نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه ایلام

چکیده

با عنایت به اینکه متون منثور معاصر، علاوهبر جنبة آموزشی، بیش از هر زمان دیگری منعکسکنندة فرهنگ آن است، کتابی که بهعنوان منبع درسی معرفی می‌شود، علاوهبر ساختار شکلی و محتوایی مناسب، باید مطابق با جدیدترین نظریه‌ها و رویکردهای ادبی باشد تا بتواند رسالت ادبی خویش را به‌ انجام برساند. در همین راستا، در این پژوهش تلاش شده است بهروش بازخوانی اثر و در دو بخش تحلیل کمّی و کیفی نشان داده شود که آیا کتاب ملامح النثر الحدیث و فنونه از پتانسیل لازم بهمثابة یک منبع درسی برای رشتة زبان و ادبیات عربی برخوردار است یا خیر. نتایج حکایت از آن دارد که باوجود داشتن محاسنی چون خط کاملاً خوانا، صفحه‌آرایی مطلوب، و عملکرد فنی برخی از نویسندگان، این کتاب معایب کمّی و کیفی فراوانی دارد که درصورت ارائه بهعنوان کتاب درسی بسیار ضعیف و ناقص خواهد بود. استفادة بسیار اندک و جزئی از علائم ویرایشی و نبود فهرست منابع و کتاب‌شناسی تاریخ ادبیات ازجمله معایب کمّی این کتاب است. تجدیدچاپ‌نشدن کتاب پس از 21 سال، نقصان موضوعی و محتوایی عناوین، بی‌نظمی و انسجام‌نداشتن مطالب، دقت کافی‌ نداشتن در استناددهی، استفاده‌نکردن از منابع متعدد، معتبر، و به‌روز، و نیز نقصان در ارائة مطالب و استنباط غلط از مهمترین معایب کیفی این کتاب است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Quantitative and Qualitative Requirements of Teaching Materials for Arabic Language and Literature (Focusing on Reviewing and Analyzing ‘Malameh Al-Nathr Al-Hadith &Fonouneh’)

نویسنده [English]

  • Payman Salehi

Assistant Professor, Arabic Language and Literature Department, Ilam University

چکیده [English]

Considering that contemporary prose texts, in addition to the educational aspect, more than any time, reflects the culture and beliefs of a community and influences them; a book that is introduced as the reference for the curriculum, in addition to proper structure and content, should be in line with the latest literary theories and approaches, so it could fulfill its literary mission. For this reason, this research, using the method of rereading the work in both quantitative and qualitative analyses, has tried to see whether the book entitled ‘Malameh Al-Nathr Al-Hadith & Fonouneh’ by Omar Daqaq, Mohammad NajibTalawy, and MoradAb-AlrahmanMabrouk has enough potential to be used as a reference for the curriculum of Arabic language and literature. The results show that, in spite of its advantages, such as a completely legible font, ideal layout and technical performance of some authors of this book, it has many quantitative and qualitative disadvantages that if it is used as a reference for the curriculum, it would be very weak and incomplete. Some of the quantitative disadvantages of the book are very little use of punctuation marks and not having index, no list of references and the bibliography of the history of literature at the end of the book. Besides, some of the qualitative disadvantages of the book are not being reprinted after 18 years, thematic and content deficiencies of the titles, irregularity and incoherence of the text, inadequate citation, lack of up-to-date and valid resources and also defective presentation of the titles and wrong inference.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Malameh Al-Nathr Al-Hadith & Fonouneh
  • Arabic Language and Literature
  • Teaching Materials
  • Review
اجاقی، محمد و سیدمحمدرضا ابن‌الرسول (1394)، «بررسی و نقد کتاب النحو الغالب»، پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، س 15، ش 1.
الأسد، ناصرالدین (1963)، خلیل بیدس، رائد القصة العربیة الحدیثة فی فلسطین، الأردن، عمّان: معهد الدراسات العربیة العالمیة.
الأسد، ناصرالدین (1999)، الحیاة الأدبیة الحدیثة فی فلسطین والأردن حتی سنة 1950، الأردن، عمّان: مؤسسة عبدالحمید شومان.
البقاعی، شفیق (1990)، أدب عصر النهضة، بیروت: دارالعلم للملایین.
الجیوسی، سلمی الخضراء (2007الإتجاهات و الحرکات فی الشعر العربی الحدیث، ترجمة عبدالواحد لؤلؤ، بیروت: مرکز الدراسات الواحدة العربیة.
حّری، عباس (1390)، اخلاق انتشار علمی، شیراز: تخت جمشید.
الحسین، أحمد الجاسم (1997)، القصة القصیرة جداً، دمشق: دار الأوائل.
خاقانی اصفهانی، محمد (1394)، «بررسی و نقد کتاب فی البلاغة العربیة والأسلوبات اللسانیة: آفاق جدیدة»، پژوهشنامۀ انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، س 15، ش 1.
خشة، عبدالغانی (1394)، «الخطاب الغلافی و مضمرات التصوّف فی أنطق عن الهوی»، مجلة الجمعیة العلمیة الإیرانیة للغة العربیة و آدابها، فصلیة محکمة، العدد 35.
دقاق، عمر، محمد نجیب تلاوی، و عبدالرحمن مبروک (1997)، ملامح النثر الحدیث و فنونه، بیروت: دارالأوزاعی.
رجبی، فرهاد (1393)، «نگاهی پژوهشی به نصوص حیة من الأدب العربی المعاصر»، پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، س 14، ش 4.
رضوان، عبدالله (2009)، البنی السردیة؛ دراسة تطبیقیة فی القصة القصیرة، الأردن، عمّان:دروب.
سلیمی، علی (1394)، «ضرورت بازتحلیل متون آموزشی گروه‌های عربی دانشگاه‌های کشور، رویکردی انتقادی به الشعر العربی الحدیث من أحمد شوقی إلی محمود درویش»، پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، س 15، ش 1.
عبدالسلام، فاتح (1999)، الحوار القصصی: تقنیاته وعلاقاته السردیة، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
عبدی، صلاحالدین (1393)، «نقد و بررسی کتاب المدارس الأدبیة و مذاهبها»، پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، س 14، ش 4.
عبیدالله، محمد (2001)، القصة القصیرة فی فلسطین و الأردن منذ نشأتها حتی جیل الأفق الجدید، عمّان: وزارة الثقافة الأردنیة.
عسکری، صادق (1393)، «نقدی بر تاریخ الأدب العربی فی العصرین المملوکی و العثمانی»، پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، س 14، ش 4.
العید، یمنی (1999)، تقنیات السرد الروائی فی ضوء المنهج البنیوی، بیروت: دارالفارابی.
غلامحسینزاده، غلامحسین (1390)، راهنمای ویرایش، تهران: سمت.
الفاخوری، حنّا (1391)، تاریخ الأدب العربی، قم: ذوی القربی.
فکری، مسعود (1394)، «انسجام و هدف‌مندی مواد آموزشی در عرصة آموزش مهارت‌های زبان (بررسی موردی: لغة الأعلام)»، پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، س 15، ش 1.
کنفانی، غسان (1361)، ادبیات مقاومت در فلسطین اشغال‌شده، ترجمة موسی اسوار، تهران: سروش.
لحمدانی، حمید (2000)، بنیة النص السردی من منظور النقد الأدبی، بیروت: المرکز الثقافی العربی.
میمندی، وصال و نعیمه خبازی اشرف (1394)، «الصرف 1 در ترازوی نقد»، پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، س 15، ش 1.
الناعوری، عیسی (1967)، أدب المهجر، بیروت: دارالمعارف.
نجم، محمد یوسف (1966)، القصة فی الأدب العربی الحدیث، بیروت: دار صادر.
الورقی، السعید (1982)، إتجاهات الروایة العربیة المعاصرة، مصر، اسکندریة: هیئة الکتاب.