نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استاد گروه زبان و ادبیات دانشگاه پیام نور

چکیده

یکی از پژوهشهای جدی و مهم در حوزة مولویشناسی با تأکید بر مثنویپژوهی در دهة اخیر کتاب روایت سرّ دل‌بران، با عنوان فرعی «بازجست زندگی و تجارب تاریخی مولانا در مثنوی»، بهقلم قدرتالله طاهری است که بههمّت نشر علمی (1392) چاپ و منتشر شده است. این کتاب شاید تنها کتابی باشد که بهصورت مستقل و با تأکید بر سه پیشفرض سعی می‌کند تجربة زیستة مولوی را در مهم‌ترین اثر عرفانیاش بررسی و تحلیل کند و داستان‌های مثنوی، به‌ویژه داستان‌های شاخص آن، را بازتاب دیگرگون احوال و کنش‌های زندگی واقعی مولوی بداند. اینکه چه میزان این مدعا و هدفِ تألیف باتوجه‌به قرائن و اَمارات درونمتنی، فقطو‌فقط با تأکید بر مثنوی، محقَق شده نکتهای است که به بازخوانی منتقدانة آن پرداختهایم. در این مقاله، ابتدا محاسن و ویژگیهای منحصربهفرد اثر در دو ساحت نقد روشی و بینشی بررسی شده و در گام دوم، مهم‌ترین نکات چالشبرانگیز و معایب آن تحلیل شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis and Review of “The Story of the Beloved Ones’ Secrets” Researching the Historical Living and Experiences of Molana in Masnavi

نویسنده [English]

  • Mostafa Gorji

Professor of Language and Literature, University of Payam Nour

چکیده [English]

One of the important and earnest investigations in the field of “study of Molavi”, through the recent decade, is a book named “The Story of the Beloved Ones’ Secret” that emphasizes on Masnavi researching. The secondary title of this book is “Researching the Historical Living and Experiences of Molana in Masnavi”. The book is written by Qodrat-Allah Taheri and published by Elmi Publication (1392 (or 2013)). Emphasizing on three presumptions, this is probably the only book that independently attempts to investigate and analyze the lived experience of Molavi in the most important mystical writing of him. The book considers the story of Masnavi, especially the most leading ones, to be the alternative reflections of Molavi’s states and actions in his real life. To what extent our claim and research objectives are proven and fulfilled regarding the text based evidenced and statistics with an absolute emphasis on Masnavi is an important matter which we reviewed. This article, first, investigated the advantages and unique characteristics of the book in terms of methodology and insight, and second, it focused on the most important challenging features and defects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Research on Masnavi
  • Molavi
  • Book Review
  • The Story of the Beloved Ones’ Secret
اشرف‌زاده، رضا (1377)، «شمس آینة وجود مولوی»، دانشکدة ادبیات دانشگاه شهید بهشتی، ش 23.
افلاکی، شمسالدین احمد (1362)، مناقب ‌العارفین، بهتصحیح تحسین یازیجی، تهران: دنیای کتاب.
اکبری بیرق، حسن (1387)، «مطالعة تطبیقی اخلاق ازنظر مولانا و کی‌یرکگور»، گوهر گویا، ش 7.
ایزدی، پریسا (1380)، «مردی که دفتر عقل را در مکتب عشق به یک سو نهاد»، صوفی، ش 52.
باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1352-1353)، «شخصیت‌های تاریخی در مثنوی معنوی»، یغما، ش 11- 12، س 26، ش 1.
پامناری، مهناز (1382)، بازتاب مقالات شمس در مثنوی، پایان‌نامة دانشگاه رودهن.
پوهاند، غلام‌حسن (1356)، «زندگانی مولانا»، مجلة عرفان، ش 5 و 6.
جعفری، محمدتقی (1373)، «آیا می‌توان جلال‌الدین محمد بلخی را ازطریق آثارش شناخت»، مجلة کیهان هوایی.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1366)، با کاروان حله، تهران: علمی.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1371)، یادداشت و اندیشه‌ها، تهران: اساطیر.
سپهسالار، فریدون بن احمد (1325)، رسالة سپهسالار، بهتصحیح سعید نفیسی، تهران: اقبال.
سروش، عبدالکریم (1371)، «رازهای نهان در قصة موسی و شبان»، مجلة علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ش 5- 7.
سروش، عبدالکریم (1372)، «قمار عاشقانه نزد مولوی»، پیام یونسکو، ش 275.
سروش، عبدالکریم (1379)، قمار عاشقانة شمس و مولوی، تهران: صراط.
شاملو، اختر (1377)، «تأثیر فکری و عرفانی شمس در مولانا»، همایش بزرگداشت شمس تبریزی.
شعبانی، معصومه (1384)، دلیل آفتاب، تهران: ثالث.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1356)، «زندگانی‌نامة مولانا»، مجلة خواندنی‌های کتاب، ش 2.
شمس تبریزی (1377)، مقالات شمس، بهتصحیح محمدعلی موحد، تهران: خوارزمی.
صافی، قاسم (1377)، «تأثیر فکری و عرفانی شمس در مولانا»، همایش بزرگداشت شمس تبریزی.
طاهری، قدرت‌الله (1392)، روایت سرّ دل‌بران؛ بازجست زندگی و تجارب تاریخی مولانا در مثنوی، تهران: علمی.
فروزانفر، بدیع‌الزمان (1361)، رساله‌ای در تحقیق احوال و زندگانی مولانا جلال‌الدین محمد، تهران: زوّار.
فروزانفر، بدیع‌الزمان (1385)، احادیث و قصص مثنوی، تهران: امیرکبیر.
قبادی، حسینعلی و دیگران (1386)، «تحلیل داستان پادشاه و کنیزک برمبنای شیوة تداعی آزاد و گفتوگوی سقراطی (Free Association)»، مجلة ادبیات دانشگاه تهران، ش 183.
گرجی، مصطفی (1384)، «تحلیل بوطیقای قصة موسی و خضر در مثنوی و کشف الاسرار»، پژوهشهای ادبی، ش 9 و 10.
گرجی، مصطفی (1387 الف)، «بررسی و تحلیل کهن‌الگوی ایمان ابراهیمی در مولوی و سورن»، ادبپژوهی، ش 5.
گرجی، مصطفی (1387 ب)، هرکه را در دست او بر دست بو (بررسی تطبیقی نگاه مولوی و متفکران ملل دیگر به درد و رنجهای بشری)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی.