نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری باستانشناسی، هیات علمی دانشگاه نیشابور

2 کارشناس‌ارشد باستان شناسی دانشگاه نیشابور

چکیده

کتاب باستانشناسی جوامع ایران باستان در هزارة سوم پ. م. از کتب تخصصی مربوط به باستان‌شناسی هزارة سوم فلات ایران با نگاهی ویژه به حوزة جنوب شرقی ایران است. این کتاب را «انریکه اسکالونه» تألیف و «سیدمنصور سیدسجادی» ترجمه کرد و در انتشارات سمت با هدف تدریس یا مکملی برای درس باستان‌شناسی ایران در آغاز شهرنشینی منتشر شد. آن‌چه در مقدمة کتاب توسط نویسنده بدان اشاره ‌شده شامل: شناسایی قطب‌های فرهنگی فلات ایران در خلال هزارة سوم پ. م.، درجات دفع و جذب بین آن کانون‌ها، و سپس مطالعة زمینه‌های خاص مبادلاتی است که در این راستا تحلیل نظام‌های تجاری با مرکزیت شوش به‌عنوان یک واحد ایلامی هدف وی را تشکیل می‌دهد. در نوشتار حاضر تلاش می‌شود با درنظرگرفتن رویکرد مورداستفادة نویسنده، که از اعم رویکردهای تحلیلی باستان‌شناسی شهری محسوب می‌شود، کتاب فوق ازنظر شکلی و محتوایی، به‌ویژه جامعیت صوری، نظم منطقی و مبانی، موردبررسی و تحلیل قرار گرفته و نقاط قوت و ضعف آن تشریح شود. نتایج حاصل بیان‌گر نقاط قوت بسیاری ازنظر محتوایی و رعایت اصول تألیف یک اثر بی‌طرفانه است. ازطرفی نیز اثر فوق دارای نقاط ضعفی در ترجمه، ویراستاری و معادل‌سازی اصطلاحات تخصصی، و استفاده از منابع و مبانی باستان‌شناسی مناطق پیرامونی فلات ایران است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review of Archaeology and History of Third Millennium Iran

نویسندگان [English]

  • Hasan Basafa 1
  • Mohammad Sadeghdavari 2

1 PhD in Archeology, Faculty Member, University of Neyshabur

2 MA in Archeology, University of Neyshabur

چکیده [English]

The book "Archeology of Ancient Iranian societies in the Third Millennium B.C” is one of the specialized books about the third millennium archeology of the Iranian plateau with a special look into the southeastern region of Iran. This book is written by "Enrico Ascalone", translated by "Seyed Mansour Seyed Sajadi" and published by the Organization for Researching and Composing University Textbooks in the Humanities with the aim of being lectured as the main or supplementary source for the course-"Iranian Archaeology at the Beginning of Urbanization". What is mentioned in the introduction of the book by the author is the identification of the cultural poles of Iran's plateau during the third millennium B.C, the degree of repulsion and attraction between those poles, and then the study of the special fields of trade. In this regard, the analysis of the business systems with Susa centrality-as an Elamite unit-was his aim. The present paper tries to study and analyze the book in terms of its form and content-especially formal comprehensiveness, logical order and principles-according to the author's approach, which is of analytical approaches to urban archeology and finally its strengths and weaknesses are explained. The results indicate many merits in terms of content and respect for the authoring principles of an impartial work. On the other hand, the book has weaknesses in translation, editing and matching of specialized terminology, the use of archaeological resources, and archaeological fundamentals of the peripheral regions of Iranian Plateau.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Review
  • Archeology
  • Iranian Society
  • 3rd Millennium B.C
پاتس، د. (1392)، باستانشناسی ایلام، ترجمة زهرا باستی، تهران: سمت.
سیدسجادی، م. (1391)، نخستین شهرهای فلات ایران، تهران: سمت.
علیزاده، ع. (1380)، تئوری و عمل در باستانشناسی، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
مجیدزاده، ی. (1391)، آغاز شهرنشینی در ایران، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
مجیدزاده، ی. (1380)، «آیا ارت خاستگاه تمدن سومری است؟ مدارک جدید از کنارۀ هلیل‌رود: استان کرمان»، باستانشناسی و تاریخ، ش 1، س 16.
مجیدزاده، ی. (1382)، «دومین فصل حفریات جیرفت»، نامة پژوهشگاه میراث فرهنگی، دورۀ نخست، ش 5، تهران: پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی کشور.
مرادی، ح. و ا. اسکالونه (1395)، «گزارش مقدماتی فصل نخست پروژة مشترک گروه ایرانی ایتالیایی شهر سوختۀ سیستان، بازنگری عرصه و حریم و مطالعات میان‌رشته‌ای مواد فرهنگی، آرشیو پژوهشکدة باستان‌شناسی»، چاپ نشده است.
ولی‌پور، ح. (1383)، «ماهیت مبادلات بازرگانی در پیش از تاریخ»، مجلۀ تخصصی باستانشناسی، ش 1، س 1، بهار و تابستان.
Ascalone, E. (2011), Glittica elamit : dalla metà del II alla metà del II millennio a. C.: sigilli a stampo, sigilli a cilindro e impronte rinvenute in Iran e provenienti da collezioni private e museali, Roma: Vicino Oriente.
Karlovsky, L. C. C. (2007), “Trade Mechanisms in Indus-Mesopotamian Interrelations”, Journal of the American Oriental Society, vol. 92, no. 2.
Kohl, P. L. (1975), “Carved Chlorite Vessels: A Trade in Finished Commodities in the Mid-Third Millennium”, Expedition, vol. 13, no. 1.
Madjidzadeh, Y. (2003), “La découverte de Jiroft”, Les Dossiers d'archéologie, vol. 287.
Renfrew, C. and P. Bahn (2000), Archaeology: Theories Methods and Practice, London: Thames & Hudson.
Sajjadi, S. M. (2003), “Excavation at Shahr-I- Sokhta Preliminary Report on the Excavation of Graveyard 1997–2000”, Iran, vol. 41.
Sarianidi, V. I. (1984), “Raskopki monumental’nÿkh zdanii na Dashlÿ-3. Drevnyaya Baktriya”, Materialÿ Sovetsko-Afganskoi Arkheologicheskoi Ékspeditsii.
Sarianidi, V. I. (2001), Necropolis of Gonur and Iranian Paganism, Moscow: Kapon Editions.
Tosi, M. (1986), “Excavation at Shahr-I-Sokhta: A Calcolithic Settlement in Iranian Sistan, Preliminary Report on the First Campaging, Oc-Des, 1967”, East and West, vol. 18.
Tosi, M. (2003), “Excavation at Shahr-I- Sokhta: A Calcolithic Settlement in Iranian Sistan, Preliminary Report on the Second Campaign, Oc-Des, 1968”, East and West, vol. 19.
Tosi, M. (1976), A Topographical and Stratighraphical Pereplus of Shahr-E Suxteh, Procedings of the IV the Annual Symposium on Archaeological Research in Iran, Tehran.
Winkelmann, S. (2014), ‘“Trading Religions’” from Bronze Age Iran to Bactria”, in: Religious Formation, Transformation and Cross-Cultural Exchange between East and, edited by Peter Wick and Volker Rabens, 199-233.