نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده موسیقی دانشگاه هنرتهران

چکیده

کتاب بنیان‌های نظری و عملی موسیقی فیلم با رویکرد سینمای کشورهای اسلامی نخستین اثر منتشرشده در ایران است که به مطالعۀ مبانی نظری و عملی کاربرد موسیقی در سینما پرداخته و با نگاهی نو مهم‌ترین عناصر و ابزار هنری موسیقی و درام را در بستر «قابلیت بیان مشترک» بررسی کرده است. در این اثر با بررسی نقشِ موسیقی فیلم در صنعتِ سینمای مصر، زوایای جدیدی از جایگاه موسیقی در سینمای کشورهای اسلامی، از زاویۀ دیدِ هنرمند شرقی نشان داده شده و با مقایسۀ دو فیلم مذهبی محمد رسول الله (ص) و مصائب مسیح (ع) ازمنظر «بازنمایی موسیقی فیلم»، کارکردِ هم‌سویِ موسیقی در بیان لایه‌های معنایی فیلم طرح گردیده است. این مقاله به برخی نقاط قوت کتاب هم‌چون: کیفت مطلوب بررسی عناصر و ابزار هنری موسیقی و درام، تحلیل‌های منسجم و چندوجهی مرتبط با سینمای مصر، نوآوری در طرح مبحث بازنمایی موسیقی فیلم‌های مذهبی و بیان رسا و روان اشاره کرده است. هم‌چنین با نقد شکلی اثر دربارۀ صفحه‌آرایی، کیفیت چاپ عکس‌ها، ویرایش تخصصی، و اغلاط چاپی اشکالاتی طرح کرده و در تحلیل محتوا به مسائلی نظیر تأثیر فقدان عنوان‌بندی فصل دوم بر انسجام معنایی آن، عدم جامعیت مباحثی مانند «فرم و سازگزینی» و «بازنمایی موسیقی» به‌علت ضعف تألیف و عدم استناد کافی به منابع موجود پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review of "Theoretical and Practical Bases of Film Music: An Essay on Film Music in the World of Islam"

نویسنده [English]

  • Hamid Askari Rabori

Assistant Professor, Faculty of Music, Tehran University of Art

چکیده [English]

The book titled "Theoretical and Practical Bases of Film Music: An Essay on Film Music in the World of Islam", is the first published book in Iran which deals with the study of theoretical and practical fundaments of the use of film music. By employing a fresh look, the book investigates the most important elements and instruments in music and drama in the context of "The common Expression Potentially". By reviewing the role of the film music in Egyptian silver screen, it shows new aspects of music in Islamic countries’ cinema, as viewed by the Eastern artists. In addition, by comparing the two religious films i.e. Mohammad the Messenger and The Passion of the Christ, from the view of film music representation, the favorable performance of the film for expressing the semantic layers of the film has been designed. The present paper has pointed out some certain strengths of the book such as the good quality of studying the artistic elements and instruments of music and drama, coherent and multilateral analyses relevant to the Egypt cinema, innovation in raising the point of representation of the music of religious films and expressive and fluent expression. Also, with respect to the form of the book, typography, the printing quality of the photos, editing and misprints can be mentioned.  Through the analysis of the content, it has dealt with issues such as the effect of lacking the title of the second chapter which deals with semantic coherence, the non-comprehensiveness of the topics such as “form and choosing instruments, and “music representation” due to a weak compilation and insufficient references to the available sources

کلیدواژه‌ها [English]

  • Film Music
  • Form and Choosing Instruments
  • Egyptian Cinema
  • Arabian Musical Films
  • Religious Films
آزاده‌فر، محمدرضا (1385)، ساختار ریتم در موسیقی ایرانی، تهران: دانشگاه هنر تهران.
آزاده‌فر، محمدرضا (1390)، اقتصاد موسیقی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر، و ارتباطات.
آزاده‌فر، محمدرضا (1390)، حماسه و موسیقی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر، و ارتباطات.
آزاده‌فر، محمدرضا (1393)، اطلاعات عمومی موسیقی، تهران: نشر نی.
آزاده‌فر، محمدرضا (1395)، مبانی آفرینش ملودی در آهنگ‌سازی، تهران: نشر مرکز.
آزاده‌فر، محمدرضا (1395)، موسیقی در فلسفه و عرفان: یک مقدمة کوتاه، تهران: نشر مرکز.
آزاده‌فر، محمدرضا، صادق رشیدی، و حمیدرضا رضایی (1391)، بنیان‌های نظری و عملی موسیقی فیلم با رویکرد سینمای کشورهای اسلامی، تهران: سورة مهر.
برت، جورج (1383)، هنر موسیقی فیلم، ترجمۀ مرجان بیدرنگ، تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
پرسی کتی، وینسنت (1375)، هارمونی قرن بیستم، ترجمۀ هوشنگ کامکار، تهران: دانشگاه هنر تهران.
پرندرگاست، روی مک (1381)، موسیقی فیلم، هنر فراموششده، ترجمۀ محسن الهامیان، تهران: گشایش.
رشیدی، صادق (1392)، نشانهشناسی موسیقی تعزیه، تهران: هزارة ققنوس.
رشیدی، صادق (1393)، درآمدی بر نشانهشناسی موسیقی، تهران: علم.
رشیدی، صادق (1393)، مطالعات انتقادی: نظریههای انتقادی معاصر در ادبیات و هنر، تهران: علم.
رشیدی، صادق (1395)، هنر پیرااسلامی، تهران: علمی و فرهنگی.
کوک، مروین (بهار 1391)، «موسیقی فیلم»، ترجمۀ حسین یاسینی، فصل‌نامۀ موسیقی ماهور، ش 55، تهران: ماهور.
گراهام، گوردون (1383)، فلسفة هنرها، ترجمۀ مسعود علیا، تهران: ققنوس.
لوینسون، جرالد (1392)، زیباییشناسی هنرها، ترجمۀ سیدمهدی ساعتچی و نریمان افشاری، تهران: فرهنگستان هنر.
ویلکینسون، رابرت (1385)، هنر، احساس، بیان، ترجمۀ امیر مازیار، تهران: فرهنگستان هنر.