیب، هشام (١٩٩٣)، هل هناک عقل عربی؟ قراءة نقدیة لمشروع محمدعابد الجابری، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
مبارک، محمد (٢٠٠٠)، الجابری بین طروحات لالاند وجان بیاجیه، بیروت: دارالنشر: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
محمدالنمر، أحمد (٢٠٠٥)، الفکر الإمامی فی نقد الجابری، بیروت: مؤسسة ام القری للتحقیق و النشر.
محمدعلی، عبدالقادر (١٩٩٧)، الفلسفة العلمیة، بیروت: دارالنهضة العربیة للطباعة والنشر والتوزیع.
محمود، إبراهیم (١٩٩٤)، البنیویة و تجلیاتها فی الفکر العربی المعاصر، دمشق: دارالفکر؛ بیروت: دارالفکر المعاصر.
المخلبی، علی (٢٠١٠)، کتاب التحلیل و التأویل: قراءة فی مشروع محمدعابد الجابری، تونس: کارم الشریف.
مرقص، إلیاس (١٩٨٧)، نقد العقلانیة العربی، دمشق: دراسات الفکریة.
وصفی، محمدرضا (1387)، مجموعۀ گفت‌وگوهای نومعتزلیان، تهران: نگاه معاصر.
یحیى، محمد (١٩٩٧)، نقدالعقل العربی فی المیزان: دراسة معرفیة تعنی بنقد مطارحات مشروع نقدالعقل العربی للمفکر المغربی محمدعابد الجابری، بیروت: مؤسسة الانتشار العربی.